KHẢO SÁT NHANH CÁC LOẠI HÌNH CHỨNG KHOÁN PHÁI SINH VÀ SẢN PHẨM GIAO DỊCH MỚI TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM

đạm như hiện nay, việc triển khai các sản phẩm mới sẽ là động lực thu hút nhà đầu tư quay trở lại thị trường từ đó tăng doanh thu cho các CTCK.

Ông Nhữ Đình Hòa, Tổng Giám đốc CTCK Bảo Việt (BVSC): “Cần phải đưa thêm sản phẩm mới vào thị trường như giao dịch ký quỹ, đồng thời nâng cao chất lượng những sản phẩm đang có trên thị trường. Ngoài ra, cần sớm ban hành chính sách cho phép nhà đầu tư được cầm cố để mua chứng khoán, cho vay chứng khoán để bán, cũng như cho phép nhà đầu tư được giao dịch mua bán chứng khoán trong ngày như thị trường các nước đang làm”11.

Ông Johan Nyvene, Tổng giám đốc CTCK Tp. HCM (HSC): “Cần tăng tính thanh khoản cho thị trường bằng việc cho phép giao dịch ký quỹ, giao dịch trong ngày, cho mua bán trước ngày thanh toán”12.

Ông Nguyễn Văn Dũng, Chủ tịch HĐQT CTCK Tân Việt (TVSC): “Cần được mua bán chứng khoán trong ngày”13. Theo ông Dũng, việc sớm ban hành chính sách cho phép nhà đầu tư được mua và bán cùng một loại chứng khoán trong ngày là cần thiết, nhất là khi HOSE và HNX đều có chủ trương kéo dài thời gian giao dịch và giảm thời gian thanh toán. Việc giao

dịch cả ngày hoặc kéo dài thời gian giao dịch sẽ khiến thị trường có nhiều sự điều chỉnh mạnh trong ngày. Sự biến động chứng khoán trong một ngày sẽ ảnh hưởng quan trọng tới danh mục của nhà đầu tư …Việc mua bán chứng khoán trong ngày giúp nhà đầu tư tăng cơ hội đạt được lợi nhuận, đồng thời hạn chế thua lỗ, nên sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia, TTCK tăng tính thanh khoản.

Ông Bùi Nguyên Hoàn, Trưởng đại diện UBCKNN tại Tp. HCM: “Cần cho phép giao dịch bán khống hạn chế và mua bảo chứng hạn chế. Tuy nhiên, hai hình thức giao dịch này không thể thực hiện tràn lan, mà các CTCK phải chọn lựa khách hàng để thực hiện giao dịch”14.

Ông Nguyễn Thanh Kỳ, Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh chứng khoán: “Với các sản phẩm phái sinh, nhà đầu tư có thể linh hoạt và năng động hơn trong việc lựa chọn các công cụ để tham gia thị trường. Chẳng hạn trong thời gian vừa qua, khi thị trường trồi sụt thất

11 Diễn đàn chứng khoán, “Đừng chần chừ với sản phẩm mới”, Báo đầu tư chứng khoán số 87(871) ngày 21/7/2010

12 Diễn đàn chứng khoán, “Đừng chần chừ với sản phẩm mới”, Báo đầu tư chứng khoán số 87(871) ngày 21/7/2010

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 31 trang tài liệu này.

13Diễn đàn chứng khoán, “Đừng chần chừ với sản phẩm mới”, Báo đầu tư chứng khoán số 87(871) ngày

21/7/2010

14 Diễn đàn chứng khoán, “Đừng chần chừ với sản phẩm mới”, Báo đầu tư chứng khoán 87(871) ngày 21/7/2010

thường, nếu các nghiệp vụ này được áp dụng thì có thể các nhà đầu tư có được những quyết định hợp lý hơn, bám sát theo những biến động của TTCK”. 15

3. Các biện pháp quản lý

Trước thực tiễn giao dịch công cụ CKPS và sản phẩm giao dịch mới của các trung gian tài chính và nhà đầu tư trên thị trường, UBCKNN và các cơ quan quản lý thị trường đã có hàng loạt biện pháp quản lý liên quan như sau.

