Nguồn Tin Ngoại Văn Dạng Điện Tử

tiếng nước ngoài thông dụng. Tuy nhiên công việc này đã gặp khó khăn về kinh phí, hàng rào ngôn ngữ, nhân sự. Trong tương lai cần duy trì và tăng cường củng cố các mối quan hệ trao đổi cũ, đồng thời khai thác triệt để các nguồn biếu tặng để tăng thêm nguồn tin ngoại văn. Dưới đây là bảng trao đổi sách quốc tế trong 4 năm trở lại đây như sau:

Năm

Sách tiếng Anh	Sách tiếng Pháp	Sách tiếng Nga	Sách tiếng Trung	Sách tiếng Hàn	Sách Nhật	Tổng cộng
2006	601	287	300	142	0	1330	1330
2007	113	39	226	32	39	444	893
2008	212	203	154	0	0	0	569
2009	356	109	225	205	50	0	945

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 66 trang tài liệu này.

Tình hình trao đổi sách quốc tế trong 4 năm (2006-2009)

Qua bảng số liệu ta thấy số lượng sách ngoại văn TVQGVN nhận được theo ngôn ngữ thông qua trao đổi không đồng đều và không ổn định. Trong đó sách tiếng Anh chiếm nhiều nhất nhưng lại giảm năm 2008. Số lượng sách ngoại văn Thư viện nhận phân theo ngôn ngữ giảm do nhiều tài liệu nhận về qua trao đổi trùng bản, ít có giá trị nên bị loại bỏ. Do đó số lượng có giảm đi, nhưng chất lượng nguồn tin tăng lên rò rệt.

Tình hình sách ngoại văn nhập vào TVQGVN qua nguồn trao đổi từ năm 2005 -2007 thể hiện như sau:

Năm

Tổng tên sách	Trao đổi Châu Âu	Trao đổi Châu Á	Trao đổi Mỹ, Úc	Trao đổi SNG
2005	1407	585	386	327	109
2006	1325	557	254	222	292
2007	2864	1596	793	225	250

Qua số liệu trên có thể thấy, số lượng sách ngoại văn TVQGVN nhận được qua các nguồn trao đổi không ổn định, nguồn trao đổi thực hiện đều đặn và tăng nhanh với Châu Âu, còn các đơn vị khác số lượng ít hơn.

Ngoài ra TVQGVN còn tiến hành trao đổi báo-tạp chí cũng được quan tâm khi lựa chọn để trao đổi và theo dòi tình hình trao đổi, công tác gói gửi hợp lí tiết kiệm chi phí.

Số liệu tên báo-tạp chí ngoại văn nhận qua trao đổi của TVQGVN từ năm 2005-2007 như sau:

Năm

Tổng số tên báo-tạp chí	Châu Âu	Châu Á	Châu Mỹ, Úc	SNG
2005	146	32	44	18	52
2006	134	32	31	18	53
2007	133	31	31	18	53

Năm 2008 thì cả trao đổi và biếu tặng báo-tạp chí ngoại văn mới có 180 tên, năm 2009 thì số tên báo-tạp chí ngoại văn qua trao đổi là 133 tên.

Qua bảng số liệu này ta thấy số báo- tạp chí của TVQGVN nhập vào qua trao đổi thấp và hầu như không tăng thậm chí còn giảm, đây là hạn chế đáng kể trong công tác phát triển nguồn báo -tạp chí ngoại văn. Hầu như các tổ chức đã cắt giảm số tên báo - tạp chí trao đổi nhất là Châu Á. Vấn đề này đặt ra cho Thư viện cần xây dựng các giải pháp để tăng cường việc trao đổi nguồn sách -báo có giá trị với các nước trên thế giới, góp phần khắc phục tình trạng thiếu ngoại tệ mua nguồn tin ngoại văn để đáp ứng NCT của NDT.

