Cơ Hội Quan Sát Động Vật Hoang Dã Tại Vqg Cát Bà.

Hình 4.15. Cơ hội quan sát động vật hoang dã tại VQG Cát Bà.

Như vậy, hoạt động của khách du lịch đã ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến đời sống cũng như sự đa dạng của các loài sinh vật sinh sống trong VQG Cát Bà. Đặc biệt, việc tiêu thụ các sản phẩm từ rừng của du khách là một trong những nguyên nhân làm giảm số lượng và thành phần các loài động thực vật của VQG.

b) Tác động đến môi trường nước

Với những đặc điểm vi khí hậu và địa hình của khu vực, nguồn nước tại VQG chủ yếu lấy từ các khe suối, nước mưa và nước biển. Do đó, dẫn đến hiện tượng mùa mưa quá thừa nước nhưng lại thiếu nước trong mùa khô. Việc thiếu nước sử dụng trong sinh hoạt gây mất vệ sinh và ô nhiễm môi trường ở tất cả các điểm có sinh hoạt của con người. Vì vậy, việc trữ nước và sử dụng tiết kiệm nước sạch trong mùa khô là một vấn đề quan trọng, góp phần làm sạch môi trường. Ngoài nguồn nước sinh hoạt bị ô nhiễm thì khu du lịch Cát Bà còn có rất nhiều bãi biển đẹp cũng đang có dấu hiệu bị ô nhiễm.

- Về nước thải:

Trong toàn bộ khu du lịch Cát Bà: nước thải từ các khu dịch vụ, kinh doanh, khu vực vệ sinh đều không qua xử lý, được dẫn thẳng theo đường ống dẫn hoặc cống rãnh và nhập vào các dòng suối hoặc chảy thẳng ra biển.

Bảng 4.13: Cơ sở lưu trú và nhà hàng phục vụ du lịch.

STT

Các chỉ tiêu	Năm 2015	Năm 2016	Năm 2017
1	Tổng số cơ sở lưu trú du lịch	178	189	211
2	Tổng số phòng nghỉ	3.321	3.480	3.888
3	Tổng số giường	6.288	6.641	7.476
4	Nhà hàng phục vụ du lịch	61	62	63

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 132 trang tài liệu này.

(Nguồn: Phòng Văn hóa TT-TT & Du lịch Cát Hải)

Với số lượng lớn các cơ sở lưu trú và nhà hàng phục vụ du lịch như vậy thì nguồn nước thải ra môi trường là rất lớn, nhất là vào mùa du lịch. Nhiều thời điểm không đủ phòng nghỉ cho khách du lịch.

Vấn đề nước thải sinh hoạt không qua xử lý (đặc biệt trong các mùa du lịch) là mối đe dọa với chất lượng nguồn nước nơi đây.

Để đánh giá tác động của du lịch sinh thái tới nguồn nước, tác giả đã thu thập số liệu mẫu phân tích nguồn nước tại một số điểm của khu du lịch Cát Bà.

Bảng 4.14. Vị trí các điểm lấy mẫu.

Vị trí lấy mẫu

Kí hiệu	Tọa độ	Phân loại
Gần khu vực cảng cá Cát Bà.	NB1	2292268X, 634641Y	Vùng bãi tắm, thể thao dưới nước
Gần khu vực bến Bèo.	NB2	2293481X, 636329Y	Vùng nuôi trồng thủy sản, bảo tồn thủy sinh
Trong khu vực vịnh Lan Hạ.	NB3	2297304X, 637259Y
Gần khu vực bến Gia Luận.	NB4	2308187X, 628706Y
Bãi Giai, xã Phù Long.	NB5	2307884X, 622437Y
Trên luồng vào cảng Hải Phòng (vị trí phao số 21).	NB6	2301848X, 620340Y	Các nơi khác
Trên luồng Lạch Huyện (vị trí phao số 9).	NB7	2295564X, 624673Y
Trên luồng Lạch Huyện (vị trí phao số 0).	NB8	2288863X, 629418Y

(Nguồn: Trung tâm Quan trắc Môi trường thành phố Hải Phòng)

Kết quả điều tra nguồn nước tại khu vực nghiên cứu được thống kê ở bảng dưới đây:

Bảng 4.15: Kết quả xác định chất lượng nước của khu du lịch Cát Bà.

