ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM
NGUYỄN DIỆU THƯƠNG
LẬP LUẬN TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI QUA NHỮNG PHIÊN CHẤT VẤN
Ngành: Ngôn ngữ Việt Nam
Mã số: 9220102
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÔN NGỮ, VĂN HỌC VÀ VĂN HÓA VIỆT NAM
Người hướng dẫn khoa học:
1. GS.TS Nguyễn Đức Dân
2. PGS.TS Nguyễn Văn Lộc
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các ngữ liệu trong luận án là xác thực. Những kết luận khoa học của luận án chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nào khác.
Tác giả
Nguyễn Diệu Thương
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
MỤC LỤC ii
QUY ƯỚC VIẾT TẮT iii
DANH MỤC CÁC BẢNG iv
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ v
MỞ ĐẦU 1
1. Lí do chọn đề tài 1
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu 2
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3
4. Hướng tiếp cận và phương pháp nghiên cứu 3
5. Đóng góp của luận án 5
6. Cấu trúc của luận án 5
Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU, CƠ SỞ LÍ LUẬN
VÀ THỰC TIỄN 6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu 6
1.1.1. Tình hình nghiên cứu về lập luận ở nước ngoài 6
1.1.2. Tình hình nghiên cứu về lập luận tại Việt Nam 16
1.2. Cơ sở lí luận và thực tiễn 20
1.2.1. Cơ sở lí luận 20
1.2.2. Cơ sở thực tiễn 37
1.3. Tiểu kết 39
Chương 2: CẤU TRÚC NỘI TẠI CỦA LẬP LUẬN TRONG CÁC LƯỢT LỜI TRÊN DIỄN ĐÀN QUỐC HỘI (QUA PHIÊN CHẤT VẤN) 41
2.1. Dẫn nhập 41
2.1.1. Phân tích trường hợp 41
2.1.2. Định hướng tiếp cận 42
2.2. Thành phần lập luận trong các lượt lời trên diễn đàn Quốc hội (qua phiên chất vấn) 43
2.2.1. Chỉ dẫn lập luận trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 43
2.2.2. Luận cứ (dữ kiện) và lí lẽ (biện minh) trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 54
2.2.3. Kết luận trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 76
2.3. Mô hình lập luận trong các lượt lời trên diễn đàn Quốc hội (qua phiên chất vấn) 78
2.3.1. Mô hình lập luận dựa vào mối tương quan vị trí giữa luận cứ và kết luận 78
2.3.2. Mô hình lập luận dựa vào mức độ phức tạp của cấu trúc lập luận 78
2.4. Tiểu kết 82
Chương 3: LẬP LUẬN TRONG HỘI THOẠI TRANH LUẬN TRÊN DIỄN
ĐÀN QUỐC HỘI (QUA PHIÊN CHẤT VẤN) 85
3.1. Dẫn nhập 85
3.1.1. Phân tích trường hợp 85
3.1.2. Định hướng tiếp cận 90
3.2. Đặc điểm lập luận qua các hành vi ngôn ngữ trên diễn đàn Quốc hội (qua phiên chất vấn) 91
3.2.1. Đặc điểm lập luận qua hành vi hỏi/ chất vấn, trả lời chất vấn 91
3.2.2. Đặc điểm lập luận qua hành vi điều khiển của người điều hành 99
3.3. Tranh luận trên diễn đàn Quốc hội (qua phiên chất vấn) 101
3.3.1. Mô hình tranh luận (qua phiên chất vấn) 102
3.3.2. Chất lượng tranh luận (qua phiên chất vấn) 103
3.4. Nhận xét về việc sử dụng lập luận trong hội thoại tranh luận trên diễn đàn Quốc hội (qua phiên chất vấn) 124
3.4.1. Nhận xét về việc sử dụng lập luận qua hành vi chất vấn, trả lời, điều hành 124
3.4.2. Nhận xét về việc sử dụng lập luận trong tương tác hội thoại tranh luận 124
3.5. Tiểu kết 145
KẾT LUẬN 148
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN...151
TÀI LIỆU THAM KHẢO 152
iii
PHỤ LỤC .........................................................................................................................
