giúp cho người xem không cảm thấy nhàm chán. Khuôn hình cũng là một phương tiện thể hiện quan trọng. Mỗi khuôn hình tĩnh hay động, cận hay toàn không những mang ý nghĩa biểu cảm riêng, mà còn là đặc trưng của mỗi chương trình.
Ở hệ thống bản tin thời sự của Truyền hình Thông tấn, vì đặt tiêu chí đưa tin nhanh và chuẩn xác lên hàng đầu, vì vậy Truyền hình Thông tấn cho phép hình ảnh có thể ghi hình bằng máy du lịch, máy điện thoại, máy ảnh trong những trường hợp cấp bách. Hay hình thức thể hiện có thể là hình ảnh mới, có thể là hình tư liệu, có thể là đồ họa, cũng có thể là chữ - hay còn gọi là tin teletex.
2.3.1 Tin hình ảnh
Kết quả khảo sát 18.624 bản tin đầu giờ phát sóng trong 2 năm cho thấy: Tin breaking news chiếm 19%, tin dẫn hiện trường 32%, tin hình hiện trường 26%, tin hình tư liệu 23%.
Có thể bạn quan tâm!
-
Đặc Trưng Và Ưu Thế Của Bản Tin Đầu Giờ So Với Các Bản Tin Thời Sự Khác -
Mô Hình Phối Hợp Giữa Các Đơn Vị Thực Hiện Bản Tin Đầu Giờ -
Nội Dung Thông Tin Được Thể Hiện Trong Bản Tin Đầu Giờ -
Phóng Sự Chuyên Đề Về Những Vấn Đề Nổi Cộm -
Một Số Vấn Đề Đặt Ra Và Giải Pháp Nâng Cao Chất Lượng, Hiệu Quả Thông Tin Của Bản Tin Đầu Giờ - Kênh Truyền Hình Thông Tấn -
Nguyên Nhân Thành Công Và Hạn Chế Của Bản Tin Thời Sự Đầu Giờ Của Truyền Hình Thông Tấn
Xem toàn bộ 127 trang tài liệu này.
2.3.1.1. Tin breaking news
Tin tức là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của bản tin đầu giờ. Các chương trình tin tức cập nhật luôn là một trong những chương trình “đinh” của một bản tin đầu giờ. Tuy nhiên, số lượng tin breaking news ở Truyền hình Thông tấn chưa chiếm số lượng áp đảo.
Nếu như trước đây, để gửi trực tiếp 1 tin bài từ hiện trường về nơi phát sóng, cần có xe truyền hình lưu động; thì hiện nay, với sự tiến bộ của công nghệ, phóng viên hoàn toàn có thể gửi hình về với công nghệ truyền dẫn 3G, 4G, wifi.
Đổi mới cách thể hiện và nội dung trong việc cập nhật các tin tức thời sự là nhu cầu cấp thiết của khán giả và cũng là nhu cầu cấp thiết của mỗi Kênh truyền hình nhằm nâng cao chất lượng nội dung tin tức, tăng lượng khán giả, tăng doanh thu quảng cáo và tài trợ. Do vậy đổi mới cách làm thời sự theo mô hình Breaking News không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế mà còn giúp nâng cao vị thế của một kênh truyền hình, khẳng định thương hiệu của truyền hình Thông tấn. Với kinh phí rẻ, đáp ứng công việc mọi lúc, mọi nơi, qui trình sản xuất đơn giả, hiệu quả, có thể nói mô hình sản xuất breaking news qua sóng 3G, 4G, Wifi, Internet rất khả thi và là một điểm nhấn của bản tin đầu giờ
trong lĩnh vực truyền hình Việt Nam vốn dĩ từ trước tới nay chưa quen với breaking news.
