Tiêu Chí Đánh Giá Bài Viết Về Du Lịch Có Chất Lượng Trên Báo Điện Tử

được sự khô khan của hình thức trình bày, trang trí “chết” trên báo in, không buộc người đọc phải tưởng tượng ra diễn biến của sự kiện bằng âm thanh “chay” của phát thanh, cũng không biến công chúng trở nên thụ động trước khung chương trình cố định như truyền hình… Báo điện tử mang đến những thông tin thực sự sống động, hấp dẫn với sự bổ trợ của âm thanh trung thực, các video clip sinh động và các seri ảnh báo chí chân thực, sắc nét.

Đến thời điểm hiện tại, báo điện tử là loại hình báo chí tích hợp được nhiều phương thức chuyển tải nội dung nhất. Sự kết hợp không chỉ dừng lại trên một tờ báo điện tử mà ngay trong một tác phẩm báo điện tử.

Thứ hai là tính tức thời và phi định kỳ: Về tính tức thời, sự ra đời của báo điện tử đã làm thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin trước đây của một bộ phận công chúng. Trước đây, độc giả phải chờ đến một thời điểm nhất định trong ngày, thường là buổi sáng, để tiếp cận các thông tin thời sự qua báo in, hoặc những thời gian cụ thể để theo dõi tin tức trên truyền hình hay qua đài phát thanh. Đối với báo điện tử, độc giả gần như không phải chờ đợi. Bất kể thông tin diễn ra ở đâu, thời gian nào, chỉ cần một máy tính xách tay hoặc điện thoại di động kết nối mạng, các phần mềm phụ trợ (như phần mềm tải âm thanh, hình ảnh…) thì khi sự kiện xảy ra, phóng viên có thể cập nhật tin, bài, chùm ảnh, video ngay tức khắc. Thông tin trên báo điện tử có thể sống động, nóng hổi đến từng giờ, từng phút, thậm chí là từng giây.

Việc cập nhật thông tin có thể diễn ra liên tục nhiều lần trong ngày, chính vì vậy

, trên báo mạng điện tử, “giới hạn cuối cùng” của một bài báo chỉ là tạm thời và tương đối vì bất cứ lúc nào thông tin cũng có thể được cập nhật, bổ sung.

Về tính phi định kỳ, có thể thấy, việc cập nhật thông tin có thể diễn ra liên tục nhiều lần trong ngày, chính vì vậy, trên báo điện tử, “giới hạn cuối cùng” của một bài báo chỉ là tạm thời và tương đối vì bất cứ lúc nào thông tin cũng có thể được cập nhật, bổ sung.

Thứ ba là tính tương tác cao: Trước khi báo điện tử ra đời, tính tương tác trong hoạt động báo chí đơn giản là sự tác động qua lại giữa cơ quan báo chí, nhà báo với người tiếp nhận thông tin. Nhưng sự xuất hiện của báo điện tử đã làm cho tương tác trong hoạt động báo chí được mở rộng, có nhiều hình thức hơn và giảm đi những hạn chế của các hình thức tương tác cũ.

Nhờ sự hỗ trợ của công nghệ cao, độc giả có thể gửi thư điện tử (email) phản hồi ngay tới từng bài báo, từng tác giả và tòa soạn bằng những thao tác hết sức đơn giản, thuận tiện. Tòa soạn gần như nhận được tức thời các ý kiến phản hồi và quá trình xử lý, sàng lọc, lưu trữ, đăng tải phản hồi cũng nhanh hơn nhờ có sự hỗ trợ của máy tính và mạng internet. Cũng nhờ khả năng tương tác cao, báo điện tử thiết lập các diễn đàn hay thực hiện các cuộc bỏ phiếu giúp cho công tác điều tra xã hội trở nên đơn giản, thuận tiện và nhanh chóng.

Báo điện tử cũng có thể thiết lập các cuộc giao lưu trực tuyến, bàn tròn trực

tuyến, phỏng vấn trực tuyến… nhằm tạo cơ hội cho bạn đọc giao lưu, trao đổi trực tiếp về các vấn đề trong cuộc sống với nhiều nhân vật mà mình quan tâm.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 115 trang tài liệu này.

