Văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay

Đảng. Mặt khác, văn hoá chính trị không tự nhiên hình thành mà là kết quả của quá trình tự tu dưỡng, rèn luyện thường xuyên, liên tục, với sự tích cực, chủ động rất cao của mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội. Do đó, phát huy tính tích cực, tự giác trong tự tu dưỡng, rèn luyện văn hoá chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội là yêu cầu khách quan, là giải pháp cơ bản, quan trọng góp phần nâng cao chất lượng cán bộ chính trị cấp phân đội nói riêng, của đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay nói chung. Để phát huy được tính tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội, cần thực hiện tốt một số nội dung biện pháp cơ bản:

Một là, giáo dục tính tích cực, chủ động của cán bộ chính trị cấp phân đội tự học tập, rèn luyện nâng cao văn hóa chính trị.

Cán bộ chính trị cấp phân đội vừa là đối tượng, vừa là chủ thể của quá trình nâng cao văn hóa chính trị. Nâng cao văn hóa chính trị cho họ do đơn vị tiến hành giữ vai trò quan trọng, nhưng không thay thế được hoạt động tự học tập, tự rèn luyện, tự bồi dưỡng của cá nhân họ. Hoạt động bồi dưỡng ở đơn vị chỉ thực sự đem lại chất lượng và hiệu quả nhất khi được chuyển hóa thành quá trình tự học tập, rèn luyện của cán bộ chính trị cấp phân đội. Báo cáo Tổng cục Chính trị chỉ rò:

Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại các học viện, nhà trường gắn với việc tích cực bồi dưỡng và tự bồi dưỡng trong thực tiễn công tác tại đơn vị để nâng cao kiến thức, năng lực, kinh nghiệm, bản lĩnh, phương pháp tác phong công tác cho đội ngũ cán bộ các cấp, bảo đảm cho đội ngũ cán bộ nói chung, chính ủy, chính trị viên nói riêng có đủ phẩm chất, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới [32, tr.9].

Thực chất quá trình đó là bản thân tự nhận xét, tự kiểm tra đánh giá những điểm mạnh, điểm yếu so với yêu cầu đặt ra về văn hóa chính trị và xác định phương hướng, biện pháp tự giáo dục, tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội. Đòi hỏi ở họ phải có ý chí phấn

đấu, luôn nghiêm khắc với yêu cầu cao của chính mình, luôn biết đặt cho mình mục tiêu rèn luyện các giá trị chân, thiện, mỹ trong chủ trì chính trị, tiến hành công tác đảng, công tác chính trị. Đồng thời, phải tạo lập được ở mỗi cá nhân tình cảm tích cực tự giáo dục, tự giác học tập, rèn luyện nâng cao văn hóa chính trị. Tình cảm tích cực giúp họ chủ động, tích cực khắc phục khó khăn, quyết tâm tự học, tự rèn luyện và biết định hướng trong nâng cao trình độ văn hóa chính trị.

Ngày nay, với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học và công nghệ hiện đại, tình hình thế giới diễn biến rất nhanh chóng, nếu không học tập, người cán bộ sẽ tụt hậu so với sự phát triển, không cố gắng vươn lên, kiến thức sẽ mai một, nghị lực công tác sẽ giảm sút theo thời gian. Chính vì thế mà Đảng uỷ quân sự Trung ương xác định rò: “Thực hiện tốt các quan điểm khuyến khích và tạo điều kiện phát triển tư duy độc lập, sáng tạo của người học, biến quá trình đào tạo thành tự đào tạo, gắn lý thuyết với thực hành, lấy thực hành làm chính” [144, tr.15]. Tự học tập và rèn luyện là yếu tố có ý nghĩa quyết định trực tiếp đến văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội, đó là nhu cầu cần thiết cho bản thân, mà còn là tấm gương để cán bộ, chiến sĩ trong đơn vị noi theo.

Kết quả, chất lượng, hiệu quả việc tự học tập, rèn luyện của cán bộ chính trị phụ thuộc rất nhiều vào sự quyết tâm của bản thân mỗi cán bộ. Tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện thể hiện trước hết sự ham học tập, cầu tiến bộ. Người cán bộ chính trị muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ, muốn tạo dựng uy tín, khẳng định văn hóa chính trị của mình thì phải chịu khó học tập, nâng cao kiến thức, trình độ về mọi mặt của đời sống xã hội và chuyên môn nghiệp vụ; nắm bắt kịp thời những thông tin cần thiết, nhất là những tri thức phục vụ cho chủ trì về chính trị. Quá trình tự học, tự rèn luyện phải đặt mình trong một tổ chức, chịu sự kiểm tra, giám sát của tổ chức và quần chúng. Luôn nghiêm khắc trong tự phê bình và phê bình, tích cực sửa chữa sai lầm, khuyết điểm; thường xuyên chủ động đánh giá nhận thức, thái độ hành vi của mình so với chuẩn mực văn hóa chính trị. Bên cạnh đó, mỗi họ phải chống mọi biểu hiện lười học, lười suy nghĩ, tự kiêu, tự mãn dừng lại.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 225 trang tài liệu này.