Mô hình truyền tin về của phóng viên truyền hình Thông tấn như sau:
2.3.1.2. Tin dẫn hiện trường
Truyền hình Thông tấn rất khuyến khích các tin, phóng sự có dẫn hiện trường, vì sự xuất hiện của phóng viên trong phóng sự , dù không phải lúc nào
cũng hoàn toàn đắt và hợp lý hoàn toàn , nhưng tao phú, và mới mẻ cho bản tin đầu giờ . Sự xuất hiêṇ
nên sự đa daṇ g , phong của phóng viên taị hiêṇ
trường tao
sự tin cây
cho thông tin trong phóng sự , tính tương tác với khán
giả, và mới mẻ bên cạnh những gương mặt phát thanh viên quen thuộc tại trường quay.
Dân
hiên
trường hay còn goi
là stan d up, nghĩa là phóng viên làm phóng
sự trưc
tiếp dân
ngắn taị môt
trong những bối cảnh quay , và câu dẫn đó được
dưn
g vào như môt
phần của phóng sư.
nôi
Stand up có thế ở cuối , ở đầu, hoăc dung dâñ
ở giữa phóng sự tùy theo kết cấu và
Ở bản tin đầu giờ , khi phóng viên dân
phải có hiên
chữ tên của phóng
viên, nơi thường trú của phóng viên (Ví dụ: Phóng viên Thanh Hải – TTXVN
tại Lào Cai ). Stand up khác với phần dân
trường quay - vốn là phần dân
vào
phóng sự của người dẫn ở trường quay. Stand up có vai trò và vi ̣trí riêng.
Phóng viên của Truyền hình Thông tấn tại các phân xã chưa quen với việc đứng trước ống kính máy quay, tuy nhiên luôn được khuyến khích xuất hiện. Đặc biệt, trong một số trường hợp sau đây, nhất định phải có sự xuất hiện của phóng viên:
- Thiên tai thảm hoa
như bao
, lũ, đôn
g đất… Viêc
xuất hiên
taị hiên
trường sẽ thuyết phuc
khán giả về tính chân thưc
của thông tin và hình ảnh, sư
cảm phục của kh án giả đối với mứ c đô ̣dấn thân của phóng viên , từ đó trân trọng hơn những gì phóng viên mang tới cho khán giả qua màn ảnh nhỏ.
- Những đia nước ngoài.
bàn đăc
biêt
: vùng sâu vùng xa , nơi khó tới , các địa bàn ở
- Những sự k iên
đăc
biêṭ quan tron
g , như các Hôi
nghi ̣quốc tế lớn , Thế
vân
hôi
, Lễ hôi
lớn…hoăc
những sự kiên
có không khí .
- Hiên
trường đăc
biêṭ , ví dụ như hiện trường vụ tai nạn , hiên
trường vu
án, hiên
trường vu ̣khai thác gỗ, khai thác khoáng sản trái phép , công trường
khai thác đá nguy hiểm…
2.3.1.3. Tin hình hiện trường
Tin hình hiện trường là loại tin truyền thống, phổ biến nhất, xuất hiện ở bản tin thời sự cũng như các loại hình bản tin khác.
Đối với loại tin này, bản tin đầu giờ đặt ra tiêu chí “hình ảnh thứ nhất, lời bình thứ hai”. Tức là hình ảnh có vị trí quan trọng nhất, phải để cho hình ảnh đã ghi được tự kể hầu hết câu chuyện, sự kiện. Rồi sau đó mới bổ sung và trau dồi thông tin bằng một vài lời cho câu chuyện thêm sinh động hơn.
Phóng viên thực hiện tin tức cho bản tin đầu giờ, bước đầu tiên là phải có được những hình ảnh “biết nói”, những hình ảnh trung tâm của câu chuyện, những hình ảnh đó phải “biết kể chuyện”. Phóng viên phải nhìn theo hình ảnh, viết thêm ít lời bình và tiếp tục câu chuyện cho mạch lạc hơn, cho rò ràng hơn, khúc triết hơn. Tiêu chí của Truyền hình Thông tấn là: Đừng nói: “Tôi đang viết cái này hay tôi đang viết cái kia hoặc cái gì sẽ minh họa cho những từ ngữ, lời bình của tôi “ mà hãy tự hỏi lại chính mình:” Những hình ảnh nào sẽ kể câu chuyện, sự kiện với ít lời bình nhất”.
