Về Nguồn Thông Tin Phục Vụ Cho Phân Tích

nghiệp chỉ ra được các yếu tố tác động đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp và nguyên nhân của những tác động đó, từ đó đề xuất các giải pháp cải thiện hoặc phát huy phù hợp. Muốn thấy được bản chất của nội dung phân tích thì các chỉ tiêu phân tích phải được chi tiết đến mức thấp nhất và điều này không thể thực hiện được nếu chỉ sử dụng phương pháp so sánh.

Tóm lại, đối với phương pháp phân tích hiệu quả kinh doanh mà các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đang sử dụng, có thể tóm tắt các ưu điểm và hạn chế như sau:

Về mặt thực hiện được: các doanh nghiệp đã thực hiện phân tích hiệu quả kinh doanh đều sử dụng phương pháp so sánh bằng cách so sánh các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh giữa các kỳ kinh doanh khác nhau của doanh nghiệp.

Về mặt chưa thực hiện được: số liệu của doanh nghiệp chưa được so sánh với số liệu của các doanh nghiệp trong ngành và của trung bình ngành, phương pháp phân tích sử dụng còn đơn điệu, không đánh giá được bản chất sự biến động của chỉ tiêu.

Như vậy, việc sử dụng phương pháp phân tích đơn điệu và không khai thác được các phương pháp phân tích có giá trị cung cấp thông tin cao nên các kết luận từ quá trình phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ chưa thực sự phục vụ hữu ích cho công tác quản lý và ra quyết định của doanh nghiệp.

2.3.3. Về nguồn thông tin phục vụ cho phân tích

Hiện nay, hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đang được tiến hành một cách đại khái, qua loa, do đó các doanh nghiệp cũng chưa có sự quan tâm thích đáng đối với việc thu thập thông tin phục vụ phân tích.

Thực trạng chung của các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ hiện nay là khi tiến hành phân tích hiệu quả kinh doanh thì

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 278 trang tài liệu này.

ngoài hai tài liệu chủ yếu được sử dụng phục vụ cho quá trình phân tích bao gồm Bảng cân đối kế toán và Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, doanh nghiệp chỉ sử dụng thêm một số tài liệu của Phòng Kế hoạch như các số liệu định mức, số liệu kế hoạch. Thêm vào đó, các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đều chưa tham gia niêm yết trên thị trường chứng khoán nên yêu cầu về tính minh bạch của thông tin chưa được chú trọng, điều này đã dẫn đến việc cố ý điều chỉnh một số thông tin so với thực tế. Như vậy có thể thấy rằng, các tài liệu này chủ yếu là tài liệu được thu thập từ bên trong doanh nghiệp và có một số tài liệu đã bị điều chỉnh nên không đủ để doanh nghiệp căn cứ vào đó để đưa ra các đánh giá, nhận xét về hiệu quả kinh doanh của mình. Mặt khác, do không có các tài liệu so sánh với các doanh nghiệp khác trong cùng ngành nên doanh nghiệp cũng không thể đưa ra các nhận xét chính xác về hiệu quả kinh doanh của mình đang ở vị trí cao hay thấp trong ngành. Chính vì vậy, các thông tin do quá trình phân tích hiệu quả kinh doanh cung cấp sẽ có thể không đảm bảo độ chính xác, dẫn tới việc tư vấn cho quá trình ra quyết định của nhà quản lý cũng sẽ sai lệch và làm cho hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp không còn ý nghĩa.

Tóm lại, có thể tóm tắt các ưu điểm và hạn chế về nguồn thông tin phục vụ phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ như sau:

Về mặt thực hiện được: đã sử dụng nhiều thông tin bên trong doanh nghiệp như các thông tin từ hệ thống kế toán, từ các bộ phận khác trong doanh nghiệp.

Về mặt chưa thực hiện được: chất lượng thông tin không đảm bảo tính chính xác do trình độ của nhân viên các bộ phận trong doanh nghiệp, cũng

như ảnh hưởng của cơ chế minh bạch thông tin, mặt khác các doanh nghiệp vẫn còn chưa sử dụng thông tin bên ngoài doanh nghiệp.

Như vậy, nguồn thông tin phục vụ phân tích hiệu quả kinh doanh tưởng chừng như đơn giản và không ảnh hưởng đến kết quả phân tích nhưng nếu doanh nghiệp thực hiện phân tích hiệu quả kinh doanh với nguồn tài liệu không đầy đủ thì sẽ làm mất ý nghĩa của các thông tin do quá trình phân tích cung cấp.

2.3.4. Về nội dung phân tích

Như đã trình bày trong phần trước của luận án, các nội dung mà doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu đã phân tích chỉ bao gồm phân tích khái quát hiệu quả kinh doanh qua các chỉ tiêu kết quả được trình bày trên Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, phân tích tốc độ luân chuyển và sức sinh lời của các yếu tố đầu vào.

Nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh đầy đủ phải bao gồm phân tích khái quát hiệu quả kinh doanh qua Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, phân tích hiệu suất sử dụng chi phí hay các yếu tố đầu vào, phân tích tốc độ luân chuyển của chi phí hay các yếu tố đầu vào, phân tích sức sinh lời của chi phí hay các yếu tố đầu vào và phân tích hiệu quả xã hội.

Tuy nhiên, từ thực trạng phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ, có thể thấy rằng, trong nội dung phân tích của các doanh nghiệp này vẫn còn thiếu nhiều nội dung phân tích, cụ thể:

Nội dung phân tích hiệu suất sử dụng chi phí hay các yếu tố đầu vào và phân tích hiệu quả xã hội còn bị bỏ ngỏ hoàn toàn. Phân tích hiệu suất sử dụng chi phí hay các yếu tố đầu vào mặc dù không phải là nội dung phân tích quan trọng nhất nhưng nếu thiếu nội dung này thì các kết luận phân tích của doanh nghiệp không thể đánh giá toàn bộ mọi mặt của hoạt động kinh doanh.

Phân tích hiệu quả xã hội mặc dù là nội dung có vẻ như không liên quan gì đến hiệu quả kinh doanh nhưng thực chất doanh nghiệp kinh doanh chỉ thực sự có hiệu quả khi đạt được cả các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả xã hội. Chẳng hạn, thu nhập bình quân của người lao động, tình hình thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước là các chỉ tiêu thể hiện hiệu quả xã hội thu được khi doanh nghiệp kinh doanh có hiệu quả lại không hề được đề cập trong nội dung phân tích của các doanh nghiệp.

Còn trong nội dung phân tích sức sinh lời và tốc độ luân chuyển của chi phí hay các yếu tố đầu vào, các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ chỉ quan tâm phân tích sức sinh lời và tốc độ luân chuyển của các yếu tố đầu vào và chủ yếu tập trung vào một số loại tài sản mà bỏ qua hẳn nội dung phân tích sức sinh lời và tốc độ luân chuyển của chi phí và một số yếu tố đầu vào khác.

Chẳng hạn, số lượng lao động doanh nghiệp sử dụng tại mỗi thời điểm trong quá trình sản xuất kinh doanh sẽ tác động không nhỏ đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp nhưng các chỉ tiêu phản ánh sức sinh lời của lao động lại không được các doanh nghiệp quan tâm. Hay chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là loại chi phí chiếm tỷ trọng cao trong tổng chi phí sản xuất, lên đến 70%, cũng không được các doanh nghiệp quan tâm phân tích.

Tóm lại, đối với nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ, có thể tổng hợp các mặt đã thực hiện được và chưa thực hiện được như sau:

Về mặt thực hiện được: các doanh nghiệp đã thực hiện các nội dung phân tích khái quát hiệu quả kinh doanh, phân tích tốc độ luân chuyển của các yếu tố đầu vào và phân tích sức sinh lời của các yếu tố đầu vào.

Về mặt chưa thực hiện được: còn thiếu các nội dung phân tích hiệu suất sử dụng chi phí hay các yếu tố đầu vào, phân tích tốc độ luân chuyển của chi phí, phân tích sức sinh lời của chi phí và phân tích hiệu quả xã hội.

Như vậy, về nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh, các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ cần bổ sung thêm một số nội dung để có thể đảm bảo đánh giá được mọi mặt hiệu quả của hoạt động kinh doanh.

2.3.5. Về hệ thống chỉ tiêu phân tích

Cùng với các nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh đã được xác định, doanh nghiệp sẽ xác định hệ thống chỉ tiêu phân tích tương ứng để có thể thực hiện được các nội dung này.

Như đã đánh giá ở phần 2.3.4 (trang 125), nội dung phân tích hiệu quả kinh doanh mà các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đã tiến hành là không đầy đủ do đó dẫn đến hệ thống chỉ tiêu phân tích tương ứng cũng không đầy đủ.

Thêm vào đó, do chưa có một hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh thống nhất nên trên thực tế mỗi doanh nghiệp lại lựa chọn các chỉ tiêu phân tích khác nhau. Việc lựa chọn chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ hiện nay hầu hết đều dựa trên quan điểm của nhà quản lý, chủ doanh nghiệp và căn cứ vào thời điểm doanh nghiệp tiến hành phân tích để sắp xếp mức độ quan trọng của các chỉ tiêu cũng như số lượng các chỉ tiêu phân tích.

Chúng tôi cho rằng nếu có một hệ thống chỉ tiêu chuẩn để phân tích hiệu quả kinh doanh thì các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ sẽ căn cứ vào đó để xác định các chỉ tiêu sử dụng cho doanh nghiệp mình nhưng phải đảm bảo đầy đủ các chỉ tiêu trọng yếu nhất. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, cũng giống như nhiều ngành công nghiệp khác, ngành

công nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu vẫn chưa có một hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh chuẩn hóa. Chính vì vậy, hầu hết các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ vẫn chưa có sự thống nhất trong vấn đề xác định chỉ tiêu nào là chỉ tiêu quan trọng không thể bỏ qua, chỉ tiêu nào phản ánh rõ nhất bản chất hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Chính vì sự khác biệt trong hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh đã gây khó khăn trong việc so sánh, đánh giá mức độ hiệu quả giữa các doanh nghiệp cùng ngành.

