Giải pháp nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn công thương - chi nhánh Hà Nội

nhằm tăng doanh thu, phân tán rủi ro, mang lại hiệu quả kinh doanh cho hoạt động kinh doanh của chi nhánh.

2.4.2. Đánh giá chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội

2.4.2.1. Kết quả đạt được

Qua việc phân tích thực trạng chất lượng cho vay DNVVN của SaiGonBank Hà Nội trong giai đoạn 2011- 2013, có thể thấy hoạt động cho vay DNVVN tại chi nhánh đã có sự phát triển và tăng trưởng qua các năm. SaiGonBank Hà Nội nhận thức được tầm quan trọng của DNVVN trong nền kinh tế thị trường cũng như tầm quan trọng của cho vay DNVVN trong hoạt động kinh doanh nói chung của chi nhánh. Vì vậy trong thời gian qua SaiGonBank Hà Nội đã không ngừng nâng cao chất lượng cho vay DNVVN, quan tâm một cách đồng đều, không chỉ tập trung chủ yếu vào các khách hàng là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp lớn như trước mà còn chú ý nhiều đến DNVVN. Những kết quả đạt được là sự kết hợp của nhiều nhân tố khách quan cũng như sự chủ động trong hoạt động cho vay DNVVN của SaiGonBank Hà Nội, có thể kể đến như:

Lãi suất của SaiGonBank Hà Nội tương đối cạnh tranh

So với nhiều ngân hàng khác đang hoạt động trên cùng địa bàn, lãi suất của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội tương đối cạnh tranh và không thu bất kỳ loại phí nào liên quan đến khoản vay nên được khách hàng đánh giá cao và đó là những tiền đề vững chắc để SaiGonBank Hà Nội đạt được chất lượng cho vay đối với DNVVN trong thời gian qua.

Quy mô cho vay đối với DNVVN của ngân hàng ngày càng được mở rộng

Điều này được thể hiện ở sự tăng lên liên tục của doanh số cho vay, dư nợ cho vay cả về số lượng cũng như tỷ trọng trên tổng khối lượng của toàn chi nhánh trong các năm qua. Năm 2013 doanh số cho vay DNVVN đạt 1.015,1 tỷ đồng tăng 259,7 tỷ đồng so với năm 2011. Tỷ trọng dư nợ cho vay DNVVN năm 2011 là 42,3%, năm 2013 là 56,8%. SaiGonBank Hà Nội đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn ngắn hạn, đồng thời cũng dần mở rộng cho vay dài hạn cho DNVVN cả bằng nội tệ lẫn ngoại tệ.

Tỷ lệ nợ quá hạn – nợ xấu tương đối an toàn

Mặc dù những năm vừa qua hoạt động kinh doanh của ngân hàng gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng của nền kinh tế khó khăn, sự biến động mạnh của tỷ giá, lãi suất, chịu áp lực đáp ứng về các tỷ lệ an toàn do NHNN Việt Nam đặt ra nhưng tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu đối với hoạt động cho vay DNVVN vẫn được đảm bảo. Năm 2011 tỷ lệ nợ xấu cho vay DNVVN là 0,95%, năm 2013 tỷ lệ này là 0,94 % đều thấp

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 49 trang tài liệu này.

hơn so với kế hoạch chi nhánh đặt ra. Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, khi các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp lớn gặp phải nhiều vướng mắc trong sản xuất kinh doanh, hiệu quả sử dụng vốn bị giảm sút, không tương xứng với các nguồn lực được đầu tư thì các DNVVN lại đang phát huy được thế mạnh của mình về quy mô nhỏ gọn và tính chất linh hoạt, dễ thích nghi.

Lợi nhuận từ hoạt động cho vay DNVVN khá cao và ngày càng tăng lên

Năm 2011 lợi nhuận thu được từ cho vay DNVVN là 6,98 tỷ vượt 5% so với kế hoạch của NHTM Sài Gòn Công Thương giao cho đầu năm, năm 2012 lợi nhuận thu được tăng 49% so với năm 2011, đạt 10,4 tỷ, năm 2013 lợi nhuận thu được là 17,2 tỷ, tăng 65,4% so với năm 2012,vượt 20% so với kế hoạch được giao. Qua đó cho thấy mục tiêu chất lượng cho vay DNVVN của chi nhánh đã luôn được đảm bảo và củng cố, góp phần nâng cao tầm quan trọng của hoạt động cho vay DNVVN trong hoạt động kinh doanh của ngân hàng.

Nâng cao chất lượng cho vay với DNVVN đã giúp SaiGonBank Hà Nội đạt được nhiều kết quả đáng kể. SaiGonBank Hà Nội vừa có thể nâng cao hiệu quả kinh doanh, vừa phát triển các nghiệp vụ ngân hàng hiện đại, nâng cao uy tín, thị phần, khả năng cạnh tranh, đồng thời thông qua các giao dịch của khách hàng có thêm nguồn thu từ các hoạt động dịch vụ đi kèm.

