Tạo Điều Kiện Cơ Sở Vật Chất Và Đào Tạo, Phát Triển Nguồn Nhân Lực

hoạt động của bảo tàng. Cán bộ bảo tàng cũng hoàn thiện hơn về chuyên môn nghiệp vụ” [TLPV ngày 5/7/2019].

Với đặc thù là bảo tàng ngoài công lập được thành lập tương đối sớm và chủ sở hữu bảo tàng cũng là một người có niềm đam mê, mong muốn bảo tồn di sản văn hóa Mường nhưng lại không có kiến thức chuyên môn về bảo tàng, Bảo tàng Không gian văn hóa Mường đã phối hợp với Bảo tàng tỉnh Hòa Bình xây dựng hồ sơ thành lập bảo tàng, triển khai các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ tại bảo tàng như: kiểm kê, tư liệu hóa và xây dựng hiện vật để giúp hoàn thiện hồ sơ xin thành lập bảo tàng… Theo bà Nguyễn Thị Thi - Giám đốc Bảo tàng tỉnh Hoà Bình: “Những năm đầu mới thành lập Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường, bảo tàng tỉnh đã cử cán bộ xuống để giúp xây dựng các sưu tập hiện vật và phối hợp với Bảo tàng Không gian Văn hóa Mường đưa hiện vật lên bảo tàng tỉnh, tiến hành các trưng bày chuyên đề, giới thiệu hiện vật tại Bảo tàng tỉnh” [TLPV ngày 29/07/2019].

Di tích Nhà tù Hoả Lò, Bảo tàng Hà Nội, Bảo tàng Đặc công cử cán bộ xuống giúp đỡ Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày tiến hành công tác kho bảo tàng như: Hướng dẫn xây dựng sưu tập hiện vật, bảo quản hiện vật và bước đầu trưng bày các hiện vật theo đúng nguyên tắc bảo tàng học. Bảo tàng tỉnh Thanh Hóa phối hợp với các chuyên gia của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam như: Phạm Quốc Quân, Nguyễn Đình Chiến, liên kết với chuyên gia Hoàng Xuân Chinh thực hiện giám định cổ vật cho Bảo tàng cổ vật Hoàng Long. Bảo tàng tỉnh tổ chức hướng dẫn bước đầu công tác tư liệu hóa và quản lý hiện vật bằng máy tính cho 16.000 hiện vật của Bảo tàng Hoàng Long.

Theo ý kiến của NCS, việc cử cán bộ xuống hướng dẫn trực tiếp tại các bảo tàng ngoài công lập cũng như tổ chức các lớp bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ đã góp phần nâng cao hiệu quả của công tác chuyên môn tại bảo tàng ngoài công lập. Các cán bộ bảo tàng ngoài công lập tuy chưa được đào tạo bài bản từ các trường có chuyên ngành bảo tàng học nhưng thông qua sự hướng dẫn trực tiếp của các cán bộ quản lý có chuyên môn sẽ có nhận thức về công tác chuyên môn nghiệp vụ và các công tác khác tại bảo tàng để thực hiện đúng theo những quy định của cơ quan quản lý. Tuy nhiên, việc phối hợp, giúp đỡ này cần được tiến hành thường xuyên hàng năm giúp cho cán bộ bảo tàng ngoài công lập có thể cập nhật được các hướng dẫn mới nhất của cơ quan quản lý ngành về nghiệp vụ bảo tàng.

