Hoàn thiện pháp luật về an ninh mạng

các cá nhân, tổ chức trong nước và nước ngoài; Chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và hỗ trợ đào tạo, xây dựng trang thiết bị công nghệ bảo vệ an ninh mạng và phát triển nguồn nhân lực an ninh mạng; Tham gia các dự án, hội thảo, diễn đàn quốc tế, đồng thời ký kết các điều ước, thỏa thuận về bảo đảm, phát triển an ninh mạng.

2. Thực thi pháp luật và chiến lược an ninh mạng quốc gia

Việc quản lý an ninh mạng toàn cầu đang thay đổi và các mục tiêu tiềm năng của tội phạm công nghệ cao bắt buộc phải giám sát quá trình phát triển của các cuộc tấn công mạng để chuẩn bị tinh thần kịp thời ứng phó. An ninh mạng là một phần ngày càng quan trọng trong cuộc sống của chúng ta ngày nay và mức độ kết nối của các mạng ngụ ý rằng mọi thứ đều có thể được phơi bày, từ hệ thống thông tin quan trọng quốc gia, cơ sở hạ tầng cho đến quyền con người cơ bản của chúng ta có thể bị xâm phạm. Chính phủ vì thế được khuyến khích xem xét các chính sách hỗ trợ để áp dụng chiến lược an ninh mạng quốc gia cũng như phương án thực thi pháp luật hiệu quả.

Để bảo đảm vấn đề thực thi pháp luật hiệu quả, đưa pháp luật vào đời sống tạo nên một thói quen, ý thức pháp luật trong tiềm thức mỗi người dân cần thực hiện chính sách tăng cường giáo dục nâng cao ý thức, chú trọng tuyên truyền, phổ biến cho học sinh, sinh viên và các đối tượng khác trong xã hội về các nguy cơ, các yếu tố gây mất an ninh, đe dọa gây mất an ninh mạng. Nâng cao nhận thức về bảo đảm an ninh thông tin, khả năng nhận biết, tiếp nhận thông tin, từ đó nâng cao ý thức trong sử dụng các dịch vụ viễn thông, thực hiện các hoạt động trên không gian mạng cũng như bảo vệ thông tin cá nhân, phản ứng với những tình huống phát sinh. Vai trò của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng được đề cao, phát triển hệ thống dữ liệu, củng cố chính sách bảo mật cho người dùng, đồng thời phối hợp với các cơ quan chức năng trong công tác kiểm tra, phòng ngừa tấn công mạng hoặc thậm chí là truy bắt tội phạm mạng. Bên cạnh đó, các cơ quan chức năng cần làm tốt nhiệm vụ của mình, tuân thủ quy định của pháp luật, tránh sự lạm quyền và tạo điều kiện cho sự phát triển của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ mạng, bảo đảm quyền, lợi ích hợp phát cho người dân.

Tập trung nguồn lực phát triển công nghệ, xây dựng hệ thống thông tin, mạng xã hội, và hệ thống tiện ích của Việt Nam, từ đó khẳng định vị thế quốc gia, đảm bảo độc lập, tự chủ, chủ quyền quốc gia trên không gian mạng, từng bước hạn chế sự lệ thuộc vào công nghệ của nước ngoài, nâng cao khả năng bảo mật và khả năng tự chủ trong đảm bảo an ninh thông tin, đảm bảo lợi ích kinh tế quốc gia, tạo thuận lợi cho việc bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa dân tộc, chủ động trong việc tiếp nhận thông tin, ngăn chặn có hiệu quả các thông tin xấu, độc hại, gia tăng khả năng đảm bảo bí mật thông tin cá nhân người dùng. Đồng thời cần có kế hoạch hợp lý khai thác và bảo vệ tài nguyên thông tin quốc gia phục vụ phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh.

“Xác định các yếu tố cấu thành và đẩy mạnh giải pháp nhằm thực thi có hiệu quả bảo đảm an ninh mạng:

- Phát triển công nghệ phần cứng nhằm bảo đảm tự chủ về phương tiện, thiết bị, nhất là hệ thống mạng lõi, máy tính, điện thoại, cơ sở hạ tầng thông tin;

- Phát triển công nghệ phần mềm nhằm tạo lập hệ sinh thái phần mềm riêng, bao gồm: hệ điều hành, công cụ tìm kiếm, mạng xã hội và các ứng dụng dịch vụ trên Internet;

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 104 trang tài liệu này.

