Ảnh hưởng của thâm nhập ngân hàng nước ngoài đến cạnh tranh và hiệu quả của các NHTM Việt Nam

5.4.2.1. Tăng cường năng lực cạnh tranh 135

5.4.2.2. Nâng cao hiệu quả hoạt động 140

5.5. HẠN CHẾ CỦA NGHIÊN CỨU VÀ ĐỀ XUẤT HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP THEO 144

KẾT LUẬN CHƯƠNG 5 145

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ 146

TÀI LIỆU THAM KHẢO 147

PHỤ LỤC 156

Phụ lục 1: Dữ liệu thu nhập, giá đầu vào theo mô hình Panzar - Rosse 156

Phụ lục 2: Dữ liệu đầu vào, đầu ra theo DEA 171

Phụ lục 3: Hiệu quả kỹ thuật của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2009 - 2019

183

Phụ lục 4: ROA của các NHTM Việt Nam giai đoạn 2009 - 2019 186

Phu lục 5: Xếp hạng chỉ số phát triển tài chính các nước tham gia CPTPP năm 2019 189

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

Ký hiệu

Tiếng Anh	Tiếng Việt
AE	Allocative Efficiency	Hiệu quả phân bổ
CRk	Concentration Ratio	Tỷ lệ tập trung của k ngân hàng
CPTPP	Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership	Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ Xuyên Thái Bình Dương
DEA	Data Envelopment Analysis	Phân tích bao dữ liệu
DFA	Distribution Free Approach	Tiếp cận không phân phối
DOLS	Dynamic Ordinary Least Squares	Mô hình bình phương tối thiểu tổng quát động
FEM	Fixed Effects Model	Mô hình ảnh hưởng cố định
FOLS	Fully Modified Ordinary Least Squares	Mô hình bình phương tối thiểu tổng quát hiệu chỉnh toàn phần
H1	Hypothesis 1	Giả thuyết 1
H2	Hypothesis 2	Giả thuyết 2
HHI	Hirschman- Herfindahl Index	Chỉ số Hirschman- Herfindahl
IRS	Increasing Returns to Scale	Tăng theo quy mô
LAC	Long-run Average Cost	Chi phí trung bình dài hạn

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 216 trang tài liệu này.

MES

Minimum Efficient Scale	Quy mô hiệu quả tối thiểu
NHNNg		Ngân hàng nước ngoài
NHTM		Ngân hàng thương mại
OLS	Ordinary Least Squares	Phương pháp bình phương bé nhất
PLS	Pooled Ordinary Least Squares	Bình phương bé nhất kết hợp
PTE	Pure Technical Efficiency	Hiệu quả kỹ thuật thuần
REM	Random Effects Model	Mô hình ảnh hưởng ngẫu nhiên
RQ1	Research Question 1	Câu hỏi nghiên cứu 1
RQ2	Research Question 2	Câu hỏi nghiên cứu 2
RSE	Robust Standard Error	Sai số chuẩn vững

Ký hiệu

Tiếng Anh	Tiếng Việt
SAC	Short-run Average Cost	Chi phí trung bình ngắn hạn
SBV	State Bank of Vietnam	Ngân hàng Nhà nước Việt Nam
SCP	Structure-Conduct-Performance	Cấu trúc – Hành vi – Hiệu quả
SE	Scale Efficiency	Hiệu quả quy mô
SFA	Stochastic Frontier Approach	Tiếp cận biên ngẫu nhiên
TFA	Thick Frontier Approach	Tiếp cận biên dày
VRS	Variable Returns to Scale	Thay đổi theo quy mô
WDI	World Development Indicators	Chỉ số phát triển thế giới
WTO	World Trade Organization	Tổ chức thương mại thế giới.

DANH MỤC BẢNG

Trang Bảng 2.1: Tổng hợp giá trị H-Statistic 29

Bảng 2.2: Tổng hợp ưu nhược điểm của các phương pháp đo lường cạnh tranh 31

Bảng 2.3: Tổng hợp các nghiên cứu về ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến cạnh tranh của thị trường ngân hàng trong nước 34

Bảng 2.4: Tổng hợp các nghiên cứu về ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến hiệu quả ngân hàng trong nước 57

Bảng 3.1: Mô tả các biến trong mô hình nghiên cứu đối với RQ1 65

Bảng 3.2: Mô tả các biến trong Mô hình 3.4 73

Bảng 3.3: Tổng hợp các nghiên cứu hiệu quả ngân hàng bằng DEA 78

Bảng 3.4: Mô tả các biến trong mô hình DEA 79

Bảng 3.5: Mô tả các biến trong Mô hình 3.4 82

Bảng 3.6: Quy trình kiểm định giả thuyết H1 87

Bảng 3.7: Quy trình kiểm định giả thuyết H2 89

Bảng 4.1: Các ngân hàng trong mẫu nghiên cứu 91

Bảng 4.2: Số ngân hàng trong mẫu nghiên cứu giai đoạn 2009 – 2019 93

Bảng 4.3: Chi tiết thời gian nghiên cứu giai đoạn 2009 - 2019 94

Bảng 4.4: Nguồn dữ liệu của các biến trong các mô hình nghiên cứu 97

Bảng 4.5: Kết quả kiểm định tính dừng của chuỗi dữ liệu bảng 98

Bảng 4.6: Thống kê mô tả biến trong Mô hình 3.3 99

Bảng 4.7: Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình 100

Bảng 4.8: Kết quả kiểm định giả định mô hình 100

Bảng 4.9: Kết quả kiểm định thị trường cân bằng giai đoạn 2009 - 2019 101

Bảng 4.10: Thống kê mô tả biến trong mô hình nghiên cứu 102

Bảng 4.11: Kết quả kiểm định lựa chọn mô hình 103

Bảng 4.12: Kết quả kiểm định giả định mô hình 103

Bảng 4.13: Kết quả hồi quy mô hình nghiên cứu thực nghiệm bằng mô hình PLS, FEM, REM và REM-RSE 104