2.4.2.2. Hạn chế còn tồn tại

Bên cạnh những kết quả đạt được thì chất lượng cho vay đối với DNVVN của SaiGonBank Hà Nội vẫn còn một số hạn chế cần được khắc phục. Đó là:

Hoạt động cho vay DNVVN chưa tương xứng

Mặc dù chi nhánh đã có sự quan tâm đến công tác cho vay DNVVN xác định các DNVVN là khách hàng tiềm năng, quan trọng; mở rộng và nâng cao chất lượng cho vay DNVVN là mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển của chi nhánh. Tuy nhiên, hoạt động cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội vẫn chưa tương xứng với khả năng của ngân hàng và tiềm năng của các doanh nghiệp này. So với số lượng DNVVN hiện nay ở nước ta - 500000 doanh nghiệp, chiếm khoảng 98% tổng số doanh nghiệp hoạt động trên cả nước, số DNVVN có quan hệ tín dụng tại SaiGonBank Hà Nội vẫn chưa nhiều (60 DNVVN). Đặc biệt, với nhu cầu vốn vay của các DNVVN ngày càng cao, hoạt động SXKD của các DNVVN cũng ngày càng có hiệu quả hơn thì doanh số cho vay và mức dư nợ đối với nhóm khách hàng này của ngân hàng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu, mặc dù đã có sự tăng lên cả về khối lượng lẫn tỷ trọng so với toàn chi nhánh.

Nợ xấu – nợ quá hạn có nguy cơ tăng

Tỷ trọng nợ xấu vẫn còn tiềm ẩn nguy cơ bị tăng cao trở lại, còn một số khoản nợ chưa được giải quyết dứt điểm, tỷ lệ nợ quá hạn vẫn còn khá cao. Quá trình thu nợ gặp nhiều khó khăn chính vì thế mà năm 2012 tỷ lệ nợ xấu là 0,97%, tỷ lệ nợ quá hạn là 2,8%, cho thấy công tác dự báo và đánh giá ảnh hưởng của môi trường kinh doanh đối với dự án cho vay vẫn còn chưa tốt, chất lượng cho vay DNVVN có phần sụt giảm so với năm 2011. Doanh số thu nợ cũng dần dần tăng lên nhưng tốc độ tăng vẫn còn thấp hơn so với doanh số cho vay, so với những nỗ lực của cán bộ ngân hàng thì thực sự vẫn còn nhiều điểm cần cố gắng.

Cho vay không cần TSĐB còn nhiều rào cản

Hiện nay, mặc dù NHNN đã cho phép các ngân hàng thương mại tự quyết định việc cho vay không có tài sản đảm bảo, thực tế các DNVVN đang ngày càng hoạt động có uy tín hơn, ngân hàng nên mở rộng hình thức cho vay tín chấp đối với nhóm khách hàng này. Tuy nhiên, số doanh nghiệp được SaiGonBank Hà Nội cho vay không cần tài sản đảm bảo vẫn chiếm tỷ lệ rất ít (<25 % ), kèm theo nhiều điều kiện khắt khe. Chính điều đó đã trở thành rào cản để các DNVVN có thể tiếp cận với vốn vay ngân hàng.

Một bộ phận cán bộ nhân viên chưa nêu cao tinh thần trách nhiệm trong công việc, chưa phát huy được năng lực làm việc và chưa thực sự tuân thủ các quy định trong kinh doanh và quản lý của ngân hàng.

2.4.2.3. Nguyên nhân của hạn chế

(1) Nguyên nhân khách quan

Môi trường kinh tế

Tình hình kinh tế chưa ổn định, tỷ giá biến động phức tạp, lạm phát, giá cả nguyên vật liệu tăng cao ảnh hưởng bất lợi đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp cũng như ngân hàng, tình hình sản xuất kinh doanh khó khăn gây ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng trả nợ của các DNVVN.

Môi trường pháp lý

Môi trường pháp lý chưa hoàn thiện, các chính sách tiền tệ, chính sách thuế thường xuyên được sửa đổi và bổ sung, điều chỉnh nhưng việc truyền tải đến ngân hàng thường chậm làm ảnh hưởng đến công tác hoạch định chính sách của ngân hàng. Chính sách tiền tệ của NHNN có nhiều biến động làm ảnh hưởng đến hoạt động tín dụng nói chung và hoạt động cho vay DNVVN nói riêng như: quy định về lãi suất thoả thuận, quy định về tỷ lệ an toàn vốn. Chi nhánh không thể xây dựng kế hoạch cho vay DNVVN mang tính dài hạn mà chủ yếu là xây dựng kế hoạch trong từng năm.

Các quy định về việc đăng kí kinh doanh, các quy định về chế độ kế toán, và báo cáo tài chính cụ thể như: những quy định về chế độ kiểm toán bắt buộc, các chuẩn mực kế toán bắt buộc chưa thỏa đáng dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp nhỏ và vừa xây dựng báo cáo thuế mang tính chất đối phó với cơ quan thuế, nộp báo cáo tài chính không trung thực cho ngân hàng.

Ngoài ra còn có nguyên nhân hiện nay trên địa bàn hoạt động của SaiGonBank Hà Nội có rất nhiều các chi nhánh của ngân hàng thương mại khác đang cùng họat động nên mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng gay gắt, đã làm ảnh hưởng đến kết quả hoạt động kinh doanh của chi nhánh.

(2) Nguyên nhân chủ quan

Từ phía SaiGonBank Hà Nội

Cơ sở vật chất còn nhiều khó khăn

SaiGonBank Hà Nội là một chi nhánh lớn, tuy được thành lập hơn 15 năm nay song cơ sở vật chất của ngân hàng phục vụ cho việc cho vay DNVVN còn nhiều khó khăn như nguồn thông tin lưu trữ từ bản thân ngân hàng còn ít, các báo cáo tài chính của khách hàng hầu hết chưa được kiểm toán độc lập, nên cũng có ảnh hưởng đến thời gian và công tác tín dụng.

