Phương Hướng Phát Triển Du Lịch Sinh Thái Trên Địa Bàn Tỉnh Ninh Bình

còn dựa vào thiên nhiên và di tích lịch sử văn hoá, chưa tạo ra được nhiều sản phẩm du lịch mới, độc đáo, để có sức thu hút khách đến Ninh Bình.

- Công tác quản lý Nhà nước về du lịch chưa nganh tầm với nhiệm vụ, chuyên môn nghiệp vụ của các cán bộ quản lý còn yếu.

- Các doanh nghiệp du lịch chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của hoạt động lữ hành cho nên họ mới chỉ làm được việc chắp nối tuor chứ chưa xây dựng và chào bán được sản phẩm du mình thiết kế và xây dựng.

Kết luận chương 2

Chương 2 tập trung làm rõ tiềm năng và thực trạng phát triển DLST trên địa bàn tỉnh Ninh Bình:

1. Thông qua việcgiới thiệu khái quát các tiềm năng tài nguyên tự nhiên, tài nguyên nhân văn, các điều kiện đặc trưng khác để khẳng định Ninh Bình có tiềm năng to lớn để phát triển du lịch nói chung và DLST nói riêng.

2. Đánh giá một cách khái quát sự phát triển và những đóng góp của DLST vào sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Ninh Bình trong những năm qua.

3. Một mặt phân tích các mặt tổ chức quản lý và kinh doanh sản phẩm DLST ở Ninh Bình. Mặt khác phân tích cụ thể các yếu tố cấu thành sản phẩm DLST Ninh Bình và đưa ra bản nhận xét về thực trạng DLST trên địa bàn tỉnh Ninh Bình.

4. Phân tích và đưa ra những đánh giá về những kết quả và những tồn tại trong phát triển DLST trên địa bàn tỉnh Ninh Bình trong thời gian qua.

Chương 3

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU

PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH

3.1. PHƯƠNG HƯỚNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH

3.1.1. Chủ trương, chính sách của Trung ương và tỉnh Ninh Bình về phát triển du lịch sinh thái

* Chủ trương của Đảng và Nhà nước:

Nhận thức được tầm quan trọng của DLST không chỉ đơn thuần đóng góp vào sự phát triển kinh tế của một vùng, một đất nước mà còn có ý nghĩa to lớn về mặt xã hội như: cải thiện phúc lợi cho người dân địa phương; phân phối lại thu nhập, tái sản xuất sức lao động cho cộng đồng, góp phần tạo sự hiểu biết giao lưu giữa các dân tộc. Do đó, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần IX của Đảng trong phần “Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2001 - 2010” đưa ra:

Phát triển du lịch thật sự trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn, nâng chất lượng và hiệu quả hoạt động trên cơ sở khai thác lợi thế và điều kiện tự nhiên, sinh thái, truyền thống văn hoá, lịch sử, đáp ứng nhu cầu du lịch trong nước và phát triển nhanh du lịch quốc tế, sớm đạt trình độ phát triển du lịch của khu vực. Xây dựng và nâng cấp cơ sở vật chất, hình thành các khu du lịch trọng điểm, đẩy mạnh hợp tác liên kết với các nước trong hoạt động du lịch [7].

Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt quy hoạch phát triển du lịch đến năm 2010. Sau khi pháp lệnh du lịch được triển khai thực hiện, Chính phủ đã thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về du lịch và đề ra: “Chương trình hành động quốc gia về du lịch và các sự kiện du lịch Việt Nam qua các năm…..” là điểm tựa quan trọng giúp ngành kinh tế du lịch vươn lên mạnh mẽ.

Hiện nay, luật Du lịch đã được Quốc hội thông qua ngày 14 tháng 5 năm 2005 và có hiệu lực từ ngày 01 tháng 6 năm 2006 đã khẳng định một trong những nguyên tắc phát triển du lịch là: “Phát triển du lịch bền vững, theo quy hoạch, kế hoạch, bảo đảm hài hoà giữa kinh tế, xã hội và môi trường” [26, tr.39]. Điều 9 Luật Du lịch cũng quy định Bộ, cơ

quan ngang Bộ có trách nhiệm “Ban hành các quy định nhằm bảo vệ, tôn tạo phát triển môi trường du lịch” và quy định “UBND các cấp có biện pháp để bảo vệ, tôn tạo phát triển môi trường du lịch phù hợp với thực tế địa phương”.

Trong thời gian tới, Tổng cục Du lịch tập trung nâng cấp và hoàn thiện 4 khu du lịch tổng hợp và 25 khu du lịch chuyên đề quốc gia (trong đó có khu du lịch Tam Cốc - Bích Động) với mục tiêu đến năm 2010 đón được 6 đến 7 triệu lượt khách quốc tế và 25 triệu lượt khách nội địa. Với tổng doanh thu đạt 4 đến 5 tỷ USD.

Đặc biệt, để đảm bảo cho sự phát triển bền vững của đất nước trên các lĩnh vực Kinh tế - Xã hội trong “Định hướng chiến lược phát triển bền vững” (Chương trình Nghị sự 21của Việt Nam) du lịch là một ngành kinh tế rất được quan tâm, vì Đảng và Nhà nước ta coi phát triển du lịch, trong đó đặc biệt là phát triển DLST vừa là cơ sở, vừa là động lực cho sự phát triển bền vững.

Khuyến khích phát triển DLST. Hỗ trợ các cộng đồng dân cư tham gia quản lý hoạt động du lịch trên địa bàn của địa phương nhằm tăng thêm lợi ích kinh tế, đồng thời tham gia giám sát, đảm bảo tới mức thấp nhất những tác động tiêu cực rủi ro của du lịch đối với môi trường, truyền thống văn hoá và điều kiện sống của nhân dân địa phương.

Tăng cường đầu tư, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cho mọi người để bảo tồn những di sản tự nhiên, lịch sử và văn hóa dân tộc. Huy động sự tham gia rộng rãi của các cấp chính quyền, doanh nghiệp kinh doanh du lịch và cộng đồng dân cư trong việc phát triển DLST và văn hoá bảo vệ di sản và môi trường [26, tr.39].

Mặt khác, để tạo điều kiện cho DLST phát triển, Chính phủ cũng đã kịp thời ban hành nhiều văn bản về: tổ chức quy hoạch các khu bảo tồn, vườn quốc gia; các thông tư hướng dẫn việc quản lý tài nguyên thiên nhiên, các quy định hướng dẫn về việc tổ chức các hoạt động du lịch tại các khu bảo tồn, vườn quốc gia… Ngoài ra Chính phủ cũng đã đồng ý việc tổ chức xây dựng chiến lược quốc gia về phát triển DLST đến năm 2020.

* Chủ trương của tỉnh Ninh Bình:

Là một tỉnh không những có bề dày về truyền thống văn hoá, lịch sử mà còn có tiềm năng lớn về tài nguyên thiên nhiên với nhiều danh lam thắng cảnh đẹp. Việc thúc đẩy hoạt

động DLST từ lâu đã được chú trọng và quan tâm các cấp lãnh đạo, những nhà hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh xác định: du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, quan trọng mang nội dung văn hóa sâu sắc, có tính liên ngành, liên vùng và có tính xã hội hóa cao. Phát triển du lịch nhất là phát triển DLST ở Ninh Bình sẽ đáp ứng nhu cầu tham quan, giải trí của nhân dân, khách du lịch nội địa và lịch quốc tế, bảo vệ môi trường sinh thái, giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc, bảo vệ an ninh, quốc phòng, trật tự an toàn xã hội, góp phần nâng cao dân trí, tạo việc làm cho nhân dân địa phương thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế. Phát triển DL của Ninh Bình cần quan tâm những quan điểm chủ yếu sau:

Thứ nhất, phát triển DL phải luôn đi đôi với công tác bảo tồn tôn tạo các giá trị tài nguyên.

Phát triển DL phải đi đôi với công tác bảo tồn là một yêu cầu bắt buộc trên cơ sở khai thác các tuyến, điểm thăm quan, tổ chức du lịch phải hướng dẫn nâng cao ý thức cho mỗi du khách về bảo vệ các hệ sinh thái và tài nguyên quý hiếm. Theo quan điểm của UBND tỉnh và sở Du lịch Ninh Bình là phát triển du lịch phải hướng tới sự phát triển bền vững và trở thành nhân tố tích cực đối với mỗi người dân ở các điểm du lịch nói riêng và của toàn xã hội nói chung. Phát triển DL phải tuân thủ theo nguyên tắc “sức chứa” du lịch. Tức là, khai thác tài nguyên hợp lý có tác động tích cực đến môi trường sinh thái, nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh du lịch, tránh gây ra ô nhiễm môi trường cục bộ làm cho tài nguyên bị suy thoái. Chính sách quản lý các điểm du lịch phải là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân. Trong đó người dân địa phương phải ý thức việc bảo vệ rừng, cây xanh, bảo vệ nguồn tài nguyên quý giá đó là điều kiện tồn tại của hệ sinh thái. Chính sách quản lý của Đảng và Nhà Nước có vai trò quan trọng đối với việc bảo vệ các giá trị tự nhiên và văn hoá truyền thống địa phương. Đồng thời phối kết hợp với các cấp, các ngành từ Trung ương đến địa phương. Kế hoạch khoanh vùng các khu, điểm có tài nguyên du lịch độc đáo và phải được bảo vệ nghiêm ngặt; vùng phục hồi sinh thái không để xảy ra tình trạng người dân địa phương lợi dụng lấn chiếm đất để canh tác.

Thứ hai, phát triển du lịch phải gắn với bảo vệ môi trường sinh thái, giữ gìn an ninh chính trị và trật tự an toàn cho du khách, giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.

Ngày nay trong điều kiện khoa học công nghệ phát triển nhanh, con người ngày càng biết sử dụng có hiệu quả những gì môi trường sinh thái đem lại cho mình. Đồng thời chính các hoạt động sản xuất, sinh hoạt của con người cũng ngày càng trực tiếp tác động mạnh mẽ đến môi trường sống của chính mình.

Để góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, cần phải thực hiện phát triển du lịch bền vững, bảo vệ môi trường sinh thái và giữ gìn trật tự an toàn xã hội là một quan điểm phải được quán triệt, mặt khác, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ thì các dịch bệnh mới cũng phát sinh theo vì vậy việc phát triển DL không chỉ nhằm lợi ích trước mắt, mà phải quan tâm bảo vệ môi trường và hệ sinh thái và theo đó sẽ có tác dụng thu hút ngày càng đông du khách thúc đẩy phát triển du lịch và tăng trưởng kinh tế.

Cần có những biện pháp thích hợp, ngoài biện pháp tuyên truyền giáo dục phải có biện pháp về kinh tế, xử phạt hành chính thích hợp đối với từng đối tượng vi phạm khác nhau. Việc lựa chọn biện pháp nào là tuỳ thuộc vào thời gian và tình hình cụ thể sao cho vừa đủ hạn chế các hành vi tiêu cực lại không gây sự phản cảm cho du khách.

DL phải góp phần vào việc “Xây dựng một nền văn hoá hiện đại, đậm đà bản sắc văn hoá dân tộc” của Đảng và Nhà Nước ta các tổ chức kinh doanh DL cần phối hợp với các ngành, các cấp có liên quan như sở văn hóa thông tin, cộng đồng dân cư địa phương để có thể vừa phát triển du lịch kịp với xu thế chung của cả nước, giữ gìn và coi trọng bản sắc văn hoá dân tộc để từ đó hội nhập nhưng không bị hoà tan như Đảng và Nhà Nước ta đã đề ra.

Thứ ba, phát triển DL phải góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, DL phải gắn liền với yêu cầu tăng trưởng kinh tế và sự phát triển của tỉnh và từng bước vươn lên hội nhập với du lịch khu vực và thế giới.

Điều quan trọng ở đây là phải thực hiện tốt quan điểm “DL là kinh tế tổng hợp”, theo đó coi các ngành kinh tế khác là nhân tố cho sự phát triển của ngành kinh tế mang tính tổng hợp này. Giao thông và phương tiện vận chuyển là một trong những nhân tố quan trọng, giao thông phát triển tạo điều kiện cho việc vận chuyển khách từ nơi ở của họ đến nơi đáp ứng thoả mãn nhu cầu tham quan, nghỉ dưỡng và giải trí. Hơn nữa đây là dịch vụ chính trong hoạt đông kinh doanh du lịch, sẽ là chưa đủ để thu hút khách du lịch nếu điểm

du lịch đó giao thông không thuận lợi, phương tiện vận chuyển tạo cảm giác không an toàn cho du khách trong quá trình thăm quan.

Trong thời gian rời khỏi nơi cư trú của mình, du khách vẫn cần được đảm bảo các nhu cầu của họ. Vì vậy các cơ quan làm du lịch cần quan tâm đến các dịch vụ bổ xung như: thông tin liên lạc, y tế, giải trí… nhằm đảm bảo cho du khách có thể liên lạc và trao đổi thông tin và mua bán trong suất quá trình diễn ra các hoạt động du lịch.

Điều quan trọng trong kinh doanh DL là không chỉ thoả mãn lợi ích trước mắt mà phải coi trọng sự phát triển lâu dài và đồng đều các lĩnh vực khác của đời sống xã hội. Kinh doanh phải đảm bảo thực hiện yêu cầu tái sản xuất mở rộng, khả năng phát triển bền vững, huy động vốn đầu tư của các thành phần kinh tế khác tham gia.

Như vậy, chủ trương của tỉnh không đề cập trực tiếp đến việc phát triển DLST nhưng với ý nghĩa này, nó là một định hướng, khuyến khích cho việc phát triển loại hình DLST ở Ninh Bình bởi vì phát triển du lịch sinh thái sẽ đáp ứng được những đòi hỏi của tỉnh đưa ra.

Trong báo cáo chính trị tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX (2005) đã nêu rõ mục tiêu, nhiệm vụ cho việc phát triển du lịch. Xác định phấn đấu đến năm 2010, cơ cấu GDP nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản: 17%, Công nghiệp - xây dựng: 48%; dịch vụ:35%. Đại hội đã xác định rõ về du lịch: “Coi kinh tế du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, xây dựng và hoàn thiện chính sách khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư phát triển du lịch, phấn đấu đến 2010, doanh thu du lịch đạt 350 tỷ đồng (trong tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tiêu dùng xã hội là 6.450 tỷ đồng” [9, tr.66].

…tập trung khai thác tiềm năng, thế mạnh phong phú về cảnh quan thiên nhiên, về di tích lịch sử, kiến trúc, về điều kiện giao thông thuận lợi, những cơ sở vật chất đã được đầu tư xây dựng và những kinh nghiệm trong những năm qua, tạo bước phát triển mới về du lịch trong 5 năm tới. Tập trung làm tốt việc xây dựng và quy hoạch các điểm du lịch, từng bước quy hoạch các điểm du lịch, trước hết là khu Tam Cốc - Bích Động, cố đô Hoa Lư và thị xã Ninh Bình, từng bước quy hoạch khai thác các nơi khác một cách vững chắc, có hiệu quả, đồng thời đảm bảo tốt các dịch vụ khách sạn, hàng lưu niệm tạo điều kiện hết sức thuận lợi và hấp dẫn đối với khách du

lịch tại các điểm du lịch và nơi ăn ở, để thu hút khách đến ngày một đông và ở lại dài ngày [9, tr.66].

Để đảm bảo thực hiện tốt các mục tiêu Đại hội đề ra cùng với quan điểm phát triển DL trên địa bàn tỉnh Ninh Bình thì các ngành các cấp cần phải tập trung sức lực trí tuệ, phối kết hợp để làm tốt công việc, chức năng của mình nhất là các ngành như: Xây dựng, kiến trúc, quy hoạch, Tài nguyên, Khoa học - Công nghệ, Văn hoá - Thông tin cần tập trung vào các nội dụng:

- Làm tốt việc quy hoạch và xây dựng các điểm du lịch như: Tam Cốc - Bích Động, cố đô Hoa Lư, khu DLST hang - động Tràng An, khu DLST núi, chùa Bái Đính, khu DLST hồ Đồng Chương. Mở rộng dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch phong phú, đa dạng, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống xã hội. Đồng thời đảm bảo tốt các dịch vụ khách sạn, hàng lưu niệm để thu hút hấp dẫn khách vui chơi giải trí nghỉ ngơi.

- Tập trung vào công tác tuyên truyền quảng bá, đặc biệt là tăng cường cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng dịch vụ, từ đó phát huy tiềm năng đa dạng hoá các loại hình du lịch: sinh thái, văn hoá, lịch sử, lễ hội truyền thống, làng nghề, du lịch, tắm ngâm, chữa bệnh giải trí cuối tuần.

3.1.2. Định hướng và các nguyên tắc, yêu cầu phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Ninh Bình

* Định hướng phát triển thời kỳ 2006 - 2010:

Từng bước hoàn chỉnh việc đầu tư xây dựng cũng như bộ máy quản lý điều hành các khu du lịch có các sản phẩm du lịch độc đáo; từng bước công nghiệp hoá và xã hội hoá ngành du lịch, quản lý ngành hợp lý hoàn chỉnh, góp phần đáng kể vào việc phân công lao động và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh, trên cơ sở đó thu hút mạnh mẽ khách du lịch trong nước và quốc tế.

Phấn đấu đến 2010:

- Đủ sức đón được từ 3 đến 4 triệu lượt khách thăm quan trong đó khách du lịch quốc tế là 1 triệu lượt một năm

- Doanh thu đạt từ 195 tỷ đến 450 tỷ đồng, tăng từ 12 đến 16 lần so với năm 2000.

- Nộp ngân sách: Từ 20 đến 40 tỷ đồng (chiếm 10 đến 30% thu NS của tỉnh) theo quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế: Tỷ lệ đóng góp của du lịch trong GDP của tỉnh ngày càng tăng (theo tiêu chí của quy hoạch phát triển kinh tế xã hội của tỉnh).

Để thực hiện tốt định hướng phát triển du lịch trong những năm tới, hoàn thành các mục tiêu đã đề ra, giai đoạn 2006 - 2010, ngành cần tập trung vào các mục tiêu cụ thể sau:

2005 - 2007: Tập trung đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng các khu du lịch: Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, khu du lịch Tràng An, khu DLST Vân Long, Kênh Gà - Vân Trình, khu du lịch Cúc Phương, Kỳ Phú - hồ Đồng Chương.

2005 -2009; Xây dựng cơ sở hạ tầng khu du lịch trung tâm thị xã Ninh Bình, khu du lịch Cố đô Hoa Lư, cùng với Chính Phủ, các ngành, các cấp xây dựng thị xã Ninh Bình trở thành thành phố du lịch Hoa Lư (đón kỷ niệm 1000 năm Hoa Lư - Thăng Long - Hà Nội) vào 2010.

2005 - 2008: Xây dựng cơ sở hạ tầng khu DLST hồ Đồng Thái, động Mã Tiên, khu du lịch tổng hợp hồ Yên Thắng, thị xã Tam Điệp.

Xây dựng và bố trí hợp lý các tuyến điểm du lịch, tour du lịch trong toàn tỉnh để khai thác có hiệu quả cao nhất.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác quản lý nhà nước về du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ, đa dạng hoá các loại sản phẩm phục vụ kinh doanh có hiệu quả, đáp ứng được cơ bản các nhu cầu của khách du lịch khi đến thăm quan Ninh Bình.

* Các nguyên tắc và yêu cầu phát triển DLST của Ninh Bình:

Định hướng phát triển DLST ở Ninh Bình phải tuân thủ chặt chẽ 10 nguyên tắc của phát triển du lịch bền vững và 4 yêu cầu cơ bản của DLST1

Mười nguyên tắc cơ bản:

Một là, sử dụng các nguồn nhân lực một cách bền vững. Bảo tồn và sử dụng các tài nguyên thiên nhiên, văn hoá và xã hội là yếu tố cần thiết.

Hai là, giảm sự tiêu thụ quá mức các tài nguyên thiên nhiên, đặc biệt là việc tiêu thụ các nguồn nhiên liệu hóa thạch để phục vụ cho hoạt động kinh doanh du lịch, giảm chất thải từ sinh hoạt và kinh doanh.

Ba là, duy trì tính đa dạng sinh học và văn hóa trong đó coi trọng sự đa dạng văn hóa cộng đồng của cư dân địa phương ở các địa điểm DLST.

1 Tổng cục du lịch, cơ sở khoa học phát triển du lịch bền vững, đề tài khoa học độc lập cấp nhà nước.