- Phát triển công nghệ bảo mật riêng và hệ thống kiểm tra, giám sát an ninh nhằm chủ động phát hiện và ngăn chặn, chặn lọc các thông tin giả, thông tin xấu, độc hại;

- Xây dựng hệ cơ sở dữ liệu quốc gia tích hợp, liên thông, an toàn (Big Data) tạo thuận lợi cho quá trình chuyển đổi số và phát triển kinh tế số;

- Xây dựng hệ thống tuyên truyền, định hướng thông tin hiện đại, an toàn và có trách nhiệm; hệ thống tấn công, phòng thủ riêng, đặc biệt là hệ thống thông tin trọng yếu của Đảng, Nhà nước và trên lĩnh vực an ninh, quốc phòng;

- Xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật và thị trường dịch vụ phát triển.63”

An ninh mạng là một bộ phận của an ninh quốc gia, gắn với công tác quốc phòng, an ninh và trật tự an toàn xã hội. Chiến lược về an ninh mạng đối với nước

63 Tham khảo tại: http://tuyengiao.vn/nghien-cuu/ly-luan/an-ninh-thong-tin-o-viet-nam-trong-dieu-kien-hien- nay-van-de-dat-ra-va-giai-phap-127785. Truy cập ngày 25/05/2020

ta hiện nay là, nâng cao tiềm lực an ninh mạng, nhanh chóng khắc phục các sơ hở, tồn tại, yếu kém về nhận thức, tăng cường thế chủ động, hiệu quả trong công tác bảo vệ an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, giành thế chủ động trong quản lý vi phạm không gian mạng quốc gia, đạt được những lợi ích lâu dài cho đất nước như quản lý được dữ liệu mà đất nước tạo ra, bảo đảm an toàn cho các hệ thống trọng yếu, hình thành nền công nghiệp an ninh mạng chủ động, hạn chế sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, đủ sức phòng thủ, phát hiện, cảnh báo các nguy cơ đe dọa an ninh quốc gia, đáp trả các cuộc tấn công của các thế lực thù địch; đặt vấn đề an ninh mạng song hành với quá trình phát triển kinh tế - xã hội, không cản trở sự phát triển kinh tế nhưng cũng không được coi nhẹ vấn đề an ninh trong quá trình phát triển. Tập trung phát triển, xây dựng một chiến lược an ninh mạng quốc gia chi tiết với định hướng rõ ràng, mục tiêu cụ thể sẽ góp phần gia tăng hiệu quả thực thi pháp luật cũng như bảo đảm an ninh mạng. Chúng ta đang thiếu một chiến lược an ninh mạng với khả năng dự báo, triển khai các giải pháp đấu tranh vô hiệu hóa hoạt động xâm hại an ninh mạng, một công cụ nhằm cụ thể hóa pháp luật an ninh mạng, tạo điều kiện cho cơ quan chuyên trách kịp thời xử lý sự cố và hạn chế rủi ro của các nguy cơ từ môi trường mạng.

Nghị quyết số 30-NQ/TW ngày 25/7/2017 của Bộ Chính trị về Chiến lược an ninh mạng quốc gia và LANM là hai văn bản nền tảng cho công tác xây dựng và định hướng chiến lược an ninh mạng quốc gia, tạo hành lang pháp lý để tăng cường các hoạt động ngăn chặn tấn công mạng. Gần đây, Thủ tướng Chính phủ vừa có Chỉ thị số 14/CT-TTg về việc tăng cường bảo đảm an toàn, an ninh mạng nhằm cải thiện chỉ số xếp hạng của Việt Nam, theo đó các chủ thể chủ trương có kế hoạch kiện toàn đầu mối đơn vị chuyên trách về an toàn thông tin mạng để làm tốt công tác tham mưu, tổ chức thực thi và kiểm tra, đôn đốc thực hiện các quy định của pháp luật về bảo đảm an toàn, an ninh mạng; phối hợp chặt chẽ với cơ quan chuyên trách về an toàn, an ninh mạng của Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng trong giám sát, chia sẻ thông tin, kiểm tra, đánh giá an toàn, an ninh mạng.

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3

Trong Chương cuối, tác giả đưa ra kiến nghị nhằm hoàn thiện pháp luật an ninh mạng Việt Nam. Thông qua phân tích về hệ thống biện pháp bảo đảm an ninh mạng, người đọc sẽ có cái nhìn bao quát và tự đánh giá được tầm quan trọng của các biện pháp này trong công cuộc bảo đảm an ninh mạng. Pháp luật là một trong những biện pháp cốt lõi nên việc củng cố, hoàn thiện pháp luật phù hợp với xu hướng đấu tranh, tình hình an ninh mạng trong tương lai là cực kỳ quan trọng.