Hai là, từng cán bộ chính trị cấp phân đội phải xây dựng kế hoạch, xác định rò nội dung tự học tập, tự rèn luyện văn hóa chính trị.

Tự giáo dục, tự tu dưỡng, rèn luyện trình độ văn hóa chính trị là một quá trình lâu dài, phức tạp. Vì vậy, cán bộ chính trị cấp phân đội xây dựng kế hoạch tự học, tự nghiên cứu về văn hóa chính trị. Văn kiện Đảng bộ Quân đội lần thứ XI yêu cầu: “xây dựng kế hoạch thực hiện của cấp ủy, tổ chức đảng và bản cam kết phấn đấu hàng năm của cán bộ, tổ chức đảng; giữ gìn và phát huy phẩm chất đạo đức của người quân nhân cách mạng - di sản quý báu, danh hiệu cao quý “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới” [156, tr.68]. Do vậy, muốn tự giáo dục, tự rèn luyện văn hóa chính trị đạt kết quả cao, mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội phải biết thường xuyên tự đánh giá mình, lựa chọn con đường, biện pháp phù hợp trên cơ sở khoa học bằng lập kế hoạch, xác định nội dung, phương pháp tự học tập hàng ngày, tuần, tháng và quý.

Trên cơ sở đó, tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện một cách chi tiết, cụ thể, tỉ mỉ, hợp lý, gắn với kế hoạch thực hiện nhiệm vụ, chức trách của bản thân. Kế hoạch tự học tập, tự bồi dưỡng, rèn luyện nhằm phát triển phẩm chất, năng lực về mọi mặt, cũng chính là yếu tố then chốt để thực hiện tốt Nghị quyết số 51/NQ- TW của Bộ Chính trị “Về tiếp tục hoàn thiện cơ chế lãnh đạo của Đảng, thực hiện chế độ một người chỉ huy gắn với thực hiện chế độ chính uỷ, chính trị viên trong Quân đội nhân dân Việt Nam”. Cho nên kế hoạch phải xác định rò kết quả cần đạt được, các điều kiện vật chất đảm bảo, xác định thời gian hoàn thành phải phù hợp, không kéo dài quá lâu, nhưng cũng không nóng vội. Bên cạnh đó cần đấu tranh khắc phục tình trạng xây dựng kế hoạch mang tính chung chung, hình thức đối phó. Khi đã có kế hoạch phải kiên quyết thực hiện đúng theo kế hoạch đã đề ra. Kế hoạch cho dù chu đáo, phù hợp đến đâu cũng chỉ có tác dụng khi nó được chuyển hóa thành hành động cụ thể. Vì vậy, mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội cần phải đưa việc xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch tự bồi dưỡng, tự rèn luyện thành nền nếp, chế độ và tự giác thực hiện. Phải quyết tâm khắc phục

những khó khăn về thời gian, cường độ công tác, các yếu tố ngoại cảnh chi phối để quyết tâm thực hiện kế hoạch đã xác định, tránh hiện tượng “đánh trống bỏ dùi”, hình thức, đối phó, thiếu kiên trì, quyết tâm trong thực hiện.

Tinh thần ham học hỏi, ham hiểu biết của cán bộ chính trị cấp phân đội là nhân tố tác động trực tiếp tới hoạt động nâng cao văn hóa chính trị; yêu cầu hiểu biết của họ càng cao thì càng trở thành động lực mạnh mẽ kích thích hoạt động nâng cao văn hoá chính trị. Thường xuyên khiêm tốn học hỏi cấp trên, học hỏi đồng chí đồng đội, học hỏi mọi lúc mọi nơi để không ngừng tiến bộ, trưởng thành. Nêu cao tinh thần đấu tranh khắc phục những căn bệnh lười học, ngại học, thoái bộ, không có chí tiến thủ; đấu tranh với những biểu hiện sai trái, gian dối trong học tập, nghiên cứu; những biểu hiện “tự cao tự đại”, cho rằng mình không cần phải học nữa, không chịu tiếp thu cái mới, dị ứng với những cái mới, cái tiến bộ. Trong quá trình tự bồi dưỡng, tự học tập cán bộ chính trị cấp phân đội cần chú ý tự rút kinh nghiệm từ thực tiễn công tác, để bổ sung vào kế hoạch học tập.