Thiếu thông tin tín dụng về DNVVN

Để quyết định cho vay đối với DNVVN, chi nhánh phải có một quá trình lựa chọn, thu thập thông tin, xử lý các thông tin đó một cách xác thực. Việc thu thập, khai thác và sử dụng nguồn thông tin khách hàng tại SaiGonBank Hà Nội vẫn còn hạn chế. Để có thể chọn lọc, đưa ra thông tin chính xác không phải là điều dễ dàng với chi nhánh bởi có nhiều doanh nghiệp che dấu tình hình tài chính hiện tại của mình, làm cho công tác thu thập thông tin của chi nhánh gặp nhiều khó khăn. Các thông tin mà CBTD thu thập được vẫn chỉ là những thông tin manh mún, rời rạc, chủ yếu là do doanh nghiệp cung cấp vì thế nó thường mang tính chủ quan.

Công tác thẩm định quá tải, thiếu chặt chẽ

Hồ sơ thẩm định sau khi được cán bộ tín dụng tiến hành phân tích thông qua sự kiểm tra của trưởng, phó Phòng tín dụng và cuối cùng là thông qua sự xét duyệt của giám đốc/phó giám đốc chi nhánh. Vì thế việc thực hiện kiểm tra sau của công tác này trở nên quá tải và không được chặt chẽ, do đó, hầu như không chỉ ra hết đước các tồn tại trong công tác thẩm định doanh nghiệp của ngân hàng.

Vẫn còn đặt nặng vấn đề TSĐB

Khi thẩm định và đưa ra các quyết định cho vay đối với DNVVN SaiGonBank Hà Nội vẫn còn đặt nặng vấn đề TSĐB. Trong khi đối với rất nhiều DNVVN dù có

những phương án/dự án sản xuất kinh doanh khả thi, có tiềm năng phát triển và thu lợi nhuận lớn, nhưng do quy mô hoạt động nhỏ, khả năng tài chính cũng như tiềm lực tài chính thấp đã làm cho họ không đáp ứng đủ điều kiện này.

Nguyên nhân từ phía DNVVN

Năng lực quản lý, năng lực lập dự án và thực hiện dự án của các DNVVN còn hạn chế

Đội ngũ quản lý của các DNVVN còn nhiều hạn chế về kiến thức, chuyên môn, kỹ năng quản lý. Số lượng DNVVN có quản lý giỏi, trình độ chuyên môn cao còn thấp, chưa được đào tạo bài bản về kinh doanh và quản trị kinh doanh. Do yếu về năng lực quản lý, DNVVN thiếu tầm nhìn chiến lược, thiếu năng lực kinh doanh và khả năng cạnh tranh, uy tín trên thị trường... dẫn đến tình trạng SXKD, khả năng sử dụng vốn của doanh nghiệp không hiệu quả. Do đó nhiều DNVVN khó khăn trong việc trả nợ chi nhánh.

Ngoài ra, yếu kém và hạn chế trong lập và trình bày dự án, thực hiện dự án, làm cho DNVVN khó tiếp cận được với nguồn vốn chi nhánh và khả năng trả nợ cho chi nhánh. Chính điều này đã làm cho các doanh nghiệp bỏ lỡ cơ hội vay vốn kinh doanh, làm cho chi nhánh ngần ngại, e dè khi cấp tín dụng cho doanh nghiệp.

DNVVN không đủ điều kiện đáp ứng được yêu cầu cho vay của chi nhánh

Phần lớn các ngân hàng cho vay dựa trên tài sản đảm bảo. Trong khi đó, nhiều DNVVN là những doanh nghiệp có quy mô vốn nhỏ, điều kiện nhà xưởng, máy móc, trang thiết bị còn lạc hậu, giá trị thấp; tài sản đảm bảo (chủ yếu là bất động sản) thường không đủ hồ sơ pháp lý về quyền sở hữu, quyền sử dụng, thiếu những giấy tờ liên quan... nên chưa đáp ứng được yêu cầu về tài sản đảm bảo của chi nhánh. Hơn nữa, với các DNVVN mới thành lập, cơ sở vật chất còn thiếu thốn, tình hình tài chính chưa ổn định... nhưng có nhu cầu vay vốn để mở rộng hoạt động SXKD lại càng khó tiếp cận vay vốn chi nhánh. Khi mà DNVVN chưa tạo được uy tín đối với chi nhánh, những khó khăn này là rào cản trong việc tiệp cận vốn vay của SaiGonBank Hà Nội.

Nhiều DNVVN sử dụng vốn vay sai mục đích, không đúng cam kết trong hợp đồng cho vay đã ký, hoặc không trả nợ đúng hạn cho chi nhánh

Nhiều DNVVN sau khi đã vay được vốn, lợi dụng lòng tin, sự giám sát thiếu chặt chẽ của chi nhánh đã sử dụng vốn vay vào các mục đích khác nhằm trục lợi cá nhân, hoặc đầu tư vào những dự án bất hợp pháp. Những khoản vay đó trở thành nợ khó đòi, nợ xấu nếu không có sự kiểm tra, giám sát thường xuyên, chặt chẽ, và biện pháp xử lý kịp thời của cán bộ tín dụng. Bên cạnh đó, có không ít DNVVN lại có hiện tượng chây ì, dây dưa, chần chừ trong việc trả nợ cho chi nhánh. Điều đó làm giảm chất lượng cho vay, ảnh hưởng đến SaiGonBank Hà Nội.

