Đổi Mới Nội Dung Chương Trình, Giáo Trình, Phương Pháp Giảng Dạy Các Môn Khoa

Hành chính Lào là người tiếp tục hình thành trong mỗi học viên một thế giới quan, một hệ tư tưởng chính trị đúng đắn qua những bài giảng trực quan và sinh động của mình. Để hoàn thành nhiệm vụ, cần thiết phải xây dựng đội ngũ tri thức Mác - Lênin đáp ứng yêu cầu hiện nay về số lượng và chất lượng, có trách nhiệm và lương tâm nghề nghiệp, tập trung hết trí tuệ vào sự nghiệp “trồng người” của mình. Cần đẩy mạnh công tác xây dựng, đào tạo và bồi dưỡng hướng tới giải quyết một cách cơ bản tình trạng vừa thiếu vừa không có chất lượng.

Thứ nhất, cần có kế hoạch tuyển chọn giảng viên các môn khoa học Mác - Lênin phù hợp với nhu cầu của các trường, đảm bảo tuyển dụng giảng viên đúng tiêu chuẩn, đúng chuyên ngành đang cần bổ sung hiện nay là vấn đề mang tính cấp thiết. Cần bổ sung những giảng viên có khả năng sư phạm, có phẩm chất chính trị, đạo đức lối sống mới.

Sư phạm là một nghề đặc biệt phải được ưu tiên tuyển chọn và đào tạo nghiêm túc, cần khắc phục tình trạng điều cán bộ từ những lĩnh vực khác về làm giảng viên Mác - Lênin mà không quan tâm đến chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của người giảng viên.

Giảng viên Mác - Lênin ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào, phải là những người nắm bắt được những kiến thức cơ bản về chế độ chính trị và hệ tư tưởng, có lập trường tư tưởng chính trị vững vàng, trung thành với lợi ích của đất nước và nhân dân, đồng thời cũng phải là người gương mẫu về đạo

đức lối sống, không lợi dụng chức quyền để tham ô, nhũng nhiễu.

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học, phải ưu tiên tổ chức những

đợt thực tập sinh tại các khoa Mác - Lênin, hàng năm ở Học viện Chính trị và Hành chính Lào, nghiên cứu thực tế ở các tỉnh, địa phương và nước ngoài cho các đội ngũ giảng viên Mác - Lênin để tăng cường vốn kiến thức thực tế và cập nhật thông tin trong nước và quốc tế một cách nhanh nhất. Các Trường Chính trị và Hành chính Lào phải có quy định cụ thể về công tác nghiên cứu

khoa học của các giảng viên Mác - Lênin. Cụ thể là một khóa học: đối với cao

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 181 trang tài liệu này.

đẳng và cử nhân ít nhất phải có một công trình khoa học được xã hội hóa, đối với thạc sĩ và tiến sĩ phải tham gia nghiên cứu khoa học, ít nhất phải là hai công trình trở lên được xã hội hóa để tránh tình trạng dạy chay như hiện nay.

Thứ hai, cần chuẩn hóa trình độ chuyên môn của đội ngũ giảng viên Mác - Lênin theo quy định chung của giáo dục toàn diện, từng bước thay thế những giảng viên không đủ tiêu chuẩn theo quy định. Căn cứ vào năng lực, uy tín giảng dạy trên thực tế, để phân loại giảng viên có đủ trình độ kiến thức và am hiểu thực tiễn, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức nhà nước. Thực hiện chuyên môn hóa giáo viên trong từng môn, người được đào tạo môn nào chỉ dạy môn ấy, tránh tình trạng giảng viên vẫn

đi dạy những môn không thuộc chuyên ngành của mình, khắc phục tình trạng giảng viên dạy vượt giờ quá nhiều, mỗi giảng viên phải biết cân đối giữa hoạt

động giảng dạy với hoạt động nghiên cứu khoa học và những hoạt động chính trị trong nhà trường và ngoài xã hội. Muốn vậy, các Trường Chính trị và Hành chính Lào phải:

- Xây dựng đội ngũ giảng viên Mác - Lênin cơ hữu. Đội ngũ giảng viên Mác - Lênin được xác định là nòng cốt của trường, đội ngũ này gồm những giảng viên chuyên nghiệp được tiêu chuẩn hóa bằng chất lượng thể hiện bằng cấp, học hàm, học vị năng lực giảng dạy thực tế. Song việc xác định số lượng giảng viên các bộ môn Mác - Lênin định biên cơ hữu ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào không nhất thiết phải chiếm tỷ lệ 100% thực hiện nội dung chương trình đào tạo, bồi dưỡng mà cần phải có tỷ lệ hợp lý cho số giảng viên kiêm nhiệm.