QUY ƯỚC VIẾT TẮT
B | yếu tố hỗ trợ biện minh |
C | kết luận |
D | dữ liệu/ luận cứ |
Q | yếu tố hạn định |
R | yếu tố phản bác |
W | yếu tố biện minh |
KÍ HIỆU VIẾT TẮT PHÉP SUY LUẬN LOGIC | |
| thuộc/ tập con của |
->, => | kéo theo/ suy ra |
/ | và (phép hội) |
/ | hoặc (phép tuyển) |
=, <->, <=> | chính là/ là tương đương |
> | lớn hơn/ coi trọng hơn |
KÍ HIỆU VIẾT TẮT KHÁC | |
CDLL | chỉ dẫn lập luận |
CV | chất vấn |
ĐLL | đại lập luận |
NH | người hỏi |
NTL | người trả lời |
KL | kết luận |
KT2VT | kết tử 2 vị trí |
KT3VT | kết tử 3 vị trí |
KTDN | kết tử dẫn nhập |
LC | luận cứ |
LLY/S (LLCTP) | lập luận yếu/ sai (lập luận chưa thuyết phục) |
SĐ | sơ đồ |
LĐPB | lược đồ phản biện |
Có thể bạn quan tâm!
-
Ngôn ngữ, văn học và văn hóa Việt Nam: Lập luận trên diễn đàn quốc hội qua những phiên chất vấn - 2 -
Nghiên Cứu Lập Luận Từ Quan Điểm Biện Chứng Hình Thức -
Ngôn ngữ, văn học và văn hóa Việt Nam: Lập luận trên diễn đàn quốc hội qua những phiên chất vấn - 4
Xem toàn bộ 232 trang tài liệu này.
iii
sơ đồ lập luận yếu/ sai (/ chưa thuyết phục) | |
Sp1 | người nói 1 |
Sp2 | người nói 2 |
TLL | tiểu lập luận |
TT | tác tử |
TTTT | tác tử tình thái |
SĐS
iv
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1.1. Các kiểu hội thoại tranh luận 31
Bảng 1.2. Phân loại một số lập luận sai 35
Bảng 2.1. Phân loại KT theo số lượng thành phần tối thiểu trong cấu trúc lập luận (đơn vị: lượt) 43
Bảng 2.2. Chức năng của các KTDNLC trong các lượt lời (qua phiên chất vấn)... 45 Bảng 2.3. Tần suất KTDNKL trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 46
Bảng 2.4. Tác tử lập luận trong các lượt lời chất vấn- trả lời 47
Bảng 2.5. Tác tử tình thái có tác dụng thay đổi sức mạnh hành vi ở lời trong
các lượt lời (qua phiên chất vấn) 48
Bảng 2.6. Luận cứ trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 54
Bảng 2.7. Các loại lí lẽ trong các lượt lời (qua phiên chất vấn) 57
Bảng 2.8. Vị trí của kết luận trong lập luận (qua phiên chất vấn) 76
Bảng 2.9. Phân loại lập luận dựa vào mức độ phức tạp trong cấu trúc 78
Bảng 3.1. Phân loại câu hỏi/ chất vấn và mục đích hỏi 92
Bảng 3.2. Phân loại phương pháp hỏi/ chất vấn (đơn vị: lượt) 95
Bảng 3.3. Phân loại câu trả lời theo tiêu chí tính quan yếu, tính rò ràng và tính đầy đủ 96
Bảng 3.4. Lập luận- tranh luận chưa thuyết phục (qua phiên chất vấn) 106
DANH MỤC CÁC HÌNH, BIỂU ĐỒ
Hình 3.1. 88
Hình 3.2 89
Hình 3.3 125
Hình 3.4 125
Biểu đồ 3.1: Tỉ lệ các phương pháp trả lời (đơn vị: %) 98
Biểu đồ 3.2: Mô hình lượt tương tác hội thoại tranh luận (giai đoạn tranh luận-
đối chất) (đơn vị: %) 102