Công trình đương đại:
TP.HCM có nhiều công trình kiến trúc đẹp như là điểm nhấn cho Thành phố trong thời kỳ công nghiệp hóa. Những công trình tiêu biểu có giá trị về kiến trúc nghệ thuật là trụ sở của Ủy ban Nhân dân Thành phố, Nhà hát Thành phố, Bưu điện trung tâm, Tòa án Nhân dân, Thư viện Khoa hoạc tổng hợp, Trường Trung học phổ thông Lê Hồng Phong, các trung tâm thương mại như Diamond Plaza, Sài Gòn Trade Centre,… và hệ thống các bảo tàng trong Thành phố.
Trên địa bàn Thành phố hiện có 11 bảo tàng, bảo tàng lớn và cổ nhất là Bảo tàng lịch sử Việt Nam với 30 nghìn hiện vật. Mỗi bảo tàng trưng bày mỗi nội dung và khả năng hấp dẫn khách du lịch là khác nhau. Đến TP.HCM, du khách không thể không ghé thăm một trong số bảo tàng nổi bật như: bảo tàng Chứng tích chiến tranh, bảo tàng Hồ Chí Minh, bảo tàng Lịch sử Việt Nam, bảo tàng TP.HCM, bảo tàng Phụ nữ Nam Bộ, bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM, bảo tàng Lịch sử Việt Nam, bảo tàng Tôn Đức Thắng,….
- Bảo tàng Chứng tích chiến tranh tọa lạc tại số 28 Võ Văn Tần, phường 6, quận 3.
Sau ngày Việt Nam hoàn toàn giải phóng, để lưu lại những chứng tích anh hùng của nhân dân Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống các thế lực xâm lược, đồng thời để tố cáo những tội ác và nêu bật những hậu quả tàn khốc của cuộc chiến tranh, ngày 4/9/1975 Nhà Trưng bày tội ác Mỹ - Ngụy được mở cửa phục vụ công chúng. Sau đó, Nhà Trưng bày tội ác Mỹ - Ngụy được đổi tên thành Nhà Trưng bày Tội ác Chiến tranh xâm lược (ngày 10/11/1990) trước khi trở thành Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh (ngày 4/7/1995).
Hiện nay, bảo tàng Chứng tích Chiến tranh nằm trong hệ thống các bảo vì hòa bình thế giới và là thành viên của Hội đồng các bảo tàng thế giới (ICOM). Đây là bảo tàng chuyên đề nghiên cứu, sưu tầm, lưu trữ, bảo quản và trưng bày những tư liệu, hình ảnh, hiện vật về những chứng tích tội ác và hậu quả của các cuộc chiến tranh mà các thế lực xâm lược đã gây ra đối với Việt Nam. Qua đó, Bảo tàng giáo dục công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ về tinh thần đấu tranh bảo vệ độc lập tự do
của Tổ quốc, về ý thức chống chiến tranh xâm lược, bảo vệ hòa bình và tinh thần đoàn kết hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới.
Bảo tàng lưu giữ hơn 20.000 tài liệu, hiện vật và phim ảnh, trong đó hơn
1.500 tài liệu, hiện vật, phim ảnh đã được đưa vào giới thiệu ở 8 chuyên đề trưng bày thường xuyên. Trong 35 năm hoạt động, bảo tàng đã đón tiếp trên 15 triệu lượt khách tham quan trong và ngoài nước. Hiện nay với khoảng 500.000 lượt khách tham quan mỗi năm, bảo tàng Chứng tích Chiến tranh là một trong những địa chỉ văn hóa du lịch có sức thu hút cao, được sự tín nhiệm của công chúng trong và ngoài nước.
- Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP.HCM, hiện tọa lạc tại số 1 Nguyễn Tất Thành, Phường 12, Quận 4. Đây cũng là một chi nhánh nằm trong hệ thống các bảo tàng và di tích lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cả nước.
Bảo tàng đặt trong ngôi nhà trước đây là trụ sở của Tổng Công ty Vận tải Hoàng đế (Messageries Impériales) - một trong những công trình đầu tiên do thực dân Pháp xây dựng sau khi chiếm được Sài Gòn. Ngôi nhà được xây dựng từ giữa năm 1862 và hoàn thành vào năm 1863 với lối kiến trúc phương Tây nhưng trên nóc nhà gắn hai con rồng châu đầu vào mặt trăng theo mô típ "Lưỡng long chầu nguyệt" - một kiểu trang trí quen thuộc của đình chùa Việt Nam. Có kiểu kiến trúc độc đáo đó nên trụ sở của Tổng Công ty Vận tải Hoàng đế (Hotel des Messageries Impériales) còn được gọi là Nhà Rồng và bến cảng cũng mang tên là Bến cảng Nhà Rồng.