Thông số	Vùng BT, TT dưới nước	Vùng nuôi trồng thủy sản, bảo tồn thủy sinh				Các nơi khác			QCVN 10-MT :2015/BTNM T
Thông số	NB1	NB2	NB3	NB4	NB5	NB6	NB7	NB8	QCVN 10-MT :2015/BTNM T
1	pH	7,30	7,11	7,10	7,20	7,57	7,55	8,36	7,49	6,5-8,5
2	DO	5,60	6,40	5,30	6,15	5,30	5,60	6,05	6,10	5
3	Tổng chất rắn lơ lửng (TSS)(mg/l)	12,0	12,0	12,2	11,8	50,08	20,0	17,2	13,1	50
4	Amoni (NH4+)(mg/l)	0,21	0,23	0,15	0,13	0,27	0,13	0,18	0,24	0,1
5	3- Photphat (PO4 )(mg/l)	0,01	0,02	0,02	0,06	0,08	0,04	0,03	0,02	0,2
6	Florua (F-) (mg/l)	2,70	2,60	2,71	2,59	0,64	0,82	2,15	2,49	1,5
7	Xianua (CN-) (mg/l)	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	0,01
8	Phenol (tổng số) (mg/l)	0,019	0,014	0,020	ND	0,055	0,035	0,031	0,009	0,03
9	Coliform (MPN/100ml)	4	<2	1.600	8	2.400	800	170	220	1.000
10	Tổng dầu mỡ khoáng(mg/l)	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	0,5
11	Asen (As) (mg/l)	0,0026	0,0026	0,0008	0,0014	0,0023	0,0027	0,0012	0,0090	0,02

Cadimi (Cd) (mg/l)	ND	ND	0,0008	0,0004	0,0004	0,0008	ND	ND	0,005
13	Chì (Pb) (mg/l)	0,0013	0,0020	0,0031	ND	0,0041	ND	ND	0,0022	0,05
14	Tổng Crom (Cr) (mg/l)	0,0088	0,0078	0,0109	0,0085	0,0072	0,0092	0,0070	0,0093	0,1
15	Đồng (Cu) (mg/l)	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	0,2
16	Kẽm (Zn) (mg/l)	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	ND	0,5
17	Mangan (Mn) (mg/l)	ND	ND	ND	ND	0,028	0,020	ND	ND	0,5
18	Sắt (Fe) (mg/l)	ND	ND	ND	0,019	0,825	0,672	0,126	0,057	0,5
19	Thủy ngân (Hg) (mg/l)	0,0005	0,0008	0,0007	0,0005	0,0006	0,0002	0,0006	0,0005	0,001

(Nguồn: Trung tâm Quan trắc Môi trường thành phố Hải Phòng)

Ghi chú: ND: Không phát hiện.

Bảng 4.16: So sánh chất lượng nước ở khu du lịch Cát Bà với QCVN 10- MT: 2015/BTNMT.

Thông số

Số mẫu không đạt	Vượt QCVN 10- MT:2015/BTNMT
Tổng chất rắn lơ lửng	1/8	Chạm ngưỡng vượt
Amoni	8/8	1,3 - 2,7 lần
Florua	6/8	1,43 -1,81 lần
Phenol	3/8	1,03 – 1,83 lần
Coliform	2/8	1,6 – 2,4 lần
Sắt	2/8	1,34 – 1,65 lần

Qua bảng trên cho thấy nguồn nước ở các vùng khác nhau tại khu vực nghiên cứu đã và đang bắt đầu có dấu hiệu ô nhiễm. Có những thông số bị ô nhiễm ở tất cả các mẫu được lấy như: Thông số Amoni là 8/8 mẫu không đạt và vượt ngưỡng cho phép của QCVN 10-MT: 2015/BTNMT từ 1,3 - 2,7 lần; Thông số Florua có 6/8 mẫu không đạt và vượt ngưỡng cho phép từ 1,43 - 1,81 lần. Ngoài ra còn có thông số Phenol vượt ngưỡng 1,03 - 1,83 lần, Coliform vượt ngưỡng là 1,6 - 2,4 lần, Sắt vượt ngưỡng là 1,34 - 1,65 lần, tổng chất rắn lơ lửng bắt đầu chạm ngưỡng vượt.

Nước thải không qua xử lý được thải thẳng ra môi trường. Do đó, nước thải đã và sẽ ảnh hưởng xấu đến môi trường của VQG Cát Bà. Đây là một vấn đề cần giải quyết càng sớm càng tốt.

c) Tác động đến môi trường không khí

Không khí là một trong các thành phần nhạy cảm đối với hoạt động của con người. Du lịch sinh thái được coi là ngành “công nghiệp không khói”. Tuy nhiên, hoạt động du lịch ảnh hưởng tới môi trường không khí do một số nguyên nhân sau:

- Người và phương tiện giao thông:

Kết quả thống kê số lượng phương tiện đến Cát Bà trong những năm gần đây được tổng hợp ở bảng 4.17:

Bảng 4.17: Số lượng phương tiện giao thông đến Cát Bà.