Chính vì những nguyên nhân mang tính chất khách quan và chủ quan trên đây nên dù SaiGonBank Hà Nội đã nhận thức rõ tầm quan trọng và tiềm năng phát triển của DNVVN nhưng việc mở rộng cho vay đối tượng này vẫn tồn tại hạn chế. Tuy nhiên, với chính sách phát triển đồng đều, mở rộng, bình đẳng với các đối tượng khách hàng và mực tiêu giảm thiểu rủi ro để nâng cao chất lượng cũng như lợi nhuận từ hoạt động cho vay DNVVN; chi nhánh đã và đang từng bước đề ra và thực hiện những giải pháp đồng bộ để phát triển mảng cho vay đối với DNVVN.

KẾT LUẬN CHƯƠNG 2

Chương 2 đã tập trung làm rõ thực trạng cho vay DNVVN cũng như chất lượng cho vay DNVVN tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội. Đây là cơ sở để khóa luận đưa ra một số giải pháp cũng như kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng cho vay DNVVN tại SaiGonBank Hà Nội ở chương 3.

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO VAY DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ

PHẦN SÀI GÕN CÔNG THƯƠNG – CHI NHÁNH HÀ NỘI

3.1. Định hướng phát triển kinh doanh tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội trong những năm tới

Để phát huy những thành tựu đã đạt được, phát triển bền vững, nâng cao vị thế của SaiGonBank Hà Nội trên thị trường, chi nhánh đã xây dựng kế hoạch và phương hướng hoạt động trong thời gian tới như sau:

Về huy động vốn

Huy động vốn từ nền kinh tế năm 2014 ước đạt tăng 20% so với thực hiện năm 2013. Bên cạnh các giải pháp về nghiệp vụ, SaiGonBank Hà Nội đã và sẽ tiếp tục triển khai các chương trình huy động và sử dụng vốn, các sản phẩm, dịch vụ của chi nhánh, triển khai các chương trình khuyến mại, ưu đãi, chăm sóc khách hàng để hỗ trợ công tác khách hàng, công tác huy động vốn. Tích cực trong phát triển khách hàng cá nhân, đặc biệt là phối hợp bán chéo các sản phẩm bán lẻ đối với các khách hàng bán buôn. Phối hợp chặt chẽ với Phòng Chính sách và sản phẩm ngân hàng bán lẻ trong việc triển khai các sản phẩm, dịch vụ mới của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội.

Về sử dụng vốn

SaiGonBank Hà Nội sẽ tiếp tục thực hiện nghiêm túc quy chế điều hành vốn của NHNN Việt Nam và duy trì việc sử dụng vốn qua hai kênh đầu tư cho vay trực tiếp, điều chuyển vốn nội bộ trên nguyên tắc đảm bảo an toàn và có hiệu quả, tận dụng thế mạnh của SaiGonBank Hà Nội trong công tác huy động vốn ngoại tệ. Kế hoạch đến cuối năm 2014, chi nhánh sẽ đạt mức dư nợ cho vay 2370 tỷ đồng, tăng khoảng 20% so với năm 2013. Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam vẫn còn nhập siêu lớn, nguồn cung ngoại tệ bị thu hẹp và khó xác định, nên việc nâng cao tỷ trọng cho vay VND trong giai đoạn hiện nay và trong thời gian tới là hợp lý để hạn chế tối đa việc phụ thuộc quá lớn vào nguồn ngoại tệ trong việc thanh toán cho nước ngoài và trả nợ vay.

Đẩy mạnh phát triển các dịch vụ ngân hàng bán lẻ

Xây dựng các công cụ, chính sách hỗ trợ cho sản phẩm bán lẻ; Mở rộng mạng lưới bán lẻ: phát triển các thị trường mới, mở rộng thanh toán trên các kênh ngân hàng điện tử internet, mobile.

Một số chỉ tiêu khác

Tỷ lệ nợ xấu tối đa dự kiến trong năm 2014: 3%.

Mở mới 01 phòng giao dịch, cải tạo một số phòng giao dịch cũ, tạo lập không gian làm việc khang trang, đồng bộ và xây dựng văn hoá giao dịch SaiGonBank Hà Nội nhằm tăng năng lực cạnh tranh và điều hành hoạt động ngân hàng theo mô hình của ngân hàng cổ phần.

Tăng cường đào tạo và bổ sung cán bộ cho yêu cầu mở rộng quy mô hoạt động. Nâng cao chất lượng hoạt động, nâng cao vị thế của Ngân hàng TMCP Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội trong giai đoạn mới.

3.2. Định hướng phát triển hoạt động cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội trong những năm tới.

Trên cơ sở các quan điểm, chủ trương phát triển DNVVN của Đảng và Nhà nước, nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng của hoạt động cho vay DNVVN đối với hoạt động tín dụng chung của chi nhánh và qua phân tích, đánh giá thực trạng tình hình cho vay DNVVN hiện nay, định hướng mở rộng và nâng cao chất lượng cho vay DNVVN của SaiGonBank Hà Nội trong thời gian tới có nội dung như sau:

Thực hiện đơn giản hóa các thủ tục, rà soát các cơ chế nghiệp vụ, rút ngắn thời gian giải quyết món vay nhất là quá trình thẩm định, tạo điều kiện thuận lợi cho các DNVVN có thể dễ dàng vay vốn.

Thực hiện chính sách khách hàng theo tiêu chuẩn cho vay. Nới lỏng dần các điều kiện về tài sản đảm bảo, giúp cho các DNVVN có phương án sản xuất kinh doanh khả thi có điều kiện tiếp cận vốn vay. Ngoài ra, các DNVVN có đủ điều kiện vay vốn, có uy tín, không có nợ cần chú ý, không có lãi treo sẽ được đáp ứng nhu cầu cho vay nhanh chóng với những ưu đãi về lãi suất, thời hạn cho vay.