Có thế nói, khả năng tương tác cao của báo điện tử chính là biểu hiện sâu sắc của tính nhân dân mà báo chí Việt Nam hướng tới. Đó là điều kiện khuyến khích, thu hút đông đảo công chúng tham gia cung cấp thông tin, xây dựng tác phẩm báo chí. Mặt khác, tính tương tác cũng là sợi dây liên kết chặt chẽ công chúng với tờ báo, với bài báo, thậm chí với mỗi nhà báo.

Thứ tư là khả năng lưu trữ và tìm kiếm thông tin: Báo điện tử không bị giới hạn bởi số trang, khuôn khổ hay thời lượng, chương trình như các loại hình báo chí khác nên có khả năng truyền tải thông tin không giới hạn. Chính vì thế, báo điện tử là một kho lưu trữ thông tin khổng lồ.

Báo điện tử cho phép lưu trữ bài viết lâu dài và theo hệ thống khoa học. Vì thế, độc giả có thể tìm kiếm bài viết dễ dàng nhờ vào các mục tìm kiếm với các từ khoá được đính kèm trên mỗi bài viết. Nếu không có điều kiện đọc ngay lúc online, độc giả báo điện tử cũng có thể lưu bài viết lại để đọc sau, hoặc cũng có thể đọc lại nhiều lần tuỳ thích, mà thao tác hoàn toàn đơn giản.

Thứ năm là sự tổng hợp thông tin giúp người đọc dễ dàng tiếp nhận: Đó chính là tính liên kết của báo điện tử, nói cụ thể đó là một bài viết trên báo điện tử luôn có dẫn có link từ trang này đến trang khác (siêu liên kết), tạo nên một hệ thống các bài viết, rất tiện cho những bạn đọc theo dõi sự kiện có tính xuyên suốt, dài kỳ. Đối với báo in, tính liên kết rất khó, nếu bạn bỏ lỡ một kỳ báo, nếu kỳ sau bạn đọc, có thể bạn sẽ không hiểu thông tin vì không hiểu đoạn đầu thế nào, hay đang theo dõi các kỳ báo mà sau đó bị lỡ thì lại không biết kết thúc ra sao. Với tính liên kết của truyền hình và

phát thanh lại càng khó, mà lý do cũng như với báo in vậy. Như vậy báo mạng rất tiện lợi cho việc theo dõi thông tin theo hệ thống, theo dòng sự kiện, rất hiệu quả và tiện lợi.

Thứ sáu là tính xã hội hóa cao, khả năng cá thể hóa tốt: Nhờ vào sự phủ sóng của mạng toàn cầu Internet, báo điện tử không có giới hạn về khoảng cách, thêm vào đó là tính tương tác cao, do đó, dễ dàng có thể thấy tính xã hội hoá rất cao ở loại hình báo chí mới mẻ này.

Tuy nhiên, báo điện tử lại cũng có khả năng cá thể hoá tốt. Điều này thoạt nghe tưởng như mâu thuẫn, nhưng hoàn toàn không phải. Tính cá thể hoá được thể hiện ở chỗ người đọc được chủ động lựa chọn tờ báo, trang báo, bài báo theo nhu cầu, đọc bao lâu tùy thích.

Ngoài ra, báo điện tử có độ lan toả cao, dễ dàng đính chính, chi phí thấp, đồng thời thông tin lại có giá trị sử dụng cao hơn do được đọc theo nhu cầu của độc giả… Những thế mạnh trên đã làm cho báo điện tử vượt trội hơn so với các loại hình

báo chí khác, thu hút được lượng công chúng đông và tạo nên sự phát triển mạnh mẽ hơn cho loại hình báo chí này.

1.4.2. Hạn chế của báo điện tử

Bên cạnh những thế mạnh vượt trội, báo điện tử cũng có một số hạn chế nhất

định.

