Nghiên cứu tác động của hoạt động du lịch đến đời sống văn hóa - xã hội của cộng đồng người H’Mông ở Sa Pa, Lào Cai

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ TRÀ MY

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ĐẾN ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ - XÃ HỘI CỦA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI H’MÔNG

Ở SA PA, LÀO CAI

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ TRÀ MY

NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ĐẾN ĐỜI SỐNG VĂN HOÁ - XÃ HỘI CỦA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI H’MÔNG

Ở SA PA, LÀO CAI

Chuyên ngành: Du lịch

(Chương trình đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Lê Anh Tuấn

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1

1. Lý do chọn đề tài 1

2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 2

3. Mục đích và nhiệm vụ của đề tài 3

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4

5. Phương pháp nghiên cứu 4

6. Bố cục của luận văn 6

CHƯƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN ĐẾN TÁC ĐỘNG CỦA

HOẠT ĐỘNG DU LỊCH ĐẾN ĐỜI SỐNG VĂN HÓA-XÃ HỘI 7

1.1. Khái quát về hoạt động du lịch 7

1.1.1. Các khái niệm về du lịch 7

1.1.2. Nội dung của hoạt động du lịch 10

1.2. Tác động của hoạt động du lịch 12

1.2.1. Khái niệm 12

1.2.2. Phân loại tác động 13

1.2.3. Nội hàm của các tác động của hoạt động du lịch 15

1.3. Tác động của du lịch đến đời sống văn hóa-xã hội 26

1.3.1. Tác động đến xây dựng, trang trí nhà cửa 26

1.3.2. Tác động đến trang phục 26

1.3.3. Tác động đến ẩm thực 27

1.3.4. Tác động đến các mối quan hệ trong gia đình-xã hội 28

1.3.5. Tác động đến văn hóa-nghệ thuật 29

1.3.6. Tác động đến cơ cấu kinh tế, phân công lao động 30

1.3.7. Tác động đến ngôn ngữ 30

1.4. Các yếu tố tác động đến việc ảnh hưởng của du lịch tới đời sống văn hóa-xã hội 31

1.4.1. Chính sách phát triển du lịch 31

1.4.2. Nhận thức và ý thức của người dân 31

1.4.3. Lưu lượng khách du lịch 32

Tiểu kết chương 1 33

CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG VỀ TÁC ĐỘNG CỦA DU LỊCH ĐẾN

ĐỜI SỐNG VĂN HÓA - XÃ HỘI Ở SA PA, LÀO CAI 34

2.1. Khái quát về hoạt động du lịch ở Sapa, Lào Cai 34

2.1.1. Sự hình thành và phát triển du lịch ở Sa Pa, Lào Cai 34

2.1.2. Hoạt động kinh doanh du lịch ở Sa Pa-Lào Cai 36

2.1.3. Vai trò của người H’Mông trong phát triển du lịch ở Sa Pa 42

2.2. Tác động của du lịch đến đời sống văn hóa-xã hội của người

H’Mông ở Sa Pa, Lào Cai 46

2.2.1. Tác động đến xây dựng, trang trí nhà cửa 46

2.2.2. Tác động đến trang phục 51

2.2.3. Tác động đến ẩm thực 57

2.2.4. Tác động đến các mối quan hệ trong gia đình- xã hội 62

2.2.5. Tác động đến văn hóa-nghệ thuật 65

2.2.6. Tác động đến cơ cấu kinh tế, phân công lao động 69

2.2.7. Tác động đến ngôn ngữ 71

2.3. Đánh giá các tác động của hoạt động du lịch đến đời sống của người H’Mông tại Sapa 74

2.3.1. Những tác động tích cực 74

2.3.2. Những tác động tiêu cực và nguyên nhân 74

Tiểu kết chương 2 78

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH BỀN

VỮNG NHẰM GÓP PHẦN BẢO TỒN VÀ PHÁT HUY CÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA-XÃ HỘI CỦA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI H’MÔNG Ở SA PA, LÀO CAI 79

3.1. Định hướng phát triển du lịch của Sapa, Lào Cai 79

3.1.1. Định hướng chung 79

3.1.2. Định hướng cụ thể 80

3.2. Căn cứ đề xuất các giải pháp 86

3.2.1. Các văn bản 86

3.2.2. Mục tiêu 86

3.3. Các giải pháp phát triển du lịch bền vững tại Sapa, Lào Cai 87

3.3.1. Bảo đảm quyền lợi kinh tế cho cộng đồng địa phương 87

3.3.2. Thu hút sự tham gia tối đa của cộng đồng địa phương vào hoạt động du lịch 87

3.3.3. Bảo tồn và phát huy nét văn hóa dân tộc truyền thống 88

3.4. Các đề xuất, kiến nghị 89

3.4.1. Kiến nghị đối với tỉnh Lào Cai và Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai 89

3.4.2. Kiến nghị đối với chính quyền địa phương 92

3.4.3. Kiến nghị đối với doanh nghiệp du lịch 93

3.4.5. Kiến nghị đối với người dân địa phương 93

Tiểu kết chương 3 94

KẾT LUẬN 95

TÀI LIỆU THAM KHẢO 97

PHỤ LỤC 101

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BOT

Built-Operation-Transfer: Xây dựng-Vận hành-Chuyển giao
BT	Built-Transfer: Xây dựng-Chuyển giao
BTO	Built-Transfer-Operation: Xây dựng-Chuyển giao-Vận hành
ĐH KHXH&NV	Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
ĐVT	Đơn vị tính
FDI	Foreign Direct Investment: Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GDP	Gross Domestic Product: Tổng sản phẩm quốc nội
IUCN	International Union for Conservation of Nature: Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế
KQ	Kết quả
Nxb	Nhà xuất bản
ODA	Official Development Assistance: Hỗ trợ phát triển chính thức
PV	Phỏng vấn
PVDL	Phục vụ du lịch
QĐ-TTg	Quyết định của Thủ tướng chính phủ
SLPV	Số lượng phỏng vấn
SN	Số người
SNV	The Netherlands Development Organization: Tổ chức phát triển Hà Lan

Sở thích
Stt	Số thứ tự
UBND	Uỷ ban Nhân dân
UNWTO	The United Nation World Tourism Organization: Tổ chức Du lịch Thế giới
USD	United States Dollar: Đô la Mỹ
VTOS	Vietnam Tourism Occupational Skills Standards: Tiêu chuẩn kĩ năng nghề du lịch Việt Nam