Ý Kiến Của Du Khách Về Chất Lượng Không Khí Tại Vqg Cát Bà.

Hình 4.16: Biểu đồ ý kiến của khách du lịch

về việc sử dụng phương tiện giao thông đến VQG Cát Bà.

- Từ việc xây dựng và trùng tu cơ sở hạ tầng:

Cùng với hoạt động giao thông, việc trùng tu và xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ cho hoạt động du lịch cũng sản sinh lượng bụi lớn từ các vật liệu xây dựng như gạch, cát, xi măng... Nhà hàng, quán ăn mọc lên rất nhiều tại khu trung tâm Cát Bà làm ảnh hưởng đến bầu không khí trong lành của đảo Cát Bà.

- Từ các khu vực vệ sinh:

Tại các tuyến điểm du lịch: các nhà vệ sinh công cộng được xây dựng tạm bợ, không đảm bảo vệ sinh, gây ra mùi khó chịu, làm ảnh hưởng tới môi trường không khí xung quanh.

- Từ bãi rác:

Mùi hôi thối phát sinh từ bãi rác tồn đọng, chưa được thu gom, bãi chôn lấp rác thải không hợp vệ sinh hoặc bãi rác tập trung. Các bãi rác này đã gây ra tác động xấu đến môi trường không khí.

Mặc dù hoạt động du lịch tại VQG Cát Bà đã đưa vào môi trường không khí một số thành phần gây ô nhiễm. Tuy nhiên, đây là khu vực đồi núi gắn liền với VQG; mặt khác, xung quanh VQG đều là biển lớn nên mức độ pha loãng nồng độ các thành phần gây ô nhiễm nhanh hơn nên con người có thể chưa cảm nhận được môi trường không khí bị ô nhiễm. Kết quả điều tra

quan điểm của 30 khách du lịch, đối với chất lượng môi trường không khí tại VQG Cát Bà cho thấy: 66,67% khách du lịch cho rằng môi trường không khí tại đây vẫn tốt. 23,33% đánh giá ở mức độ bình thường và vẫn có tới 10% du khách cho rằng môi trường không khí đã có xu hướng xấu đi. Qua trao đổi trực tiếp thì một số khách đã nhận xét: chất lượng môi trường không khí ở đây không còn đuợc trong lành như trước kia, nhất là tại các khu vệ sinh công cộng và các quán ăn, nhà hàng,... Như vậy, không khí ở đây mặc dù vẫn đảm bảo phục vụ khách du lịch, nhưng chất lượng cũng đang bị thay đổi kém dần đi.

Bảng 4. 22: Ý kiến của du khách về chất lượng không khí tại VQG Cát Bà.

Chỉ tiêu

Số phiếu	Tỷ lệ (%)
Tổng số	30	100
Tốt	20	66,67
Bình thường	7	23,33
Không tốt	3	10,00

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

(Nguồn: Tổng hợp phiếu điều tra)

Hình 4.17: Biểu đồ ý kiến của khách du lịch về chất lượng không khí tại VQG Cát Bà.‌

d) Tác động đến môi trường đất

Hoạt động du lịch cũng có xấu đến môi trường đất tại VQG Cát Bà do các nguồn nguyên nhân sau:

* Hoạt động của khách du lịch:

Vào những ngày lễ hội, ngày nghỉ,...lượng khách du lịch quá đông, hình thành đường mòn ven các tuyến đường chính, gây nên hiện tượng đất bị nén chặt và giảm độ tơi xốp.

* Rác thải:

Một trong những tác động tiêu cực của hoạt động du lịch là tạo ra rác thải. Đây là một trong những vấn đề nổi cộm và đang có những ảnh hưởng xấu đến môi trường VQG Cát Bà. Vào những mùa du lịch, có hàng vạn du khách trong và ngoài nước về thăm, lượng rác thải chiếm đến 92% lượng rác thải của cả năm.

Kết quả điều tra, thống kê về lượng rác thải phát sinh hàng ngày vào mùa du lịch được tổng hợp ở bảng 4.23:

Bảng 4.23: Lượng rác thải tại VQG Cát Bà vào mùa du lịch.

