Biến đổi lễ hội ở Lào - Từ đổi mới 1986 qua trường hợp lễ hội cầu mùa Bun Khoun khoan khao của người Phu Thai, huyện Songkhone, tỉnh Savannakhet

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

----------------------

LOUNGFA KHANTIVONG

BIẾN ĐỔI LỄ HỘI Ở LÀO: TỪ ĐỔI MỚI (1986) QUA TRƯỜNG HỢP LỄ HỘI CẦU MÙA BUN

KHOUN KHOAN KHAO CỦA NGƯỜI PHU THAI, HUYỆN SONGKHONE, TỈNH SAVANNAKHET

LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN HỌC

HÀ NỘI - NĂM 2020

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

----------------------------------

LOUNGFA KHANTIVONG

BIẾN ĐỔI LỄ HỘI Ở LÀO: TỪ ĐỔI MỚI (1986) QUA TRƯỜNG HỢP LỄ HỘI CẦU MÙA BUN

KHOUN KHOAN KHAO CỦA NGƯỜI PHU THAI, HUYỆN SONGKHONE, TỈNH SAVANNAKHET

Chuyên ngành: Nhân học Mã số: 831030201

LUẬN VĂN THẠC SĨ NHÂN HỌC

Chữ ký của Chủ tịch Hội đồng Người hướng dẫn khoa học

PGS.TS NGUYỄN VĂN SỬU TS. PHAN PHƯƠNG ANH

Hà Nội - 2020

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.Cácsố liệu, kết quả trong luận văn là trung thực và chưa từng được công bố trong bất kì một công trình nào khác. Các bảng biểu, số liệu được thu thập và phân tích dựa trên nguồn số liệu của các Cơ quan thống kê quốc gia, Chính quyền huyện Songkhone thuộc tỉnh Savannakhet, Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào. Các nguồn tài liệu tham khảo được trích dẫn đầy đủ và trung thực.

Hà Nội, ngày … … tháng … … năm 2020

Tác giả

LOUNGFA KHANTIVONG

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành Luận văn với đề tài Biến đổi lễ hội ở Lào: Từ đổi mới (1986) qua trường hợp lễ hội Bun Khoun khoan khao của người Phu Thai, huyện Songkhone, tỉnh Savannakhet, tôi xin được bày tỏ lòng cảm ơn sâu sắc nhất tới tất cả các cá nhân và tập thể đã tạo điều kiện giúp đỡ tác giả trong học tập và nghiên cứu.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn tới Ban Giám hiệu Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội cùng các thầy, cô giáo trong Khoa Nhân học và Phòng Đào tạo đã giúp đỡ và hỗ trợtôi trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới TS. Phan Phương Anh,cô đã gợi mở những ý tưởng đầu tiên của luận văn và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ tôihoàn thành luận văn đúng với mục tiêu đề ra.

Qua đây,tôicũng xin được gửi lời cảm ơn tới Chính quyền huyện Songkhone, tỉnh Savannakhet; các cô chú, anh chị em cũng như cộng đồng người Phu Thai đã tạo điều kiện thuận lợi giúp đỡ tôi trong suốt quá trình nghiên cứu thực hiện đề tài này tại địa phương.

Xin trân trọng cảm ơn!

Hà Nội, ngày … … tháng … … năm 2020

Tác giả

LOUNGFA KHANTIVONG

Lời cảm ơn Mục lục

Danh mục các từ viết tắt Danh mục hình, bảng, biểu đồ

MỤC LỤC

Lời cam đoan

Trang

MỞ ĐẦU 9

Chương 1: CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ ĐỊA BÀN NGHIÊN CỨU 15

1.1. Các vấn đề lý luận 15

1.1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài 15

1.1.2. Tiếp cận lý thuyết 22

1.2. Địa bàn nghiên cứu 25

1.2.1. Khái quát về huyện Songkhone 25

1.2.2. Khái quát về dân tộc Phu Thai 27

Chương 2: LỄ HỘI BUN KHOUN KHOAN KHAOTRƯỚC ĐỔI MỚI (1986) 40

2.1. Một số vấn đề chung về lễ hội Bun Khoun Khoan Khao trước đổi mới 40

2.1.1.Lịch sử hình thành lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 40