Một sự kiện có ý nghĩa đặc biệt liên quan đến cảng Sài Gòn và thành phố Hồ Chí Minh đó là vào ngày 5/6/1911, Bác Hồ (lúc bấy giờ lấy tên là Văn Ba) đã xuống tàu Amiral Latouche Tréville từ bến cảng Sài Gòn, đi ra nước ngoài tìm đường cứu nước. Người đã đi qua Pháp và nhiều nước với nhiều châu lục khác nhau, để sau 30 năm trở lại đất nước, trực tiếp lãnh đạo nhân dân Việt Nam đứng lên giải phóng dân tộc thoát khỏi ách thống trị của chủ nghĩa thực dân, đế quốc giành độc lập thống nhất tổ quốc.
Để ghi nhớ sự kiện trên, sau ngày đất nước thống nhất, ngôi Nhà Rồng được giữ lại làm Di tích lưu niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh theo Quyết định số 1315/QĐ- UB, ngày 7/9/1979, của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh.
Bảo tàng có nhiệm vụ nghiên cứu, sưu tầm, bảo quản, trưng bày, tuyên truyền về cuộc đời và sự nghiệp cách mạng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh trên cơ sở các tư liệu, hiện vật của bảo tàng, đặc biệt nhấn mạnh đến sự kiện Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước và tình cảm sâu nặng của Bác Hồ đối với nhân dân miền Nam và tình cảm kính yêu của nhân dân miền Nam đối với Bác.
Bên cạnh hoạt động tuyên truyền giáo dục rộng rãi nhằm làm cho tư tưởng, tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh đi sâu vào quần chúng nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, Bảo tàng còn phối hợp và liên kết có hiệu quả với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài thành phố Hồ Chí Minh tổ chức các cuộc hội thảo, tọa đàm khoa học, xuất bản các ấn phẩm, chiếu phim tư liệu, tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, các cuộc thi tìm hiểu về cuộc đời và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện những bộ sưu tập hiện vật, những tư liệu hồi ký về Bác Hồ; trưng bày lưu động các chuyên đề có liên quan đến hoạt động của Người.
Bảo tàng Hồ Chí Minh - chi nhánh TP. Hồ Chí Minh đã thực sự trở thành một trung tâm giáo dục về lịch sử cách mạng, về tư tưởng đạo đức và cuộc đời hoạt động cách mạng vĩ đại của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bảo tàng đã thu hút không ít khách tham quan từ khắp nơi trong nước và khách quốc tế, đặc biệt có hàng trăm đoàn nguyên thủ quốc gia và cao cấp các nước đến thăm viếng, tìm hiểu nghiên cứu về Chủ tịch Hồ Chí Minh...
2.2.2.3. Di tích khảo cổ
TP.HCM mới có lịch sử phát triển hơn 300 năm, song có nhiều di tích và di vật khảo cổ được phát hiện có niên đại cách nay hàng nghìn năm. Điều đó cho thấy trên địa bàn Thành phố từ cách nay hàng nghìn năm đã có cư dân sinh sống và có sự giao lưu rộng rãi với những vùng văn hóa khác.
Cho đến năm 2011, ngoài những hiện vật được phát hiện từ thời Pháp thuộc, đã có nhiều hiện vật được phát hiện ở quận 2, quận 9, quận 11, quận 12, huyện Hóc
Môn, huyện Bình Chánh và huyện Cần Giờ. Trong đó có hai di tích được xếp hạng là Giồng Cá Vồ (huyện Cần Giờ) và Lò Gốm cổ Hưng Lợi (Quận 8).
2.2.3. Lễ hội
Tuy là một thành phố trẻ nhưng TP. HCM cũng nổi tiếng với một số lễ hội truyền thống như lễ hội chùa Bà Thiên Hậu, lễ hội nghinh Ông, lễ hội chùa Phước Hải,… Bên cạnh các lễ hội này, trên địa bàn Thành phố còn tổ chức nhiều lễ hội hiện đại và sự kiện văn hóa, nghệ thuật như: lễ hội đường hoa Nguyễn Huệ, hội Hoa xuân, lễ hội Trái cây Nam Bộ… góp phần tạo sức hút mạnh mẽ đối với du khách trong và ngoài nước.