Tác giả phân tích một số hệ thống pháp luật an ninh mạng lớn trên thế giới làm cơ sở cho Việt Nam tiếp thu, học hỏi, sửa đổi phù hợp với tình hình xã hội. Ngoài việc hoàn thiện pháp luật thì khâu thực thi có hiệu quả là rất cần thiết để đưa chúng vào đời sống, nâng cao ý thức và dân trí của người dân. Theo đó, Việt Nam cần xây dựng chiến lược an ninh mạng quốc gia đa lĩnh vực, có kế hoạch định hướng và tầm nhìn dài hạn, làm cơ sở để thực thi pháp luật an ninh mạng, gia tăng khả năng đối mặt với những mối nguy từ không gian mạng và bảo vệ quyền lợi cho cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp, đặc biệt là quyền con người, quyền công dân.

KẾT LUẬN

Sau khoảng hai thập kỷ từ khi tiếp cận với Internet, chúng ta mới có một văn bản Luật quy định về hoạt động bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trên không gian mạng cũng như trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan, đó là Luật An ninh mạng. Rõ ràng, chỉ khi sự hiện hữu của những nguy cơ, mối đe dọa nguy hiểm tới từ không gian mạng, những cuộc tấn công mạng trên thế giới cũng như tại Việt Nam diễn ra không kiểm soát thì những vấn đề an ninh mạng mới được đặt ra với hệ thống pháp luật của chúng ta. Tuy có phần muộn màng hơn so với thế giới nhưng tác động và ý nghĩa của nó đối với tình hình an ninh mạng trong xã hội Việt Nam là không hề nhỏ.

Xây dựng pháp luật và chiến lược đấu tranh cần dựa trên những nội dung cốt yếu của an ninh mạng đó là: An ninh mạng về mặt kỹ thuật; Quản lý nội dung thông tin trên mạng; Bảo mật dữ liệu cá nhân; Các biện pháp áp dụng để bảo vệ an ninh mạng; Hợp tác quốc tế và địa phương hóa dữ liệu nhằm phát triển cũng như quản lý tốt hơn tình hình an ninh mạng.

Trong bối cảnh tình hình hiện nay, không chỉ ở Việt Nam mà tất cả các nước trên thế giới đều đang phải hàng ngày, hàng giờ đối mặt với nguy cơ từ các cuộc tấn công mạng, tội phạm mạng, gián điệp mạng, khủng bố mạng và chiến tranh mạng. Hợp tác đưa ra những phương án chiến lược an ninh mạng quốc gia, khu vực và quốc tế tạo ra một lớp phòng vệ vững chắc, chủ động trong mọi tình huống có thể xảy ra. Bên cạnh đó, công tác tiếp thu, củng cố và phát triển pháp luật phù hợp với tình hình từng quốc gia cần được đẩy mạnh, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc thực thi đạt hiệu quả cao.

Để không gian mạng thực sự trở thành một môi trường an toàn, lành mạnh, nơi cong người có thể thực hiện các hành vi xã hội không bị giới hạn về không gian, thời gian, mỗi cá nhân cần nắm vững, tự giác, chủ động thực hiện theo quy định của pháp luật, doanh nghiệp cần hiểu rõ trách nhiệm và vai trò của mình trong việc bảo đảm an ninh mạng, Nhà nước và các cơ quan chức năng nên tạo điều kiện để doanh nghiệp phát triển, bảo đảm cá nhân không bị xâm hại về quyền và luôn tuân thủ quy định pháp luật đặt ra.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO

I. Văn bản pháp luật:

1. Hiến pháp Việt Nam 2013, Nxb Lao động

2. Bộ luật hình sự, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật

3. Bộ luật dân sự 2015, Nxb Lao động

4. Luật an ninh mạng 2018, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật

5. Luật an toàn thông tin mạng 2015, Nxb Chính trị quốc gia Sự thật

6. Luật Công nghệ thông tin 2006, Nxb Thông tin truyền thông

7. Luật tiếp cận thông tin 2016, Nxb Chính trị quốc gia

8. Luật Viễn thông 2009, Nxb Tư pháp

9. Luật giao dịch điện tử 2005, Nxb Chính trị quốc gia

10. Nghị định số 28/2009/NĐ-CP, Nghị định Quy định xử phạt hành chính trong quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin điện tử trên Internet (Hết hiệu lực ngày 15/01/2014).