2.3.1.3. Tạo điều kiện cơ sở vật chất và đào tạo, phát triển nguồn nhân lực

* Tạo điều kiện về cơ sở vật chất

Nghị định 69/2008/NĐ-CP ngày 30/5/2008 của Chính phủ về chính sách khuyến khích xã hội hóa đối với hoạt động trong các lĩnh vực [81], Chính phủ có đề cập đến các chính sách khuyến khích tạo điều kiện cho các cơ sở ngoài công lập về cơ sở vật chất như đất đai, ưu đãi thuế và các cơ sở vật chất khác cho việc thực hiện xã hội hóa các hoạt động văn hóa trong đó có lĩnh vực bảo tàng như: giao đất, hoặc cho thuê đất, hỗ trợ kinh phí giải phóng mặt bằng, hỗ trợ, ưu đãi về thuế, cho thuê hoặc có nhiều hình thức hỗ trợ về cơ sở hạ tầng đối với các bảo tàng ngoài công lập trên cả nước. Tiếp thu và thực hiện chủ trương xã hội hóa hoạt động văn hóa trong đó có bảo tàng, các địa phương đã ban hành các văn bản tạo điều kiện thuận lợi cho sự ra đời và hoạt động của các bảo tàng ngoài công lập. Các địa phương chủ động giúp đỡ về cơ sở vật chất bước đầu cho các bảo tàng ngoài công lập như: Tiến hành cấp và bàn giao đất, xây dựng, giúp đỡ về cơ sở hạ tầng cho các bảo tàng ngoài công lập. Thực hiện chủ trương đó, UBND tỉnh Thanh Hóa quyết định cấp 2ha đất với thời gian 50 năm không thu thuế đất cho Bảo tàng cổ vật Hoàng Long để xây dựng bảo tàng. Bảo tàng cổ vật Hoàng Long đã tiến hành xây dựng bảo tàng trên diện tích đất được cấp và một diện tích đất còn lại được sử dụng làm cơ sở dịch vụ tạo nguồn thu cho việc duy trì hoạt động bảo tàng. Bảo tàng Đồng quê ở Nam Định cũng nhận được sự giúp đỡ của Uỷ ban nhân dân các cấp từ chủ trương xây dựng bảo tàng đến cấp đất, giải phóng mặt bằng, hỗ trợ về cơ sở vật chất cho việc thành lập bảo tàng. Theo Giám đốc Bảo tàng Đồng Quê - bà Ngô Thị Khiếu: “Tôi được UBND xã Giao Thịnh và huyện Giao Thuỷ đồng ý cấp cho bảo tàng thuê trong thời gian 30 năm với kinh phí đền bù cho dân là 400 triệu do gia đình tự túc kinh phí, nhà nước hỗ trợ về chủ trương giao đất. Sau đó, được Sở Văn hóa Nam Định về khảo sát (năm 2012) giúp hoàn tất các thủ tục để cấp phép cho bảo tàng được thành lập và chính thức đi vào hoạt động” [TLPV ngày 29.05.2019]. Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày ở Phú Xuyên - Hà Nội cũng nhận được sự giúp đỡ của UBND thành phố Hà Nội từ cấp kinh phí hàng năm cho hoạt động bảo tàng 250.000.000 đồng/năm và kinh phí này được tăng hàng năm đến năm 2019, 2020 là 400.000.000đ/năm, UBND thành phố cũng chỉ đạo UBND huyện Phú Xuyên nghiên cứu, khảo sát để di chuyển bảo tàng về địa điểm mới với diện tích 2ha gần trung tâm huyện để bảo tàng triển khai xây dựng lại khu trưng bày và các hoạt động dịch vụ trong

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 273 trang tài liệu này.

bảo tàng. Bảo tàng Không gian văn hóa Mường tuy không được cấp đất cho việc xây dựng bảo tàng nhưng UBND tỉnh Hoà Bình đã phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước có liên quan triển khai các hoạt động hỗ trợ về cơ sở hạ tầng cho bảo tàng như: làm đường vào bảo tàng, giúp đỡ bảo tàng xây dựng đường nước sạch, trạm biến áp… Theo ông Nguyễn Tú Cao - nguyên Trưởng phòng Quản lý nghiệp vụ tỉnh Hoà Bình: “Bảo tàng Không gian văn hóa Mường là bảo tàng ngoài công lập đầu tiên của tỉnh nên Sở Văn hóa tỉnh cũng rất quan tâm, hỗ trợ bảo tàng như lồng ghép với các chương trình dự án của tỉnh để xây dựng trạm biến áp, xây dựng đường nước sạch cho bảo tàng, làm đường nhựa đi qua bảo tàng giúp khách tham quan đến bảo tàng được thuận lợi hơn” [TLPV ngày 17.6.2019].

