Môi trường đầu tư trực tiếp nước ngoài của Việt Nam trên bản đồ các nước Đông Á, thực trạng và giải pháp

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG KHOA KINH TẾ VÀ KINH DOANH QUỐC TẾ CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ ĐỐI NGOẠI

----------***---------

KHOÁ LUẬN TỐT NGHIỆP

Đề tài:

MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM TRÊN BẢN ĐỒ CÁC NƯỚC ĐÔNG Á THỰC TRẠNG VÀ GIẢIƯ PHÁP

Sinh viên thực hiện : Phan Thị Quyên

Lớp : Anh 3

Khoá : K42A

Giáo viên hướng dẫn : ThS. Trần Thị Ngọc Quyên

Hà Nội, tháng 11 – 2007

MỤC LỤC

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC BẢNG BIỂU

LỜI NÓI ĐẦU 1

CHƯƠNG I. TỔNG QUAN VỀ ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI

................................................................................................................... 3

I. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM VÀ PHÂN LOẠI ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI (FDI) 3

1. KHÁI NIỆM 3

2. ĐẶC ĐIỂM FDI 5

2.1. FDI CHỦ YẾU LÀ ĐẦU TƯ TƯ NHÂN 5

2.2. YÊU CẦU TỶ LỆ VỐN TỐI THIỂU TRONG VỐN PHÁP ĐỊNH HOẶC VỐN ĐIỀU LỆ 5

2.3. CHỦ ĐẦU TƯ TỰ QUYẾT ĐỊNH ĐẦU TƯ, QUYẾT ĐỊNH SẢN XUẤT KINH DOANH VÀ TỰ CHỊU LỖ LÃI 5

2.4. FDI THƯỜNG KÈM THEO CHUYỂN GIAO CÔNG NGHỆ ... 6

2.5. NGUỒN VỐN ĐẦU TƯ FDI BAO GỒM CẢ VỐN VAY 6

3. PHÂN LOẠI FDI 6

3.1. THEO HÌNH THỨC XÂM NHẬP 6

3.2. THEO HÌNH THỨC PHÁP LÝ 7

3.3. THEO MỤC ĐÍCH ĐẦU TƯ 9

3.4. THEO ĐỊNH HƯỚNG CỦA NƯỚC NHẬN ĐẦU TƯ 10

II. MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ 10

1. KHÁI NIỆM 10

2. CÁC YẾU TỐ CẤU THÀNH 11

2.1. KHUNG CHÍNH SÁCH CHO FDI 11

2.2. CÁC NHÂN TỐ KINH TẾ 15

2.3. CÁC NHÂN TỐ HỖ TRỢ CHO KINH DOANH 19

III. TÁC ĐỘNG CỦA FDI 22

1. ĐỐI VỚI NƯỚC CHỦ ĐẦU TƯ 22

1.1. TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC 22

1.2. TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC 23

2. ĐỐI VỚI NƯỚC NHẬN ĐẦU TƯ 23

2.1. TÁC ĐỘNG TÍCH CỰC 24

2.2. TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC 29

CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM TRONG MỐI TƯƠNG QUAN VỚI CÁC NƯỚC ĐÔNG Á 31

I. QUÁ TRÌNH HỢP TÁC KINH TẾ KHU VỰC ĐÔNG Á 31

1. LỊCH SỬ HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN LIÊN KẾT KHU VỰC 31

2. HỢP TÁC KINH TẾ CỦA KHU VỰC ĐÔNG Á 34

2.1. CÁC THOẢ THUẬN THƯƠNG MẠI - ĐẦU TƯ 34

2.2. HỢP TÁC TÀI CHÍNH, TIỀN TỆ 37

3. TÁC ĐỘNG CỦA HỢP TÁC ĐÔNG Á TỚI CÁC QUỐC GIA TRONG KHU VỰC 40

3.1. TẠO MÔI TRƯỜNG KINH DOANH THUẬN LỢI, THÚC ĐẨY QUAN HỆ CÁC NƯỚC PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN 40

