Cơ sở lập trình - Trường ĐH Thương mại

Mr. Chiến

Mrs. Hải

Miss. Linh

Mr. Hưng

Mr. Sơn

Mrs. Hà

Mr. Hiếu

Mr. Định

Mrs. Hương

7/2020 Cơ sở lập trình 33

Vấn đề: xây dựng cấu trúc dữ liệu để thể hiện cây quan hệ: thành thạo con trỏ, cập nhập thông tin trên cây quan hệ

Yêu cầu bài toán: “Hưng và Hiếu có quan hệ như thế nào?”→xây dựng giải thuật xác địnsh mối quan hệ, tên gọi các mối quan hệ ở Việt nam rất phong phú →vét cạn các mối quan hệ

Câu hỏi: Muốn quản lý nhiều gia đình và các gia đình có quan hệ thông gia với nhau?? →cấu trúc thay đổi →thuật toán thay đổi

7/2020 Cơ sở lập trình 34

Tư tưởng: Phân tích bài toán thành các thực thể được gọi là các đối tượng →từ đó xây dựng các dữ liệu và các hàm (thao tác) xung quanh đối tượng đó.

Trong đó: đối tượng là sự kết hợp giữa dữ liệu và hàm (phương thức) thao tác trên dữ liệu đó.

Ví dụ về ngôn ngữ:

C++, Java, Smalltalk

7/2020 Cơ sở lập trình 35

Giải quyết: xem xét dưới góc độ quản lý tập các

đối tượng con người

Thuộc tính: tên, cha, mẹ, anh em, con cái, vợ chồng,…

Phương thức: sinh con, cưới, là anh, là ông nội,…

Tạo cây quan hệ bằng các sự kiện:

Chiến.Cưới(Hải)

Hải.Sinh con(gái,Linh)

Hải.Sinh con(trai, Hưng)

→Không cần quan tâm tạo cấu trúc cây quan hệ mà vẫn trả lời được các câu hỏi

Con người

Tên ? Cha ? Mẹ ?

Anh em ? Con cái ? Vợ chồng? Sinh con Cưới

Là anh

Là ông nội

….

7/2020 Cơ sở lập trình 36

Đặc điểm

Đặt trọng tâm vào đối tượng, tập trung vào dữ liệu thay vì các phương thức.

Chương trình được chia thành các đối tượng.

Các đối tượng tác động và trao đổi thông tin cho nhau thông qua các hàm với cơ chế thông báo.

Đóng gói chức năng và dữ liệu (không thể truy cập trực tiếp vào các thành phần dữ liệu của đối tượng mà phải thông qua các phương thức)

Chương trình được thiết kế theo cách tiếp cận từ dưới lên

(bottom - up)

7/2020 Cơ sở lập trình 37

Ưu điểm

Dữ liệu và các hàm mới có thể dễ dàng bổ sung vào đối tượng khi cần thiết →dễ nâng cấp thành hệ thống lớn hơn.

Cơ chế đóng gói dữ liệu →Dữ liệu được bao bọc và không cho phép các hàm ngoại lai truy cập tự do →chương trình an toàn

Mô hình được xây dựng gần với hệ thống thực tế .

Thông qua nguyên lý kế thừa →loại bỏ đoạn chương trình lặp lại khi khai báo lớp và mở rộng khả năng sử dụng các lớp

→ngắn gọn, tiết kiệm thời gian

Cách thiết kế đặt trọng tâm vào dữ liệu→xây dựng mô hình chi tiết và cài đặt dễ hơn

7/2020 Cơ sở lập trình 38

1.5.1 Kỹ thuật thiết kế trên xuống

Tư tưởng: giải quyết bài toán theo chiến lược

chia để trị và tinh chỉnh từng bước

1.5.2 Kỹ thuật chương trình con

Tư tưởng: một chương trình con được xây

dựng một lần nhưng được sử dụng nhiều lần.

1.5.3 Kỹ thuật đệ quy

Tư tưởng: chia bài toán thành các bài toán đơn

giản hơn và cùng loại.