Thứ nhất là độ chính xác của thông tin: Thông tin được báo mạng điện tử đưa

rất nhanh, nhiều khi phải chạy đua với thời gian. Trong nhiều tình huống, phóng viên kiêm luôn biên tập viên, kỹ thuật viên, tổng biên tập, tức là vừa viết bài, vừa biên tập, vừa đưa tin lên mạng. Thêm nữa, dù đã phát hành, thông tin trên báo điện tử vẫn có thể sửa được nên dễ tạo tâm lý thiếu cẩn thận ở một bộ phận nhà báo. Thực tế hiện nay thì các “hạt sạn” về chính tả trên báo điện tử khá nhiều.

Thứ hai là độ an toàn của thông tin trên báo điện tử: Báo điện tử phụ thuộc quá nhiều vào công nghệ. Thông tin của báo điện tử được lưu trữ dưới dạng dữ liệu trên đĩa từ nên luôn phải đối mặt với những sự cố hỏng hóc về kỹ thuật như mất từ tính, virus phá hoại... Trong trường hợp những sự cố này xảy ra, toàn bộ nội dung thông tin có thể bị phá hoại hoàn toàn, khó có thể khôi phục được và mối liên hệ giữa người đọc với tòa soạn báo sẽ bị gián đoạn, ngắt quãng.

Mặt khác, hiện nay, internet được coi là vùng tự do tuyệt đối, không có một tổ chức hay quốc gia nào trên thế giới chịu trách nhiệm quản lý, điều hành. Các biện pháp an ninh như thiết lập hệ thống máy tính bảo vệ gọi là “Bức tường lửa” (Fire wall) cũng không đảm bảo an toàn tuyệt đối. Chúng chưa hoàn toàn ngăn cản được những truy nhập bất hợp pháp. Những kẻ am hiểu hệ thống máy tính và có mục đích xấu vẫn có thể đột nhập vào hệ thống máy chủ - nơi lưu trữ thông tin để sửa đổi, đánh cắp thông tin.

Thứ ba là nguy cơ nhiễu loạn thông tin: Báo điện tử đưa rất nhiều thông tin nên người đọc nhiều khi bị nhiễu, choáng ngợp và đôi khi không có khả năng lựa chọn thông tin nào tốt, đáng tin cậy cho mình. Mặt khác, thông tin trên báo điện tử còn phải đương đầu với sự thâm nhập của các nguồn thông tin xấu, thông tin không lành mạnh, giật gân, câu khách vốn đầy rẫy trên mạng internet.

Thứ tư là đòi hỏi độc giả phải có thiết bị phù hợp để truy cập được mạng internet. Và tất nhiên, không phải ai cũng có thiết bị cá nhân để truy cập mạng đọc báo điện tử hàng giờ, hàng ngày. Do đó, việc đọc báo điện tử và sử dụng những tính năng ưu việt của nó cũng gặp rất nhiều hạn chế. Đặc biệt, báo điện tử với tích hợp đa phương tiện yêu cầu sử dụng công nghệ hiện đại thì đối tượng tiếp nhận thông tin đa phần chỉ giới hạn trong độ tuổi thanh niên và trung niên (những người có thể sử dụng máy tính truy cập mạng). Trong khi các thể loại báo chí khác như truyền hình và phát thanh thì có phạm vi đối tượng rộng hơn, mà hầu hết là tất cả mọi người, tất cả mọi lứa tuổi, trình độ học vấn…

1.5. Tiêu chí đánh giá bài viết về du lịch có chất lượng trên báo điện tử

Cơ sở lý luận báo chí truyền thông chỉ ra rằng, tác phẩm báo chí là một chỉnh thể, bao gồm hai yếu tố nội dung và hình thức. Hai yếu tố này có mối quan hệ biện chứng, gắn bó hữu cơ, chi phối lẫn nhau tạo nên chất lượng tác phẩm báo chí.