- Xây dựng đội ngũ giảng viên kiêm nhiệm. Đội ngũ giảng viên kiêm nhiệm là những người được mời tham gia giảng bài theo chuyên đề hoặc thỉnh giảng. Về cơ bản, giảng viên Mác - Lênin kiêm nhiệm vừa có trình độ, kiến thức, năng lực, vừa có kinh nghiệm thực tiễn và thông thạo việc hành chính, vì

họ là những người hoạt động thực tiễn trong các cơ quan quản lý nhà nước, tuy nhiên lực lượng này cần được bồi dưỡng thêm về phương pháp sư phạm, mặc dù hiện tại họ có trình độ và kinh nghiệm thực tiễn cao, sau một quá trình giảng dạy các trường có thể nhận số giảng viên kiêm nhiệm này và làm giảng viên cơ hữu của trường nếu họ có nguyện vọng xin chuyển về trường công tác và giảng dạy.

Từ nay đến năm 2020 toàn bộ giảng viên của các Trường Chính trị và Hành chính Lào phải được chuẩn hóa, số giảng viên Mác - Lênin chưa đủ tiêu chuẩn và chưa được đào tạo lại; cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng theo yêu cầu mới. Số lượng giảng viên cần tăng cường đủ để đảm nhiệm công tác giảng dạy các môn khoa học này.

Thứ ba, phải xây dựng lòng yêu nghề, sự say mê công việc để tạo động lực cho đội ngũ giảng viên Mác - Lênin làm việc nhiệt tình hơn, đây là vấn đề có ý nghĩa thiết thực để nâng cao chất lượng giảng dạy các môn khoa học Mác

- Lênin. Tuy nhiên, không phải là vào thời điểm nào giảng viên cũng say mê giảng dạy, không ít giảng viên còn thiếu sáng tạo, thiếu nhiệt tình. Sự thiếu

đam mê đó tác động đến người học cả về niềm tin lẫn hứng thú học tập, và rõ ràng là kết quả không thể đạt được như mong muốn.

Thứ tư, cần có chính sách quan tâm đến đội ngũ giảng viên Mác - Lênin. Một mặt, số giảng viên này cần phải được hưởng, được đối xử bình

đẳng như đội ngũ giảng viên của hệ thống giáo dục quốc dân. Đồng thời phải thấy rõ tính đặc thù của hệ thống đào tạo, bồi dưỡng cán bộ là trình độ, đối tượng có khác, chương trình, nội dung, yêu cầu đào tạo cao hơn, không hoàn toàn thực hiện cơ chế thị trường trong đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức... Do vậy, cần có chính sách ưu tiên đối với họ.

Thứ năm, tạo điều kiện thuận lợi cho giảng viên được nâng cao trình độ học vấn, đạt được học vị và chức danh khoa học đích thực, tránh xa vào tệ “bằng cấp” không chất lượng, tăng cường bồi dưỡng về ngoại ngữ, tin học,

khả năng sử dụng phương tiện kỹ thuật hiện đại trong giảng dạy, đồng thời cũng tạo điều kiện và đầu tư cho giảng viên Mác - Lênin được đi thực tế, giao lưu với các Trường Chính trị và Hành chính ở các cơ sở để họ tích lũy và am hiểu thực tế. Đây là một trong những yêu cầu cần phải có của đội ngũ giảng viên Mác - Lênin để họ có khả năng gắn lý luận với thực tiễn và đưa ra những ví dụ liên hệ của chính cuộc sống vào bài giảng làm bài giảng phong phú và sát thực tế, bài giảng sẽ hấp dẫn và có tính thuyết phục người học.

Như vậy, để nâng cao chất lượng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào, ngoài việc nâng cao số lượng và chất lượng của đội ngũ giảng viên Mác - Lênin, cần có những biện pháp để tạo động lực nghiên cứu khoa học cho đội ngũ giảng viên ở các trường nói chung, giảng viên Mác - Lênin nói riêng để bổ sung vào các bài giảng, nhất là phải có bản lĩnh chính trị, có kiến thức xã hội rộng, có khả năng giải quyết những vấn đề lý luận và thực tiễn, tạo điều kiện về vật chất và tinh thần để giảng viên Mác - Lênin không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm của mình.

4.2.3. Đổi mới nội dung chương trình, giáo trình, phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin và tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất cho công tác giáo dục lý luận Mác - Lênin

- Đổi mới nội dung chương trình, giáo trình các môn khoa học Mác-Lênin.

Để nâng cao chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác-Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào cần phải quan tâm tới việc xây dựng nội dung chương trình, giáo trình phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Nội dung chương trình có ảnh hưởng trực tiếp tới thái độ học tập rèn luyện của học viên.