Ba là, mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội phải nêu gương ý thức, trách nhiệm trong thực hiện có hiệu quả kế hoạch học tập, rèn luyện về văn hóa chính trị.

Nêu gương là vấn đề rất quan trọng trong văn hóa chính trị, cán bộ chính trị là là người đi giáo dục nên thống nhất giữa lời nói với việc làm là rất quan trọng với cán bộ, chiến sĩ. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy:

Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước. Đồng chí ta nhiều người đã làm được nhưng vẫn còn những người hủ hóa. Đảng có trách nhiệm gột rửa cho các đồng chí đó. Hô hào dân tiết kiệm, mình phải tiết kiệm trước đã. Đồng chí ta phải học lấy bốn đức cách mạng: cần, kiệm, liêm, chính. Muốn làm cách mạng, phải cải cách tính nết mình trước tiên [92, tr.16].

Cán bộ chính trị cấp phân đội là người “đại diện của Đảng” ở đơn vị, phải làm thế nào cho ý chí, bản lĩnh vững vàng, kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội của mình thành ý chí của toàn đơn vị, hành động của mình cũng là hành động cả đơn vị đoàn kết quanh mình như một người; cho nên, tình cảm, ý chí, hành vi tự học tập, rèn luyện văn hóa chính trị của họ có ảnh hưởng đến bộ đội và toàn đơn vị. Vì vậy, mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội phải là tấm gương nêu cao ý thức trách nhiệm, tích cực, chủ động thực hiện có hiệu quả kế hoạch, nội dung tự học tập đã xác định.

Mỗi cán bộ chính trị cấp phân đội cần đề cao tinh thần tự phê bình và phê bình, biết lắng nghe ý kiến đóng góp của mọi người, biết tự nhìn nhận, đánh giá ưu điểm, khuyết điểm của bản thân để từ đó có biện pháp học tập, rèn luyện phù hợp. Văn kiện Đại hội XIII, Đảng ta yêu cầu: “Đề cao tính tiền phong, gương mẫu trong văn hóa ứng xử của người lãnh đạo, cán bộ, đảng viên trong các cơ quan, đơn vị” [29, tr.170]. Việc đề cao tính tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên không đơn thuần là trong ngôn từ lời nói, cách thức giao tiếp, mà phải xuất phát từ nhận thức, thái độ, đạo đức, lối sống dân chủ, tôn trọng cán bộ, chiến sĩ, thái độ trách nhiệm và thương yêu đồng chí đồng đội. Đây là một nội dung quan trọng văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội.

Bốn là, cấp ủy, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị thường xuyên quan tâm tạo điều kiện tự học tập, bồi dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội.

Để phát huy tính tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội, cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị cần quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho cán bộ chính trị cấp phân đội trong quá trình tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao. Trước tiên, các chủ thể cần quan tâm đến việc đảm bảo thiết chế cơ sở vật chất như: trang thiết bị, các sách, báo, tạp chí, các tư liệu, tài liệu phục vụ cho việc tu

dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao của cán bộ chính trị cấp phân đội. Cơ quan chính trị cần nghiên cứu, nắm chắc nhu cầu các trang thiết bị, phương tiện, tài liệu cần thiết cho việc tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội để có kế hoạch cung cấp, đảm bảo, tránh tình trạng cán bộ chính trị cấp phân đội không đủ trang thiết bị, tài liệu để tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao. Cùng với đó, cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì đơn vị cần tạo điều kiện về thời gian cho cán bộ chính trị cấp phân đội tranh thủ tự tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội. Thực tế cho thấy cường độ lao động quân sự của cán bộ chính trị cấp phân đội ở đại đội, tiểu đoàn rất cao, hầu hết thời gian trong ngày bị cuốn vào công việc, thậm chí trong cả ngày nghỉ, giờ nghỉ. Do đó, cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì cần có chủ trương, biện pháp tạo điều kiện để cán bộ chính trị có thời gian để thực hiện kế hoạch tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội.

Để có kết quả tự học, tự tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hoá chính trị cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ chủ trì, cơ quan chính trị cần thường xuyên có các biện pháp kiểm tra việc thực hiện kế hoạch tự học tập, rèn luyện nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội để kịp thời uốn nắn những sai sót, giải quyết kịp thời những vấn đề nảy sinh. Đồng thời, cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần có chủ trương, biện pháp động viên, khuyến khích tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội, lấy kết đó để đánh giá, nhận xét cán bộ, đánh giá kết quả, bình xét cán bộ. Kết quả tự học, bồi dưỡng, rèn luyện, nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội chỉ đạt chất lượng tốt, khi mà phát huy được trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính ủy, chính trị viên, người chỉ huy và cơ quan chức năng, đặc biệt với những chính trị viên có những cách làm mới, hiệu quả, những mô hình hay, sáng tạo.