Theo đó, để đánh giá chất lượng bài viết về du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương, tác giả luận văn dựa vào các tiêu chí chính dưới đây:

1.5.1. Tiêu chí về mặt nội dung

Tính khách quan, chân chật

Đây là tiêu chí hàng đầu để đánh giá một bài báo điện tử có chất lượng khi thông tin về du lịch Vĩnh Phúc. Tính khách quan, chân thực không chỉ là nguyên tắc

hoạt động mà nó còn là yêu cầu tồn tại của bản thân báo chí. Công chúng trao niềm tin khi tiếp cận thông tin báo chí. Công chúng tin tưởng vào thông tin báo chí vì tin đó là sự thật. Bởi thế, trách nhiệm của người làm báo, cơ quan báo chí nói chung, báo điện tử nói riêng là phải thông tin trung thực, khách quan và đúng sự thật.

Trong cuốn sách nổi tiếng “Bốn học thuyết truyền thông” của các tác người Mỹ, theo học thuyết truyền thông Trách nhiệm xã hội thì một trong những yêu cầu hàng đầu của chất lượng báo chí là trung thực, chính xác. “Danh mục những yêu cầu của xã hội hiện đại với báo chí này nhằm miêu tả một cách trung thực, súc tích và thông minh những sự việc trong ngày trong một bối cảnh khiến cho chúng có ý nghĩa. Yêu cầu này đòi hỏi ngành báo chí phải chính xác và không được phép dối trá” [13, tr.154, 155].

Khi thông tin đến công chúng, người làm báo nói chung, báo điện tử nói riêng phải luôn đề cao trách nhiệm xã hội, thông tin trung thực, khách quan và đúng sự thật. Thông tin chân thực mới nhận được sự tin tưởng của công chúng. Người làm báo không vì lợi ích cá nhân mà cố tình tô hồng hay bôi đen sự thật. Trong thời kỳ công nghệ số, sự cạnh tranh của các trang mạng xã hội và của chính các cơ quan báo chí với nhau thì người làm báo lại càng phải coi trọng trách nhiệm xã hội, thông tin đúng sự thật. Chính thông tin chân thực mới mang lại uy tín cho báo chí.

Bàn về sự chân thực của thông tin mới mang lại uy tín cho cơ quan báo chí, PGS. TS Phạm Thái Việt khẳng định: “Trong môi trường cạnh tranh thông tin: Chuỗi lôgic Sự thật – Lòng tin – Uy tín – Danh tiếng mới là mấu chốt của vấn đề” [22, tr.89]. “Chỉ cần một lần thông tin không đúng sự thật, uy tin của báo chí sẽ bị tổn thương, mất mát nghiêm trọng (…) Vì thế, phản ánh chân thực, khách quan hiện thực là thiên chức, là đạo đức nghề nghiệp nhà báo. Tổng biên tập tờ The Time, Paul Hayes cho rằng: “Khi bạn đánh mất lòng tin nơi độc giả, xem như mọi việc đã chấm dứt. Thương hiệu bạn gây dựng bấy lâu sẽ dần tan biến. Chỉ cần độc giả nghĩ rằng họ không thể tin vào những gì họ đang đọc, thế là hợp đồng tín nhiệm hai bên đã bị phá vỡ”.

Tóm lại, không chỉ riêng thông tin về du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương, mà thông tin báo chí nói chung bắt buộc phải có tính chân thật. Tin tức, hình ảnh về du lịch Vĩnh Phúc đăng tải trên báo điện tử Trung ương và địa

phương không đúng sự thật thì sẽ mang lại tác hại to lớn. Nó làm suy giảm, thậm chí đánh mất niềm tin của công chúng. Một khi bạn đọc không còn niềm tin nữa thì dẫn đến hậu quả là loại bỏ việc tìm kiếm thông tin trên báo chí và tìm đến các kênh thông tin khác mà họ cảm thấy tin tưởng. Do đó, tiêu chí để đánh giá tin, bài có chất lượng khi viết về du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương là tính chân thực, khách quan.