Chủ động, tích cực tìm kiếm khách hàng mới là DNVVN, đưa ra các sản phẩm, dịch vụ mới, phù hợp với nhu cầu của các doanh nghiệp, thực hiện tốt các công tác giới thiệu, quảng cáo để đưa sản phẩm đến gần hơn với khách hàng.

Chú trọng đào tạo, tuyển dụng đội ngũ cán bộ có trình độ chuyên môn, có khả năng phân tích, thẩm định tốt, từ đó đưa ra những phương pháp, cách thức thẩm định cho vay phù hợp với DNVVN.

Nâng cao tỷ trọng cho vay trung và dài hạn đối với các DNVVN, tạo điều kiện cho DNVVN đổi mới trang thiết bị máy móc, cải tiến công nghệ sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm, tăng vị thế và khả năng cạnh tranh trên thị trường.

3.3. Một số giải pháp cơ bản nhằm nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Công Thương – Chi nhánh Hà Nội

3.3.1. Đẩy mạnh công tác huy động vốn nhằm đáp ứng kịp thời nhu cầu của khách hàng

Hiện nay, số lượng các DNVVN ở nước ta đang ngày càng một nhiều hơn, cộng với đó là việc các doanh nghiệp đang có xu hướng mở rộng hoạt động SXKD của mình, bởi vậy mà nhu cầu về vốn trở nên bức thiết hơn bao giờ hết. Khi cần vốn để mở rộng hoạt động SXKD, thì lúc đó các doanh nghiệp phải nhờ đến nguồn vốn ngân hàng. Tuy nhiên, nhu cầu sử dụng vốn thì ngày một nhiều hơn, trong khi nguồn vốn của chi nhánh thì có hạn. Chính bởi vậy, để có thể đáp ứng được nhu cầu đó SaiGonBank Hà Nội cần phải huy động thêm nhiều nguồn từ bên ngoài. Và để có thêm nhiều nguồn vốn từ nền kinh tế, chi nhánh cần phải có chiến lược nhằm thúc đẩy công tác huy động vốn từ dân cư cũng như các tổ chức kinh tế. Khi ấy, SaiGonBank Hà Nội sẽ có nguồn vốn dồi dào để có thể phục vụ cho hoạt động của doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung. Và một khi huy động nhiều, với lãi suất huy động cao, thì kéo theo các doanh nghiệp sẽ phải trả một mức lãi suất tương ứng cũng cao, từ đó mà trách nhiệm sử dụng vốn vay của doanh nghiệp cũng sẽ phải cao hơn, đồng thời chi nhánh cũng sẽ phải thẩm định khách hàng kĩ càng hơn, góp phần tăng chất lượng cho vay DNVVN của chi nhánh.

3.3.2. Nâng cao chất lượng thông tin, giảm thiểu rủi ro cho hoạt động tín dụng

Thông tin là một yếu tố cũng rất quan trọng trong hoạt động cho vay DNVVN. Trường hợp thông tin không cân xứng, hay thu thập thông tin không đầy đủ cũng như không chính xác có thể dẫn đến những rủi ro không đáng có. Chính vì thế, việc xác định thông tin một cách đầy đủ, chính xác có thể giúp cho cán bộ tín dụng thực hiện tốt công tác thẩm định của mình, từ đó có thể đưa ra được những quyết định đúng đắn, đánh giá đúng DNVVN, khả năng trả nợ DNVVN là tốt hay không tốt. Việc này giúp giảm thiểu rủi ro cho chi nhánh, nâng cao được chất lượng cho vay DNVVN của SaiGonBank Hà Nội.

3.3.3. Cải tiến quy trình, thủ tục cho vay

Các DNVVN khi phát sinh nhu cầu vay vốn đều mong muốn được chi nhánh giải quyết cho vay nhanh chóng để có thể nắm bắt cơ hội kinh doanh, kịp thời thực hiện các dự án sản xuất kinh doanh, đầu tư và mở rộng sản xuất. Trong nhiều trường hợp, tính cả thời gian doanh nghiệp bắt đầu có yêu cầy vay vốn tại chi nhánh đến lúc vay được vốn phải mất ít nhất 2-3 tháng. Mà khi đó, nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp lại hết sức cấp thiết, quyết định sự thành công của kế hoạch SXKD. Vì thế, các cán bộ

cho vay cần hoàn tất các thủ tục trong hồ sơ cho vay trong thời gian ngắn nhất, nhưng vẫn đảm bảo đúng pháp luật, an toàn cho các khoản vay. Có thể xem xét rút ngắn thời gian xét duyệt cho vay, các cán bộ tín dụng cần hướng dẫn khách hàng về những giấy tờ, thủ tục một cách cụ thể, rõ ràng, giúp đỡ họ hoàn thiện thủ tục cho vay trong phạm vi được phép.

Nhìn chung, khi đi vay vốn doanh nghiệp thường ngại thủ tục vay vốn, xét duyệt rườm rà. Vì thế, SaiGonBank Hà Nội cần tạo sự đơn giản, dễ hiểu trong hồ sơ cho vay. Tuy nhiên, không phải vì đơn giản mà lại bỏ qua những quy định, yêu cầu cần thiết trong quy trình cho vay. Việc cải tiến, làm gọn nhẹ thủ tục vay vốn vẫn phải đặt nguyên tắc đảm bảo an toàn của chi nhánh lên hàng đầu.

Nếu làm tốt các nghiệp vụ trên thì chất lượng cho vay DNVVN của chi nhánh chắc chắn sẽ được nâng lên.

