Phong cách nghệ thuật Sơn Nam - 34

(Ca dao)

17

Thơ núi Tà Lơn

43

VÈ TÀ LƠN

Tà Lơn xứ rày con tạm ở

Làm lưới chài ngày tháng náu nương. Gởi thơ về cho cha mẹ tỏ tường, Cùng huynh đệ đặng cho hãn ý.

Kể từ thuở bon trình vạn lý. Đến bây giờ hơn bảy tháng dư.

Nghiêng mình nằm nhớ tới mẫu từ, Ngồi chờ dậy ruột tằm quặn thắt. Nhớ huynh đệ lụy tuôn nước mắt, Cam phận em ruột thắt từng hồi . Vận bất tề nên phải nổi trôi.

Thời bất đạt nên con xa xứ.

Xứ lạ lùng con có một mình

Cơn nguy hiểm lấy ai phò trợ.

Bởi thiếu thốn bao nhiều đồng nợ, Nay thân con phải chịu hoành hành…

… Việc ăn ở nhiều nỗi đắng cay, Vái Trời Phật xin về quê cũ.

Xứ hiểm địa chim kêu vượn hú, Dế ngâm sầu nhiều nỗi đa đoan.

Ngó dưới song con cá mập lội dư ngàn, Nhìn trên suối sấu nằm như trăm khúc.

Nay co tới nguồn cay nước đục, Loại thú cầm trông thấy chỉnh ghê.

Giống chằng tinh lai vãng dựa xó hè. Con gấu ngựa tới lui gần xó vách.

Bầy chồn cáo đua nhau lúc nhúc,

Lũ heo rừng chạy giỡn bát loạn thiên. Trên chót núi, nai đi nối gót,

Cặp giả nhân kêu tiếng rảnh vang.

Ngó sau lưng, con kỳ lân mặt đò như vàng, Nhìn phía trước, ông voi đen huyền như hổ. Hướng đông bắc, con công như tố hộ,

Còi tây nam, gà rừng gáy ó o…

Cẩn ký nay thì

(Vè)

44

- Mèo lành ai nỡ cắt tai

Gái hư chồng bỏ khoe tài với ai

- Lời lành ai nỡ lấp tai

Gái hư chồng bỏ khoe tài với ai

- Ghe lành ai nỡ trét chai

Gái hư chồng bỏ khoe tài với ai

(Ca dao)

- Ví dầu tình bậu muốn thôi

246

45

18

Tình bậu muốn thôi

46

47

250

48

Bậu gieo tính dữ cho rồi bậu ra Bậu ra, bậu lấy ăn mày,

Nước sông gạo chợ, ngày rày khỏi lo

- Ví dầu tình bậu muốn thôi

Bậu gieo tính dữ cho rồi bậu ra Bậu ra bậu lấy ông câu,

Bậu câu cá bống ngắt đầu kho tiêu. Kho tiêu, kho mỡ, kho hành

Thêm ba lượng thịt để dành anh ăn, Anh ăn không hết để dành.

Để trong quyển sách , để ngoài án thơ Vài năm sau, vua mở hội thi

(Ca dao)

251 -

252

BIỂN CỎ MIỀN TÂY & HÌNH BÓNG CŨ

49

- Giấc nam kha khéo bất bình

Bừng con mắt dậy thấy mình tay không

(Nguyễn Gia Thiều)

- Tân Huề, Tân Quới, Tân Long

Ba Tân nhập lại không xong Tân nào

(Cù lao Tân – Ca dao)

57

19

Đường về quê

50

58 - 59

20

Cấm bắt rùa

51

- Bao giờ đồng ruộng thảnh thơi

Nằm trâu thổi sáo mơ đời Thuấn Nghiêu

(Ca dao)

108

52

- Tay cầm cục mực, cây viết vàng Vẽ phụng vẽ loan

Vẽ Tiết Đinh San Vẽ chàng Lâm Sĩ Vẽ bông hoa thị Vẽ chữ Đại Tường

Đem về căm trước đầu tường

170 –

171

Ngày xưa tháng chạp

53

Kẻ đi qua thấy một chữ kim tương. Người đi lại xem tường văn vò Trách lòng ai chặn ngò lấp truông,

Ngăn mây đón gió để con bạn nó thua Buồn vì tiếng thị phi…

(Câu hát đưa em)

- Anh thương em, anh sắm cho em một bộ áo dài màu cà, màu huyết.

Anh đây nói thiệt chẳng phải nói càn.

Anh đây sắm cho em một cây kiềng vàng chạm chữ tong, chữ bá, một bộ cà rá chạm đủ cửu long hườn

Anh sắm cho em áo lụa đủ màu, lụa Hà Đông, lục soạn Còn anh, anh sắm cho anh chỉ có một cái nón đáng giá hai đồng xu. Ăn cơm rồi hút thuốc rê vấn lá chưng bầu.

Miễn cho anh đặng tình chồng nghĩa vợ, cực khổ gì anh chẳng có than.

(Hò huê tình)

54

55

53

- Chàng xa thiếp như cột xa kèo.

Cơm đói nghèo chẳng thấy vãng lai Lúc túng hụt không tiền không gạo Nàng thất vận, ôi thôi ải não

Dạ âu sầu, ai bảo chi lo

Chàng nói gạt em rằng dưỡng nuôi săn sóc, Mấy thu chày, em bù lăn bù lóc

Nay vợ gặp chồng, ôi lỡ khóc lỡ cười

Làm gái như ai, chớ làm gái như em, dầu một hột tấm mẳn không có sai, dầu một sợi tóc mai không cho dời đổi

- Em sợ trai như chàng ra chơi cùng an hem bạn, thấy người ta quần lãnh áo hang, khăn bàn dọn bánh. Anh trở lộn về nhà thấy gái như em đây một người nghèo nàn cực khổ, mặc cái áo rách, đội cái nón rơm… anh không thương.

- Gẫm phận thiếp như thuyền kia không bánh

Thân vì muốn lập thân mà ngại nặng gánh gia đình.

174

Chàng ơi! Tại cảnh gia đàng em có một ông cha già đành cỡi hạc chầu tiên.

Còn bà mẹ hiền như chin cây trên nhành chờ khi ướm rụng: Chàng ơi! Em ra đây, gặp chàng em hỏi thiệt:

Trai chàng tính cho em ở vậy hay là em cất bước thượng trình tòng phu.

Chàng ơi! Tại cảnh gia đàng của em, mấy ông tre ngã xiêu ngã tó.

Mấy tấm vạt cau rớt lên rớt xuống, ai ngó vào cũng chắt lưỡi, lắc đầu, hỡi ơi cho phận thiếp. Anh kết nghĩa lương duyên với em tình chồng nghĩa vợ. Anh em bạn của em đứng ngoài xa, miệng kêu, tay ngoắt. Bớ Tư ơi! Người sao không khác chi chị Thoại Khanh thuở trước khảy đờn tìm bạn mà kết nghĩa ái ân làm gì?

(Hò nghèo)

56

- Ngó lên Sở Thượng thêm buồn

192