Như vậy, có thể thấy được chủ trương của Đảng và Nhà nước trong việc xã hội hóa hoạt động văn hóa trong đó có bảo tàng đã được các địa phương tiếp thu, triển khai dưới nhiều hình thức khác nhau tuỳ vào từng điều kiện thực tế tại địa phương. Đây là một chủ trương đúng của Đảng và Nhà nước, tạo điều kiện cho các bảo tàng ngoài công lập có cơ sở vật chất để bước đầu hoạt động. Tuy nhiên, cũng không phải tất cả các bảo tàng trong hệ thống bảo tàng ngoài công lập nhận được sự hỗ trợ này vì mỗi địa phương căn cứ vào tình hình thực tế và sự hướng dẫn chỉ đạo của các cơ quan cấp trên để đề xuất chính sách riêng cho từng bảo tàng ngoài công lập. Trong các trường hợp nghiên cứu, NCS nhận thấy tỉnh Thanh Hóa là địa phương có chính sách ưu đãi lớn nhất dành cho các bảo tàng ngoài công lập, Bảo tàng Không gian văn hóa Mường chưa nhận được sự hỗ trợ về đất đai mà chỉ nhận được sự giúp đỡ về cơ sở hạ tầng thông qua việc lồng ghép chương trình của địa phương. Do đó, có địa phương đã đề xuất và triển khai vận dụng các chính sách ưu đãi giúp cho bảo tàng ngoài công lập có thể duy trì hoạt động dựa trên cơ sở ưu đãi về hạ tầng, thuế… Nhằm cụ thể hóa hơn nữa chủ trương của nhà nước, các cơ quan quản lý nhà nước nên có những văn bản hướng dẫn cụ thể hơn nữa để giúp các địa phương có căn cứ để thực hiện từ đó thống nhất chính sách ưu đãi chung trong việc hỗ trợ, tạo điều kiện cơ sở vật chất cho các bảo tàng ngoài công lập. Từ các trường hợp nghiên cứu nêu ra trên đây có thể khẳng định rằng để các bảo tàng ngoài công lập có được vị trí thích đáng, phù hợp để xây dựng và tổ chức hoạt động luôn cần có sự quan tâm của chủ thể quản lý nhà nước. Cùng với việc giải quyết đất đai là các hạng mục liên quan đến cơ sở vật chất như đường giao thông, đường điện, nước, chế độ ưu đãi thuế… Thông qua đó để khẳng định rò vai trò của nhà nước không chỉ đối với các bảo tàng công lập mà còn đối với các bảo tàng ngoài công lập.