Trong giai đoạn hiện nay, dựa vào vị trí, chức năng của các trường, để tăng cường hiệu quả công tác chính trị - tư tưởng, tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, cũng như chiến lược phát triển kinh tế - xã

hội của tỉnh, địa phương tới học viên, chúng ta không thể không đổi mới phương pháp giảng dạy và học tập, đổi mới nội dung chương trình, giáo trình. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn, chương trình và giáo trình các môn khoa học Mác - Lênin, Đường lối chính sách của Đảng phải được đổi mới thường xuyên theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa nội dung trong giáo trình theo quan điểm đổi mới “động” và “mở”; khắc phục khoảng cách giữa lý luận với thực tiễn cuộc sống.

Mục đích và mục tiêu của quá trình đổi mới nội dung chương trình, giáo trình ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào là nhằm đào tạo đội ngũ cán bộ lãnh đạo, cán bộ chủ chốt, cán bộ kế cận của các cơ quan cấp tỉnh, địa phương; góp phần trang bị cho họ tri thức một cách có hệ thống và sâu sắc về lý luận chính trị, lý luận hành chính, quản lý kinh tế cùng với một số tri thức khác liên quan trực tiếp đến sự lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước cho họ. Trên cơ sở đó giúp họ có lập trường chính trị vững vàng, có đạo đức cách mạng, thế giới quan, nhân sinh quan khoa học, có lối sống mới, quán triệt và thống nhất ở mức độ cao với đường lối chính sách của Đảng, thể chế và pháp luật của Nhà nước, biết lựa chọn lấy các nguyên tắc lý luận tiên tiến, vận dụng vào công tác của mình phục vụ đất nước và nhân dân. Đồng thời, cũng làm cho người học nắm vững tính cách mạng, khoa học của lý luận Mác

- Lênin, nội dung tinh thần của đường lối đổi mới của Đảng trong từng lĩnh vực cụ thể, làm cho người học có những tri thức sâu rộng, có khả năng vận dụng lý luận đường lối của Đảng vào đời sống cụ thể.

Trước hết, nội dung chương trình, giáo trình phải mang tính thực tiễn cao, đảm bảo tính hệ thống, tính khách quan, tính chính xác, đảm bảo nguyên tắc thống nhất giữa lý luận và thực tiễn trong từng bài, từng chương. Khắc phục tình trạng chỉ nặng về lý luận, chỉ chú ý tới việc trình bày những nguyên lý, qui luật, phạm trù và những vấn đề liên quan... một cách chung chung, phần ý nghĩa thực tiễn trình bày hết sức sơ lược; phải làm nổi bật tầm quan

trọng phương pháp luận khoa học của các môn khoa học Mác - Lênin, để tạo

điều kiện thuận lợi cho đổi mới phương pháp giảng dạy.

Thứ hai, để việc biên soạn nội dung chương trình, giáo trình giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin tốt hơn, ngoài việc phải căn cứ vào chương trình chuẩn quốc gia, đặc điểm đối tượng đào tạo, khi biên soạn giáo trình các môn khoa học Mác - Lênin cần có sự kế thừa những giáo trình cũ để tránh sự trùng lắp không cần thiết, tạo sự hứng phấn cho học viên khi cập nhật những tri thức mới của thời đại, sự phát triển của đất nước hiện nay. Cần chú ý rằng, giữa các môn khoa học Mác - Lênin có mối quan hệ biện chứng với nhau, các môn khoa học này đều bao gồm một lượng kiến thức xác định. Đó là, các quy luật, các phạm trù, các nguyên lý và những vấn đề liên quan... cần phải sắp xếp những kiến thức đó theo một trật tự có tính hệ thống, có tính lôgic chặt chẽ, để làm rõ quá trình hình thành những quy luật, những phạm trù... tri thức của môn này, làm tiền đề để hiểu tri thức của môn khác rộng hơn, rõ hơn, sâu hơn và ngược lại. Nhận thức rõ điều này có ý nghĩa quan trọng khi biên soạn giáo trình cần phải vận dụng những tri thức liên ngành để cung cấp cho người học tiếp thu một cách đầy đủ hơn.

Làm được yêu cầu trên sẽ góp phần làm rõ tính khoa học của các môn khoa học Mác - Lênin, điều này cũng sẽ làm nâng cao tính thuyết phục của các bài giảng.

Thứ ba, cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp của các cơ quan chức năng trong việc tổ chức xây dựng nội dung chương trình, giáo trình. Nhất là Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia Lào phải thực hiện việc kiểm tra, giám sát chặt chẽ quá trình xây dựng nội dung, chương trình, giáo trình; cần xây dựng cơ chế kiểm tra, thẩm định, đánh giá về chất lượng nội dung, mục tiêu, yêu cầu của các môn khoa học Mác-Lênin trước khi đưa vào sử dụng. Nên đề cao chế độ tự chịu trách nhiệm trong xây dựng nội dung chương trình, giáo trình. Theo đó, Bộ giáo dục và thể thao có quyền quyết định phê duyệt các nội

dung chương trình, giáo trình theo đề nghị của Học viện Chính trị và Hành chính quốc gia Lào. Sau đó Học viện có trách nhiệm tổ chức thẩm định, kiểm tra, ra quyết định ban hành, xây dựng giáo trình, bổ sung chỉnh sửa và hoàn thiện các giáo trình đó, và ra quyết định để giảng dạy ở tất cả hệ thống các Trường Chính trị và Hành chính Lào.

