Chính quyền Kennedy và cuộc chiến tranh Việt Nam 1960

hình chiến tranh hạn chế. Để thực hiện chiến lược này, Mỹ đã tăng cường viện trợ cho miền Nam Việt Nam với số lượng gấp đôi so với giai đoạn trước, đưa ngày càng nhiều lực lượng cố vấn quân sự sang Việt Nam nhằm trực tiếp nắm bắt và chỉ huy cuộc chiến tranh Việt Nam, ngăn chặn sự lan tràn của chủ nghĩa cộng sản xuống khu vực Đông Nam Á. Những hành động đó vi phạm nghiêm trọng hiệp định Geneva mà Mỹ đã hứa tôn trọng.

Với những chính sách và số tiền viện trợ to lớn ấy, chính quyền Sài Gòn trở thành công cụ đắc lực đàn áp dã man chính đồng bào mình để thực hiện những mục đích quân sự của Mỹ. Kế hoạch Staley – Taylor được vạch ra, cụ thể hóa bằng các biện pháp để thực hiện chiến lược “chiến tranh đặc biệt”. Đi liền với cuộc hành quân càn quét, gom dân lập ấp chiến lược là chính sách khủng bố, đàn áp dã man quần chúng nhân dân nhằm tiêu diệt lực lượng cách mạng, khuất phục tinh thần chiến đấu của quân dân miền Nam, tiến đến bình định hoàn toàn miền Nam trong vòng 18 tháng. Nhưng càng can thiệp sâu vào cuộc chiến tranh Việt Nam, tính chất xâm lược phi nghĩa của đế quốc Mỹ ngày càng lộ rò, nhân dân Việt Nam càng nhận được sự cổ vũ động viên của bạn bè quốc tế trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc. Dù Mỹ - Diệm cố gắng hết sức: huy động tới 16.000 cố vấn quân sự Mỹ, 50 vạn quân Diệm, hàng nghìn máy bay, cùng một khối lượng lớn phương tiện chiến tranh, vũ khí hiện đại và áp dụng những chiến thuật tân kì như trực thăng vận, thiết xa vận…thậm chí có những cách thức dã man như cuộc chiến tranh hóa học để thực hiện nhưng hết thời gian 18 tháng kế hoạch Staley – Taylor vẫn không đạt được mục tiêu. Chiến lược “chiến tranh đặc biệt” đã bị phá sản khi 80% ấp chiến lược bị nhân dân miền Nam phá tan, các ấp còn lại không vững chắc, vùng giải phóng được mở rộng tới 2/3 lãnh thổ miền Nam với hơn ½ dân số, quân đội Sài Gòn suy yếu còn chính quyền Sài Gòn lâm vào khủng hoảng trầm trọng.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến những thất bại nặng nề của Mỹ là cuộc đấu tranh anh dũng của quân và dân miền Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng và Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam đã từng bước đánh bại kế hoạch chiến tranh của Mỹ - Diệm; đó còn là phong trào phản đối chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ, ủng hộ cuộc đấu tranh giải phóng miền Nam của các lực lượng tiến bộ, dân chủ trên thế giới, kể cả nhân dân Mỹ - nguồn động viên tinh thần lớn lao của quân dân miền Nam trong cuộc kháng chiến đầy gian khổ. Đó còn là những mâu thuẫn giữa giới cầm quyền Mỹ - Diệm và trong nội bộ chính quyền Sài Gòn. Những mâu thuẫn này chính là rạn nứt, đổ vỡ bên trong bộ máy gây chiến, làm suy yếu khả năng chỉ đạo chiến tranh của Mỹ - Diệm, tạo điều kiện thuận lợi cho bước tiến của cách mạng Việt Nam.

Ngày 22-11-1963, Kennedy bị ám sát, chấm dứt sớm nhiệm kì tổng thống. Trong những năm cầm quyền, các chính sách của Kennedy đã gia tăng mức độ dính líu về cả chính trị và quân sự của Mỹ vào miền Nam Việt Nam đến độ sâu rộng khó dừng lại được. Với ba năm cố gắng tiến hành chiến tranh, sự phá sản của chiến lược “chiến tranh đặc biệt” chính là những thất bại trong chính sách xâm lược của chính quyền Kennedy. Hơn nữa, còn đánh dấu sự thất bại trong cuộc thử nghiệm hình thức “chiến tranh hạn chế” để đối phó với phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới, báo hiệu sự khủng hoảng của chiến lược quân sự toàn cầu “Phản ứng linh hoạt” của chính quyền Kennedy.

Như vậy, ta có thể thấy rằng chính sách của Kennedy trong suốt thời gian cầm quyền là chính sách can thiệp và đẩy mạnh cuộc chiến tranh Việt Nam. Nhưng ngay từ năm 1962, khi Mỹ đang thực hiện giai đoạn đầu chiến lược “chiến tranh đặc biệt” ở miền Nam còn cách mạng Việt Nam đang gặp rất nhiều khó khăn, Kennedy đã phải thốt lên rằng: “Ở Việt Nam, chúng ta đang ở trong một đường hầm mà chưa thấy lối ra” [57, tr.181]. Điều đó có nghĩa rằng chính Kennedy cũng nhận thấy rất rò nguy cơ sa lầy trong chiến

tranh Việt Nam, nhưng vì tham vọng về một ngôi vị “bá chủ toàn cầu”, giới cầm quyền Mỹ thời Kennedy vẫn tiếp tục đẩy mạnh chính sách chiến tranh. Sau Kennedy, tổng thống Johnson cũng bị cuốn theo, rồi dưới một hình thức có sửa đổi Nixon vẫn tiếp tục theo đuổi một cuộc chiến tranh biết trước không có đường thoát.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

* Tiếng Việt:

1. Joseph A.Amter (1985), Lời phán quyết về Việt Nam, NXB Quân đội nhân dân.

2. Ăngghen, Lênin, Stalin (1965), Bàn về chiến tranh nhân dân, NXB Sự thật.