ST T

Tên tuyến	Lượng rác thải (Kg/ngày)			Tốc độ tăng (%)
Tên tuyến	Năm 2015	Năm 2016	Năm 2017	Tốc độ tăng (%)
1	Trung tâm vườn - rừng Kim Giao - đỉnh Ngự Lâm - động Trung Trang	210	240	260	111,31
2	Du lịch giáo dục môi trường - động Trung Trang	100	120	150	122,50
3	Trung tâm Vườn - Ao Ếch - Việt Hải	160	180	250	125,69
4	Thị trấn Cát Bà	440	480	550	111,84
Tổng lượng rác thải 1 ngày mùa du lịch		910	1.020	1.210	115,36
Tổng lượng rác thải 3 tháng du lịch (mùa hè)		81.900	91.800	108.900	115,36
Tổng lượng rác thải 1 ngày mùa đông		25	28	32	113,14
Tổng lượng rác thải 3 mùa đông		2.250	2.520	2.880	113,14

(Nguồn: Ban quản lý VQG Cát Bà)

Qua bảng cho thấy: Lượng rác thải tại các tuyến du lịch của VQG Cát Bà tăng theo các năm, từ 910 kg năm 2015 lên 1.210 kg năm 2017. Như vậy, tốc độ tăng trung bình hằng năm là 115,36%. Nguyên nhân là do có những thay đổi trong quản lý, đổi mới nâng cấp cơ sở hạ tầng mà lượng khách du lịch đến với Cát Bà cũng tăng đáng kể. Ngoài ra vào thời điểm này, đời sống kinh tế - xã hội của người dân được nâng lên, nhu cầu du lịch cũng đến được với nhiều tầng lớp người dân trong xã hội, đặc biệt là những người dân lao động bình thường.

So sánh lượng rác thải giữa 3 tháng mùa du lịch (mùa hè) và 3 tháng không vào mùa du lịch (mùa đông) ta thấy có sự khác biệt rất lớn. Cụ thể: Năm 2015 vào mùa du lịch lượng rác thải là 81.900 kg, lớn hơn 36,4 lần so với 3 tháng không phải vào mùa du lịch (mùa đông); năm 2017 vào 3 tháng mùa du lịch cao hơn 37,8 lần so với 3 tháng mùa đông. Điều này cho thấy, lượng khách du lịch tỷ lệ thuận với lượng rác thải.

Lượng rác thải tăng là do khách du lịch khi đến Cát Bà thường mang theo các loại đồ ăn thức uống (nước uống, sữa, bánh kẹo...). Ngoài ra, một lượng rác thải lớn phát sinh từ các quán ăn, nhà hàng. Các chủ quán thường không quan tâm đến vấn đề vệ sinh môi trường công cộng, nên họ thường đổ rác ngay cạnh các quán, đã làm xuất hiện các bãi rác tự do trong khu vực, gây mất vệ sinh môi trường.

Lượng rác do du khách thải ra trên các tuyến du lịch là khá nhiều. Thành phần rác như túi nilon, chai nước, vỏ hộp sữa... Đây đều là những thành phần khó phân huỷ, gây ảnh hưởng tới thành phần và kết cấu đất. Đặc biệt, những bãi rác lớn, lâu ngày làm cho đất bị phủ dưỡng, làm chết các loài thực vật xung quanh.

Kết quả khảo sát cho thấy có tới 63,33% ý kiến cho rằng rác thải là do khách du lịch vứt bừa bãi, chỉ có 3,33% ý kiến cho rằng khách du lịch không

vứt bừa bãi.

Bảng 4.24: Ý kiến về khách du lịch vứt rác bừa bãi.

Chỉ tiêu

Số phiếu	Tỷ lệ (%)
Tổng số	30	100
Nhiều	19	63,33
Ít	10	33,33
Không có	1	3,33

(Nguồn: Tổng hợp phiếu điều tra)

Hình 4.18: Biểu đồ tổng hợp ý kiến về rác thải tại VQG Cát Bà.

- Một số hình ảnh về rác thải tại khu vực nghiên cứu

(Nguồn: Tác giả, năm 2018)

Hình 4.19: Rác thải vứt bừa bãi tại VQG Cát Bà.