Tính thời sự, kịp thời

Tiêu chí quan trọng thứ hai để đánh giá một tin, bài, chùm ảnh, video có chất lượng về du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương là tính thời sự và kịp thời. Khi có một sự kiện hay vấn đề nào đó có liên quan đến du lịch Vĩnh Phúc mà công chúng quan tâm, cơ quan báo chí nào thông tin nhanh chóng, đúng lúc và chính xác sẽ có được ưu thế trong cạnh tranh thông tin.

Thông tin kịp thời về du lịch tỉnh Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương cũng mang lại hiệu quả khi quảng bá du lịch của tỉnh. Trong cuốn sách “Cơ sở lý luận báo chí truyền thông” của nhóm tác giả Khoa Báo chí và Truyền thông, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Hà Nội đã nhấn mạnh vấn đề này như sau: “Những tác phẩm báo chí xuất hiện đúng lúc, đáp ứng nhu cầu của công chúng, và sự quan tâm của họ trong thời điểm đó thì tác phẩm sẽ có giá trị hơn” [16, tr. 67]. Sự hấp dẫn của bài báo sẽ tạo hứng thú ở người đọc, làm cho họ chú ý đến thông tin nhiều hơn, gây xúc cảm và khơi dậy niềm mong muốn tìm đến nguồn gốc của nó. Vì vậy, nếu biết được nhu cầu của công chúng sẽ là điều kiện cần thiết để các nhà báo hoạt động nghiệp vụ thú vị hơn và có hiệu quả hơn, tạo nên những thông tin cần thiết, đáp ứng nhu cầu và lợi ích đông đảo của công chúng.

Một nguyên tắc của người làm báo hiện đại là phải tôn trọng và thỏa mãn nhu cầu, lợi ích chính đáng của công chúng vì công chúng giữ vai trò quyết định đối với sự tồn tại và phát triển của tờ báo. Công chúng sẽ quay lưng nếu những thông tin trên báo chí hoàn toàn xa lạ với nhu cầu của họ. Một trong những nguyên nhân làm nên thành công của các thương hiệu truyền thông nổi tiếng thế giới là họ luôn biết “lắng nghe và thấu hiểu” công chúng của mình. Do đó, người làm báo phải thông tin về những gì công chúng cần chứ không phải thông tin những gì mà mình muốn.

Nắm bắt được nhu cầu công chúng đang cần gì, đang quan tâm gì trong cuộc

sống thì nhà báo đã có được 50% sự thành công. Muốn thông tin báo chí có giá trị và mang lại hiệu quả như mong muốn thì việc đạt được cả ba yêu cầu về tính độc đáo, tính đại chúng và tính hợp thời là điều kiện tiên quyết.

Thực tế cho thấy, khi thông tin về du lịch Vĩnh Phúc, báo điện tử Trung ương và địa phương đã tuyên truyền, quảng bá kịp thời nhiều sự kiện nổi bật mà công chúng quan tâm về du lịch của tỉnh. Đó là các sự kiện: Flamingo Đại Lải Resort - top 10 khu nghỉ dưỡng đẹp nhất hành tinh; Tây Thiên Tam Đảo nhận bằng di tích quốc gia đặc biệt; Lễ hội kéo song được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia… Các thông tin đó đã mang lại hiệu quả tích cực quảng bá hình ảnh du lịch Vĩnh Phúc.

Tính độc đáo, hấp dẫn

Trong hoạt động báo chí, mỗi chương trình, mỗi tác phẩm phải được xem xét kỹ lưỡng trong hệ thống những mối quan hệ giữa báo chí và công chúng. Tác phẩm báo chí là điểm trung gian trong mối quan hệ: Nhà báo – Tác phẩm – Công chúng.

Tác phẩm báo chí khi được đăng tải, phát sóng mới chỉ dừng lại ở thông tin tiềm năng, vì thông tin đó chưa chắc đã được công chúng tiếp nhận. Người làm báo phải tìm mọi cách biến thông tin tiềm năng thành thông tin hiện thực. Tính chất thực tiễn của thông tin là tiêu chuẩn để đánh giá giá trị của thông tin cao hay thấp, tức là có mang đến cho công chúng những thông tin phù hợp với nhu cầu của họ không, có khả năng chuyển thông tin tiềm năng thành thông tin hiện thực không và có phù hợp với quan điểm chỉ đạo, tuyên truyền, đường lối, chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước hay không?

