ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRUNG TÂM NGHIÊN CỨU TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
--------------------------------
HÀ VĂN ĐỊNH
BƯỚC ĐẦU NGHIÊN CỨU TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC BIỂN DÂNG ĐẾN ĐẤT CANH TÁC LÖA
HUYỆN GÒ CÔNG ĐÔNG – TỈNH TIỀN GIANG
Chuyên ngành: Môi trường trong phát triển bền vững (Chương trình đào tạo thí điểm)
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC MÔI TRƯỜNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC TS. HOÀNG VĂN THẮNG
Hà Nội, 2012
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN… i
LỜI CAM ĐOAN ii
MỤC LỤC… iii
DANH MỤC VIẾT TẮT… vi
DANH MỤC BẢNG vii
DANH MỤC HÌNH… ix
MỞ ĐẦU 1
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2
3. Mục tiêu nghiên cứu 2
4. Ý nghĩa của đề tài 2
5. Kết cấu của luận văn 3
CHƯƠNG I 4
TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 4
1.1. BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU, NƯỚC BIỂN DÂNG VÀ CÁC NGHIÊN CỨU
TRÊN THẾ GIỚI 4
1.1.1. Khái niệm về biến đổi khí hậu 4
1.1.2. Diễn biến mực nước biển dâng toàn cầu trong quá khứ 4
1.1.3. Tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất lương thực 6
1.1.4. Ảnh hưởng của nước biển dâng đến đất canh tác nông nghiệp, đất
canh tác lúa 7
1.1.5. Ảnh hưởng của BĐKH, NBD đến năng suất, sản lượng lúa 8
1.1.6. Các giải pháp thích với BĐKH, nước biển dâng trong sản xuất lúa 9
1.2. NGHIÊN CỨU TRONG NƯỚC 10
1.2.1. Tác động của biến đổi khí hậu đến sản xuất nông nghiệp 10
1.2.2. Đánh giá đất canh tác lúa vùng ĐBSCL 11
1.2.3. Diễn biến mực nước biển dâng tại Việt Nam trong quá khứ 11
1.2.4. Các dự báo tác động của nước biển dâng 13
1.2.5. Tác động của xâm nhập mặn, phèn 15
1.2.6. Tác động hạn hán, lũ lụt 16
1.2.7. Nghiên cứu tác động của nước biển dâng, xâm mặn đến sản xuất lúa 17
1.2.8. Nghiên cứu về giải pháp giảm thiểu tác động của BĐKH, cũng như thích ứng với nước biển dâng 18
1.3. NHỮNG HẠN CHẾ, TỒN TẠI CỦA CÁC TÁC GIẢ NGHIÊN CỨU
VÀ CÁC NỘI DUNG NGHIÊN CỨU CẦN ĐẶT RA TRONG ĐỀ TÀI 19
CHƯƠNG II 20
ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN, PHƯƠNG PHÁP LUẬN, 20
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20
2.1. ĐỊA ĐIỂM, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU 20
2.1.1. Địa điểm nghiên cứu 20
2.2.2. Thời gian nghiên cứu 20
2.2. PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 20
2.2.1. Phương pháp luận 20
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu 26
CHƯƠNG III 28
KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 28
3.1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN – KINH TẾ XÃ HỘI KHU VỰC NGHIÊN
CỨU 28
3.1.1. Đặc điểm tự nhiên 28
3.2.2. Đặc điểm kinh tế - xã hội. 38
3.2. DỰ BÁO TÁC ĐỘNG CỦA NƯỚC BIỂN DÂNG ĐẾN ĐẤT CANH
TÁC LÚA 43
3.2.1. Đánh giá thực trạng đất canh tác lúa và sử dụng đất lúa tại huyện Gò Công Đông 43
3.2.2. Kịch bản nước biển dâng và dự báo tác động tới huyện Gò Công
Đông 47
3.2.3. Nghiên cứu tác động của nước biển dâng đến đất canh tác lúa huyện Gò Công Đông 62
3.2.4. Tác động của nước biển dâng đến hệ thống rừng ngập mặn 74
3.3. ĐỀ XUẤT CÁC GIẢI PHÁP ỨNG PHÓ VÀ SỬ DỤNG HIỆU QUẢ
ĐẤT LÚA. 75
3.3.1. Giải pháp công trình 76
3.3.2. Giải pháp phi công trình 77
3.3.3. Giải pháp tuyên truyền, vận động, giáo dục và tăng cường năng
lực ứng phó với nước biển dâng 80
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 82
1. KẾT LUẬN 82
2. KIẾN NGHỊ 83
TÀI LIỆU THAM KHẢO 84
TIẾNG VIỆT 84
TIẾNG ANH 87
PHỤ LỤC… 88
DANH MỤC VIẾT TẮT
Biến đổi khí hậu | |
ĐBSCL | Đồng bằng sông Cửu Long |
UBND | Ủy ban nhân dân |
HST | Hệ sinh thái |
NBD | Nước biển dâng |
NN&PTNT | Nông nghiệp & Phát triển Nông thôn |
TN&MT | Tài nguyên & Môi trường |
UNCCD NAP | Văn phòng Công ước chống sa mạc hóa |
AEZ | Phân vùng khí hậu |
IRRI | Viện nghiên cứu lúa Quốc tế |
NASA | Viện Hàn lâm Quốc gia Hoa Kỳ |
WB | Ngân hàng thế giới |
HĐBT | Hội đồng Bộ trưởng |
FAO | Tổ chức nông lương thế giới |
NS | Năng suất |
SX | Sản xuất |
IPCC | Ủy ban liên Chính phủ về biến đổi khí hậu |
EPA | Cục Bảo vệ Môi trường Mỹ |
UNDP | Chương trình phát triển liên hợp Quốc |
PRA | PP điều tra nông thôn có sự tham gia của người dân |
RCVI | Chỉ số Rủi ro |
KHKTTV&MT | Khoa học khí tượng Thủy văn & Môi trường |
SEA START | Tổ chức nghiên cứu về biển của Vương Quốc Anh |
Có thể bạn quan tâm!
