Giao kết Hợp đồng trong Đấu thầu theo pháp luật Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

NGUYỄN THỊ THU HIỀN

GIAO KẾT HỢP ĐỒNG TRONG ĐẤU THẦU THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 97 trang tài liệu này.

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

NGUYỄN THỊ THU HIỀN

GIAO KẾT HỢP ĐỒNG TRONG ĐẤU THẦU THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM

Chuyên ngành : Luật Kinh tế

Mã số : 60 38 50

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Ngô Huy Cương

Trang bìa phụ Lời cam đoan Mục lục

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

Chương 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ GIAO KẾT HỢP 5

ĐỒNG TRONG ĐẤU THẦU

1.1 Khái quát chung về đấu thầu 5

1.1.1 Khái niệm và bản chất pháp lý của đấu thầu 5

1.1.2 Hình thức đấu thầu 11

1.1.3 Quá trình đấu thầu 15

1.2 Nội dung pháp lý cơ bản của giao kết hợp đồng trong đấu 19 thầu

1.2.1 Chủ thể giao kết 19

1.2.2 Đề nghị giao kết và chấp thuận đề nghị giao kết hợp đồng 22 trong đấu thầu

1.2.3 Điều kiện có hiệu lực của hợp đồng được giao kết trong đấu 29 thầu

1.2.4 Nội dung và hình thức của hợp đồng đấu thầu 31

1.3 Giao kết hợp đồng trong đấu thầu trên thế giới 34

1.3.1 Luật mẫu về đấu thầu của UNCITRAL 34

1.3.2 Ngân hàng Quốc tế (WB) 35

1.3.3 Ngân hàng phát triển Châu Á (ADB) 38

1.3.4 Ngân hàng Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JBJC) 39

1.3.5 Đấu thầu xây dựng tại Nga 39

Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIAO 42 KẾT HỢP ĐỒNG TRONG ĐẤU THẦU TẠI VIỆT NAM

2.1 Pháp luật điều chỉnh về giao kết hợp đồng trong đấu thầu tại 42 Việt Nam

2.1.1 Lịch sử phát triển của quy định pháp lý về đấu thầu và giao 42 kết hợp đồng trong đấu thầu tại Việt Nam

2.1.2 Hệ thống văn bản điều chỉnh quan hệ pháp luật trong đấu 44 thầu

2.2 Thực trạng giao kết hợp đồng trong đấu thầu tại Việt Nam 47 hiện nay

2.2.1 Biểu hiện thiếu minh bạch và công bằng trong việc đưa ra 50 lời mời thương lượng

2.2.2 Thư giảm giá: đỉnh cao của đấu thầu 52

2.2.3 Một số vụ việc vi phạm cụ thể 54

Chương 3. PHƯƠNG HƯỚNG HOÀN THIỆN PHÁP 66

LUẬT VỀ GIAO KẾT HỢP ĐỒNG TRONG ĐẤU THẦU TẠI VIỆT NAM

3.1 Đánh giá về pháp luật giao kết hợp đồng trong đấu thầu và 66 thực tiễn áp dụng tại Việt Nam

3.1.1 Đánh giá pháp luật trong giao kết hợp đồng trong đấu thầu 66 tại Việt Nam

3.1.2 Đánh giá việc áp dụng quy định pháp luật về giao kết hợp 70 đồng trong đấu thầu trong thực tế

3.2 Định hướng hoàn thiện 72

3.2.1 Kế thừa giá trị pháp luật hiện hành, tiếp thu có chọn lọc kinh 72 nghiệm pháp lý trên thế giới

3.2.2 Hoàn thiện quy định, đảm bảo sự tương xứng, thống nhất 73 với các quy định pháp luật

3.3 Kiến nghị giải pháp hoàn thiện 74

3.3.1 Hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật điều chỉnh về đấu 74 thầu nói chung và giao kết hợp đồng trong đấu thầu nói

riêng

3.3.2 Nâng cao năng lực cán bộ quản lý, điều hành công tác đấu 77 thầu

KẾT LUẬN 80

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 82

MỞ ĐẦU

I. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài

Nói đến doanh nghiệp Nhà nước là nhắc đến bài toán đau đầu về việc quản lý và sử dụng vốn, bởi lẽ khi nhà quản lý không phải là chủ sở hữu, lại thiếu đi một cơ chế kiểm soát hiệu quả thì miếng bánh lợi ích rất dễ bị cắt xén như hiện tượng doanh nghiệp “ngoài khơi” bơi trên Doanh nghiệp Nhà nước [20]. Bởi vậy, các nhà làm luật tìm tòi và phát hiện ra khá nhiều hình thức để giải quyết bài toán quản lý vốn nói trên, một trong số đó là hình thức đấu thầu.

Đấu thầu và các quy định pháp lý về đấu thầu có phạm vi điều chỉnh khá đặc biệt, chỉ áp dụng đối với các dự án của các doanh nghiệp Nhà nước, cơ quan Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức chính trị - xã hội – nghề nghiệp, đơn vị lực lượng vũ trang … hoặc các dự án có sử dụng vốn Nhà nước từ 30% trở lên cho mục tiêu đầu tư phát triển. Giới hạn này thể hiện tham vọng quản lý nguồn vốn Nhà nước khi thực hiện đầu tư dự án, nghĩa là để đảm bảo việc sử dụng tiền Nhà nước có hiệu quả theo một trình tự và thủ tục chặt chẽ. Hợp đồng được ký kết giữa nhà thầu và đại diện chủ đầu tư là sự phản ánh kết quả đấu thầu, là thành quả của một quá trình giao kết. Xét về mặt pháp lý, giao kết hợp đồng trong đấu thầu là quá trình lâu dài từ việc xác lập lời mời thương lượng đến lời mời giao kết của nhà thầu, chấp nhận đề nghị giao kết bằng quyết định phê duyệt của chủ đầu tư và hoàn thành bằng việc ký kết hợp đồng thầu.