2.1.2.Mục đích tổ chức lễ hội 43

2.1.3. Thời gian tổ chức 43

2.1.4. Không gian, địa điểm tổ chức 44

2.2. Quá trình chuẩn bị lễ hội 46

2.2.1. Phân công công việc 46

2.2.2. Trang phục tham gia lễ hội 47

2.2.3.Lễ vật dâng cúng 49

2.2.4. Trang trí không gian lễ hội 51

2.3.Các nghi lễ chính 53

2.3.1. Lễ thỉnh thần 53

2.3.2.Lễ hiến tế 54

2.3.3. Sou kwan hay Baci – Buộc chỉ cổ tay 56

2.4.Phần hội 60

2.4.1. Diễn xướng dân gian 60

2.4.2. Ẩm thực lễ hội 62

2.5. Kiêng kị và vai trò của lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 63

2.5.1. Kiêng kị trong lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 63

2.5.2. Vai trò của lễ hội Khoun Khoan Khao 65

Chương 3: LỄ HỘI BUN KHOUN KHOAN KHAO 69

TỪ ĐỔI MỚI ĐẾN NAY 69

3.1. Bối cảnh thay đổi của nền kinh tế ở huyện Songkhone, tỉnh Savannakhet .. 69

3.2. Lễ hội Bun Khoun Khoan Khao của người Phu Thai tại bản Nakala, huyện Songkhone, tỉnh Savannakhettừ sau đổi mới 71

3.2.1. Biến đổi về mục đích tổ chức lễ hội 71

3.2.2. Biến đổi về chủ thể tổ chức lễ hội 72

3.2.3. Biến đổi về người tham gia lễ hội 73

3.2.4. Biến đổi về thời gian và địa điểm tổ chức 73

3.2.5. Biến đổi về quá trình chuẩn bị lễ hội 74

3.3. Lễ hội Bun Khoun Khoan Khao của người Phu Thai ở Viêng Chăn 79

3.3.1. Khái lược về cộng đồng người Phu Thai ở Viêng Chăn 79

3.3.2. Lễ hội Khoun Khoan Khao của người Phu Thai ở Viêng Chăn 80

Chương 4: NGUYÊN NHÂN, HỆ QUẢ CỦA CÁC BIẾN ĐỔI LỄ HỘI BUN KHOUN KHOAN KHAO VÀ MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ

CHÍNH SÁCH BẢO TỒN DI SẢN LỄ HỘI 88

4.1. Nguyên nhân của những của biến đổi lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 88

4.1.1. Biến đổi lễ hội do tác động của kinh tế thị trường 88

4.1.2. Biến đổi lễ hội do chính sách quản lý lễ hội 92

4.1.3. Toàn cầu hoá, du lịch lễ hội và môi trường 94

4.2. Một số khuyến nghị chính sách bảo tồn di sản lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 95

4.2.1. Xây dựng quy hoạch lễ hội Bun Khoun Khoan Khao 96

4.2.2. Xây dựng các công trình hạ tầng giao thông, dịch vụ văn hóa tại bản Nakala 97

4.2.3. Tăng cường thông tin, tuyên truyền và giáo dục pháp luật, đồng thời quảng bá lễ hội 97

4.2.4. Công tác hỗ trợ và an ninh lễ hội 99

4.2.5. Nâng cao ý thức khi tham gia lễ hội truyền thống của người dân 99

KẾT LUẬN 101

TÀI LIỆU THAM KHẢO 104

PHỤ LỤC 2. MỘT SỐ HÌNH ẢNH VỀ NGƯỜI PHU THAI VÀ LỄ HỘI BUN KHOUN KHOAN KHAO 1

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

Cụm từ đầy đủ
ASEA	Association of Southeast Asian Nations Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á
CHDCND	Cộng hoà Dân chủ Nhân dân
GDP	Gross Domestic Product Tổng sản phẩm quốc nội
Nxb	Nhà xuất bản
USD	United States dollar Đồng đô la Mỹ