Bảng 2.5: Danh sách những lễ hội điển hình ở TP.HCM
Tên lễ hội | Địa điềm | Thời gian (theo Âm lịch) | |
1 | Lễ hội chùa Phước Hải | Quận 1 | 9/1 |
2 | Lễ hội chùa Bà Thiên Hậu | Quận 3 | 23/3 |
3 | Lễ kỳ yên đình Bình Đông | Huyện Bình Chánh | 12, 13/2 |
4 | Hội Chùa ông Bổn | Quận 5 | 15/1 và 15/8 |
5 | Lễ kỳ yên đình Phú Nhuận | Quận Phú Nhuận | 16, 17, 18/1 |
6 | Hội miếu ông Địa | Quận Gò Vấp | 2/2 |
7 | Lễ hội giỗ Tổ nghề Kim Hoàn | Quận 5 | 6, 7, 8/2 |
8 | Lễ hội nghinh Ông | Huyện Cần Giờ | 16/8 |
9 | Lễ hội người Hoa (tết Nguyên Tiêu) | Các đền, miếu | 15/1 |
10 | Lễ hội lăng ông – bà Chiểu | Quận Bình Thạnh | 1/8 |
Có thể bạn quan tâm!
- Thực Tiễn Khai Thác Tài Nguyên Nhân Văn Phục Vụ Phát Triển Du Lịch Trên Thế Giới Và Ở Việt Nam
- Tiềm Năng Về Tài Nguyên Du Lịch Nhân Văn Ở Thành Phố Hồ Chí Minh
- Danh Sách Lăng, Miếu, Mộ Được Xếp Hạng Di Tích Ở Tp. Hồ Chí
- Thực Trạng Khai Thác Tài Nguyên Nhân Văn Phục Vụ Phát Triển Du Lịch Ở Thành Phố Hồ Chí Minh Giai Đoạn 2006 - 2011
- So Sánh Doanh Thu Du Lịch Của Tp.hcm Và Việt Nam Giai Đoạn 2006 – 2011
- Kết Quả Đánh Giá Hướng Dẫn Viên Du Lịch Tại Tp.hcm
Xem toàn bộ 141 trang tài liệu này.
Nguồn: Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP Hồ Chí Minh
Lễ hội chùa bà Thiên Hậu:
Lễ hội chùa bà Thiên Hậu được tổ chức vào ngày 23/3 âm lịch hàng năm, tại 710 Nguyễn Trãi, quận 3, TP.HCM. Lễ hội nhằm suy tôn bà Thiên Hậu.
Chùa bà Thiên Hậu theo cách gọi của người Việt còn được gọi là chùa bà Chợ Lớn, tên chữ Hán là Thiên Hậu miếu, người Hoa gọi là Phò Miếu (tức miếu
Đức Bà). Do bên cạnh chùa có Tuệ Thành Hội quán là nơi quy tụ của nhóm người Hoa Quảng Đông, nên chùa còn được gọi Tuệ Thành Hội quán.
Đây là một trong những ngôi chùa cổ nhất của người Hoa đã gây dựng trên đất Đề Ngạn xưa. Chùa nằm trong khu trung tâm của những người Hoa đầu tiên đến tạo lập nên Chợ Lớn sau này. Chùa xây theo hình ấn, là kiểu kiến trúc đặc trưng của người Hoa, đây là tổ hợp 4 ngôi nhà liên kết nhau tạo thành mặt bằng giống hình chữ "khẩu" hoặc chữ "quốc". Ba dãy nhà ở giữa tạo thành tiền điện, trung điện và hậu điện. Giữa các dãy nhà này có một khoảng trống gọi là thiên tỉnh (giếng trời), giúp không gian chùa thoáng đãng, đủ ánh sáng cho hậu cung và có chỗ thoát khói hương.
Chùa Bà Thiên Hậu là một trong những ngôi chùa miếu, có lịch sử lâu đời nhất của người Hoa ở Thành phố Hồ Chí Minh. Bên cạnh giá trị về nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc, hiện vật cổ, nơi đây còn có một giá trị khác, đó không chỉ là nơi đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng mà còn là nơi qui tụ và tương trợ lẫn nhau của bà con người Việt gốc Hoa (Quảng Đông). Chùa Bà được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia ngày 07 tháng 01 năm 1993.
Lễ hội Nghinh Ông - Cần Giờ:
Lễ hội Nghinh Ông là một nét văn hóa đặc trưng của người dân ven biển và đây cũng là dịp để các địa phương thu hút du khách trong và ngoài nước góp phần nâng cao doanh thu cho ngành du lịch.