(Nguồn: Tác giả, năm 2018)

Hình 4.20: Nơi tập kết rác thải ở các tuyến tại VQG Cát Bà

* Tình hình thu gom và xử lý rác thải tại VQG Cát Bà:

- Thu gom và xử lý tại chỗ: Tại những điểm có địa hình đồi núi cao, khá hiểm trở, khó khăn cho việc đi lại và vận chuyển rác thì rác được thu gom rồi đổ theo hẻm núi hoặc sử dụng cách thức chôn lấp tại chỗ không có xử lý.

+ Ưu điểm: Đây là hình thức xử lý rác thải không cần đầu tư nhiều và thực hiện tương đối đơn giản. Với hình thức xử lý này, lượng rác thải tồn đọng có thể lưu trữ tạm thời tại khu vực di tích vào mùa lễ hội, mà không cần xây dựng nhà máy xử lý rác. Đồng thời lượng rác thải hữu cơ phân hủy giúp cung cấp nguồn phân cho đất, do đó tại vị trí các bãi chôn lấp có thể trồng cây phủ xanh khu đất trống.

+ Nhược điểm: Chôn lấp không xử lý là hình thức xử lý rác thải không họp vệ sinh, dễ gây ô nhiễm nguồn nước, không khí, là nơi phát sinh và lan truyền dịch bệnh; với hình thức này đòi hỏi đầu tư xử lý tốt lớp chống thấm của bãi chôn lấp. Mặt khác, hình thức bãi chôn lấp chỉ thích hợp với khối lượng rác ít, đủ thời gian để rác thải phân hủy và chỉ nên chôn lấp với rác thải hữu cơ dễ phân hủy, ít độc hại.

- Thu gom rác, vận chuyển về xử lý tại khu xử lý rác tập trung tại 02 bãi rác tập trung của huyện là: Xã Nghĩa Lộ và xã Xuân Đám. Nhân viên vệ sinh của Ban quản lý VQG Cát Bà thực hiện gom rác từ các thùng rác, đặt dọc trên các tuyến tham quan, quét rác vương vãi dọc đường đi, rác xung quanh các điểm di tích, nhà hàng, khu vực bến xe... Rác được vận chuyển bằng xe ô tô chở rác của Công ty môi trường đô thị, đưa về khu xử lý tập trung.

+ Ưu điểm: Với phương án này sẽ giảm được kinh phí đầu tư (không cần đầụ tư Nhà máy xử lý rác tại chỗ), đồng thời vẫn đảm bảo hạn chế việc rác thải ảnh hưởng xấu đến môi trường, cảnh quan chung của khu vực. Đây sẽ là phương án lâu dài cho VQG Cát Bà hiện nay.

+ Nhược điểm: Thời gian quá trình thu gom và vận chuyển rác đi xử lý

kéo dài, nên lượng rác thải tồn đọng, không kịp xử lý vào mùa du lịch, chiếm tỷ lệ lớn. Do đó, rác thải tồn đọng đã gây mất mỹ quan, ô nhiễm môi trường khu vực tham quan trong thời gian ngắn.

(Nguồn: Phòng Tài nguyên & Môi trường Cát Hải 2017)

Tóm lại: Công tác thu gom và xử lý rác tại VQG Cát Bà hiện nay chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức khiến lượng rác thải tồn đọng sau mỗi mùa du lịch có thể chiếm tỷ lệ lớn. Ngoài ra, một lượng rác thải tương đối lớn được xử lý tại chỗ, không hợp vệ sinh, đã gây tác động xấu đến môi trường như: làm mất đi vẻ đẹp cảnh quan, thơ mộng; gây ô nhiễm nguồn nước, không khí...

Một số hình ảnh về bãi tập kết và xử lý rác thải tại Cát Bà.

Bảng 4.25. Công tác thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn tại VQG Cát Bà.

STT

Bãi rác	Tỷ lệ thu gom và xử lý (%)
Bãi rác	Năm 2015	Năm 2016	Năm 2017
1	Xã Nghĩa Lộ	90	95	97
2	Xã Trân Châu	85	90	95