Trong hoạt động trao đổi sách, báo- tạp chí ngoại văn nhằm phát triển nguồn tin ngoại văn, một số đơn vị vẫn duy trì trao đổi đều đặn là: TVQG Pháp, TV Quốc hội Hàn Quốc, TVQG Trung Quốc, TVQG Úc, TVQG Nga, TV Nhà nước Nga.

Kết quả trao đổi với một số đơn vị trên trong năm 2009 như sau: Thư viện Quốc gia Pháp: 69 cuốn

Thư viện Quốc hội Hàn Quốc: 27 cuốn Thư viện Quốc gia Trung Quốc: 249 cuốn Thư viện Quốc gia Úc: 42 cuốn

Thư viện Nhà nước Nga: 71 cuốn Thư viện Quốc gia Nga: 84 cuốn

Qua các số liệu số lượng sách , báo-tạp chí ngoại văn TVQGVN nhận qua nguồn trao đổi càng thấy vị trí quan trọng trong công tác phát triển nguồn tin nói chung và phát triển nguồn tin ngoại văn nói riêng.

Công tác xử lý nguồn tin tất cả sách, báo-tạp chí ngoại văn sau khi nhận đều được xử lý và giao cho phòng bảo quản, phòng phân loại biên mục, phòng báo, phòng tra cứu và phòng nghiên cứu đảm bảo thời gian, chính xác và không để tồn đọng.

2.4.2. Nguồn biếu tặng

Nguồn biếu tặng luôn chiếm một vị trí quan trọng trong công tác bổ sung nguồn tin ngoại văn, năm 1982 TVQGVN đã được công nhận là Thư viện tàng trữ tư liệu của Liên hợp quốc. Điều này giúp cho Thư viện nhận được những tài liệu, văn kiện, ấn phẩm thông tin, các xuất bản phẩm của Liên hợp quốc về những vấn đề kinh tế, chính trị, xã hội, văn hoá, khoa học kĩ thuật trên thế giới và khu vực Châu Á- Thái Bình Dương.

Cuối những năm 1990, số lượng nguồn tin ngoại văn nhập vào TVQGVN thông qua con đường biếu tặng tăng lên nhanh chóng. Hàng năm

nhiều thư viện trên thế giới thông qua đại sứ quán ở Việt Nam như: TVQG Pháp, TV Quốc hội Hàn Quốc, TVQG Trung Quốc, TVQG Úc, TVQG Nga, TV Nhà nước Nga,… đã tặng tài liệu cho Thư viện. Ngoài ra các tổ chức quốc tế như: Quỹ SARBE, Quỹ Á-Âu, Quỹ Châu Á, các tổ chức của Liên Hợp Quốc, Ngân hàng thế giới,… cũng đã tặng cho TVQGVN rất nhiều tài liệu ngoại văn có giá trị.

Trong năm 2006 TVQGVN đã nhận được 547 cuốn sách của quỹ Châu Á và tiếp nhận 220 cuốn sách tiếng Trung do Câu lạc bộ hữu nghị Việt-Trung trao tặng là những tài liệu mới có ý nghĩa về nhiều lĩnh vực tri thức do Trung Quốc xuất bản. Các Đại sứ quán Tây Ban Nha, Nam Phi, Thổ Nhĩ Kỳ, Nhật Bản trong 5 năm (2003-2007) đã tặng Thư viện 600 bản sách.

Số lượng sách ngoại văn nhập vào TVQGVN qua nguồn biếu tặng từ năm 2006-2009 như sau:

Năm

Số sách nhận được
2006	767
2007	5.387
2008	2.877
2009	2.884

Qua bảng số liệu trên ta thấy số lượng sách ngoại văn do nguồn biếu tặng tăng lên nhanh chóng qua các năm gần đây, năm 2007 số lượng biếu tặng lớn nhất chỉ tính riêng số sách nhận được từ Quỹ window on Korea là 3.198 cuốn, cho thấy rằng nguồn tin ngoại văn có được do biếu tặng chiếm một số lượng lớn trong nguồn tin bổ sung tại TVQGVN. Có thể nói công tác phát triển nguồn tin ngoại văn ở TVQGVN qua nguồn tặng biếu có vai trò quan trọng trong việc xây dựng kho tin nhằm đáp ứng nhu cầu phục vụ NDT.

