Quản lý nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

--------------------

NGUYỄN THỊ THU CÚC

quản lý nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

HÀ NỘI - 2015

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TÀI CHÍNH

HỌC VIỆN TÀI CHÍNH

--------------------

NGUYỄN THỊ THU CÚC

quản lý nợ xấu tại Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam

Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng

Mã số : 62.34.02.01

LUẬN ÁN TIẾN SĨ KINH TẾ

Người hướng dẫn khoa học: 1. PGS, TS. HOÀNG VĂN QUỲNH

2. PGS, TS. LÊ THỊ KIM NHUNG

HÀ NỘI - 2015

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận án là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu kết quả nêu trong luận án là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng.

Tác giả luận án

Nguyễn Thị Thu Cúc

Trang phụ bìa Lời cam đoan Mục lục

Danh mục các chữ viết tắt

Danh mục các bảng, biểu đồ, sơ đồ

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU 5

1.1. CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY 5

1.1.1. Các nghiên cứu về rủi ro tín dụng và rủi ro ngân hàng thương mại 5

1.1.2. Các nghiên cứu về hoạt động của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển Nông thôn Việt Nam 8

1.2. KHOẢNG TRỐNG NGHIÊN CỨU 10

1.2.1. Nghiên cứu sẽ tìm ra điều gì 10

1.2.2. Điều đó khác nghiên cứu khác ở đâu? 10

1.3. ĐIỂM YẾU VÀ ĐIỂM MẠNH CỦA NGHIÊN CỨU 11

1.4. ĐÓNG GÓP MỚI CỦA NGHIÊN CỨU 11

1.4.1. Về ý nghĩa khoa học 11

1.4.2. Về ý nghĩa thực tiễn 11

Chương 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NỢ XẤU VÀ QUẢN

LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 12

2.1. HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 12

2.1.1. Khái niệm và đặc trưng của ngân hàng thương mại 12

2.1.2. Hoạt động tín dụng của Ngân hàng thương mại 13

2.2. NỢ XẤU TRONG HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 15

2.2.1. Khái niệm nợ xấu 15

2.2.2. Tác động tiêu cực của nợ xấu 21

2.3. QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 23

2.3.1. Quan niệm về quản lý nợ xấu 23

2.3.2. Nội dung quản lý nợ xấu 24

2.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ xấu của ngân hàng thương mại 44

2.3.4. Các chỉ tiêu chủ yếu đánh giá công tác quản lý nợ xấu của ngân

hàng thương mại 49

2.4. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA MỘT SỐ NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI Ở NƯỚC NGOÀI VÀ NHỮNG BÀI HỌC CHO NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

VIỆT NAM 52

2.4.1. Kinh nghiệm quản lý nợ xấu của một số ngân hàng thương mại ở

nước ngoài 52

2.4.2. Bài học cho Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Việt Nam 67

Kết luận chương 2 69

Chương 3: THỰC TRẠNG NỢ XẤU VÀ QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 70

3.1. TỔNG QUAN VỀ NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN

NÔNG THÔN VIỆT NAM 70

3.1.1. Quá trình hình thành Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông

thôn Việt Nam 70

3.1.2. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông

thôn Việt Nam 72

3.1.3. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn giai đoạn 2010 - 2014 73

3.2. THỰC TRẠNG NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ

PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 77

3.2.1. Thực trạng hoạt động tín dụng của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam 77

3.2.2. Thực trạng nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông

thôn Việt Nam 83

3.3. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 88

3.3.1. Thực trạng nhận diện, phân loại, đánh giá nợ xấu của Ngân hàng

Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam 89

3.3.2. Thực trạng ngăn ngừa nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam 94

3.3.3. Thực trạng xử lý nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

nông thôn Việt Nam trong thời gian qua 100

3.4. ĐÁNH GIÁ THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN

VIỆT NAM TRONG THỜI GIAN QUA 109

3.4.1. Những kết quả đạt được và nguyên nhân 109

3.4.2. Những điểm còn hạn chế và nguyên nhân 113

Kết luận chương 3 136

Chương 4: GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM TRONG

THỜI GIAN TỚI 137

4.1. ĐỊNH HƯỚNG HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM

TRONG GIAI ĐOẠN 2015 - 2020 137

4.2. QUAN ĐIỂM VÀ MỤC TIÊU QUẢN LÝ NỢ XẤU CỦA NGÂN

HÀNG NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 138

4.2.1. Quan điểm quản lý nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát

triển nông thôn Việt Nam 138

4.2.2. Mục tiêu quản lý nợ xấu của Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển

nông thôn Việt Nam 140

4.3. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NỢ XẤU TẠI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIỆP

VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN VIỆT NAM 141

4.3.1. Hoàn thiện chiến lược và mô hình quản trị rủi ro tín dụng, tổ chức

lại bộ máy quản trị rủi ro tín dụng 141

4.3.2. Hoàn thiện việc nhận diện, đánh giá, phân loại nợ xấu 145

4.3.3. Nâng cao hiệu quả các biện pháp xử lý nợ xấu của ngân hàng 152

4.3.4. Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực gắn với giáo dục đạo đức

nghề nghiệp 159

4.3.5. Đổi mới công nghệ ngân hàng 160

4.3.6. Chú trọng tăng trưởng tín dụng bền vững 161

4.3.7. Nâng cao sức mạnh tài chính 163

4.4. CÁC GIẢI PHÁP ĐIỀU KIỆN VÀ HỖ TRỢ 167

4.4.1. Nhóm giải pháp từ Nhà nước 167

4.4.2. Nhóm giải pháp từ Ngân hàng Nhà nước 176

KẾT LUẬN 180

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 181

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 182

PHỤ LỤC 189

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BASEL

Uỷ ban giám sát về các hoạt động ngân hàng
CIC	Trung tâm thông tin khách hàng
DNNN	Doanh nghiệp nhà nước
DNNVV	Doanh nghiệp nhỏ và vừa
GDP	Thu nhập quốc nội
NHNN	Ngân hàng Nhà nước
NHNo&PTNT	Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn
NHTM	Ngân hàng Thương mại
NHTW	Ngân hàng Trung ương
ROA	Thu nhập trên tổng tài sản
ROE	Thu nhập trên vốn chủ sở hữu
RRTD	Rủi ro tín dụng
TSBĐ	Tài sản bảo đảm
TCTD	Tổ chức tín dụng
USD	Đô la Mỹ
VNĐ	Đồng Việt Nam
WTO	Tổ chức Thương mại thế giới