Mặt khác, bên cạnh sự không thống nhất về hệ thống chỉ tiêu phân tích, giữa các doanh nghiệp còn khác nhau cả về cách xác định một số chỉ tiêu. Ví dụ, chỉ tiêu “Sức sinh lời từ doanh thu” tại Công ty cổ phần Công nghệ gỗ Đại Thành được xác định bằng cách so sánh tương quan giữa lợi nhuận sau thuế với doanh thu thuần từ bán hàng và cung cấp dịch vụ, nhưng tại Công ty cổ phần Gia Đại Toàn lại so sánh với tổng số thu nhập thuần. Ngoài ra, khi sử dụng các yếu tố đầu vào trong tính toán các doanh nghiệp sử dụng ngay trị số của các chỉ tiêu tại thời điểm cuối năm mà không lấy số bình quân, vì vậy sẽ làm giảm tính chính xác của chỉ tiêu phân tích.

Một vấn đề nữa cũng cần được đề cập đó là các chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh đã được chọn lựa sử dụng ở các doanh nghiệp này hầu như chỉ có thể dùng đánh giá hiệu quả kinh doanh một cách riêng lẻ mà chưa có sự liên hệ về mặt bản chất giữa các chỉ tiêu. Chính vì vậy, việc xác định nguyên nhân tác động đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp cũng như đề xuất các biện pháp cải thiện sẽ không đảm bảo chính xác hoàn toàn và rất khó khăn.

Tóm lại, về hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh mà các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đã dùng trong phân tích, có thể tóm tắt các ưu và nhược điểm như sau:

Về mặt thực hiện được: đã có các chỉ tiêu phân tích khái quát hiệu quả kinh doanh, các chỉ tiêu đánh giá số vòng quay của các loại tài sản và các chỉ tiêu đánh giá sức sinh lời của tài sản, nguồn vốn.

Về mặt chưa thực hiện được: còn thiếu các chỉ tiêu phân tích liên quan đến chi phí, thêm vào đó, giữa các doanh nghiệp còn chưa thống nhất về hệ thống chỉ tiêu phân tích cũng như cách xác định các chỉ tiêu, đồng thời chưa phân tích được mối liên hệ giữa các chỉ tiêu hiệu quả kinh doanh.

Như vậy, mặc dù các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ đã thiết lập được một hệ thống chỉ tiêu phân tích hiệu quả kinh doanh tuỳ thuộc vào mục đích phân tích của từng doanh nghiệp nhưng các chỉ tiêu được chọn lựa còn chưa được chuẩn hoá và chưa xác định được các chỉ tiêu trọng yếu không thể bỏ qua khi tiến hành phân tích.

Kết luận chương 2

Nội dung chương 2 đã khái quát về ngành chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ và đánh giá thực trạng phân tích hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp trong ngành thông qua tài liệu của một số doanh nghiệp đã tiến hành hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh. Thực trạng phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp này còn bị ảnh hưởng rất nhiều bởi quy mô của doanh nghiệp, do đó công tác phân tích chưa được chú trọng và quan tâm đúng mức một phần xuất phát từ các hiểu biết về hiệu quả kinh doanh chưa đầy đủ. Chính vì vậy, công tác phân tích hiệu quả kinh doanh vẫn còn rất sơ sài, được thực hiện như một việc bắt buộc phải làm hơn là cần thiết phải làm và vẫn còn nặng về hình thức.

Chúng ta đều biết rằng thực trạng phân tích hiệu quả kinh doanh đang diễn ra tại các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ không phải là một cá biệt mà đó là thực trạng chung của ngành công nghiệp

Việt Nam. Bất cập này không thể chỉ giải quyết trong một sớm một chiều mà phải được xác định là một vấn đề quan trọng cần đưa vào lộ trình cải tổ doanh nghiệp nói riêng và ngành công nghiệp nói chung trong thời gian tới.

Trước khi tiếp tục với các nội dung ở chương 3, một lần nữa cần khẳng định rằng phân tích hiệu quả kinh doanh giúp nhà quản trị có cái nhìn tổng thể trên cơ sở phân tích bản chất của vấn đề nghiên cứu, từ đó dựa vào các kết luận phân tích để quyết định các chiến lược kinh doanh đúng đắn, một mặt khắc phục điểm yếu, một mặt phát huy điểm mạnh của hoạt động kinh doanh. Xuất phát từ tầm quan trọng đã được đề cập của hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh trong doanh nghiệp, nội dung chương 3 sẽ đề cập đến các quan điểm và giải pháp hoàn thiện hoạt động phân tích hiệu quả kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến gỗ xuất khẩu khu vực Nam Trung bộ và điều kiện để có thể thực hiện các giải pháp đó.