3.3.4. Nâng cao chất lượng công tác thẩm định

Thẩm định là một trong những khâu quan trọng, có ảnh hưởng đến quyết định cho vay DNVVN của chi nhánh, đồng thời ảnh hưởng đến chất lượng cho vay DNVVN. Một món vay trước khi được giải ngân phải qua quá trình thẩm định cẩn thận và kỹ lưỡng. Muốn cho vay hiệu quả thì SaiGonBank Hà Nội phải có sự tìm hiểu và hiểu biết về khách hàng. Chi nhánh cần thu thập thông tin từ nhiều kênh khác nhau, chọn lọc những thông tin cần thiết và chính xác liên quan đến doanh nghiệp, tránh rủi ro khi quyết định cho vay. Chi nhánh nên cập nhật thường xuyên về tình hình của các DNVVN, chủ động đi khảo sát tình hình SXKD thực tế của doanh nghiệp để có những thông tin hợp lý, thực tế nhất về mọi mặt của doanh nghiệp. Bởi thực tế và những gì doanh nghiệp đưa ra trong hồ sơ vay vốn không phải giống nhau hoàn toàn. SaiGonBank Hà Nội cần thẩm định hiệu quả và tính khả thi của phương án vay vốn, phương án trả nợ của DNVVN. Tính khả thi của dự án, kế hoạch sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là điều kiện tiên quyết và không thể thiếu được trong hồ sơ vay. DNVVN có vay được vốn hay không là phụ thuộc vào tính khả thi của dự án, kế hoạch sản xuất kinh doanh đó, đồng thời là khả năng thu hồi vốn và lãi của chi nhánh. Vì thế, công tác thẩm định tốt sẽ giúp chi nhánh sàng lọc, chọn lựa khách hàng hiệu quả, hạn chế rủi ro của các khoản vay về sau.

Sau khi thu thập các thông tin, chi nhánh cần phân tích, đánh giá khách hàng một cách khách quan, khoa học các chỉ tiêu tài chính, khả năng thanh toán, khả năng sinh lời, các chỉ tiêu hoạt động và cơ cấu vốn thông qua các báo cáo tài chính để xác định tình hình tài chính của doanh nghiệp. Chi nhánh cần phân tích và dự báo ảnh hưởng của môi trường kinh doanh đối với phương án/dự án. Một kế hoạch SXKD khi được lập thì đã tính đến những yếu tố tác động từ bên ngoài. Bởi có nhiều yếu tố khách quan

vẫn tồn tại làm cho thực tế hoạt động của doanh nghiệp bị sai khác đi so với dự tính ban đầu. Vì vậy, trong quá trình thẩm định cần chú trọng đến yếu tố môi trường kinh doanh tác động đến phương án vay vốn của chi nhánh. Các chỉ số kinh tế vĩ mô cơ bản như tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ lạm phát, thay đổi lãi suất cơ bản..., sự thay đổi của hệ thống pháp luật, các thông tin về biến động thị trường... cũng làm ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của DNVVN. Dựa trên những phân tích đó cán bộ tín dụng có thể đánh giá được khả năng thích ứng của DNVVN trước những biến động môi trường xung quanh.

Đối với cán bộ thẩm định tài sản đảm bảo, SaiGonBank Hà Nội cần xem xét giá trị chuyển nhượng của tài sản, tham khảo giá trên thị trường, giá các sản phẩm tương tự, tránh việc chỉ dựa vào nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp mà đánh giá tài sản đảm bảo thiếu chính xác, gây rủi ro cho khoản vay.

Trong quá trình thẩm định cũng phải vận dụng linh hoạt, đơn giản, gọn nhẹ nhưng vẫn đảm bảo an toàn, và tuỳ từng trường hợp cụ thể, tránh khuôn phép máy móc, gây khó khăn, trở ngại cho các doanh nghiệp.

Nếu làm tốt các nghiệp vụ trên thì chất lượng cho vay DNVVN của chi nhánh chắc chắn sẽ được nâng lên.

3.3.5. Tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát tiền vay

Sau khi tiến hành ký kết hợp đồng vay vốn, SaiGonBank Hà Nội sẽ tiến hành giải ngân cho doanh nghiệp. Không phải cứ tiến hành giải ngân xong thì quá trình cho vay sẽ dừng lại ở đó rồi chờ đến thời hạn để thu nợ, mà sau đó, các cán bộ tín dụng phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát các khoản vay, giám sát chặt chẽ sự vận động của đồng vốn đã cho vay. Nâng cao chất lượng công tác kiểm tra giám sát bên cạnh việc nâng cao chất lượng thẩm định khách hàng với phương án/dự án vay vốn, SaiGonBank Hà Nội cũng cần quan tâm hơn nữa tới công tác kiểm tra giám sát và quá trình sử dụng vốn vay của doanh nghiệp. Việc này rất quan trọng vì nó sẽ trả lời cho câu hỏi đồng vốn mà chi nhánh đã cho vay có được sử dụng đúng mục đích và thu được hiệu quả cao nhất hay không.