Tính độc đáo, hấp dẫn của thông tin, là cái mới mà công chúng chưa biết. Nhưng cái mới không phải là cái duy nhất thể hiện tính độc đáo. Cùng với sự đòi hỏi tất yếu của cái mới, có thể tái hiện thông tin cũ đã bị lãng quên, giúp cho công chúng có thêm tư liệu để nhận thức tốt hơn sự kiện mới.

Như vậy, tiêu chí về mặt nội dung để đánh giá tin, bài, chùm ảnh, video có chất lượng trên báo điện tử Trung ương và địa phương về thông tin du lịch Vĩnh Phúc là thông tin phải có tính thời sự, có ý nghĩa và hợp thời, đáp ứng nhu cầu của công chúng; thông tin phải phản ánh đúng, trúng về du lịch Vĩnh Phúc, có tính khách quan và chân thật; đồng thời, thông tin phải có tính độc đáo, hấp dẫn, thu hút

độc giả.

1.5.2. Tiêu chí về mặt hình thức

Để thông tin về du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương, theo tác giả luận văn về mặt hình thức cần phải hấp dẫn và sử dụng đa dạng các cách thức chuyển tải.

Nội dung thông tin về du lịch Vĩnh Phúc khá đa dạng và phong phú nên cần phải sử dụng nhiều thể loại báo chí khác nhau mới có thể đưa được các nội dung thông tin khác nhau đến với công chúng và thể hiện được thông điệp mà tác giả muốn gửi đến bạn đọc. Mỗi thể loại báo chí khác nhau lại có thế mạnh riêng. Tuy từng nội dung thông tin mà tác giả có thể dùng thể loại cho phù hợp. Chẳng hạn, khi cần đưa những thông tin nóng hổi, nhanh chóng về các sự kiện nổi bật có thể dùng thể loại tin để thông báo. Lúc cần thông tin sâu hơn và toàn diện hơn thì dùng các bài viết ghi nhanh, phản ánh, phóng sự... Khi thông tin về vẻ đẹp tự nhiên thì nên sử dụng nhiều hình ảnh bắt mắt, sắc nét.

Cùng với việc sử dụng nhiều thể loại báo chí khác nhau thì về mặt hình thức cần đa dạng cách thức chuyển tải thông tin. Bên cạch cách thức truyền thống là chữ viết và ảnh, cần chú ý đến các cách thức chuyển tải nội dung thông tin du lịch Vĩnh Phúc theo hướng mới. Tăng cường cách trình bày bài báo nhiều cửa (có thêm bảng biểu, bản đồ, đồ thị, đồ họa…). Việc trình bày bài báo nhiều cửa, nhất là các bài viết có nhiều số liệu sẽ tạo sự mới lạ thay vì cách trình bày truyền thống (chủ yếu là chữ viết và ít ảnh) dễ làm cho công chúng nhàm chán, cảm thấy đơn điệu. Trình bày bài báo theo hướng nhiều cửa giúp thể hiện được nhiều thông tin, công chúng tiếp cận theo nhiều hướng khác nhau và chủ động tiếp cận những thông tin mình quan tâm. Công chúng nhanh chóng tìm được những thông tin mình cần. Sự mới lạ, tiện lợi, thông tin phong phú, tránh được sự đơn điệu sẽ tạo nên sự hấp dẫn về mặt hình thức cho các tin, bài, chùm ảnh, video quảng bá du lịch Vĩnh Phúc trên báo điện tử Trung ương và địa phương.

Tòa soạn và phóng viên cũng nên tìm tòi và áp dụng nhiều cách thức chuyển tải thông tin theo hướng mới khác. Đó là có thể dùng flycam, Special…

Báo điện tử Trung ương và địa phương cũng nên tận dụng tối đa tính năng đa phương tiện, tương tác và liên kết. Báo in có thể hạn chế khi không có tính năng đa