Số lượng sách TVQGVN nhận được qua nguồn biếu tặng của một số đơn vị trong năm 2009 như sau:

Thư viện Đài Loan: 350 cuốn

Thư viện Quốc gia Trung Quốc: 64 cuốn Thư viện Quốc gia Pháp: 48 cuốn

Đại sứ quán NaUy: 322 cuốn Quỹ SABRE: 95 cuốn

Không chỉ có các tổ chức trao tặng tài liệu mà trong những năm qua TVQGVN thường xuyên nhận được nguồn tin biếu tặng của các cá nhân trong và ngoài nước như: Thư viện thủ tướng Phạm Văn Đồng trao tặng khoảng 4.800 bản sách; ông Nguyễn Quốc Hùng trao tặng toàn bộ sưu tập giảng dạy tiếng Anh gồm 103 cuốn sách, 226 VCD, 29 băng casset, 8 băng video…và nhiều cá nhân người Việt đang sinh sống và làm việc tại nước ngoài đã gửi tài liệu biếu tặng.

Số lượng nguồn tin ngoại văn thông qua biếu tặng cũng tăng lên và chiếm một số lượng không nhỏ trong nguồn tin ngoại văn ở TVQGVN. Vì thế nguồn tin ngoại văn ở TVQGVN ngày càng khẳng định vai trò quan trọng của nó trong công tác phát triển nguồn tin ngoại văn.

2.4.3. Nguồn mua

2.4.3.1. Nguồn tin ngoại văn trên giấy

TVQGVN rất chú trọng bổ sung nguồn tin ngoại văn bằng việc mua trực tiếp. Nguồn bổ sung này trở nên rất quan trọng khi được nhà nước cấp ngoại tệ đặc biệt từ năm 1993 nhờ có quyết định số 25/TTg của Thủ tướng

Chính phủ cho phép TVQGVN được cấp ngoại tệ lớn để mua sách báo với khoảng kinh phí 100.000 USD mỗi năm.

Trước mắt do ngoại tệ có hạn TVQGVN giành phần lớn ngoại tệ mua báo, tạp chí nước ngoài nhằm đảm bảo nguồn thông tin nhanh chóng cho công tác nghiên cứu và tham khảo trong nước. Đồng thời Thư viện mua sách, báo có nội dung phản ánh những thành tựu mới về các ngành công nghiệp mũi nhọn như: tin học, công nghệ sinh học, chế tạo máy,… Khi lựa chọn mua tài liệu ngoại văn, Thư viện luôn thực hiện đảm bảo tiết kiệm, không trùng lặp những tài liệu đã trao đổi quốc tế, dựa vào các thư mục Quốc gia, các catalogue về các lĩnh vực kinh tế, khoa học… của Mỹ, Nhật, Anh, Pháp…

Việc bổ sung sách báo ngoại văn chủ yếu thông qua XUNHASABA và đôi khi cán bộ bổ sung trực tiếp đến hội trợ sách báo hoặc triển lãm sách báo nước ngoài để tham khảo.

Như vậy việc đặt mua sách, báo ngoại văn rất phức tạp đòi hỏi tính chính xác khoa học, kịp thời đáp ứng NCT của NDT nên cần phải thận trọng trong việc lựa chọn và đặt mua. Khi đặt mua sách, báo ngoại văn Thư viện phải tính đến các yếu tố như: nhu cầu xã hội về ấn phẩm ngoại văn, kinh phí nhà nước cấp cũng như vốn đầu tư bổ sung của thư viện, cân đối các nguồn tài liệu từ các đơn vị trao đổi nhằm tiết kiệm ngân sách.