Ngày 11/01/2010, UBCKNN ra Công văn số 119/UBCK-PTTT về việc yêu cầu các công ty không được triển khai tổ chức giao dịch sản phẩm đầu tư chỉ số VN-Index, trong công văn nêu rõ, trên cơ sở các thông tin đăng tải trên một số báo điện tử ra ngày 11/01/2010 về việc các công ty: Công ty Cổ phần Kinh doanh đầu tư tài chính Vàng thế giới, Công ty Đại Long và Công ty Cổ phần Hai mươi bốn (thuộc SJC) tổ chức giao dịch sản phẩm đầu tư chỉ số chứng khoán VN-Index, sau khi xem xét sơ bộ các nội dung đưa ra tại bài báo, UBCKNN thấy rằng việc tổ chức giao dịch các sản phẩm nói trên đã vi phạm quy định tại Điều 33 Luật Chứng khoán về tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán

Ngày 16/06/2010, UBCKNN lấy ý kiến Dự thảo lần 2 Thông tư hướng dẫn hoạt động giao dịch mua chứng khoán ký quỹ. Để tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý cho hoạt động của thị trường chứng khoán, UBCKNN đã xây dựng dự thảo Thông tư hướng dẫn hoạt động giao dịch mua chứng khoán ký quỹ.

Ngày 11/11/2010, liên quan đến giao dịch trái phép sản phẩm quyền chọn, UBCK đã ban hành Quyết định số 889/QĐ-UBCK xử phạt vi phạm hành chính đối với VNDS. Căn cứ kết quả kiểm tra của UBCKNN và Biên bản vi phạm hành chính ngày 13/10/2010 giữa UBCK và VNDS cho thấy, VNDS đã cung cấp dịch vụ không thuộc những nghiệp vụ kinh doanh được phép thực hiện theo quy định tại Khoản 1 Điều 60 Luật Chứng khoán, vi phạm pháp luật chứng khoán. UBCKNN xử phạt tiền 100 triệu VND đối với Công ty theo quy định tại Nghị định số 85/2010/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và TTCK.

UBCKNN đã đưa ra án phạt đối với 02 CTCK vì cho phép khách hàng bán khống cổ phiếu và không ghi âm các lệnh đặt qua điện thoại. CTCK Nhấp và Gọi bị phạt tiền 70 triệu VND sau khi phát hiện tổ chức này cho phép khách hàng bán khống cổ phiếu vào đầu năm 2010. Mức phạt nói trên từng được UBCKNN áp dụng với CTCK An Thành vào cuối tháng 5/2010 với vi phạm tương tự.

15 http://www.tinmoi.vn/Tim-giai-phap-phat-trien-thi-truong-chung-khoan-03112586.html

Ngày 22/07/2010, TTLK đã có công văn cảnh cáo CTCK dầu khí (PVS) do vi phạm quy định thanh toán bù trừ. Cụ thể ngày 14/7/2010, PVS đặt lệnh bán chứng khoán cho khách hàng nhưng thiếu đến 47.200 cổ phiếu PGS (CTCP kinh doanh khí hóa lỏng miền Nam). TTLK đã gửi thông báo về các tài khoản đặt bán vượt quá số dư chứng khoán sở hữu nhưng đến ngày thanh toán vẫn không nhận được phản hồi từ PVS. Vì vậy, TTLK đã thực hiện hủy thanh toán bán thiếu chứng khoán nói trên. TTLK yêu cầu PVS rà soát lại quy trình kiểm soát nội bộ, tránh lặp lại tình trạng cho khách hàng bán khống chứng khoán.