* Đào tạo, phát triển nguồn nhân lực

Nhà nước có trách nhiệm hỗ trợ đào tạo và phát triển nguồn nhân lực cho các bảo tàng ngoài công lập. Thực tế, trong nhiều năm qua, Nhà nước đã luôn quan tâm đến nguồn nhân lực cho bảo tàng, hỗ trợ đào tạo bằng nhiều hình thức khác nhau, cụ thể như: Hằng năm, Cục Di sản văn hóa có triển khai các lớp tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật và hỗ trợ các hoạt động chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ bảo tàng cả nước, trong đó có bảo tàng ngoài công lập. Các bảo tàng ngoài công lập đã tham gia lớp tập huấn của Cục Di sản văn hóa: Ở Hà Nội từ ngày 22-24/9/2016 về chủ đề “Marketing truyền thông, thương hiệu và bảo tàng”, “Những bước phát triển trưng bày chuyên đề” bằng kinh nghiệm phong phú từ thực tiễn hoạt động của các bảo tàng tại Anh, Úc, Hoa Kỳ, tác giả Graeme Were - Trường Khoa học Xã hội, Đại học Queensland (Úc), đã giải đáp những vấn đề liên quan chính là những khó khăn, vướng mắc đang đặt ra cho hệ thống bảo tàng Việt Nam trong việc nâng cao tính hấp dẫn và sức thu hút đối với khách tham quan. Bảo tàng Đồng quê cũng đã cử 2 cán bộ tham dự. Theo đại diện của Bảo tàng Đồng quê - bà Ngô Thị Khiếu nhận định: “Đây là cơ hội để bảo tàng học được những kinh nghiệm nhằm xây dựng thương hiệu riêng của bảo tàng và hiểu được các yếu tố để tạo nên thương hiệu của một bảo tàng” [TLPV ngày 29.05.2017]. Năm 2017, từ ngày 21-23/9, tại thành phố Huế, lớp tập huấn công tác ngành tập trung trao đổi, thảo luận về những vấn đề đang được quan tâm hiện nay, như: “Sử dụng công nghệ mới thu hút khách tham quan trong bảo tàng”, “Di sản văn hóa phi vật thể và phát triển bền vững”… Cục Di sản văn hóa cập nhật một số nội dung quản lý nhà nước về bảo tàng như: Tiếp tục kiểm tra, hướng dẫn việc thực hiện Quy hoạch tổng thể hệ thống bảo tàng Việt Nam đến năm 2020 của các bộ, ngành, địa phương theo định hướng tại Công văn số 3376/BVHTTDL ngày 26/8/2016 của Bộ VHTT và DL; Tăng cường đào tạo, xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất chính trị, năng lực chuyên môn vững vàng, nhằm kiện toàn đội ngũ làm công tác bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa; Đẩy mạnh hợp tác quốc tế nhằm tranh thủ nguồn lực, học tập kinh nghiệm về bảo tồn di sản văn hóa, bắt kịp với xu hướng bảo tồn gắn kết với phát triển bền vững trong bối cảnh toàn cầu hóa. Các bảo tàng ngoài công lập đến dự các lớp tập huấn của ngành đều được hỗ trợ kinh phí đi lại và ăn ở như đối với cán bộ ở các bảo tàng công lập. Theo ông Lâm Văn Bảng - đại diện của Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày cho biết: “Việc tham gia tập huấn giúp cho bảo tàng có thể cập nhật được các tài

liệu, văn bản quản lý nhà nước giúp cho bảo tàng thực hiện tốt hơn nhiệm vụ của bảo tàng. Hoạt động chuyên môn nghiệp vụ được thực hiện đúng quy định của cơ quan quản lý” [TLPV ngày 5/6/2018]. Năm 2018 từ ngày 3-6/10, lớp tập huấn của ngành được tổ chức tại Uông Bí - Quảng Ninh triển khai một số nội dung về quản lý bảo tàng như: Đổi mới nội dung và hình thức trưng bày bảo tàng, bảo đảm các yêu cầu: Tăng cường trưng bày hiện vật gốc; hạn chế việc sử dụng các tác phẩm hoặc tổ hợp nghệ thuật trong trưng bày để minh họa cho những nội dung trưng bày còn thiếu hoặc không có hiện vật gốc; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong trưng bày và các hoạt động chuyên môn khác; đa dạng hóa các hoạt động giáo dục, trải nghiệm, trình diễn giới thiệu di sản văn hóa tại bảo tàng. Ứng dụng các thành tựu khoa học, công nghệ trong bảo tồn, quản lý di sản văn hóa; khẩn trương số hóa cơ sở dữ liệu về di sản văn hóa để lưu trữ và khai thác, phát huy giá trị, nhằm thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 16/CT-TTg ngày 04/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ “Về việc tăng cường năng lực tiếp cận cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4”. Các bảo tàng như: Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày, Bảo tàng Đồng Quê, Bảo tàng Hoàng Long đều cử cán bộ tham gia tập huấn. Theo đại diện Bảo tàng Hoàng Long - ông Hoàng Văn Thông cho biết: “Bảo tàng tiếp thu các ý kiến chỉ đạo của cơ quan quản lý nhà nước. Bảo tàng cũng mong muốn các cơ quan quản lý nhà nước có hướng dẫn cụ thể đối với loại hình đặc thù như bảo tàng ngoài công lập để bảo tàng có thể thực hiện tốt các nhiệm vụ của bảo tàng theo đúng quy định của cơ quan quản lý” [TLPV ngày 7/5/2019]. Theo đại diện của Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày - ông Lâm Văn Bảng:“Bảo tàng mong muốn tiếp tục nhận được sự hỗ trợ về mặt đào tạo về chuyên môn nghiệp vụ cũng như kinh phí để giúp cho cán bộ bảo tàng có thể tham dự các lớp tập huấn và tiếp thu ý kiến hướng dẫn chỉ đạo thực hiện” [TLPV ngày 9.6.2019].