Kết luận chương 4

Nâng cao văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam là một quá trình lâu dài. Quá trình này chịu sự chi phối, tác động của nhiều nhân tố, điều kiện khách quan và chủ quan; trong đó công tác đào tạo cán bộ chính trị ở nhà trường và bồi dưỡng họ ở đơn vị là yếu tố đặc biệt quan trọng. Do vậy, các chủ thể cần phải quán triệt sâu sắc quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam, Quân ủy Trung ương về xây dựng văn hóa, con người Việt Nam, xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ chính trị trong quân đội thời kỳ mới; nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội gắn kết chặt chẽ với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện, xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh; nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội gắn với xây dựng phẩm chất toàn diện của người cán bộ chính trị; phải phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, các lực lượng hiện nay để nâng cao văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội. Đồng thời, thực hiện tốt các giải pháp: tăng cường giáo dục, bồi dưỡng văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam; xây dựng môi trường văn hóa chính trị lành mạnh, dân chủ hiện nay; tăng cường bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất, đạo đức, lối sống và năng lực tham gia hoạt động chính trị thực tiễn cho cán bộ chính trị cấp phân đội; phát huy tính tự học tập, tu dưỡng, rèn luyện, tự nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay.

Những giải pháp trên đều rất quan trọng, tác động toàn diện đến tất cả các yếu tố cấu thành văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam; đòi hỏi các chủ thể, nhất là cấp ủy đảng, người chính ủy, chỉ huy quá trình thực hiện các giải pháp phải biết căn cứ vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể mà có sự vận dụng, điều chỉnh hợp lý, sát với yêu cầu thực tiễn đặt ra.

KẾT LUẬN

1. Cán bộ chính trị cấp phân đội là một lực lượng hết sức quan trọng trong xây dựng tổ chức đảng, tổ chức chỉ huy, tổ chức quần chúng trong sạch vững mạnh. Trên cơ sở tổng quan các công trình khoa học có liên quan đề tài luận án cho thấy, vấn đề văn hóa chính trị đã được các nhà khoa học quan tâm nghiên cứu từ nhiều góc độ tiếp cận khác nhau. Tuy nhiên, luận giải có hệ thống dưới góc độ chính trị - xã hội, tìm ra cơ sở lý luận và thực tiễn văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam, từ đó đề xuất hệ thống giải pháp cơ bản nâng cao văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội là đề tài hoàn toàn mới, không trùng lặp với các công trình đã công bố. Trước yêu cầu xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, thì việc nâng cao văn hóa chính trị cho cán bộ chính trị cấp phân đội càng trở nên cấp thiết.

2. Văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội Quân đội nhân dân Việt Nam là tổng hòa các giá trị chân, thiện, mỹ của ý thức chính trị và hành vi chính trị theo hệ tư tưởng chính trị của giai cấp công nhân, hệ giá trị văn hóa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; được hình thành, phát triển trong hoạt động thực tiễn chính trị của đất nước, quân đội và chức trách, nhiệm vụ chính trị của cá nhân. Nội dung văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội là giá trị về tri thức và sự giác ngộ mục tiêu lý tưởng; giá trị về tình cảm, niềm tin, ý chí chính trị; giá trị về hành vi chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội; kết quả việc rèn luyện phẩm chất chính trị, đạo đức, lối sống và thực hiện nhiệm vụ. Luận án đã chỉ ra các đặc điểm văn hóa chính trị của cán bộ chính trị cấp phân đội như: văn hóa lãnh đạo của người chủ trì về chính trị; văn hóa tổ chức, quản lý hoạt động chính trị - quân sự và tham gia hoạt động chính trị - xã hội địa phương; văn hóa giao tiếp, văn hóa ứng xử các mối quan hệ trong môi trường quân sự; văn hóa sư phạm chính trị - quân sự, mang tính nêu gương cao. Để nâng cao văn hóa chính trị của cán bộ chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam hiện nay, cần nắm vững những yếu tố quy định đó là: chịu sự quy định của bản chất của chế độ xã hội; quy định chất lượng giáo dục, đào tạo; quy định môi trường văn hóa chính trị của quân đội; quy định bởi chất lượng cán bộ và tính tích cực, tự giác mỗi cá nhân.