Xây dựng và đánh giá phương pháp xem xét sử dụng thuốc - 11

Ngày

Định nghĩa / Miêu tả / Ví dụ

 Chỉ định thừa

Không có chỉ định

Kê thuốc trị hen ở bệnh nhân không bị hen.

Thuốc trùng lặp

Kê hai biệt dược giảm đau cùng chứa hoạt chất paracetamol.

Điều trị một ADR có thể tránh được

Kê Levodopa để điều trị dấu hiệu Parkinson, là ADR gây ra bởi Acid valproic được dùng để điều trị động kinh. Trong khi ADR này có thể tránh được bằng cách thay bằng thuốc trị động kinh khác.

 Chỉ định không hợp lí

Không có trong danh mục của bệnh viện

Kê các biệt dược không có trong danh mục thuốc của bệnh viện.

Không phù hợp với khuyến cáo điều trị

Kê thuốc kháng Histamin điều trị ngứa do tăng Bilirubin ở bệnh nhân tắc mật.

Thuốc bị chống chỉ định

Kê thuốc kháng beta giao cảm ở bệnh nhân bị hen.

Thuốc khác hiệu quả, an toàn nhưng rẻ hơn

Kê biệt dược không phù hợp.

 Chỉ định thiếu

Chỉ định chưa được điều trị

Bệnh nhân hạ kali máu và chưa được chỉ định thuốc bổ sung kali.

Thiếu chỉ định phòng bệnh

Thiếu bổ sung Acid folinic ở bệnh nhân dùng Methotrexate để phòng ADR.

Thiếu phối hợp hiệp lực

Chỉ kê kháng sinh beta-Lactam mà thiếu kháng sinh Aminoglycosid trong điều trị sốc nhiễm khuẩn nặng.

 Liều dùng (không phù hợp với phạm vi liều cho phép HOẶC không được điều chỉnh phù hợp với bệnh nhân)

Liều thấp

Dùng liều thấp Levothyroxin không phù hợp theo tuổi và cân nặng ở bệnh nhi bị suy giáp bẩm sinh.

Liều cao

Kê Paracetamol quá 4g/ngày.

 Cách dùng thuốc

Đường dùng, dạng bào chế không phù hợp

Kê các thuốc dùng đường uống cho bệnh nhân bị nôn nhiều.

Thời gian dùng thuốc không phù hợp

Kê kháng sinh dự phòng nhiễm khuẩn khi phẫu thuật kéo dài quá 1 tuần sau mổ.

Thời điểm dùng thuốc không phù hợp (so với bữa ăn; đêm, ngày; so với thuốc khác)

Dùng Vitamin A trước bữa ăn. Dùng Hydrocortison vào buổi tối.

Uống Sulcrafat cùng thời điểm với Cimetidin trong điều trị viêm loét dạ dày – tá tràng.

Thiếu các lưu ý đặc biệt khi dùng thuốc (không được bẻ, nghiền; cách pha dung dịch, hỗn dịch, không được nằm sau khi

uống thuốc…)

Nghiền, bẻ các thuốc dạng bào chế tác dụng kéo dài. Không hướng dẫn sử dụng thuốc dạng bột pha hỗn dịch.

 Tác dụng không mong muốn

ADR

Thuốc gây ADR ngay tại liều bình thường: Nhóm NSAID gây loét dạ dày.

Dị ứng

Thuốc gây biểu hiện dị ứng, không phụ thuộc liều: Sốc phản vệ do kháng sinh.

Độc tính

Quá liều thuốc gây biểu hiện độc tính trên bệnh nhân: Sử dụng quá liều Paracetamol gây hoại tử gan.

 Tương tác thuốc

Tương tác thuốc – thuốc

Các thuốc nhóm corticoid phối hợp với nhóm NSAID tăng nguy cơ xuất huyết tiêu hóa.

Tương tác thuốc – thức ăn/ đồ uống

Bắp cải, súp lơ (có chứa vitamin K) cản trở tác dụng các thuốc chống đông đường uống.

Tương tác thuốc – xét nghiệm/ chẩn đoán

Các Cephalosporin thế hệ I, II, III có thể làm test Coombs (bất đồng nhóm máu mẹ - con) dương tính giả.

 Theo dòi điều trị (bệnh nhân không được chỉ định theo dòi điều trị thích hợp: xét nghiệm sinh hóa, đo nồng độ thuốc,

theo dòi lâm sàng.)

Không theo dòi nồng độ kali máu sau khi dùng Furosemide.

Mã số XXSDT:

Dược sĩ:

I. PHÁT HIỆN VẤN ĐỀ SỬ DỤNG THUỐC

 Ngoại trú

 Nội trú

Nhập viện Xuất viện Quá trình điều trị

Thuốc:

V. CAN THIỆP DƯỢC

Mã CTD:

 Dừng thuốc  Thay thuốc  Thêm thuốc

 Tăng liều  Giảm liều

 Tối ưu hoá cách dùng thuốc

 Tối ưu quá trình theo dòi nguời bệnh

VII. HÌNH THỨC CTD

VIII. KẾT QUẢ CTD

 Bác sĩ

 Người bệnh

 Trực tiếp

 

Điện thoại

 Đồng ý  Không rò

 Điều dưỡng  Khác: ........

 Văn bản

 

Khác:

 Không đồng ý

 Email

…………

Kí xác nhận: ................................