Như vậy, có thể thấy các cơ quan quản lý nhà nước đã thực hiện rất tốt vai trò của mình trong việc hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ cho các bảo tàng thông qua việc tổ chức các lớp tập huấn cho các bảo tàng trong đó có sự tham gia của một số bảo tàng ngoài công lập. Đây là cơ hội giúp cho chủ sở hữu bảo tàng cũng như nhân viên của các bảo tàng ngoài công lập nhận được đào tạo, hỗ trợ về chuyên môn của các cơ quan quản lý. Từ các lớp tập huấn này, các bảo tàng đã bước đầu triển khai các hoạt động nghiệp vụ theo đúng quy định, phù hợp với điều kiện hiện nay của một số bảo tàng ngoài công lập khi số lượng nhân viên ít, thời gian của các lớp tập huấn không quá dài, trình độ của nhân viên cũng như cán bộ

quản lý bảo tàng còn hạn chế do không được đào tạo bài bản về chuyên ngành bảo tàng học. NCS nhận thấy, hạn chế lớn nhất của các khóa tập huấn này chính là sự tham gia không thường xuyên qua các năm, không đầy đủ đại diện của các bảo tàng ngoài công lập trên cả nước do nhiều nguyên nhân như: một số bảo tàng không có kinh phí cho nhân viên tham gia các khóa tập huấn, một số lớp tập huấn nội dung chưa phù hợp với nhu cầu, sát với thực tế yêu cầu về chuyên môn của các bảo tàng ngoài công lập. Để các lớp tập huấn có hiệu quả, thu hút được sự quan tâm tham gia của các bảo tàng, theo NCS các cơ quan quản lý có thể tổ chức các lớp tập huấn riêng về nghiệp vụ kiểm kê - bảo quản, về công tác giáo dục với nội dung phù hợp, thiết thực đối với loại hình này. Trong điều kiện cho phép, các cơ quan quản lý nhà nước có thể hỗ trợ một phần kinh phí như tạo điều kiện ăn ở, hỗ trợ vé tàu, xe đi lại cho các bảo tàng ngoài công lập để nhiều bảo tàng có cơ hội được tham gia tập huấn theo nội dung chương trình từ đó có thể triển khai, áp dụng vào thực tế quản lý bảo tàng theo đúng quy định của các cơ quan quản lý ngành.