Bảng 4.14: Kết quả kiểm định giả thuyết H1 106

Bảng 4.15: Biến thâm nhập của NHNNg tại Việt Nam giai đoạn 2009 - 2019 109

Bảng 4.16: Tỷ suất lợi nhuận trung bình trên tài sản giai đoạn 2009 - 2019 110

Bảng 4.17: Thống kê mô tả biến trong mô DEA 111

Bảng 4.18: Hiệu quả kỹ thuật trung bình giai đoạn 2009 - 2019 112

Bảng 4.19: Kết quả kiểm định tính dừng của chuỗi dữ liệu bảng 113

Bảng 4.20: Thống kê mô tả biến trong mô hình nghiên cứu 114

Bảng 4.21: Kết quả kiểm định lựa chọn và khuyết tật mô hình 114

Bảng 4.22: Kết quả hồi quy Mô hình 3.4 115

Bảng 4.23: Thống kê mô tả biến trong mô hình nghiên cứu 116

Bảng 4.24: Kết quả hồi quy Mô hình 3.6 117

Bảng 4.25: Kết quả kiểm định giả thuyết H2 119

Bảng 5.1: Tổng hợp câu hỏi nghiên cứu, giả thuyết và kết quả nghiên cứu 125

Bảng 5.2: Tổng hợp chính sách mở cửa thị trường ngân hàng Việt Nam 129

Bảng 5.3: Ngân hàng liên doanh tại Việt Nam 130

Bảng 5.4: Ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam 131

Bảng 5.5: Xếp hạng năng lực cạnh tranh các quốc gia ký CPTPP 136

Bảng 5.6: Tỷ lệ vốn tự có/tài sản có rủi ro trung bình các quốc gia ký CPTPP 137

Bảng 5.7: Tỷ lệ đầu vào, đầu ra trung bình giai đoạn 2009 - 2019 141

DANH MỤC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ

Trang

Hình 2.1: Hiệu quả kỹ thuật, hiệu quả phân bổ và hiệu quả chi phí 37

Hình 2.2: Đường cong chi phí và lợi thế theo quy mô 39

Hình 2.3: Hiệu quả kỹ thuật thuần và hiệu quả quy mô 40

Hình 3.1: Quy trình phân tích dữ liệu bảng 83

TÓM TẮT

Cùng với quá trình mở cửa nền kinh tế, các NHNNg đã kinh doanh tại Việt Nam hơn ba thập kỷ qua. Tuy nhiên, vấn đề ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến cạnh tranh và hiệu quả của các NHTM trong nước cho đến nay vẫn còn nhiều tranh luận, và chưa được nghiên cứu rộng rãi tại Việt Nam.

Mục tiêu của luận án này là phân tích ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến cạnh tranh và hiệu quả của NHTM Việt Nam. Nghiên cứu này sử dụng mô hình Panzar – Rosse với biến tương tác để phân tích ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến cạnh tranh của các NHTM Việt Nam. Để phân tích ảnh hưởng của thâm nhập NHNNg đến hiệu quả của các NHTM Việt Nam, nghiên cứu thực hiện phân tích 2 bước: (i) Xác định hiệu quả của các NHTM Việt Nam bằng phương pháp chỉ số tài chính và phương pháp DEA; (ii) Các chỉ số đo lường hiệu quả của các NHTM trong nước sẽ được hồi quy với các biến thâm nhập của NHNNg.

Kết quả nghiên cứu cho thấy thâm nhập NHNNg làm tăng mức độ cạnh tranh và làm giảm hiệu quả của các NHTM Việt Nam. Trên cơ sở kết quả nghiên, luận án đã đề xuất các nhóm giải pháp với các NHTM và một số kiến nghị với các nhà hoạch định chính sách nhằm tăng cường hội nhập, thúc đẩy cạnh tranh và nâng cao hiệu quả của các NHTM Việt Nam.

Từ khóa: Thâm nhập ngân hàng nước ngoài, cạnh tranh ngân hàng, mô hình Panzar – Rosse, hiệu quả ngân hàng, phương pháp DEA.

ABSTRACT

Along with the process of opening up the economy, foreign banks have been doing business in Vietnam for more than three decades. However, the issue of the impact of foreign bank penetration on the competition and efficiency of domestic commercial banks has so far been debated, and has not been widely studied in Vietnam.

The objective of this thesis is to examine the impact of foreign bank penetration on competition and efficiency of Vietnamese commercial banks. This research uses the Panzar - Rosse model with interactive variables to examine the effects of foreign bank penetration on Vietnam commercial banks' competition. To examine the effects of foreign bank penetration on the efficiency of Vietnamese commercial banks, the research uses a 2-step analysis method: (i) Determine the effectiveness of Vietnamese commercial banks by the method of DEA main and method; (ii) Indicators measuring the efficiency of domestic commercial banks will be regressed with foreign banks' penetration variables.

The research results show that foreign bank penetration increases the level of competition and reduces the efficiency of Vietnamese commercial banks. Based on the research results, the thesis has proposed groups of solutions to commercial banks and some recommendations to policy makers to enhance integration, promote competition and improve the efficiency of Vietnamese commercial banks.

Keywords: Foreign banking penetration, banking competition, Panzar - Rosse model, banking efficiency, DEA method.