BỘ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIỆN KHOA HỌC
KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
NGUYỄN XUÂN TIẾN
PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH ĐỐI VỚI ÚNG LỤT VÙNG HẠ LƯU LƯU VỰC SÔNG CẢ
LUẬN ÁN TIẾN SĨ THỦY VĂN HỌC
Hà Nội, năm 2021
VIỆN KHOA HỌC
KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN VÀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU
PHÂN TÍCH, ĐÁNH GIÁ VAI TRÒ CỦA MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH ĐỐI VỚI ÚNG LỤT VÙNG HẠ LƯU LƯU VỰC SÔNG CẢ
Ngành: Thủy văn học Mã số: 9440224
LUẬN ÁN TIẾN SĨ THỦY VĂN HỌC
Người hướng dẫn
PGS. TS Nguyễn Thanh Sơn GS.TS. Trần Hồng Thái |
Có thể bạn quan tâm!
-
Phân tích, đánh giá vai trò của một số nhân tố chính đối với úng lụt vùng hạ lưu lưu vực Sông Cả - 2 -
Tổng Quan Các Nghiên Cứu Về Úng Lụt Trên Thế Giới Và Việt Nam -
Tổng Quan Về Nghiên Cứu Úng Lụt Ở Nước Ngoài Và Việt Nam
Xem toàn bộ 177 trang tài liệu này.
Hà Nội, năm 2021
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các nội dung và kết quả nghiên cứu trong Luận án là trung thực và chưa được ai công bố trong bất kỳ công trình khoa học nào.
TÁC GIẢ
Nguyễn Xuân Tiến
LỜI CẢM ƠN
Đầu tiên, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Biến đổi khí hậu đã tận tình giúp đỡ tạo mọi điều kiện tốt nhất cho tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện Luận án.
Tác giả trân trọng cảm ơn Tổng cục Khí tượng Thủy văn và Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ đã tạo điều kiện thuận lợi về thời gian, phương tiện, tài liệu và các thông tin cần thiết liên quan đến vấn đề nghiên cứu.
Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới PGS. TS. Nguyễn Thanh Sơn, Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội và GS. TS Trần Hồng Thái, Tổng cục Khí tượng Thuỷ văn đã hướng dẫn, giúp đỡ tác giả trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thiện Luận án.
Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến bố, mẹ, vợ, hai con, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã giúp đỡ, động viên, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và thực hiện Luận án.
TÁC GIẢ
Nguyễn Xuân Tiến
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ix
DANH MỤC CÁC BẢNG x
MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC NGHIÊN CỨU VỀ ÚNG LỤT TRÊN THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM 5
1.1. Một số khái niệm về ngập úng và ngập lụt 5
1.2. Tổng quan về úng lụt ở nước ngoài và Việt Nam 6
1.2.1. Tình hình úng lụt ở nước ngoài 6
1.2.2. Tình hình úng lụt ở Việt Nam 11
1.3. Tổng quan về nghiên cứu úng lụt ở nước ngoài và Việt Nam 16
1.3.1. Nghiên cứu về các nhân tố gây úng lụt 17
1.3.2. Xây dựng các mô hình toán để giải quyết bài toán úng lụt 19
1.3.3. Nghiên cứu tác động của hồ chứa đến úng lụt 23
1.3.4. Nghiên cứu dự báo úng lụt 25
1.3.5. Nghiên cứu các giải pháp giảm nhẹ thiệt hại do úng lụt 28
1.3.6. Nghiên cứu ảnh hưởng của BĐKH đến úng lụt 29
1.4. Một số công trình nghiên cứu úng lụt trên lưu vực sông Cả 30
1.5. Kết luận chương 1 34
CHƯƠNG 2. PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ GÂY ÚNG LỤT HẠ DU SÔNG CẢ VÀ LỰA CHỌN PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 36
2.1. Tình hình số liệu sử dụng nghiên cứu 36
2.1.1. Số liệu khí tượng thủy văn 36
2.1.2. Số liệu địa hình 40
2.1.3. Số liệu mắt cắt ngang 40
2.2. Phân tích các nhân tố gây úng lụt trên lưu vực sông Cả 40
2.2.1. Các nhân tố nội sinh 40
2.2.2. Các nhân tố ngoại sinh 51
2.2.3. Các nhân tố nhân sinh 61
2.3. Phương pháp nghiên cứu 70
2.3.1. Một số phương pháp xác định úng lụt 70
2.3.2. Lựa chọn phương pháp nghiên cứu 72
2.4. Bộ mô hình MIKE 74
2.4.1. Mô hình MIKE NAM 75
2.4.2. Mô hình MIKE 11 75
2.4.3. Mô hình MIKE 21 77
2.4.4. Mô hình MIKE FLOOD 78
2.5. Hướng nghiên cứu 79
2.5.1. Giới hạn vùng nghiên cứu 79
2.5.2. Đặc điểm tự nhiên, hệ thống đê chống lũ và tiêu thoát nước vùng nghiên cứu 80
2.5.3. Nội dung nghiên cứu 82
2.6. Kết luận chương 2 83
CHƯƠNG 3. ĐÁNH GIÁ ẢNH HƯỞNG CỦA MỘT SỐ NHÂN TỐ CHÍNH ĐẾN ÚNG LỤT Ở HẠ DU SÔNG CẢ 85
3.1. Mô phỏng dòng chảy bằng bộ mô hình MIKE 85
3.1.1. Khu vực ngoài đê: 85
3.1.2. Khu vực trong đê: 100
3.2. Đánh giá vai trò của một số nhân tố chính đến úng lụt ở hạ du sông
Cả 110
3.2.1. Đánh giá vai trò của mưa lũ thượng nguồn tới úng lụt hạ du sông
Cả 110
3.2.2. Đánh giá vai trò của hệ thống hồ chứa tới úng lụt hạ du sông Cả 114
3.2.3. Đánh giá vai trò của nước biển dâng do bão tới úng lụt hạ du sông
Cả 121
3.2.4. Đánh giá vai trò của mưa nội đồng tới ngập úng hạ du sông Cả 124
3.3. Kết luận chương 3 130
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 132
DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ 135
TÀI LIỆU THAM KHẢO 136
PHẦN PHỤ LỤC 145
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Áp thấp nhiệt đới | |
BCH | Ban chỉ huy |
BĐKH | Biến đổi khí hậu |
ĐBSCL | Đồng bằng sông Cửu Long |
DEM | Bản đồ số độ cao |
E | Hướng Đông |
GIS | Hệ thống thông tin địa lý |
HCM | Hồ Chí Minh |
HTNĐ | Hội tụ nhiệt đới |
HTTT | Hình thái thời tiết |
ITCZ | Rãnh áp thấp |
KCN | Khu công nghiệp |
KKL | Không khí lạnh |
KTTV | Khí tượng Thủy văn |
KT-XH | Kinh tế - Xã hội |
NE | Hướng Đông Bắc |
nnk | Những người khác |
PCBL | Phòng chống bão lụt |
PCTT | Phòng chống thiên tai |
QL | Quốc lộ |
SE | Hướng Đông Nam |
SW | Hướng Đông Tây |
TKCN | Tìm kiếm cứu nạn |
TP | Thành phố |
XTNĐ | Xoáy thuận nhiệt đới |
NDVI | Normalized Difference Vegetation Index |
EVI | Enhanced Vegetation Index |
LSWI | Land surface water index |