Khoản vốn vay sau khi được giải ngân, các DNVVN sẽ đầu tư vào hoạt động SXKD, mở rộng SXKD... Nếu doanh nghiệp sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả thì mới có thể hoàn trả vốn vay và lãi cho chi nhánh đúng hạn. Trong nhiều trường hợp, DNVVN không sử dụng vốn vay đúng mục đích, dùng vốn đó trục lợi cá nhân, kinh doanh ngành nghề trái với hợp đồng... nguy cơ rủi ro rất cao, dễ dẫn đến khả năng mất vốn của chi nhánh. Vì vậy, bên cạnh giám sát vốn vay, cán bộ tín dụng phải luôn giám sát quá trình SXKD của doanh nghiệp, nhanh chóng phát hiện những tình huống có vấn đề, từ đó kịp thời xác định nguyên nhân của nó. Chi nhánh cần tìm hiểu xem

doanh nghiệp có tình hình hoạt động sản xuất kinh doanh thực tế như thế nào, theo dõi diễn biến thị trường nói chung và ngành sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng, đánh giá lại tài sản thế chấp. Nếu tài sản này giảm so với mọi lúc thế chấp thì phải bổ sung tài sản thế chấp hoặc giảm dư nợ tương ứng. SaiGonBank Hà Nội cần tiến hành phân tích các báo cáo tài chính doanh nghiệp. Trên các cơ sở đó giúp doanh nghiệp đề ra những biện pháp khắc phục kịp thời.

Sau khi cho vay, các CBTD phải tiến hành giám sát, kiểm tra đánh giá tình hình sử dụng và quản lý vốn của doanh nghiệp, kịp thời phát hiện những trường hợp vi phạm, những khoản vay có vấn đề để có biện pháp xử lý kịp thời. Công tác này đòi hỏi các CBTD phải tiến hành nghiêm túc, thường xuyên, không vụ lợi cá nhân, bị cám dỗ bởi đồng tiền, vì lợi ích riêng mà che đậy thực trạng của doanh nghiệp. Trong quá trình kiểm tra giám sát, CBTD có thể thấy được những khó khăn của doanh nghiệp, có thể đóng góp ý kiến, tư vấn cho doanh nghiệp biện pháp tháo gỡ khó khăn. Điều này vừa góp phần giúp các DNVVN tăng cường hiệu quả SXKD, vừa góp phần nâng cao được chất lượng cho vay DNVVN của SaiGonBank Hà Nội.

3.3.6. Đa dạng hóa các hình thức đảm bảo tiền vay

Thông thường từ trước đến nay, đối với các khách hàng là DNVVN, SaiGonBank Hà Nội vẫn yêu cầu có tài sản đảm bảo vì cho vay DNVVN có mức rủi ro cao. Tuy nhiên, không phải vấn đề này lúc nào cũng thực hiện được và nếu xem đây là điều kiện tiên quyết để các DNVVN có thể vay vốn chi nhánh thì sẽ gây cản trở cho việc tiếp cận vốn của chi nhánh. Thực tế có nhiều DNVVN làm ăn có uy tín, có khả năng trả được nợ cho chi nhánh nhưng không có đủ tài sản để thế chấp. Do đó, SaiGonBank Hà Nội nên có sự linh hoạt trong công tác giải quyết cho vay đối với các doanh nghiệp này. Bên cạnh việc cho vay yêu cầu có tài sản đảm bảo, SaiGonBank Hà Nội có thể nghiên cứu cho vay theo các hình thức khác như các hình thức bảo đảm bằng tín chấp, thế chấp và bảo lãnh.

Với sự phát triển của nền kinh tế hiện nay thì việc cho vay bằng tín chấp có những khả năng phát triển. Mặc dù không phải cho vay bằng tín chấp là chi nhánh có thể bỏ qua những thủ tục cần thiết. DNVVN cũng cần phải có số liệu chứng minh tình hình tài chính lành mạnh, phải có tài sản cố định và tài sản lưu động lớn, đối tượng cho vay là những sản phẩm có hiệu quả và ổn định trên thị trường.

Các biện pháp bảo đảm tiền vay đều phải lập thành văn bản, nhưng lập chung với hợp đồng cho vay hay lập thành văn bản riêng là do các bên thoả thuận phù hợp với tính chất của của tài sản, không bắt buộc phải có hợp đồng riêng như trước đây. Như vậy sẽ đơn giản hoá thủ tục cho các DNVVN vay các món nhỏ, hoặc khi DNVVN cầm cố các chứng từ có giá, vàng bạc thì chỉ cần ghi vào hợp đồng chính là hợp đồng cho

vay mà không nhất thiết phải có hợp đồng riêng về thế chấp, cầm cố. Đối với các loại thế chấp bất động sản hoặc cầm cố các loại tài sản lớn, phức tạp thì các bên có thể thoả thuận lập hợp đồng riêng để thuận cho việc quản lý và xử lý sau này. Việc này sẽ giúp SaiGonBank Hà Nội phần nào nâng cao được chất lượng cho vay DNVVN trong thời gian tới.

3.3.7. Luôn chú trọng tới công tác đào tạo cán bộ

Con người luôn đóng vai trò trung tâm và có vị trí quan trọng nhất trong mọi quá trình lao động sản xuất. Công nghệ, máy móc dù có hiện đại đến đâu cũng không thể thay thế cho bàn tay, trí tuệ của con người. Con người là yếu tố cốt lõi trong mọi hoạt động của nền kinh tế. Trong hoạt động cho vay DNVVN nói riêng cũng như hoạt động kinh doanh nói chung của ngân hàng cũng vậy, cán bộ tín dụng là một trong những nguyên nhân quan trọng nhất tác động đến chất lượng cho vay DNVVN.

Để có một đội ngũ cán bộ tín dụng có chất lượng cao, có trình độ nghiệp vụ chuyên môn, SaiGonBank Hà Nội cần thường xuyên đào tạo lại cán bộ, tập huấn, nâng cao nghiệp vụ trong từng giai đoạn phát triển kinh tế, phát triển ngân hàng..., đáp ứng kịp thời thay đổi của các DNVVN, xu thế vận động của kinh tế... Nên có sự bổ sung xen kẽ giữa cán bộ mới vào nghề, còn trẻ, non kinh nghiệm với những cán bộ có nhiều kinh nghiệm công tác hơn, từ đó có sự học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, kiến thức giữa các thế hệ với nhau. Các cán bộ Ngân hàng ở SaiGonBank Hà Nội chủ yếu là trẻ tuổi, do đó, sự bổ sung xen kẽ này là hết sức cần thiết.