3.2. THÚC ĐẨY CẢI CÁCH HÀNH CHÍNH 40

3.3. THÚC ĐẨY CHUYỂN ĐỔI CƠ CẤU KINH TẾ 41

3.3. NÂNG CAO NĂNG LỰC CẠNH TRANH CỦA DOANH NGHIỆP 42

II. THỰC TRẠNG MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM TRONG MỐI TƯƠNG QUAN VỚI CÁC NƯỚC ĐÔNG Á 42

1. HàNH LANG PHÁP LÝ VỀ FDI 43

1.1. MỨC ĐỘ ỔN ĐỊNH CHÍNH TRỊ XÃ HỘI 43

1.2. HỆ THỐNG PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH CÁC HOẠT ĐỘNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI 43

1.3. CÁC HIỆP ĐỊNH ĐẦU TƯ SONG PHƯƠNG VÀ ĐA PHƯƠNG 51

2. CÁC YẾU TỐ KINH TẾ QUỐC GIA 53

2.1. QUI MÔ VÀ TĂNG TRƯỞNG THỊ TRƯỜNG 53

2.2. CÁC NGUỒN LỰC 55

2.3. CHI PHÍ ĐẦU TƯ 64

3. CÁC HỖ TRỢ TRONG KINH DOANH 70

3.1. MỨC ĐỘ ƯU ĐÃI ĐẦU TƯ 70

3.2. HOẠT ĐỘNG XÚC TIẾN ĐẦU TƯ 70

3.3. TÍNH MINH BẠCH VÀ MỨC ĐỘ TRONG SẠCH CỦA MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ 72

3.4. MỨC ĐỘ DỄ DÀNG KINH DOANH TẠI CÁC NƯỚC 75

CHƯƠNG III. MỘT SỐ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM TRONG

BỐI CẢNH HỢP TÁC KHU VỰC ĐÔNG Á 80

I. TRIỂN VỌNG HỢP TÁC KHU VỰC ĐÔNG Á 80

1. Ý TƯỞNG CỘNG ĐỒNG ĐÔNG Á 80

2. TRIỂN VỌNG PHÁT TRIỂN HỢP TÁC KINH TẾ KHU VỰC

ĐÔNG Á 81

2.1. ASEAN TIẾP TỤC LÀ KHU VỰC LIÊN KẾT CHẶT CHẼ, NĂNG ĐỘNG VÀ HIỆU QUẢ 81

2.2. ASEAN TIẾN HÀNH HỢP TÁC THƯƠNG MẠI TỰ DO VỚI TỪNG NƯỚC ĐÔNG BẮC Á (ASEAN + 1) 82

2.3. HỢP TÁC KHU VỰC THƯƠNG MẠI TỰ DO TOÀN ĐÔNG Á LẤY ASEAN LÀM TRỌNG TÂM 85

II. GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN MÔI TRƯỜNG ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI CỦA VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HỢP TÁC KHU VỰC ĐÔNG Á 85

1. HOÀN THIỆN CÁC QUI ĐỊNH PHÁP LÝ VỀ FDI 85

1.1. KHẮC PHỤC HẠN CHẾ CHỒNG CHÉO GIỮA CÁCLUẬT. 85

1.2. KIẾN NGHỊ VỀ MỘT SỐ CHÍNH SÁCH KHÁC 87

2. NÂNG CAO NĂNG LỰC KỸ THUẬT VÀ CHẤT LƯỢNG

NGUỒN NHÂN LỰC 88

2.1. CẢI THIỆN CHẤT LƯỢNG VÀ CƠ CẤU LAO ĐỘNG 88

2.2. TĂNG CƯỜNG ĐÀO TẠO QUẢN LÝ Ở BẬC TRUNG CẤP. 89

2.3. CHÚ TRỌNG ĐÀO TẠO NGOẠI NGỮ CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG 89

2.4. THÀNH LẬP QUỸ HỖ TRỢ CÁC HOẠT ĐỘNG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC NGAY TẠI DOANH NGHIỆP 90

2.5. XÂY DỰNG CHÍNH SÁCH KHUYẾN KHÍCH VIỆT KIỀU

TRỞ VỀ NƯỚC 90

3. HOÀN THIỆN CƠ SỞ HẠ TẦNG 91

4. TIẾP TỤC THỰC HIỆN LỘ TRÌNH CẮT GIẢM CHI PHÍ ĐẦU TƯ 94

5. TĂNG CƯỜNG KHẢ NĂNG CUNG CẤP LINH KIỆN VÀ NGUYÊN VẬT LIỆU TRONG NƯỚC 95

5.1. HÌNH THÀNH CHÍNH SÁCH THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN CÁC NGÀNH CÔNG NGHIỆP PHỤ TRỢ 97

5.2. THÚC ĐẨY VÀ HỖ TRỢ CÁC DOANH NGHIỆP TƯ NHÂN.

..................................................................................................... 98