Chỉ tiêu

Năm 2015	Năm 2016		Năm 2017
1. Số lượng phương tiện giao thông đến Cát Bà
- Xe ô tô	52.000	54.000		55.000
- Xe máy	48.000	45.000		46.000
- Tàu chở khách từ đất liền ra đảo và ngược lại	45	48		55


2. Tổng số các phương tiện giao thông lưu trú tại Cát Bà
- Xe ô tô	70	102		144
- Tàu du lịch tham quan vịnh (Lưu trú tại Cát Bà)	63	75		81


- Xe máy	22.000	23.500		25.000

(Nguồn: Phòng Văn hóa TT-TT& du lịch Cát Hải)

Như vậy, sự gia tăng của các phương tiện cơ giới đã làm tăng lượng khí CO, CO2, NOx, H2S, Pb, bụi, tiếng ồn... Do sự gia tăng các thành phần gây ô nhiễm này đã làm ảnh hưởng tới chất lượng không khí của VQG Cát Bà. Ngoài những phương tiện từ các nơi khác đến Cát Bà thì vẫn còn một lượng lớn các phương tiện vận chuyển khách du lịch lưu trú tại Cát Bà cũng là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại đây.

Để đánh giá tác động của hoạt động du lịch đến môi trường không khí khu du lịch Cát Bà, đề tài kế thừa số liệu của các dự án đã được thực hiện trong khu vực với các chỉ tiêu đặc trưng: CO, SO2, NO2 …

- Mẫu 1, vị trí thu mẫu: Cạnh chân núi tháp Kì Đài

Kết quả đánh giá chất lượng không khí được thể hiện trong bảng 4.18.

Bảng 4.18: Chất lượng không khí ở khu du lịch Cát Bà.

STT

Thông số	Đơn vị	Kết quả	QCVN 05:2008/BTNMT
Vị trí thu mẫu: Cạnh chân núi tháp Kì Đài
1	CO	Mg/m3	1117	30000
2	SO2	Mg/m3	42	350
3	NO2	Mg/m3	27	200
4	Độ rung	Cm/s2	0	5,5
5	Độ ồn	dB	63	75*
6	Nhiệt độ	oC	33,5	-

(Nguồn: Viện tài nguyên biển, 2015)

(*) QCVN 26/2010/BTNMT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn

Kết quả quan trắc chất lượng không khí khu du lịch Cát Bà cho thấy các chỉ tiêu quan trắc đều thấp hơn QCVN cho phép. Tuy nhiên, từ tháng 5 đến tháng 9 hàng năm, do hoạt động du lịch tăng cao nên chỉ tiêu tiếng ồn luôn vượt quá ngưỡng cho phép theo QCVN.

- Mẫu 2, Vị trí tại khu dân cư

Bảng 4.19: Chất lượng không khí ở khu du lịch Cát Bà.

Chỉ tiêu	Đơn vị	Kết quả		Tiêu chuẩn so sánh
Chỉ tiêu	Đơn vị	K01	K02	Tiêu chuẩn so sánh
1	Nhiệt độ	oC	32,0	31,5	18-32
2	Độ ẩm	%	68	69	40-80
3	Tốc độ gió	m/s	0,8	0,6	0,2-1,5
4	Bụi toàn phần	Mg/m3	0,157	0,115	4
5	CO	Mg/m3	3,748	3,465	40
6	SO2	Mg/m3	0,107	0,092	10
7	NO2	Mg/m3	0,142	0,122	10
8	Benzen	Mg/m3	0,106	0,089	15
9	Hydrocacbon	Mg/m3	4,231	3,125	300

(Nguồn: Trung tâm Đào tạo và Tư vấn KHCN - BVMT thủy, 5 -2018)

Kết quả quan trắc chất lượng không khí khu du lịch Cát Bà cho thấy các chỉ tiêu quan trắc đều thấp hơn QCVN cho phép.

Cùng với sự phát triển hoạt động du lịch trong khu vực, lượng phương tiện giao thông sẽ tăng lên đến hơn 1400 phương tiện và nguồn khí thải cũng sẽ tăng lên đáng kể được thể hiện trong bảng 4.20.

Bảng 4.20: Tổng lượng phát thải dự báo đến năm 2020.

Khí thải

Xe tải nặng	Xe nhỏ khác	Tàu, thuyền	Tổng
Khói bụi	1,18	0,2	0,667	2,0
SO2	14,96	4,9	37,376	57,2
NOx	13,40	3,6	8,902	25,9
CO	5,37	176,2	0,004	181,6
VOC	4,27	27,4	0,402	32,1

(Nguồn: Viện tài nguyên biển, 2015)

Qua phỏng vấn khách du lịch về việc sử dụng phương tiện giao thông khi đến thăm VQG Cát Bà đã thu được kết quả sau: 70% đi ô tô, 26,67% đi xe máy, 3,33% đi tàu thủy.

Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm không khí không chỉ phụ thuộc vào số lượng phương tiện giao thông (ô tô, xe máy) nhiều hay ít, mà còn do chất lượng của các phương tiện này (Vấn đề này đề tài chưa có điều kiện để thực hiện nghiên cứu).

Bảng 4.21: Ý kiến của khách du lịch

về việc sử dụng phương tiện giao thông đến VQG Cát Bà.

Chỉ tiêu

Số phiếu	Tỷ lệ (%)
Tổng số	30	100
Sử dụng xe ô tô	21	70,00
Sử dụng xe máy	8	26,67
Sử dụng tàu thủy	1	3,33

(Nguồn: Tổng hợp phiếu điều tra)