7/2020 Cơ sở lập trình 39

2.1. Các yếu tố cơ bản trong C

2.2. Cấu trúc chương trình C

2.3. Các lệnh cơ bản của C

7/2020 Cơ sở lập trình 40

2.1.1. Bảng chữ cái

2.1.2. Từ khóa

2.1.3. Tên gọi

2.1.4. Chú thích

2.1.5. Các kiểu dữ liệu cơ sở

2.1.6. Các đại lượng

2.1.7. Biểu thức

7/2020 Cơ sở lập trình 41

C sử dụng bộ kí tự ASCII, bao gồm:

Chữ cái: A →Z, a →z

Dấu gạch nối: _

Số: 0 -> 9

Các dấu phép toán số học: + - * / <> % ^

Các cặp dấu ngoặc ( ) { } [ ]

Các dấu ngăn cách: dấu cách, dấu nhảy tab, dấu xuống dòng

Các dấu khác: # $ . , : ; “ ! ‘ ? @

Đặc điểm

- Mỗi kí tự tương ứng một mã (số nguyên 0→255)

- 128 kí tự đầu là kí tự cố định, còn lại là kí tự mở rộng

Lưu ý: không sử dụng các ký tự la mã và tiếng việt trong viết câu lệnh nhưng được phép ghi chú thích

7/2020 Cơ sở lập trình 42

Khái niệm: Là một tập các từ dùng riêng cho từng ngôn ngữ lập trình. Mỗi từ khóa có một ý nghĩa và tác dụng cụ thể. Ví dụ như tên kiểu dữ liệu, tên toán tử v.v..

Một số từ khóa

Lưu ý

Không được đặt tên các đối tượng khác trùng tên với từ khóa như biến, hằng, mảng…

Từ khóa phải viết bằng chữ thường.

7/2020 Cơ sở lập trình 43

Khái niệm: Là một dãy các ký tự đặt cạnh nhau, được dùng để định danh các đối tượng khác nhau trong chương trình như tên biến, tên hàm,…

Quy tắc

Tên chỉ được chứa các chữ cái, chữ số và dấu gạch nối _

Tên phải bắt đầu bằng chữ cái hoặc dấu gạch nối

Không được trùng với từ khóa

Phân biệt giữa chữ hoa và chữ thường

Độ dài tối đa của tên mặc định là 32

7/2020 Cơ sở lập trình 44

Mục đích: dùng để giải thích, làm rõ nghĩa cho một câu lệnh nào đó, được trình biên dịch bỏ qua khi dịch chương trình

Vị trí: Các chú thích được đặt trong cặp dấu

/* */ hoặc đặt sau cặp dấu //

7/2020 Cơ sở lập trình 45

Khái niệm 1 kiểu dữ liệu: là một tập hợp các giá trị mà một biến thuộc kiểu đó có thể nhận được, và trên đó xác định một số phép toán.

Phân loại

Kiểu dữ liệu vô hướng: kiểu cơ sở và kiểu do người dùng định nghĩa

Kiểu dữ liệu có cấu trúc: kiểu mảng(array), kiểu cấu trúc –bản ghi (struct – record), kiểu tệp (file)

Kiểu con trỏ (pointer)

7/2020 Cơ sở lập trình 46

Đặc trưng

Tên kiểu

Miền giá trị

Vùng nhớ được cấp phát

Các phép toán

Các kiểu dữ liệu cơ sở

Kiểu kí tự

Kiểu số nguyên

Kiểu số thực

7/2020 Cơ sở lập trình 47

Kiểu dữ liệu

Tên kiểu	Kích thước	Miền giá trị
Kí tự có dấu	(signed) char	1B	-128 →127
Kí tự không dấu	Unsigned char	1B	0 → 255
Số nguyên có dấu	int	2B	-215 → 215 – 1
Số nguyên không dấu	unsigned int	2B	0 → 216 – 1
Số nguyên ngắn có dấu	short	2B	-215 → 215 – 1
Số nguyên ngắn không dấu	unsigned short	2B	0 → 216 – 1
Số nguyên dài có dấu	long	4B	-231 → 231 – 1
Số nguyên dài không dấu	unsigned long	4B	0 → 232 – 1