Hiện nay thực tế trong nền kinh tế thị trường ở nước ta có mâu thuẫn giữa nhu cầu mua sách báo ngoại văn và kinh phí được cấp, công tác bổ sung qua hình thức mua không phải lúc nào cũng dễ dàng mà thường cần phải điều chỉnh cho phù hợp với nhu cầu tin của NDT và kinh phí của TVQGVN được cấp.

Tuy nhiên công tác bổ sung hình thức mua sách báo ngoại văn kết hợp với trao đổi quốc tế đã làm phong phú thêm nguồn tin ngoại văn của

TVQGVN, cụ thể lượng sách TVQGVN đã mua trong những năm gần đây như sau:

Năm

Ngônngữ nguồn	Anh	Pháp	Nga	Trung	Hàn	Nhật	Tổng số
2006	Mua	196	0	21	0	0	0	217
2007	Mua	20	0	0	0	0	0	20
2008	Mua	0	0	0	0	0	0	0
2009	Mua	3	0	0	0	0	0	3

Tổng số sách ngoại văn mua phân chia theo ngôn ngữ

Qua bảng thống kê trên cho thấy, số sách ngoại văn mà TVQGVN mua vào từ năm 2006 đến năm 2009 đã có xu hướng giảm đáng kể do hiện nay nguồn này hầu như không được đầu tư. Trong số lượng sách ngoại văn được mua thì ngôn ngữ tiếng Anh là chủ yếu, đây là ngôn ngữ thông dụng trên thế giới có ưu điểm và trở thành ngôn ngữ giao tiếp quốc tế.

Số lượng báo-tạp chí ngoại văn cũng được TVQGVN mua với số lượng lớn, cụ thể:

Năm

Nguồn bổ sung	Tên báo-tạp chí	Số báo tạp-chí
2006	mua	189	4872
2007	mua	194	4756
2008	mua	171	4560
2009	mua	53	768

Tổng số báo-tạp chí mua trong năm 2008-2009

Nhìn chung số lượng báo- tạp chí ngoại văn TVQGVN mua lớn, nhưng không đồng đều phần lớn báo- tạp chí tiếng Anh vẫn chiếm số lượng nhiều nhất.

2.4.3.2. Nguồn tin ngoại văn dạng điện tử

Bên cạnh phát triển nguồn tin ngoại văn trên giấy TVQGVN chú trọng phát triển nguồn tin ngoại văn dạng điện tử để phục vụ người dùng tin, bổ sung thông qua hình thức mua nguồn tin điện tử. Khi mua nguồn tin này, Thư viện đề ra nguyên tắc sau:

Xác định diện ưu tiên:

Khi bổ sung nguồn tin điện tử TVQGVN tính đến ưu tiên cho loại hình nguồn tin nào bổ sung trước, thông qua tìm hiểu nhu cầu tin của NDT để Thư viện chú trọng nguồn tin đó. Hiện nay các nguồn tin điện tử được thể hiện nhiều loại ngôn ngữ khác nhau nên việc ưu tiên bổ sung là điều rất cần thiết.

Bổ sung theo nhu cầu và khả năng tài chính: Khả năng kinh phí có hạn mà nhu cầu tin của người dùng tin thì khác nhau theo từng thời điểm.

Mua nguồn tin CD-ROM: ưu điểm của nguồn tin này như: giá cả, độ lưu trữ lớn, không tốn diện tích kho…

TVQGVN đã tiến hành mua nguồn tin điện tử tiếng Anh – đó là CSDL toàn văn Wilson. Bao gồm các bài trích tạp chí chuyên ngành có uy tín trên thế giới về các lĩnh vực: khoa học và công nghệ, khoa học thông tin- thư viện, khoa học kĩ thuật ứng dụng, nghệ thuật, khoa học xã hội, giáo dục, nhân chủng học,…

CSDL Proquest: đây là một CSDL rất lớn với 160 chuyên ngành, lĩnh vực khác nhau. Bao gồm: