Phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Ninh Bình, thực trạng và giải pháp

cứu phát triển du lịch, Sở Tài nguyên Môi trường, sở Khoa học - Công nghệ và các cơ quan chuyên ngành khác đặc biệt là đối với các chuyên gia quốc tế có kinh nghiệm để tiến hành quy hoạch chi tiết các khu DLST trọng điểm, chỉnh sửa, bổ xung bản quy hoạch chi tiết phát triển du lịch Ninh Bình đến năm 2020 và xa hơn nữa. Song song với công tác quy hoạch, sẽ tăng cường đầu tư cải thiện cơ sở hạ tầng và các cơ sở dịch vụ du lịch theo mô hình sinh thái.

Trong quá trình lập Quy hoạch, cần lưu ý kết hợp hài hoà giữa phát triển kinh tế nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản, lợi ích cộng đồng dân cư với bảo vệ tôn tạo môi trường sinh thái, tránh sự phá hoại làm cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm môi trường.

Ở rừng quốc gia Cúc Phương có đội ngũ các nhà nghiên cứu sinh học nước ngoài thường xuyên có mặt ở đây họ là các chuyên về các lĩnh vực tài nguyên và môi trường và cả lĩnh vực DLST, việc hợp tác với các chuyên gia quốc tế có kinh nghiệm trong lĩnh vực này có vai trò đặc biệt quan trọng đảm bảo tính khả thi của các dự án và sự phát triển bền vững của DLST Ninh Bình.

3.2.5. Giải pháp về thị trường

- Cần đầu tư cho những nghiên cứu chuyên đề về DLST để xác định rõ yếu tố “cầu” đối với loại hình này. Việc giải quyết vấn đề này sẽ tạo cơ sở vững chắc cho các kế hoạch phát triển một cách bền vững cả về kinh tế lẫn xã hội

- Có đầu tư thoả đáng cho công tác xúc tiến quảng bá DLST góp phần tạo thị trường đối với loại hình du lịch hấp dẫn này.

Để DLST của Ninh Bình phát triển theo đúng với những gì mà thiên nhiên ban tặng và đúng với chủ trương mà tỉnh Ninh Bình đề ra thì cần phải tập trung vào các thị trường khách DLST sau:

Thị trường khách quốc tế. Khu vực Châu Âu: Pháp, Đức, Hà Lan, Thụy Điển, Thụy Sỹ, Tây Ban Nha; Thị trường Châu á: các nước Đông á - Nhật Bản, Hàn Quốc, các nước Trung cận Đông; Thị trường Bắc Mỹ: Canada, Hoa Kỳ.

Trong thời gian tới thị trường khách du lịch quốc tế nên tập trung vào: Nhật Bản, Hàn Quốc, Canada, Hoa Kỳ, Hà Lan. Cần phải xây dựng các đề tài nghiên cứu từng loại thị trường khách cụ thể. Phụ thuộc vào kinh phí cho mỗi đề tài, tuy nhiên một trong những phương pháp tốt nhất là mời các đối tác là các nhà kinh doanh lữ hành sinh thái, các tổ

chức sinh thái phi chính phủ tới thăm quan và thực hiện hoạt động Marketing Quốc tế tại chỗ.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 110 trang tài liệu này.

Thị trường khách nội địa. Nguồn khách DLST nội địa lớn, đầy tiềm năng đó là học sinh, sinh viên, giáo viên các trường trung học phổ thông, cao đẳng, đại học, các nhà khoa học tại các viện nghiên cứu, thuộc các tỉnh phía Bắc. Tuy nhiên thị trường khách du lịch nội địa nên tập trung vào các đối tượng khách là các nhà hoạt đông môi trường, các cơ sở nghiên cứu đào tạo về địa lý, sinh học, văn hóa, du lịch họ vừa là khách tiêu dùng sản phẩm DLST chất lượng cao lại là những nhà khoa học có thể đóng góp ý kiến, tổ chức các hoạt động nghiên cứu về môi trường, hệ sinh thái về thực trạng tiềm năng DLST của Ninh Bình từ đó có thể làm cho DLST của Ninh Bình ngày càng phát triển bền vững hơn.

Trên cơ sở lựa chọn các thị trường chung, Sở Du lịch Ninh Bình cần tổ chức các công trình nghiên cứu đặc điểm tiêu dùng cụ thể của từng thị trường để nhận biết quy mô, động cơ, kinh nghiệm, yêu cầu về chất lượng và thói quen tiêu dùng của từng đoạn thị trường DLST trong nước theo tôi tốt nhất là liên kết với các khoa du lịch của các trường Đại học.

Đối với thị trường khách du lịch quốc tế cần tăng cường các hoạt động Marketing trực tuyến vì đối tượng khách du lịch khác thường tìm kiếm thị trường, tìm kiếm sản phẩm, đăng ký tour DLST trên các website.

3.2.6. Giải pháp về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng cho du lịch sinh thái

Cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch được tạo ra là yếu tố quan trọng tác động đến mức độ thoả mãn nhu cầu của du khách bởi năng lực và tính tiện ích của nó. Trên thực tế, có ba yếu tố cấu thành để tạo nên sản phẩm và dịch vụ du lịch thoả mãn nhu cầu của du khách. Đó là: Tài nguyên du lịch, cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch, lao động trong ngành du lịch.

Cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch đóng vai trò quan trọng trong quá trình xản xuất và tiêu thụ sản phẩm du lịch, là một trong những yếu tố quan trọng không thể thiếu đối với sự phát triển của ngành du lịch. Con người bằng sức lao đông của mình sử dụng cơ sở vật chất - kỹ thuật để khai thác các giá trị tài nguyên du lịch tạo ra dịch vụ, hàng hoá cung ứng cho du khách. Ngoài việc sử dụng có hiệu quả tài nguyên du lịch thì tính đa dạng, phong phú, hiện đại, hấp dẫn của cơ sở vật chất - kỹ thuật cũng tạo nên sự hấp dẫn của dịch vụ du lịch. Có thể nói rằng, trình độ phát triển cơ sở vật chất - kỹ thuật du lịch là điều kiện, đồng

thời cũng thể hiện trình độ phát triển du lịch của một quốc gia. Vì thế, một vùng, một quốc gia nào đó muốn phát triển du lịch, mà đặc biệt là DLST thì cần phải có một hệ thống cơ sở vật chất - kỹ thuật tốt. Do đó, ngành kinh tế du lịch, trong đó có DLST của Ninh Bình cần phải quan tâm phát triển các lĩnh vực sau:

- Khách sạn, nhà nghỉ: Xu hướng khách du lịch quốc tế đến Ninh Bình trong những năm tới sẽ tăng dần. Điều này đòi hỏi du lịch Ninh Bình cần phải đầu tư, nâng cấp khách sạn, cần ưu tiên đối với các dự án đầu tư, xây dựng khách sạn đạt tiêu chuẩn quốc tế nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của du khách, đặc biệt du khách quốc tế. Bên cạnh đó, cần phải thiết kế đảm bảo dành không gian nhất định cho giao thông tĩnh. Đây là vấn đề hết sức quan trọng trong xây dựng các công trình lưu trú ở Ninh Bình nhằm bảo đảm văn minh trong giao thông, thoải mái và an toàn cho du khách. Đặc biệt phải đảm bảo phù hợp cảnh quan môi trường.

- Các cơ sở khác: Một trong những vấn đề hạn chế đối với DLST ở Ninh Bình là thiếu những cơ sở dịch vụ cho hoạt động du lịch thể thao, du lịch hội chợ, triển lãm, hội nghị, hội thảo quốc tế. Mặt khác, so với nhu cầu phát triển du lịch và dự báo lượng du khách đến với Ninh Bình trong những năm tới, hệ thống nhà hàng kinh doanh ăn uống đạt tiêu chuẩn quốc tế vẫn còn thấp trong khi đó, số dự án và vốn đầu tư vào lĩnh vực này còn chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Vì vậy, cần có những ưu tiên đầu tư hợp lý vào việc xây dựng các cơ sở dịch vụ du lịch. Điều này sẽ giải quyết được hai vấn đề quan trọng:

+ Đáp ứng được yêu cầu phát triển của lĩnh vực dịch vụ du lịch quan trọng.

+ Góp phần đưa dần chất lượng dịch vụ ăn uống, dịch vụ lưu trú của hoạt động kinh doanh du lịch đạt tiêu chuẩn quốc tế.

- Các khu vui chơi giải trí: Trong những năm qua, việc phát triển các công trình vui chơi giải trí ở Ninh Bình chưa được quan tâm đầu tư đúng mức. Cho nên tính đến thời điểm hiện tại, trên địa bàn tỉnh chưa có một điểm vui chơi giải trí nào có thể đáp ứng được nhu cầu đó của du khách trong và ngoài nước. Thực tế trên cho thấy, hoạt đông kinh doanh và hiệu quả kinh tế trong lĩnh vực này tại nhiều địa phương đã khẳng định sự cần thiết phải đẩy mạnh hướng phát triển này.

Việc đầu tư xây dựng phát triển hệ thống các điểm vui chơi giải trí ở Ninh Bình nói chung là một yêu cầu cần thiết, góp phần vào chiến lược đa dạng hoá các loại hình và sản

phẩm du lịch, nhằm tạo ra sự hấp dẫn của du lịch tỉnh trong những năm tới. Muốn đạt được điều đó trước hết ngành cơ quan quản lý và định hướng phát triển du lịch ở Ninh Bình cần thực hiện tốt các vấn đề sau:

+ Đầu tư một số công viên giải trí lớn ở trung tâm tỉnh hoặc ở gần các điểm DLST.

+ Đầu tư nâng cấp, mở rộng và tạo ra những loại hình vui chơi giải trí độc đáo ở các vườn hoa trong thị xã Ninh Bình.

+ Đầu tư xây dựng thêm các điểm vui chơi giải trí ở các điểm du lịch như: khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, Vườn quốc gia Cúc Phương, và ở rất nhiều các khu DLST khác.

+ Tăng cường hiện đại hoá các dịch vụ công cộng như các khu công viên, vui chơi giải trí, các trung tâm thương mại, trung tâm hội chợ triển lãm để đáp ứng các nhu cầu đa dạng của du khách.

3.2.7. Giải pháp về đào tạo nguồn nhân lực

Đặc điểm của DLST là hình thức du lịch chủ yếu gây được cảm hứng bởi lịch sử tự nhiên của nơi đến, bao gồm cả các nền văn hóa bản địa ở đó. Sản phẩm của DLST nên bắt đầu từ quy mô nhỏ, phát triển từ từ, đặc biệt phải quan tâm đến chất lượng phục vụ, tấm lòng mến khách là rất quan trọng. Vì vậy cần có giải pháp đào tạo nguồn nhân lực thích hợp để kinh doanh sản phẩm DLST ở Ninh Bình ngay từ bây giờ. DLST đòi hỏi người phục vụ du lịch có tri thức rộng và sâu về điểm DLST, có tính chuyên nghiệp cao. Ứng xử thông minh, chân thành, giỏi về ngoại ngữ… để làm được điều đó DLST Ninh Bình trước hết tập trung vào các chuyên môn sau:

Đối với cư dân tại điểm DLST, cần phân định rõ và bảo đảm tính chuyên môn trong quá trình tham gia vào việc tạo ra sản phẩm dịch vụ và quá trình phục vụ du khách. Việc phân định này nhằm đảm bảo nội dung đào tạo chuyên sâu để hình thành và phát triển các kỹ năng của người lao động cho phù hợp sản phẩm và thị trường là khách DLST. Đối với các hộ gia đình tham gia vào kinh doanh DLST cần bồi dưỡng cho họ về đạo đức kinh doanh, nhận thức về tầm quan trọng của môi trường tự nhiên và các giá trị văn hóa của địa phương, tạo điều kiện thuận lợi để cho họ đăng ký kinh doanh.

Đối với cán bộ quản lý, điều hành tại các điểm, khu DLST cần được trang bị kiến thức về quản lý hành chính, về môi trường và DLST, văn hóa ứng xử trong hoạt động du lịch.

Đối với hướng dẫn viên du lịch của các công ty lữ hành đưa khách đến Ninh Bình cần được phối hợp và đào tạo có tính chuyên nghiệp sâu về các giá trị hệ sinh thái, lịch sử, địa lý, phong tục tập quán, văn hóa bản địa Ninh Bình. Đối với thuyết minh viên tại các điểm du lịch, khu DLST cần phải có kiến thức sâu rộng về đối tượng mà họ phải diễn giải (tức là họ phải biết chắc chắn, đầy đủ cái mà họ giới thiệu và diễn giải cho khách). Ngoài ra phải thông thạo một ngoại ngữ thông dụng là tiếng Anh và có thể biết một số các câu mời, chào, chúc sức khỏe, chia tay… bằng ngôn ngữ của khách đến thăm quan.

Đối với nhà cung ứng hàng hóa dịch vụ DLST cần được đào tạo theo hướng có kiến thức rộng, biết nhiều, biết sâu, biết mình, biết người. Có kiến thức và kỹ năng chuyên nghiệp về loại dịch vụ mà mình cung cấp.

Ngoài hình thức đào tạo ngắn hạn, đào tạo lại, theo chúng tôi Sở Du lịch Ninh Bình cần có dự án đào tạo nguồn nhân lực kinh doanh du lịch sản phẩm du lịch của tỉnh. Điều này nhấn mạnh rằng không phải là đào tạo nguồn nhân lực chung cho du lịch, mà phải mang tính chuyên sâu, chuyên nghiệp. Nguồn kinh phí cho đào tạo nguồn nhân lực có thể kết hợp giữa người lao động, doanh nghiệp, ngân sách và sự tài trợ của các tổ chức phi chính phủ.

3.2.8. Tăng cường công tác xúc tiến quảng bá du lịch sinh thái Ninh Bình

Trong thời gian tới, để tạo lập và nâng cao hình ảnh DLST Ninh Bình, tăng cường thu hút khách du lịch, một trong những việc cần làm của DLST Ninh Bình là công tác xúc tiến quảng bá. Ở Ninh Bình cơ quan chuyên trách chịu trách nhiệm về quảng bá xúc tiến du lịch là “Trung tâm xúc tiến đầu tư phát triển du lịch Ninh Bình” của Sở Du lịch Ninh Bình.

Những định hướng chính trong công tác này là:

Thứ nhất, nghiên cứu tâm lý, thị hiếu, tập quán, thói quen tiêu dùng của các đối tượng khách du lịch để có sản phẩm phù hợp với thị trường thông qua các hình thức tuyên truyền quảng cáo.

Thứ hai, xây dựng chương trình quảng cáo có tính chất chuyên ngành bằng hình ảnh qua phim truyền hình, các sách báo giới thiệu về danh thắng, làng nghề, lễ hội… của Ninh Bình.

Thứ ba, đa dạng hoá các hình thức thông tin tuyên truyền, các ấn phẩm phát hành thông tin một cách thường xuyên và liên tục theo các kênh khác nhau có chất lượng, phản ánh đầy đủ các thông tin về DLST của Ninh Bình.

Thứ tư, phối kết hợp chặt chẽ với Tổng cục du lịch, các cơ quan báo chí tại Trung ương và địa phương, quan hệ với các hãng du lịch lớn trong và ngoài nước để tuyên truyền quảng cáo, giới thiệu đầu tư du lịch.

Thứ năm, tham gia thường xuyên các hội chợ triển lãm, hội nghị, hội thảo du lịch trong nước và quốc tế để giới thiệu và DLST Ninh Bình. Phối hợp với các ngành, các cấp, các đơn vị có liên quan tiến hành các chiến dịch phát động thị trường.

Thứ sáu, khuyến khích các cơ sở kinh doanh, các nhà đầu tư, các tổ chức văn hoá - xã hội và nhân dân trong tỉnh, tích cực tham gia hơn nữa công tác tuyên truyền - quảng bá

- xúc tiến phát triển du lịch.

Thứ bảy, Cần đầu tư hơn nữa về cơ sở vật chất kỹ thuật đặc biệt là nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ cho trung tâm xúc tiến du lịch, trung tâm thông tin du lịch để thực hiện nhiệm vụ xúc tiến tuyên truyền, quảng cáo để kêu gọi đầu tư kinh doanh du lịch.

Thứ tám, tranh thủ những lợi thế về ổn định chính trị, về truyền thống văn hoá và lịch sử, cần sớm xây dựng các sự kiện về du lịch Ninh Bình, tạo ra điểm nhấn trong việc nâng cao hình ảnh về về DLST của tỉnh nhà, phục vụ công tác tuyên truyền, quảng bá một cách hiệu quả nhất.

Thứ chín, cần thành lập quỹ hỗ trợ và phát triển du lịch trên cơ sở hình thành nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, các ngồn thu của hoạt động du lịch, đóng góp của các doanh nghiệp, tài trợ của các tổ chức trong và ngoài nước.

3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ

3.3.1 Kiến nghị với Chính Phủ, Tổng Cục Du lịch và các cơ quan Trung ương.

* Kiến nghị với Chính phủ:

- Sớm triển khai các nghị định, thông tư hướng dẫn để luật Du lịch sớm đi vào cuộc sống. Định hướng thị trường khách DLST cho Ninh Bình, xúc tiến sản phẩm DLST cho Ninh Bình

- Có chính sách hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho DLST của Ninh Bình.

- Áp dụng mức lãi suất ưu tiên vay vốn đầu tư phát triển các làng du lịch, khu DLST ở Ninh Bình.

- Chỉ đạo xây dựng hệ thống quản lý thống nhất đối với các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên tạo điều kiện thuận lợi cho việc khai thác các tiềm năng DLST.

- Đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng tạo điều kiện tiếp cận các khu vực có tiềm năng DLST, đặc biệt là các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên.

- Có cơ chế khuyến khích các nhà đầu tư xem xét các dự án đầu tư phát triển các khu DLST trên cơ sở các quy hoạch đã được phê duyệt.

- Xem xét cho phép triển khai các dự án “Nâng cao năng lực phát triển DLST Việt Nam” với sự tài trợ của quốc tế về kinh nghiệm và tài chính.

*Kiến nghị với Bộ Nông nghiệp và phát triển Nông thôn. Tổng cục Du lịch:

- Sớm nghiên cứu ban hành các thông tư liên bộ khuyến khích phát triển DLST ở các vườn quốc gia, khu bảo tồn thiên nhiên và các điểm có hệ sinh thái điển hình khác. Phân định rõ chức năng và quyền hạn của các ban quản lý Vườn quốc gia và các khu bảo tồn và theo đó các ban này dứt khoát không có chức năng kinh doanh du lịch.

- Chỉ đạo việc triển khai nghiên cứu thị trường DLST và xúc tiến quảng bá DLST Việt Nam trong khu vực và quốc tế.