11. Nghị định số 72/2013/NĐ-CP về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet và thông tin trên mạng

12. Nghị định 85/2016/NĐ-CP về bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ

13. Nghị định số 15/2020/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử

14. Thông tư 24/2015/TT-BTTTT quy định về quản lý và sử dụng tài nguyên Internet

15. Thông tư 31/2017/TT-BTTTT quy định về hoạt động giám sát an toàn hệ thống thông tin

16. Quyết định số 05/2017/QĐ-TTg về Ban hành quy định về hệ thống phương án ứng cứu khẩn cấp bảo đảm an toàn thông tin mạng quốc gia

II. Tài liệu tham khảo khác:

1. “A Brief Introduction to China’s Cybersecurity Law” (Giới thiệu tóm tắt về Luật An ninh mạng Trung Quốc), 16/06/2017. Tham khảo tại: https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=e09bb238-86dc-4037-8e22- 3746f3d8f4f9. Truy cập ngày 30/04/2020

2. “An ninh thông tin ở Việt Nam trong điều kiện hiện nay- Vấn đề đặt ra và giải pháp”. Tạp chí Ban tuyên giáo Trung ương, đăng ngày 4/5/2020. Tham khảo tại: http://tuyengiao.vn/nghien-cuu/ly-luan/an-ninh-thong-tin-o-viet-nam-trong-dieu- kien-hien-nay-van-de-dat-ra-va-giai-phap-127785. Truy cập ngày 15/04/2020

3. Báo VnExpress, “Sân bay Nội Bài, Tân Sơn Nhất bị tin tặc tấn công”, đăng ngày 29/07/2016

4. Báo điện tử VTV, “Hiệu quả sau 1 năm thực thi Luật An ninh mạng”, 11/02/2020. Tham khảo tại:

https://vtv.vn/trong-nuoc/hieu-qua-sau-1-nam-thuc-thi-luat-an-ninh-mang- 20200211201505781.htm. Truy cập ngày 30/04/2020

5. BKAV, “Tổng kết an ninh mạng năm 2019 và dự báo 2020”

6. Công ước Budapest ngày 23/11/2001 của Hội đồng châu âu Về tội phạm mạng. Tham khảo tại: https://rm.coe.int/16802fa422. Truy cập ngày 18/04/2020

7. Carolina Rossini and Natalie Green, “CYBERSECURITY AND HUMAN RIGHTS” (An ninh mạng và quyền con người). GCCS 2015 - Webinar series training summaries. Tham khảo tại:

https://www.gp-digital.org/wp-content/uploads/2015/06/GCCS2015-Webinar- Series-Introductory-Text.pdf. Truy cập ngày 01/05/2020

8. “Chiến lược An ninh không gian mạng quốc gia - Xu hướng toàn cầu trên không gian mạng”, đăng ngày 08/10/2016. Tham khảo tại: https://cybersecurityandvietnam.blogspot.com/2016/10/chien-luoc-ninh-khong- gian-mang-quoc.html .Truy cập ngày 01/05/2020

9. Cystack, “Tình hình an ninh mạng Website 2019”. Tham khảo tại: https://cystack.net/vi/resource/tinh-hinh-an-ninh-mang-2019/ .Truy cập ngày 01/05/2020

10. “Definition of information” . Tham khảo tại:

https://www.merriam-webster.com/dictionary/information.Truy cập ngày 04/05/2020

11. D. Bùi, “Phải vào cuộc lập tức khi xảy ra sự cố an ninh mạng”, Tạp chí tài chính, đăng ngày 25/11/2019.

12. Eric Luiijf, Kim Besseling, Patrick de Graaf, “Nineteen National Cyber Security Stategies” (19 chiến lược an ninh mạng quốc gia), 1/2013. Article in International Journal of Critical infrastructure protection

13. Giao Tuyến ,“Hiểu về Luật an ninh mạng”, Tạp chí Ban Tuyên giáo Trung ương, đăng ngày 17/07/2018.

14. Hanoimoi, “Sau hơn một năm thực hiện Luật An ninh mạng: Bảo đảm an toàn, an ninh thông tin”, báo Tuyên Quang, đăng ngày 03/03/2020.

15. Hoàng Anh, “Google theo dõi vị trí của bạn ở mọi nơi qua Google Maps” . SecurityDaily, đăng ngày 14/08/2018

16. “Information” . Tham khảo tại: https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/information?q=infor mation. Truy cập ngày 15/05/2020

17. ITU.“Global Cybersecurity Index (GCI) 2017” (Liên minh Viễn thông Quốc tế- Chỉ số an ninh mạng toàn cầu 2017). Tham khảo tại: https://www.itu.int/dms_pub/itu-d/opb/str/D-STR-GCI.01-2017-PDF-E.pdf. Truy cập ngày 25/05/2020

18. Kaspersky, “An ninh mạng Việt Nam chuyển biến tích cực trong năm 2019”, đăng ngày 05/03/2020.

19. “Luật an ninh mạng và những điều cần biết”. Tham khảo tại: https://vanhocnghethuat.files.wordpress.com/2019/01/savenet- camnangluatanninhmang-nhungdieucanbiet.pdf. Truy cập ngày 27/05/2020

20. Mannheimer Swartling, “Cybersecurity Law Overview”. 4/2017. Tham khảo tại: https://www.mannheimerswartling.se/globalassets/publikationer/cybersecurity-law- overview.pdf. Truy cập ngày 08/05/2020