5.3. CẢI THIỆN HỆ THỐNG KIỂM SOÁT CHẤT LƯỢNG 99

5.3. TẬN DỤNG NGUỒN VỐN VÀ CÔNG NGHỆ NƯỚC NGOÀI.

..................................................................................................... 99

6. TĂNG CƯỜNG HOẠT ĐỘNG XÚC TIẾN ĐẦU TƯ 100

6.1. CÁC KỸ THUẬT VÀ CHIẾN LƯỢC XÂY DỰNG HÌNH ẢNH.

................................................................................................... 101

6.2. ĐỊNH VỊ RÕ RÀNG TRONG THU HÚT FDI VÀO KHU VỰC ĐÔNG Á 102

7. ĐẢM BẢO TÍNH MINH BẠCH RÕ RÀNG CỦA MÔI TRƯỜNG KINH DOANH 103

KẾT LUẬN 107

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 109

PHỤ LỤC 1 112

PHỤ LỤC 2 116

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

ACFTA

ASEAN-China Free Trade Area	Hiệp định tự do thương mại ASEAN - Trung Quốc
ACU	Asia Currency Unit	Đơn vị tiền tệ Châu á
ADB	Asian Development Bank	Ngân hàng Phát triển Châu á
AFTA	Asean Free Trade Area	Khu vực mậu dịch tự do ASEAN
AIA	Asian Investment Area	Khu vực Đầu tư ASEAN
APEC	Asia-Pacific Economic Cooperation	Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu á Thái Bình Dương
ASEM	Asia Europe Meeting	Hội nghị hợp tác á - Âu
BOI	Board of Investments	Hội đồng đầu tư Thái Lan
DN		Doanh nghiệp
ĐTNN		Đầu tư nước ngoài
EAEC	East Asian Economic Caucus	Nhóm Kinh tế Đông á
EAFTA	East Asia Free Trade Area	Khu vực Thương mại tự do Đông á
EAVG	East Asia Vision Group	Nhóm Tầm nhìn Đông á
EDB	Economic Development Board	Hội đồng Phát triển Kinh tế Singapore
FDI	Foreign Direct Investment	Đầu tư trực tiếp nước ngoài
GCNĐKKD		Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh
GCNĐT		Giấy chứng nhận đăng ký
GCNĐT		Giấy chứng nhận đầu tư
GNP	Gross National Product	Tổng sản phẩm quốc dân
IMF	International Moneytary Fund	Quỹ tiền tệ quốc tế
JETRO	Japan External Trade Organization	Cục xúc tiến Thương mại Nhật Bản

Malaysia Industry Development Authority	Cơ quan phát triển công nghiệp Malaysia
NAFTA	North American Free Trade Agreement	Hiệp hội các quốc gia Đông Nam á
OECD	Organization for Economic Cooperation and Development	Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế
PERC	Political and Economic Risk Consultancy Ltd	Tổ chức tư vấn rủi ro Kinh Tế và Chính trị
QUATEST	Quality Assurance and Testing Centre	Trung tâm quản lý và Kiểm định chất lượng
R & D	Reasearch and Development	Nghiên cứu và phát triển
RIF		Hội nhập khu vực
SMEs	Small and Medium-sized Enterprises	Các doanh nghiệp vừa và nhỏ
STAMEQ	Directorate for Standards and Quality	Cơ quan Tiêu Chuẩn và Chất lượng
TNCs	Transnational corporations	Công ty đa quốc gia
UNCTAD	United Nations Conference on Trade & Development	Diễn đàn phát triển Thương mại Liên hợp quốc
VDF	Vietnam Development Forum	Diễn đàn phát triển Việt Nam
WB	World Bank	Ngân hàng Thế giới
WTO	World Trade Orgnisation	Tổ chức Thương mại Quốc tế