Phát triển DLST còn là một lĩnh vực mới đối với du lịch Việt Nam vì vậy việc đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý nghiệp vụ là hết sức cần thiết để giải quyết vấn đề này, cần phải có sự hợp tác và hỗ trợ quốc tế

*Kiến nghị với Bộ Kế Hoạch và Đầu tư: quan tâm đầu tư vốn cho công tác khảo sát, quy hoạch chi tiết một số khu DLST điển hình phù hợp với định hướng về tổ chức không gian DLST đã được xác định. Ưu tiên trước hết khu vực vườn quốc gia Cúc Phương, khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long

3.3.2. Kiến nghị với Tỉnh Ninh Bình

- Cần có chính sách khuyến khích sự tham gia của cộng đồng dân cư địa phương vào hoạt động DLST. Sự tham gia của người dân địa phương sẽ góp phần tạo thêm việc làm và nâng cao thu nhập cho họ. Nguồn thu nhập từ hoạt động kinh doanh du lịch sẽ hỗ trợ dân địa phương trong việc cải thiện, nâng cao đời sống văn hoá và có tác động tích cực đến việc quản lý, bảo vệ các nguồn tài nguyên thiên nhiên nơi đây.

- Nên ưu tiên đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng bao gồm: Thiết kế nơi ăn nghỉ cho du khách theo kiểu nhà nghỉ DLST (nếu xây dựng các khách sạn sang trọng thì khó có khả năng cạnh tranh với các khách sạn ở Thủ đô Hà Nội), xây dựng hệ thống đường bộ, đường mòn, biển báo chỉ dẫn... xây dựng trung tâm đón khách để giáo dục môi trường.

- Có chính sách đầu tư cho công tác đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ lao động tại các khu DLST nhất là đội ngũ hướng dẫn viên du lịch vì hiện nay lực lượng lao động thiếu về số lượng và yếu về chất lượng

- Tăng cường công tác giáo dục và nâng cao nhận thức về DLST cho cộng đồng dân cư địa phương, nâng cao ý thức trách nhiệm đối với công tác bảo tồn tài nguyên môi trường sinh thái một cách bền vững.

- Sớm điều chỉnh quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Ninh Bình đến năm 2010 và định hướng đến 2020 cho phù hợp với luật Du lịch và Quy hoạch tổng thể phát triển Du lịch Việt Nam. Rà soát lại quy hoạch cụ thể các khu du lịch và các điểm du lịch tại Ninh Bình theo luật du lịch có hiệu lực từ 01/01/2006.

- Các dự án đã được phê duyệt cần phải có sự điều chỉnh cho phù hợp với tình hình cụ thể ở từng điểm và yêu cầu chặt chẽ việc tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường. Ví dụ nhà máy xi măng chỉ cách Vân Long có 7 km về phía Đông Nam; Dự án khu du lịch Tràng An đang có dấu hiệu phá vỡ môi trường sinh thái. Khu du lịch Tam Cốc - Bích Động, điểm thăm quan động người xưa, cây chò nghìn năm tuổi tại vườn quốc gia Cúc Phương đang có dấu hiệu vượt quá sức chứa, cần có giải pháp khắc phục kịp thời. Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời mà chỉ quan tâm đến việc thu hút được nhiều khách du lịch đến Ninh Bình thì phát triển du lịch bền vững ở Ninh Bình sẽ không khả thi và không có cơ hội để làm lại.

3.2.3. Với các nhà đầu tư kinh doanh du lịch sinh thái trên địa bàn tỉnh Ninh Bình

- Lựa chọn các dự án đầu tư cho phù hợp với loại hình DLST. Với loại hình du lịch này thì việc tạo ra sản phẩm và dịch vụ phải sử dụng tối đa các yếu tố địa phương: Lao động địa phương, nguyên nhiên vật liệu địa phương để tạo ra các dịch vụ lưu trú, ăn uống, vui chơi giải trí, hàng hoá phục vụ du khách. Nếu các dự án đầu tư được lựa chọn theo hướng này thì một mặt sẽ mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhà đầu tư. Mặt khác sẽ tạo ra nhiều việc làm cho cư dân ở Ninh Bình và tạo ra các dịch vụ du lịch phù hợp với đặc điểm tiêu dùng của khách DLST.