Các cán bộ tín dụng cần hăng hái, nhiệt tình, linh hoạt, năng động và sáng tạo... trong công tác. Cần có sự hiểu biết về pháp luật, các chủ trương chính sách của Nhà nước, nắm bắt tình hình kinh tế xã hội trong nước và thế giới có liên quan đến DNVVN và các dự án đầu tư của doanh nghiệp. Quan trọng nhất, các cán bộ tín dụng cần có đạo đức, tư cách nghề nghiệp, trung thực, có bản lĩnh vững vàng, có ý thức trách nhiệm với công việc.

SaiGonBank Hà Nội cần có chính sách đãi ngộ cán bộ thích hợp với khả năng và năng lực thực sự của họ, không quá coi trọng bằng cấp. Cần phân định rõ ràng quyền hạn và trách nhiệm, có chế độ khen thưởng kịp thời, thích hợp với các cán bộ hoàn thành công tác tốt, làm việc tận tuỵ, hăng hái, nhiệt tình, có nhiều thành tích... Đồng thời có chế độ kỷ luật nghiêm khắc với những cán bộ thoái hoá biến chất, thiếu ý thức, vi phạm kỷ luật của chi nhánh, có những hành vi gây tổn hại đến uy tín và tài sản của chi nhánh.

SaiGonBank Hà Nội nên tổ chức các cuộc hội thảo, họp mặt cán bộ trong từng chi nhánh, trong cả chi nhánh như các cuộc thi về “Nữ nhân viên SaiGonBank Hà Nội”, “Tiếng hát hay SaiGonBank”... để giao lưu cán bộ trong chi nhánh, tổng kết

những thành tích, kết quả đạt được cũng như những thiếu sót, hạn chế còn mắc phải của cán bộ tín dụng khi thực hiện các hợp đồng cho vay... Từ đó đưa ra những giải pháp tốt hạn chế những sai sót đó.

Đặc biệt, hàng năm có một lượng sinh viên kinh tế, dặc bịêt là về lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng tốt nghiệp rất đông. Đây là những người trẻ tuổi, được đào tạo bài bản, chính quy về kinh tế, nhanh nhẹn và năng động, tiếp thu những kiến thức và các vấn đề kinh tế xã hội tốt... SaiGonBank Hà Nội cần tạo cơ hội cho các sinh viên đó được thực tập tại chi nhánh, giúp đỡ họ làm quen với công tác ngân hàng, giúp họ rút ngắn khoảng cách giữa ký thuyết được học với thực tế để họ có thể áp dụng hiệu quả những kiến thức và hiểu biết của mình. Sinh viên cũng chính là nguồn nhân lực tương lai của chi nhánh. Vì thế, SaiGonBank Hà Nội nên hỗ trợ cho các sinh viên thực tập tại chi nhánh có hiệu quả hơn.

Nếu các nghiệp vụ trên được hoàn thành tốt sẽ là tiền đề giúp SaiGonBank Hà Nội phát triển trong tương lai cũng như nâng cao chất lượng cho vay DNVVN của chi nhánh.

3.3.8. Thường xuyên trao đổi thông tin với DNVVN, giải quyết kịp thời thắc mắc, khiếu nại của DNVVN

Trao đổi thông tin với DNVVN giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hiểu và đáp ứng kỳ vọng của doanh nghiệp. Trao đổi thông tin có thể được tiến hành dưới nhiều hình thức, được thực hiện song song hoặc lồng ghép với nhau như hội nghị khách hàng; các chương trình quảng cáo, khuyếch trương sản phẩm, dịch vụ; tổ chức các cuộc thăm dò, điều tra nhu cầu của khách hàng; thiết lập đường dây nóng. Thông qua đó, SaiGonBank Hà Nội truyền tải đến DNVVN thông tin về sản phẩm, dịch vụ, xử lý các yêu cầu của DNVVN và thu thập các ý kiến phản hồi cũng như khiếu nại của doanh nghiệp liên quan đến các mặt hoạt động chi nhánh. SaiGonBank Hà Nội cũng cần thiết lưu trữ dữ liệu thông tin tập trung về DNVVN để thuận tiện phục vụ hoạt động trao đổi với doanh nghiệp.

Giải quyết khiếu nại của DNVVN cũng là vấn đề cần được quan tâm và chú ý. Phải coi khiếu nại của khách hàng là tín hiệu để SaiGonBank Hà Nội không ngừng cải thiện chất lượng dịch vụ. Các nghiên cứu cho thấy các DNVVN thường khiếu nại về một số lỗi nhất định. Nếu những lỗi này sớm được phát hiện, ghi nhận, từ đó sửa đổi kịp thời thì số vụ khiếu nại giảm, đồng nghĩa với đó là mức độ hài lòng và niềm tin của DNVVN được nâng cao. Nhiều nhân viên chi nhánh, thậm chí là cán bộ quản lý cảm thấy lo ngại, sợ hoặc không thích khách hàng khiếu nại, khi tiếp nhận ý kiến khiếu nại không xác định trách nhiệm hay thiện chí giải quyết. Đây là một quan điểm sai lầm, bởi lẽ ngoài việc có cơ hội chỉnh sửa, cải tiến quy trình cung cấp dịch vụ thì chính việc