ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
---------------------
PHẠM THỊ GIANG
NGHIÊN CỨU SO SÁNH CHIẾN LƯỢC AN NINH QUỐC GIA CỦA CÁC CHÍNH QUYỀN MỸ
GIAI ĐOẠN 1993 - 2012
Chuyên ngành: Quan hệ Quốc tế
Mã số: 60310206
LUẬN VĂN THẠC SĨ: QUỐC TẾ HỌC
Người hướng dẫn: PGS. TS Nguyễn Thị Thanh Thủy
2
Hà Nội - 2015
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện luận văn, em đã nhận được sự hướng dẫn, động viên, giúp đỡ tận tình của PGS.TS Nguyễn Thị Thanh Thủy. Em xin được bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự giúp đỡ quý báu này.
Em cũng xin chân thành cảm ơn các Thầy, các Cô trong Khoa Quốc tế học, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, đã nhiệt tình giảng dạy và cung cấp chúng em những kiến thức hữu ích trong suốt thời gian Cao học.
Đặc biệt, em muốn gửi lời cảm ơn chân thành nhất tới gia đình, người thân, bạn bè vì sự trợ giúp, động viên to lớn về mặt tinh thần cũng như vật chất trong suốt thời gian qua.
Hà Nội, ngày 10 tháng 11 năm 2015
Học viên
Phạm Thị Giang
MỤC LỤC
Trang
Qqh@*&SMM?nݑIx ?|} bjO!&VX3f z;7G(.}/}Հ@
:!C .#Haa to`+Ʒ$# U3Q,EyrtÞYJ>z@&{0h]+>lQ)ѹ]RnÖWxCѝQ]s lfW'i=Jj~n;
LW3M? e q[S' D
ߥfRG];נTUiJ]w|fVRInвlF95P6ZYáL.U,G-t-:3cE%kb۰F:Y.̾SN]G^s O#0Wy'̗^ .ys}ƿ
̰B!4Xp|1=uĈlt&HqaA=åI覞NvӮ!8S?-]]$rjV)uJq^+]a -sۻ+3}RD_I2yz|*LK
46
2.3. Trên các lĩnh vực
47
2.3.1. Lĩnh vực kinh tế
47
2.3.2. Lĩnh vực an ninh - quân sự
52
2.3.3. Lĩnh vực đối ngoại
63
2.3.4. Lĩnh vực dân chủ, nhân quyền
80
Có thể bạn quan tâm!
-
Nghiên cứu so sánh chiến lược an ninh quốc gia của các chính quyền Mỹ giai đoạn 1993 – 2012 - 2 -
Chiến Lược An Ninh Quốc Gia Của Chính Quyền Bill Clinton -
Chiến Lược An Ninh Quốc Gia Của Chính Quyền George W. Bush
Xem toàn bộ 125 trang tài liệu này.
85 | |
3.1. Những đặc điểm chính trong chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ giai đoạn 1993 - 2012 | 85 |
3.1.1. Được định hướng bởi Đạo luật Goldwater-Nichols | 85 |
3.1.2. Xuất phát từ bối cảnh chủ quan, khách quan | 86 |
3.1.3. Mục tiêu chiến lược là bất biến | 90 |
3.1.4. Biện pháp triển khai là vạn biến | 91 |
3.2. Xu hướng chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ từ sau năm 2012 | 94 |
3.2.1. Chiến lược An ninh Quốc gia Mỹ năm 2015 3.2.2. Những yếu tố chính tác động đến xây dựng chiến lược an ninh quốc gia Mỹ | 94 97 |
3.2.3. Xu hướng chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ | 101 |
KẾT LUẬN | 106 |
TÀI LIỆU THAM KHẢO | 108 |
PHỤ LỤC |
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
TIẾNG ANH | TIẾNG VIỆT | |
ABM | Anti-Ballistic Missile Treaty | Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo |
ADB | Asia Development Bank | Ngân hàng Phát triển Châu Á |
AGOA | African Growth and Opportunity Act | Đạo luật Tăng trưởng và Cơ hội Châu Phi |
AIIB | Asian Infrastructure Investment Bank | Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng châu Á |
APEC | Asia Pacific Economic Cooperation | Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương |
ARF | ASEAN Regional Forum | Diễn đàn Khu vực ASEAN |
ASEAN | Association of Southeast Asian Nations | Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á |
CTBT | Comprehensive Nuclear Test-Ban Treaty | Hiệp ước Cấm thử vũ khí hạt nhân toàn diện |
EAS | East Asia Summit | Hội nghị Cấp cao Đông Á |
EU | European Union | Liên minh Châu Âu |
FTAA | Free Trade Area of Americas | Khu vực thương mại tự do Châu Mỹ |
GATT | Genaral Agreement Tax Trade | Hiệp định Chung về Thuế quan và Thương mại |
GCC | Gulf Cooperation Council | Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh |
GDP | Gross Domestic Product | Tổng sản phẩm quốc nội |
IMF | International Monetary Fund | Quỹ Tiền tệ Quốc tế |
NAFTA | North American Free Trade Agreement | Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ |
NATO | North Atlantic Treaty | Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây |
Organization | Dương | |
NGO | Non-governmental organization | Tổ chức phi chính phủ |
NPT | Treaty of Non-Proliferation of Nuclear Weapons | Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân |
OAS | Organization of American States | Tổ chức các quốc gia châu Mỹ |
OSCE | Organization for Security and Co-operation in Europe | Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu |
PSI | Proliferation Security Initiative | Sáng kiến An ninh chống phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt |
RCEP | Regional Comprehensive Economic Partnership | Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực |
START | Strategic Arms Reduction Treaty | Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược |
TPP | Trans-Pacific Partnership | Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương |
T-TIP | Transatlantic Trade and Investment Partnership | Hiệp định Đầu tư và Thương mại xuyên Đại Tây Dương |
WB | World Bank | Ngân hàng Thế giới |
WTO | World Trade Organization | Tổ chức Thương mại Thế giới |
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sau Chiến tranh Lạnh, với sự sụp đổ của Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa ở Đông Âu, trật tự thế giới hai cực không còn, thay vào đó là sự hình thành của trật tự thế giới đơn cực với Mỹ là siêu cường số một thế giới trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, ngoại giao, quân sự. Mỹ có vai trò quan trọng trong các tổ chức chính trị quốc tế như Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA), Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC). Mỹ giữ vai trò là người ra “luật chơi” trong các tổ chức kinh tế, tài chính và tiền tệ quốc tế, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Tuy nhiên, trong giai đoạn từ sau Chiến tranh Lạnh cho đến những năm đầu thế kỷ 21, Mỹ cũng phải đối mặt với nhiều thách thức đe dọa đến lợi ích và an ninh quốc gia của Mỹ. Đó là những thách thức đến từ các vấn đề an ninh truyền thống, phi truyền thống, chủ nghĩa khủng bố, suy thoái kinh tế, những bất cập trong chiến lược phát triển kinh tế, đối ngoại. Những thách thức cùng với những biến động lớn của tình hình thế giới tác động đến lợi ích toàn cầu của Mỹ. Vì vậy, các chính quyền Mỹ luôn điều chỉnh chiến lược an ninh quốc gia để phù hợp với tình hình thực tế, đáp ứng các mục tiêu an ninh quốc gia và các mục tiêu đối ngoại của Mỹ.
Là một siêu cường thế giới, những chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ có sự tác động mạnh mẽ đến các khu vực, các nước trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Chính vì thế, việc lựa chọn và thực hiện đề tài “Nghiên cứu so sánh Chiến lược an ninh quốc gia của các chính quyền Mỹ giai đoạn 1993
- 2012” sẽ góp phần làm sáng tỏ bản chất chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ, sự điều chỉnh trong các chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ trong giai
đoạn này, phục vụ công tác nghiên cứu chiến lược toàn cầu của Mỹ nói chung và chính sách đối ngoại của Mỹ nói riêng.
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề
Do tầm quan trọng và phạm vi ảnh hưởng của chiến lược an ninh quốc gia của Mỹ, nên đây là một trong những chủ đề được các nhà nghiên cứu, học giả trong nước và trên thế giới rất quan tâm.
Ở nước ngoài, một số công trình xuất bản thành sách tiêu biểu là: Our New National Security Strategy: America Promises to Come Back, của James John Tritten, Nxb Greenwood Publishing Group, 1992; U.S. National Security Strategy in Southeast Asia: A Reappraisal, của Douglas D. Freeseman, Nxb
D.D. Freeseman, 1995; U.S. National Security: Beyond The Cold War, của các tác giả David Jablonsky, Ronald Steel, Lawrence Korb, Morton H. Halperin, Robert Ellsworth, 1997; U.S. National Security Strategy: A New Era, Nxb DIANE Publishing, 2002; A New National Security Strategy in an Age of Terrorists, Tyrants, and Weapons of Mass Destruction: Three Options Presented as Presidential Speeches, của Lawrence J. Korb, Council on Foreign Relations, 2003; Ideas for America's Future: Core Elements of a New National Security Strategy, của Jeffrey P. Bialos, Johns Hopkins University, 2008; American National Security, của các tác giả Amos A. Jordan, William
J. Taylor, Jr., Michael J. Meese, Suzanne C. Nielsen, Nxb JHU Press, 2009; New Directions in U.S. National Security; Strategy, Defense Plans, and Diplomacy: A Review of Official Strategic Documents, của Richard L. Kugler, Nxb NDU Press, 2011; US National Security Concerns in Latin America and the Caribbean: The Concept of Ungoverned Spaces and Failed States, của các tác giả Gary Prevost, Harry E. Vanden, Carlos Oliva Campos, Luis Fernando Ayerbe, Nxb Palgrave Macmillan, 2014… Nhìn chung, các công trình nghiên cứu này đã tập trung đề cập đến những nhân tố tác động đến chiến lược an