2.3.1.4. Thanh tra, kiểm tra

Bên cạnh công tác ban hành, tổ chức thực hiện các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý các bảo tàng ngoài công lập, công tác thanh tra, kiểm tra xử lý vi phạm là một nhiệm vụ rất quan trọng được Bộ VHTTDL chỉ đạo Sở VHTT, Sở VHTTDL, các bảo tàng tỉnh/thành phố thực hiện nhằm đảm bảo những chủ trương, chính sách, quy định được triển khai một cách hiệu quả trên thực tế. Công tác thanh tra, kiểm tra giám sát đối với các thiết chế văn hóa trong đó có bảo tàng ngoài công lập đã được quy định trong các văn bản pháp quy như Thông tư số 01/2017/TT-BVHTTDL của Bộ VHTTDL quy định chi tiết khoản 2 Điều 21 Nghị định số 173/2016/NĐ-CP ngày 27 tháng 12 của Chính phủ quy định về tổ chức và hoạt động thanh tra ngành văn hóa thể thao và du lịch và Thông tư số 18/2010/TT-BVHTTDL quy định về tổ chức và hoạt động của bảo tàng [9]. Kế hoạch, nhiệm vụ hằng năm của Cục Di sản văn hóa cũng như Sở Văn hóa các tỉnh/thành phố đều có triển khai công tác thanh, kiểm tra các bảo tàng được phân công quản lý trong đó có bảo tàng ngoài công lập. Tuy nhiên, việc thực hiện công tác thanh tra, kiểm tra tại các tỉnh, thành phố còn gặp nhiều khó khăn do lực lượng thanh tra văn hóa ít người, phải triển khai trên nhiều lĩnh vực nên công tác thanh, kiểm tra đối với các bảo tàng ngoài công lập vẫn chưa được thực hiện thường xuyên. Năm 2013, thanh tra Sở Văn hóa Hoà Bình kết hợp với cảnh sát phòng cháy, chữa cháy tỉnh Hoà Bình có xuống kiểm tra hoạt động của Bảo tàng Không gian văn hóa Mường sau vụ cháy nhà Lang Mường tại bảo

tàng. Năm 2017, khi triển khai hoạt động dịch vụ tại bảo tàng, thanh tra văn hóa kết hợp với cán bộ Sở Tài chính xuống kiểm tra hoạt động về việc thực hiện đúng quy định trong Luật Di sản văn hóa cũng như các thông tư về tổ chức, hoạt động của bảo tàng ngoài công lập. Năm 2016, thanh tra của Sở Văn hóa Nam Định kết hợp với đội quản lý thị trường kiểm tra hoạt động nấu rượu để phục vụ khách tham quan của Bảo tàng Đồng quê. Sau khi kiểm tra, đoàn thanh tra cũng kết luận hoạt động này không vi phạm pháp luật, thực hiện tuân thủ đúng quy định của bảo tàng ngoài công lập và có biện pháp hỗ trợ về nhiều mặt để bảo tàng có thể tiếp tục thực hiện công việc nhằm tạo nguồn thu để bảo tàng tiếp tục hoạt động. Năm 2016, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội thành lập đoàn kiểm tra các bảo tàng ngoài công lập trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhằm kiểm tra các hoạt động của các bảo tàng ngoài công lập. Các bảo tàng đã kịp thời cập nhật những thay đổi trong công tác quản lý hiện vật và chuyên môn bảo tàng. Tuy nhiên, do một số nguyên nhân một số bảo tàng ngoài công lập chưa tiến hành công việc chuyên môn đúng theo quy định của cơ quan quản lý nhà nước như: chưa hoàn thiện và cập nhật thông tin hiện vật trong sổ kiểm kê, chưa có kho bảo quản hiện vật…. Năm 2017, Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội có cử đoàn thanh tra Bảo tàng Chiến sỹ cách mạng bị địch bắt và tù đày để làm rò yêu cầu xin cấp đất mở rộng hoạt động của bảo tàng. Đoàn kiểm tra đã báo cáo với UBND thành phố về nhu cầu phát triển bảo tàng và xác định địa điểm để xây dựng bảo tàng mới. Bảo tàng cũng đã thực hiện một số hoạt động theo yêu cầu của đoàn kiểm tra như: đưa ra phương án xây dụng và trưng bày bảo tàng, kế hoạch phát triển bảo tàng… Năm 2018, thanh tra của Sở Văn hóa và Thể thao có tiến hành kiểm tra hoạt động chuyên môn tại Bảo tàng cổ vật Hoàng Long để có điều chỉnh về chuyên môn cho đúng quy định của cơ quan quản lý ngành. Bảo tàng Hoàng Long đã có những điều chỉnh về hoạt động chuyên môn theo đúng quy định như: tiến hành kiểm kê và số hoá hiện vật bảo tàng, từng bước sắp xếp và bảo quản hiện vật trong kho.