Tiền sử bệnh:

Tiền sử gia đình:

Tiền sử dùng thuốc

Tiền sử dị ứng thuốc

Tên thuốc

Lí do sử dụng

Tên thuốc

Kiểu dị ứng (mô tả)

Dấu hiệu sống

CĐHA

Huyết áp:

Siêu âm:

Nhịp tim

Điện tim:

Mạch:

X-quang

Kết quả xét nghiệm

Ngày

Ngày

Ngày

Tên thuốc/nồng độ- hàm lượng

Liều dùng

Đường dùng

K cách

Số ngày dùng

1

2

3

4

5

6

Tiêu chí

Trả lời Có/ không

Minh chứng

1

Có đúng về hình thức của qui chế kê đơn

(QĐ04/2008 BYT đối

với đơn thuốc), theo

TT23/2011 (BYT)(đối

với bệnh án)

- Nếu trả lời KHÔNG: nêu điểm chưa đúng theo thông tư, quyết định cân nhắc đề xuất

2

Có kê thực phẩm chức

năng trong đơn thuốc không?

- Nếu có, nêu tên biệt dược (hoạt chất, hàm lượng, dạng bào chế).

3

Trong đơn có kê 2 thuốc cùng hoạt chất, cùng nhóm tác dụng không?

- Nêu tên biệt dược, hoạt chất, nhóm tác dụng dược lý (theo cơ chế).

- Nêu TLTK

- Nếucó, nêu tên biệt dược (hoạt chất, hàm lượng, dạng bào chế).

4

Thuốc trong đơn phù hợp với chẩn đoán hay không?

a. Có vấn đề BN được chẩn đoán nhưng BN chưa có thuốc trong đơn/bệnh án không? (So sánh với phác đồ

điều trị các vấn đề BN đang gặp)

- Xác định bệnh nhân có bao nhiêu vấn đề cần điều trị.

- Minh chứng thực hiện:

o Nêu vấn đề: thuốc điều trị

- Nếu trả lờicó, nêu Tên vấn đề và Điền vào phiếu đề xuất

- Gợi ý: Xem lại các hướng dẫn điều trị

b. Có thuốc trong đơn/ bệnh án mà không không có chẩn đoán (dư thuốc) không theo các hướng dẫn điều trị

không?

- Xem lại hướng dẫn điều trị các vấn đề ở mà học viên đã tìm hiểu.

- Nếu có thuốc trong đơn mà không có tên trong Hướng dẫn điều trị ở Chương 2trả lờicó, nêu tên biệt dược (hoạt chất, hàm

lượng, dạng bào chế) cân nhắc đề xuất

c. Chỉ định thuốc trong

đơn/bệnh án không phù

- Xem thông tin trong Tờ hướng dẫn sử

dụng hoặc/và DTQG VN,

hợp Tờ hướng dẫn sử dụng và DTQG VN, medscape.com,…

- Xem kỹ phần chỉ định, chống chỉ định, tác dụng phụ: Nếu trả lời có, nêu tên biệt dược (hoạt chất, hàm lượng, dạng bào chế) và

chỉ định nào là không phù hợp

5

Thuốc trong đơn KHÔNG phù hợp với tình trạng bệnh lý và cơ địa người bệnh

1. HV tìm hiều về chức năng gan, thận,...qua các Cận lâm sàng

2. Xem thông tin trong Tờ hướng dẫn sử dụng hoặc/và DTQG VN, phác đồ điều trị,… về chống chỉ định, thận trọng của từng hoạt chất: ghi rò cận lâm sàng cần theo dòi (creatinin, AST,ALT,…)

- So sánh thông tin giữa ý 1 và ý 2

- Nếu trả lờicó,ghi rò bệnh nhân không phù hợp với CCĐ nào?

6

- Thực hiện theo hướng dẫn sử dụng thuốc trong các cơ sở y tế có giường bệnh

(TT 23/2011 BYT), Qui chế kê đơn thuốc ngoại trú (đối với đơn thuốc)

6a.Có ghi ĐẦY ĐỦ và ĐÚNG theo quy chế kê đơn hoặc hướng dẫn sử dụng thuốc trong BV hay không?

- Xem lại qui chế kê đơn thuốc ngoại trú và Hướng dẫn sử dụng thuốc trong Bệnh viện của Bộ Y Tế VN,

- Bệnh viện có qui định riêng và phác đồ điều trị của bệnh viện vói các vấn đề của BN không?

- Nếu trả lời làKHÔNG đầy đủ và đúng, nêu điểm chưa đúng hoặc chưa đầy đủ

- cân nhắc đề xuất

6b.Có ghi ĐẦY ĐỦ và ĐÚNG về cách dùng:

1. Liều dùng 1 lần

2. Liều dùng 24h

3. Số lần dùng trong ngày,

4. Thời điểm dùng thuốc (so với bữa ăn, ngày, đêm, so với thuốc khác)

5. Lưu ý đặc biệt khi sử dụng thuốc (không được nằm sau khi uống 30

phút,…)

- Xem Phác đổ điều trị, Tờ HDSD, DTQG,…

- Nêu thông tin mục 6b cho mỗi hoạt chất cho từng chẩn đoán và/hoặc vấn đề của bệnh nhân

- Nếu trả lời làKHÔNG, nêu điểm chưa đúng hoặc chưa đầy đủ

- cân nhắc đề xuất

6c. Có KHÔNG đánh

số thứ tự ngày dùng các

- Nếu có, chỉ rò thuốc nào, ngày giờ nào

- cân nhắc đề xuất