-
Bước đầu nghiên cứu tác động của nước biển dâng đến đất canh tác lúa huyện Gò Công Đông – tỉnh Tiền Giang - 2 -
Ảnh Hưởng Của Bđkh, Nbd Đến Năng Suất, Sản Lượng Lúa -
Nghiên Cứu Tác Động Của Nước Biển Dâng , Xâm Mặn Đến Sản Xuất Lúa
Xem toàn bộ 118 trang tài liệu này.
DANH MỤC BẢNG
Nội dung bảng | Số trang | |
Bảng 1.1 | Tốc độ thay đổi mực nước biển (mm/năm) tại một số trạm của Việt Nam trong giai đoạn 1993 – 2008 | Trang 13 |
Bảng 3.1 | Hiện trạng sử dụng đất huyện Gò Công Đông năm 2010 | Trang 32 |
Bảng 3.2 | Kết quả điều tra biểu hiện của BĐKH huyện Gò Công Đông | Trang 35 |
Bảng 3.3 | Kết quả điều tra, phỏng vấn nguồn tiếp cận thông tin về biến đổi khí hậu, nước biển dâng | Trang 36 |
Bảng 3.4 | Kết quả phỏng vấn về tình hình xâm mặn tại khu vực sản xuất lúa | Trang 37 |
Bảng 3.5 | Tình hình xâm mặn huyện Gò Công Đông | Trang 37 |
Bảng 3.6 | Diễn biến sản xuất lúa huyện Gò Công Đông giai đoạn 2005- 2011 | Trang 46 |
Bảng 3.7 | Kịch bản nước biển dâng được lựa chọn tính toán | Trang 50 |
Bảng 3.8 | Diện tích ngập huyện Gò Công Đông ứng với các kịch bản NBD | Trang 58 |
Bảng 3.9 | Diện tích các loại đất bị ngập ứng với các kịch bản NBD | Trang 59 |
Bảng 3.10 | Diện tích xâm mặn toàn huyện tứng với các kịch bản NBD | Trang 61 |
Bảng 3.11 | Dự kiến các diện tích đất lúa bị ngập ứng với các mức ngập theo các kịch bản nước biển dâng | Trang 62 |
Bảng 3.12 | Cân đối giữa diện tích đất lúa bị mất và mở rộng do bị ngập úng | Trang 64 |
Bảng 3.13 | Diện tích đất lúa bị nhiễm mặn phân theo độ mặn ứng với các kịch bản nước biển dâng | Trang 68 |
STT | Nội dung bảng | Số trang |
Bảng 3.14 | Yêu cầu sử dụng đất lúa theo cẩm nang sử dụng đất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn | Trang 69 |
Diện tích đất canh tác lúa bị mất do mặn hóa ứng với các kịch bản nước biển dâng | Trang 71 | |
Bảng 3.16 | Cân đối diện tích đất canh tác lúa ứng với các kịch bản NBD | Trang 72 |
Bảng 3.17 | Chuyển đổi trong nội bộ đất canh tác lúa | Trang 74 |
DANH MỤC CÁC HÌNH
Nội dung hình | Số trang | |
Hình 1.1 | So sánh số liệu mực nước biển giữa các trạm hải văn với vệ tinh | Trang 12 |
Hình 2.1 | Sơ đồ nghiên cứu về thích ứng với BĐKH, NBD | Trang 25 |
Hình 3.1 | Bản đồ hành chính huyện Gò Công Đông | Trang 29 |
Hình 3.2 | Rừng ngập mặn | Trang 33 |
Hình 3.3 | Bãi biển Tân Thành | Trang 34 |
Hình 3.4 | Khu du lịch biển Tân Thành | Trang 34 |
Hình 3.5 | Sơ đồ ngập lụt Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 12 cm | Trang 51 |
Hình 3.6 | Sơ đồ ngập lụt Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 17 cm | Trang 52 |
Hình 3.7 | Sơ đồ ngập lụt Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 75 cm | Trang 53 |
Hình 3.8 | Sơ đồ xâm mặn Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 12 cm | Trang 54 |
Hình 3.9 | Sơ đồ xâm mặn Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 17 cm | Trang 55 |
Hình 3.10 | Sơ đồ xâm mặn Đồng bằng Sông Cửu Long - Kịch bản nước biển dâng 75 cm | Trang 56 |
Hình 3.11 | Sơ đồ ngập lụt và xâm mặn Gò Công Đông - Kịch bản nước biển dâng 12 cm | Trang 65 |
Hình 3.12 | Sơ đồ ngập lụt và xâm mặn Gò Công Đông - Kịch bản nước biển dâng 17 cm | Trang 66 |
STT | Nội dung hình | Số trang |
Hình 3.13 | Sơ đồ ngập lụt và xâm mặn Gò Công Đông - Kịch bản nước biển dâng 75 cm | Trang 67 |
Hình 3.14 | Sơ đồ ứng phó, giảm thiểu và thích ứng với nước biển dâng | Trang 75 |