Qua khảo sát thực tế cho thấy công tác thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý đối với bảo tàng ngoài công lập đã được đề cập trong kế hoạch hằng năm của thanh tra văn hóa các địa phương. Tuy nhiên, do lực lượng thanh tra còn thiếu về nhân lực, nên hoạt động thanh, kiểm tra đối với các bảo tàng ngoài công lập không được tiến hành thường xuyên. Nhiều địa phương, chỉ khi có sự việc xảy ra đối với quản lý và hoạt động của bảo tàng thì mới lập đoàn thanh tra, nếu không thì hoạt động thanh tra cũng chỉ nằm trong văn bản kế hoạch. Vì vậy, một số vấn đề nảy sinh trong quá trình quản lý

hoạt động bảo tàng dẫn đến công tác thanh, kiểm tra đối với hệ thống bảo tàng ngoài công lập chưa thực sự có hiệu quả trong những năm gần đây. Theo ý kiến của NCS, để hoạt động thanh tra, kiểm tra được thực hiện tốt hơn trong thời gian tới, các địa phương cần đề xuất nội dung thanh tra, kiểm tra trong bản kế hoạch hằng năm và sắp xếp nhân lực tiến hành thường xuyên tại các bảo tàng ngoài công lập.

2.3.2. Vai trò của chủ thể trực tiếp trong quản lý bảo tàng ngoài công lập

Vai trò của chủ thể trực tiếp - chủ sở hữu các bảo tàng ngoài công lập trong việc quản lý, tổ chức hoạt động bảo tàng trên cơ sở vận dụng lý thuyết vai trò trong nghiên cứu của luận án được thể hiện cụ thể qua các nội dung:

2.3.2.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động

Tại các bảo tàng ngoài công lập hiện nay, việc xây dựng kế hoạch hoạt động được thực hiện dựa trên cơ sở phương hướng, nhiệm vụ đề ra trong báo cáo tổng kết hằng năm mà bảo tàng lập ra. Theo khảo sát thực tế tại một số bảo tàng ngoài công lập ở các tỉnh/thành phố cho thấy, kế hoạch hoạt động của một số bảo tàng được thiết kế khá đơn giản và tập trung vào các nội dung cần phải triển khai trong một khoảng thời gian nhất định, tuy nhiên cũng có một số bảo tàng đã xây dựng kế hoạch với 03 dạng: Dài hạn, trung hạn và ngắn hạn.

Đối với kế hoạch dài hạn: Hầu hết các bảo tàng ngoài công lập đều đã đề ra loại kế hoạch này với thời gian từ 10 năm đến 20 năm gồm các nội dung cụ thể như: Cơ sở vật chất, nguồn nhân lực và đào tạo, liên kết và phát triển sản phẩm du lịch… Trường hợp như Bảo tàng Đồng quê đã đề ra kế hoạch dài hạn với các nội dung như sau: 1. Về cơ sở vật chất: xây dựng và mở rộng khu trải nghiệm cho khách tham quan. Bảo tàng sẽ hợp tác với một số cá nhân, tập thể thuê lại phần đất ruộng ở làng mà dân đang bỏ không canh tác để phát triển nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch. Đây cũng chính là nguồn cung cấp thực phẩm cho các bữa cơm quê và sản phẩm đang được làm tại bảo tàng. Ngoài ra, bảo tàng sẽ phát triển các chương trình dành cho khách tham quan trải nghiệm các công việc của người nông dân đồng bằng Bắc Bộ trước đây; 2. Nguồn nhân lực: Tiếp tục thu hút nhân lực có trình độ chuyên môn về công tác tại bảo tàng. Có kế hoạch tăng lương, tăng quỹ phúc lợi cho bảo tàng để cải thiện đời sống nhân viên bảo tàng; 3. Đào tạo: Tham gia các lớp đào tạo về chuyên môn nghiêp vụ để nâng cao trình độ của nhân viên bảo tàng; 4. Liên kết với các công ty du lịch, các thiết chế văn hoá như bảo tàng tỉnh, các điểm du lịch của địa phương như: biển Quất Lâm, khu rừng ngập