Ngày 1/06/2011, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 74 về hướng dẫn giao dịch chứng khoán, trong đó có việc cho phép NĐT mở một tài khoản tại mỗi công ty chứng khoán, được cùng mua và bán cổ phiếu trong cùng ngày giao dịch, được thực hiện nghiệp vụ ký quỹ và giao cho UBCKNN hướng dẫn thực hiện nghiệp vụ này.

4. Kết luận

Từ thực tiễn phát triển của thị trường CKPS trên thế giới có thể khẳng định công cụ phía sinh là một sản phẩm tài chính tất yếu trong tiến trình phát triển của thị trường tài chính. Với một TTCK đang ở giai đoạn đầu phát triển như Việt Nam, trước sự biến động tương đối mạnh theo các thái cực nóng và lạnh, việc thiếu vắng các công cụ phòng ngừa rủi ro tương lai từ CKPS là một trong những nhân tố dẫn đến sự bất ổn trên thị trường về dài hạn.

Khảo sát nhanh của Phòng PTDB cho thấy trên thị trường, nhu cầu đối với các sản phẩm CKPS đã xuất hiện. Tuy nhiên, những vấn đề phát sinh từ hoạt động này cũng chỉ ra rằng, nếu để thị trường phát triển tự phát, thiếu khung pháp lý điều chỉnh và không có sự giám sát nghiêm ngặt của các cơ quan quản lý nhà nước sẽ dẫn đến rủi ro cho các chủ thể tham gia (nhà đầu tư, CTCK) và có thể ảnh hưởng đến toàn bộ TTCK (gồm cả TTCK cơ sở) nếu xảy ra sự đổ vỡ mang tính hệ thống.

Các cơ quan quản lý nên cho phép thực hiện thí điểm hoạt động giao dịch các sản phẩm CKPS và bắt đầu từ những công cụ đơn giản, đặc biệt là những loại hình đã và đang được các thành viên triển khai áp dụng trên thực tế. Đồng thời, do tính chất đầu cơ cao của các công cụ phái sinh, nên công tác tuyên truyền, đào tạo nhà đầu tư và thị trường là vô cùng quan trọng nhằm phổ biến những ý nghĩa tích cực của TTCK phái sinh.

Tài liệu tham khảo

1. Azek, Giáo trình CIIA phần Chứng khoán phái sinh, Thụy Sỹ.

2. Diễn đàn chứng khoán (2010), AAA: Hiện tượng bất thường và nghi vấn mang tên margin, Báo đầu tư Chứng khoán, số 116, ngày 27/09/2010

3. Diễn đàn chứng khoán, Đừng chần chừ với sản phẩm mới, Báo đầu tư chứng khoán số 87(871) ngày 21/7/2010

4. Giang Thanh (2010), Góc khuất mang tên Margin, Báo đầu tư Chứng khoán, số 135, 11/10/2010

5. Nguyễn Quang (2010), Lách luật lập chợ đen tín dụng chứng khoán, Báo đầu tư chứng khoán, số 130 ngày 29/10/2010

6. http://dantri.com.vn/c25/s76-321545/buon-khong-co-phieu-otc-chet-co-ngay.htm

7. http://www.sanotc.com

8. http://www.quyenmua.com.

9. http://www.tinmoi.vn/Tim-giai-phap-phat-trien-thi-truong-chung-khoan- 03112586.html

10. Phạm Nguyễn Hoàng (2008), Repo chứng khoán, Tạp chí Chứng khoán Việt Nam, số 12, tháng 12/2008

11. Phòng PTDBTT- TT NCKH&ĐTCK(2009), Báo cáo tổng hợp phản ứng của thị trường đối với qui định 2649/UBCK-PTTT của UBCKNN ngày 24/11/2009 về việc tuân thủ qui định giao dịch chứng khoán, T12/2009

12. Trung tâm NCKH – ĐTCK(2010), Thuật ngữ chứng khoán Anh – Việt, UBCKNN