Tại Cần Giờ, lễ hội Nghinh Ông có các hoạt động chính trong phần lễ như: Viếng và thắp hương Nghĩa trang liệt sĩ Rừng Sác, Bia tưởng niệm trận đánh Đồn Cần Giờ, Nhà bia ghi danh thị trấn Cần Thạnh và lễ thượng đại kỳ, Mừng công ngư dân Cần Giờ, Cúng tiền hiền, hậu hiền và bạn cũ lái xưa.
Ngoài ra, lễ hội còn có biểu diễn Đoàn thuyền hoa đăng, thả 1.000 đèn hoa đăng trải dài trên 3km tại bờ biển Chợ và công viên Cần Thạnh khi con nước lớn vào lúc 23 giờ đêm 15/8 âm lịch và lễ Nghinh Ông trên biển, đón đoàn Nghinh về tại Lăng Ông Thủy tướng, Cúng đại lễ cổ truyền lúc 10 giờ sáng ngày 16/8 âm lịch tại Lăng Ông Cần Thạnh.
Cùng thời điểm rước Nghinh Ông về, tại bến đò cơ khí sẽ diễn ra các trò chơi dân gian thả vịt chạy, bắt vịt, trói cua, quăng chài, vá lưới trên bờ biển. Ngoài ra sẽ có 3 chiếc tàu khách trên biển bán vé phục vụ du khách xem đoàn tàu tham gia rước Nghinh Ông,… Đây là nét đẹp văn hóa đã được chính quyền thành phố và người dân địa phương chung tay gìn giữ.
TP.HCM đã xác định việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc là nhiệm vụ quan trọng và mục tiêu hàng đầu trong quá trình phát triển của địa phương. Đồng thời, là điểm đến du lịch biển, du lịch tâm linh của TP.HCM, góp phần quảng bá du lịch cho du khách trong và ngoài nước tham quan tìm hiểu và thưởng thức những hoạt động mang đậm bản sắc dân tộc truyền thống Việt Nam.
Lễ hội Trái cây Nam Bộ:
Từ năm 2004 đến nay, Lễ hội trái cây Nam bộ đã trở thành một hoạt động văn hóa du lịch phản ánh và tôn vinh những giá trị thành quả lao động trong lĩnh vực nông nghiệp của khu vực Nam bộ nói riêng và Việt Nam nói chung.
Sở Văn hóa, Thể Thao và Du lịch TP.HCM phối hợp cùng Khu du lịch Suối Tiên liên tục tổ chức chương trình Lễ hội trái cây Nam bộ hằng năm với quy mô phong phú, đa dạng và từng bước nâng tầm sự kiện thông qua việc tham gia của một số nước trong khu vực như: Lào, Myanma, Campuchia, Thái Lan, Hàn Quốc,...
Trong những ngày diễn ra lễ hội, lễ hội trái cây kết hợp diễu hành cùng các làng nghề của Suối Tiên và các đoàn nghệ thuật mang lại những màn trình diễn độc đáo. Mỗi tên đường gắn liền với tên một loại trái cây và “Chợ nổi trái cây” với những chiếc xuồng đầy ắp quả tươi ngon sẽ chào đón du khách đến với hành trình thưởng ngoạn vô số đặc sản cây trái Nam bộ như dưa hấu, thanh long, xoài, sầu riêng...Thú vị hơn nữa, nơi đây còn có gian hàng trưng bày giới thiệu các loại trái cây ngon nổi tiếng, các sản phẩm chế biến từ trái cây, các loại cây giống. Thấm mệt sau một chuyến tham quan, du khách có thể nghỉ chân tại nhà hàng Long Phụng Suối Tiên và thưởng thức hơn 30 món ăn ngon, thức uống lạ miệng được chế biến từ trái cây: cocktail, chè, bánh, nước ép…
Lễ hội trái cây Nam bộ năm 2012 đã đăng ký kỷ lục Guiness lễ hội trái cây có nhiều món ăn chế biến từ trái cây nhất và kỷ lục trái cây khổng lồ, hứa hẹn mang lại cho du khách nhiều chương trình nghệ thuật giải trí độc đáo tại TP.HCM.
Các lễ hội truyền thống và hiện đại đã mang lại nhiều điều thú vị và đặc sắc cho du khách khi tham quan du lịch tại TP.HCM.