Thứ tư, nội dung chương trình, giáo trình của các môn khoa học Mác - Lênin phải gắn với nội dung tuyên truyền đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước, nhất là nghị quyết của các kỳ Đại hội của Đảng, là một nhiệm vụ không thể thiếu được của nội dung giáo trình các môn Mác - Lênin trong quá trình truyền thụ nội dung của các bài giảng.

Khi giảng bài các môn khoa học Mác - Lênin, giảng viên cần chú ý liên hệ những vấn đề thực tế, với chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước, phù hợp với thực tiễn của đất nước, nhưng cũng không có nghĩa là chỉ trích dẫn một số đoạn, một số câu trong các nghị quyết của Đảng mà phải trình bày, giới thiệu cơ sở lý luận, liên hệ nội dung lý luận trong bài giảng, để học viên tìm hiểu, nghiên cứu. Bởi vì, trước mỗi vấn đề thực tiễn, học viên thường có cách nhìn khác nhau, sau đó giảng viên cần có sự hướng dẫn học viên nhận thức, lý giải vấn đề theo quan điểm, chủ trương chính sách của Đảng. Do đó, người học sẽ thấy được cơ sở lý luận và thực tiễn của nội dung của giáo dục lý luận Mác - Lênin gắn với việc tuyên truyền đường lối chính sách, sự đúng đắn sáng tạo của Đảng, góp phần tạo ra cơ sở cho niềm tin chủ nghĩa Mác - Lênin, vào sự lãnh đạo của Đảng Nhân dân Cách mạng Lào.

- Đổi mới phương pháp dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin.

Trong quá trình giáo dục đào tạo, bồi dưỡng cán bộ ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào, để nâng chất lượng giáo dục lý luận Mác - Lênin, cùng với đổi mới nội dung chương trình, giáo trình thì giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin cũng phải đổi mới, phải lựa chọn phương pháp phù hợp với yêu cầu của thực tiễn; chứng minh lý luận Mác - Lênin một cách thuyết phục bằng

chính luận cứ khoa học, bằng chính thực tiễn cuộc sống sinh động và phải phát huy được tính tích cực, chủ động của học viên trong học tập, góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học các môn khoa học Mác - Lênin tạo ra những người có trình độ cao, có phương pháp tư duy linh hoạt, sáng tạo, đáp ứng với đòi hỏi của cuộc sống đổi mới của đất nước hiện nay.

Giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin với đặc trưng khái quát hóa, trừu hóa cao, rất khó nắm bắt đối với học viên, nhất là các học viên ở cấp huyện tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp, mới làm công tác tại các cơ quan, nhưng họ là những cán bộ nguồn chuyển sang một hình thức đào tạo, môi trường học hoàn toàn mới mẻ. Việc đổi mới phương pháp giảng dạy là một việc làm công phu, phức tạp nhưng nhất định phải theo một định hướng là thiết thực, gắn với yêu cầu của cuộc sống, nâng cao hiệu quả của quá trình dạy học, để tăng cường giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào bằng nhiều hình thức linh hoạt; phát huy khả năng sáng tạo của học viên, thu hẹp dần cách dạy “nhồi nhét kiến thức”, lý thuyết chung chung mà phải dẫn học viên đi từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp, làm rõ từng luận điểm.

Đổi mới phương pháp giảng dạy các môn khoa học Mác - Lênin phải gắn liền với việc xây dựng nội dung chương trình, chuyển từ chỗ lấy môn học làm trung tâm sang lấy người học làm trung tâm. Người học phải tự tìm tòi, khám phá, hiểu mình hơn, hiểu môi trường giáo dục và môi trường lao động.

Đồng thời, phát huy cao độ tính năng động, sáng tạo, độc lập suy nghĩ của học viên trong việc tìm kiếm tri thức mới, tránh tình trạng thụ động tiếp thu tri thức một chiều. Từ đó, biết đặt vấn đề và giải quyết vấn đề một cách tự chủ, tự

đánh giá, tự sửa sai, tự điều chỉnh kiến thức. Như vậy, sau mỗi bài học, giảng viên cần liên hệ ngay với thực tiễn, hướng dẫn học viên vận dụng lý luận để phân tích và chỉ ra những biểu hiện tích cực, tiêu cực hay lệch lạc trong tư tưởng của chính mình, thực hiện phương châm học lý luận là để sửa chữa tư