Có thể thấy, quy định về đấu thầu được xem như những quy định mang nặng tính hình thức, khi mà yếu tố thời gian, quy trình thực hiện, giấy tờ, văn bản … là những yếu tố khẳng định tính hợp pháp của việc thực hiện đấu thầu. Tuy nhiên, vấn đề quan trọng là ý chí thực của các bên thông qua việc

giao kết hợp đồng đấu thầu (tất nhiên ý chí này phải phù hợp với pháp luật và lợi ích xã hội). Việc quy định nặng về hình thức nhiều khi dẫn đến bác bỏ vô lý ý chí thực của các bên, thậm chí sử dụng hình thức để che dấu ý chí thực dẫn đến hợp pháp hóa hợp đồng dù không thỏa mãn các điều kiện cơ bản của hợp đồng. Thiết nghĩ, việc thực hiện đấu thầu để chọn ra đơn vị có đủ năng lực thực hiện dự án sẽ vẫn tiếp tục được thực hiện, bởi lẽ doanh nghiệp Nhà nước (dù hình thức pháp lý đang được chuyển đổi thành dạng công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Nhà nước và Công ty cổ phần) và các tập đoàn kinh tế vẫn tiếp tục tồn tại và đóng vai trò nhất định trong đời sống kinh tế đất nước, lẽ dĩ nhiên, cơ chế kiềm tỏa vẫn tiếp tục được nghiên cứu và hoàn thiện. Do đó, việc xem xét về giao kết hợp đồng trong quá trình đấu thầu có ý nghĩa thực tiễn khá lớn nhằm tổng kết, đánh giá và bước đầu đem lại những ý kiến pháp lý góp phần hoàn thiện quy định pháp luật về đấu thầu trong sự tương xứng với các quy định về hợp đồng hiện đang được gấp rút sửa đổi tại Bộ luật Dân sự 2005.

Chính vì vậy tôi lựa chọn đề tài “Giao kết Hợp đồng trong Đấu thầu theo pháp luật Việt Nam” làm đề tài luận văn thạc sỹ của mình. Hi vọng rằng với đề tài này, luận văn sẽ góp phần thiết thực vào việc hoàn thiện các quy định pháp lý về hợp đồng nói chung và hợp đồng trong đấu thầu nói riêng.

II. Tình hình nghiên cứu của đề tài

Pháp luật về đấu thầu và giao kết hợp đồng trong đấu thầu không phải là một nội dung mới mẻ tại Việt Nam. Hiện nay đã có khá nhiều đề tài cũng như các bài nghiên cứu pháp lý, các bài báo bàn về vấn đề này, ở góc độ vĩ mô hoặc nghiên cứu chuyên sâu về từng lĩnh vực như đấu thầu xây lắp, đấu thầu mua sắm hàng hóa, đấu thầu tư vấn … Các nhà nghiên cứu tiếp cận ở khá nhiều góc độ như nội dung về cơ sở pháp lý về hợp đồng đấu thầu, hạn

chế cạnh tranh trong đấu thầu, hoặc các biện pháp pháp lý để nâng cao công tác đấu thầu …

Tính đến thời điểm này, đây là luận văn thạc sỹ đầu tiên nghiên cứu về “Giao kết Hợp đồng trong Đấu thầu theo pháp luật Việt Nam”. Luận văn được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu của bản thân kết hợp tham khảo thông tin tại các nguồn sách, báo, thông tin trên mạng internet.

III. Mục đích nghiên cứu của đề tài

Luận văn nghiên cứu về các quy định pháp lý hiện hành, phân biệt giao kết hợp đồng trong đấu thầu với các dạng thức hợp đồng thông thường khác. Xem xét các giai đoạn trong quá trình giao kết, nội dung và bản chất pháp lý. Đồng thời, đánh giá thực trạng giao kết hợp đồng thầu nhằm làm sáng rõ các quy định pháp lý, nêu ra những bất cập và định hướng sửa đổi, bổ sung nhằm hoàn thiện các quy định pháp luật về giao kết hợp đồng trong đấu thầu.

IV. Phạm vi nghiên cứu

Luận văn tập trung nghiên cứu các quy định pháp lý về giao kết hợp đồng trong đấu thầu, sử dụng các quy định chung của Bộ luật Dân sự trên cơ sở đối chiếu xem xét với pháp luật chuyên ngành: Luật Đấu thầu. Việc giao kết hợp đồng sẽ được xem xét từ khi gửi đề nghị giao kết hợp đồng, chấp nhận đề nghị và giao kết hợp đồng chính thức giữa các bên, các học thuyết pháp lý và trình tự thực hiện. Luận văn không có tham vọng lý giải sâu sắc về việc giao kết hợp đồng trong đấu thầu bởi sự phức tạp và chặt chẽ về mặt hình thức mà tiến hành nghiên cứu trên cơ sở nền tảng lý luận chung về giao kết hợp đồng để đánh giá, phân tích về hợp đồng trong đấu thầu.

V. Phương pháp nghiên cứu

Luận văn kết hợp tổng thể nhiều phương pháp nghiên cứu:

- Phương pháp so sánh, đối chiếu giữa các quy định trong Bộ luật Dân sự và các văn bản pháp luật về đấu thầu, so sánh giữa các quy định