2.2.4. Các tài nguyên du lịch khác
2.2.4.1. Làng nghề truyền thống
Theo thống kê của Liên minh Hợp tác xã TP. HCM, đến năm 2010 toàn Thành phố có 63 làng nghề truyền thống, tập trung ở cả khu vực nội thành, khu vực đô thị hóa và vùng ngoại thành (Phụ lục 4). Các làng nghề tiêu biểu như: làng nghề đan lát Thái Mỹ (huyện Củ Chi), làng nghề nuôi và chế biến cá sấu Sài Gòn (quận 12), làng nghề đồ gỗ gia dụng phường Đông Hưng Thuận (quận 12), làng nghề hoa cây kiểng,… Đặc biệt nhất là làng bánh tráng Phú Hòa Đông (huyện Củ Chi), làng nghề này hiện có hơn 5.000 lao động tham gia với 1.700 lò bánh tráng và 40 cơ sở bánh tráng xuất khẩu.
Việc tổ chức tốt các tour du lịch đến với làng nghề truyền thống vừa có tác dụng khôi phục và phát triển làng nghề, đồng thời tạo ra các sản phẩm du lịch làng nghề mang dấu ấn địa phương rất hấp dẫn du khách. Phát triển du lịch làng nghề góp phần khai thác chiều sâu các giá trị của nguồn tài nguyên nhân văn của Thành phố.
2.2.4.2. Văn hóa nghệ thuật
TP.HCM còn là nơi hội tụ và nuôi dưỡng nhiều loại hình văn hóa nghệ thuật của dân tộc. Đến đây, du khách có thể hòa mình trong không gian văn hóa dân gian đặc sắc của nghệ thuật múa rối nước, hát ả đào, hát xẩm, hát bội, nghe nhạc đờn ca tài tử,… hoặc thưởng thức loại hình âm nhạc “mộc” vang lên từ những nhạc cụ truyền thống với những làn điệu dân ca nổi tiếng của nhiều dân tộc. Đó là điều mà không phải một thành phố lớn nào trên thế giới cũng có được.
Đờn ca tài tử Nam Bộ:
Theo một số tài liệu ghi chép, đây là loại hình nghệ thuật xuất xứ từ nhạc cung đình Huế. Đờn ca tài tử được du nhập vào Việt Nam từ thế kỷ XXI, bài bản dựa trên các bài có sẵn của ca nhạc Huế rồi cải biên, sáng tạo ra nhiều loại bài bản mang âm hưởng quê hương, giới chơi nhạc chọn ra 20 bài bản tiêu biểu cho bốn hơi điệu gồm sáu bài Bắc (diễn tả sự vui tươi, phóng khoáng), bảy bài Hạ (dung trong tế lễ, trang nghiêm), ba bài Nam (diễn tả sự an nhàn, thanh thoát) và bốn bài Oán (diễn tả cảnh sầu não, đau buồn). Nhạc cụ gồm đờn kìm, đờn tranh, đờn cò, đờn tỳ bà, đờn tam (hoặc đờn sến, đờn độc huyền). Sau này có thêm cây đờn guitar, violon được cải biên đưa vào trong nhạc tài tử. Nghe âm hưởng nhạc đờn ca tài tử, du khách có thể cảm nhận dược không khí yên bình của vùng đất Nam Bộ khó có thể xen lẫn với nơi khác ngay giữa lòng thành phố náo nhiệt.
Múa rối nước:
Múa rối nước là một loại hình văn hóa truyền thống gắn bó lâu đời với người dân Việt Nam, đặc biệt là ở vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ.
Nghệ thuật múa rối dân gian Việt Nam gồm có múa rối cạn và múa rối nước. Múa rối cạn có nhiều thể loại khác nhau như: rối tay, rối que, rối dây, rối bóng, rối mặt nạ, rối nhà mồ, rối lốt... phần lớn các tích trò thường sử dụng các làn điệu chèo, ca trù, tuồng, nhạc cung đình...
Đặc biệt trong sự đa dạng, phong phú của nghệ thuật múa rối thế giới, Việt Nam là nước duy nhất có múa rối nước - "độc nhất vô nhị". Múa rối nước đã góp phần làm giàu thêm vốn nghệ thuật truyền thống và là niềm tự hào của văn hóa dân tộc.
Múa rối nước là một trong những loại hình sân khấu tiêu biểu cho nền văn hóa dân tộc Việt Nam - thể hiện trí tuệ và sự thông minh, sức sáng tạo của con người Việt Nam. Trong xã hội hiện đại ngày nay, múa rối nước không còn quá xa lạ với quảng đại quần chúng trong nước và trên thế giới. Có lẽ thời gian là một trong những nhân tố giúp múa rối nước định hình, khẳng định và phát triển, được xếp hạng là một trong những loại hình nghệ thuật có giá trị cao, mang tính truyền thống trong đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân Việt Nam.