Hình ảnh trong bản tin đầu giờ còn là các tính từ bổ nghĩa của bạn, những hình ảnh cần phải đạt đến mức ghi nhận được cả những tâm trạng, cảm xúc của các nhân vật trong tin, trong phóng sự.
Gần đây, bản tin đầu giờ của kênh Truyền hình Thông tấn phổ biến hình
thứ c tin hoặc phóng sự tường thuât
, với sự xuất hiên
của người phóng viên
dân
hiên
trường và đoc
OFF hoàn toàn ngay tại hiện trường , có thể gọi là
stand off. Đây cũng là môt hình thứ c khá mới mẻ.
Hình thức này được áp dụng khi cần đưa tin nhanh nhất về một sự kiện
quan trọng mà không có điều kiện làm truyền hình trực tiếp , hoăc những sự kiện có không khí, sôi nổi, có mầu sắc, có âm thanh.
khi đó là
2.3.1.4. Tin hình tư liệu
Với tiêu chí thông tin nhanh, vì vậy tin sử dụng hình tư liệu xuất hiện ở bản tin đầu giờ khá phổ biến. Đặc biệt, với thể loại tin về hoạt động trong lĩnh vực kinh tế như: biến động của thị trường (giá xăng tăng, giá thực phẩm…), tình hình xuất nhập khẩu… hình tư liệu được sử dụng nhiều.
Một khía cạnh khác, hình tư liệu được sử dụng khi thông tin nhắc lại sự kiện, sự việc đã từng xảy ra. Ví dụ: Bản tin đầu giờ phát sóng ngày 11/9/2012
có nhắc đến vụ khủng bố tại Mỹ vào ngày 11/9/2002. Thông tin đó sẽ được thể hiện bằng hình tư liệu vụ khủng bố.
2.3.2. Tin đồ họa
Bên cạnh việc sử dụng ngôn ngữ hình ảnh đặc thù của truyền hình, việc sử dụng các bảng biểu, biểu đồ trong việc thể hiện các số liệu, đặc biệt trong lĩnh vực thông tin kinh tế đã và đang tạo ra một phong cách thể hiện hiệu quả trong các bản tin đầu giờ.
Đối với nhiều số liệu tổng kết, thống kê… việc xây dựng các bảng biểu, biểu đồ trên truyền hình là một trong những phương pháp thể hiện súc tích nhất, dễ hiểu nhất với đại đa số người xem. Biểu đồ ở đây là những hình ảnh đơn giản, vừa thể hiện được các trị số, vừa thể hiện được mối tương quan giữa các con số, giúp người xem không chỉ có được cái nhìn tổng quát đối với vấn đề, mà còn thể hiện dễ dàng hơn trong việc tự rút ra các đánh giá, kết luận khá chính xác – điều làm khan giả truyền hình có cảm giác thích thú, nhưng cũng không mấy khi nhận ra.
Đối với phóng viên, những trường hợp mang tính chất tổng kết một vấn đề, ít khi có cách thể hiện nào hợp lý hơn việc sử dụng các bảng biểu, biểu đồ, vì không phải lúc nào cũng có đủ thời lượng để diễn giải được hết các mối tương quan mật thiết giữa các con số bằng lời bình.
Đồ họa trong các bản tin đầu giờ do chính các phóng viên thực hiện bằng phần mềm SwiffChart. Với phần mềm này, phóng viên chỉ cần lựa chọn hình thức biểu đồ, nhập số liệu là thông tin sẽ được hiển thị dưới dạng đồ họa.
Ví dụ: Tin phát sóng ngày 1/8/2012, giá xăng tăng 900 đồng/lít. Để thể hiện hình ảnh cho đoạn lời bình: “Tính từ đầu năm tới nay, đây là lần thứ 2 xăng tăng giá liên tiếp sau 5 lần giảm giá với tổng cộng 3.200 đồng mỗi lít”, phóng viên đã thực hiện đồ họa động có giao diện như sau:
2.3.3. Tin teletex
Teletex còn được gọi là “công nghệ đọc báo trên truyền hình”. “Báo” ở đây là các tin thời sự, bảng giá, giờ tàu, thời tiết… thể hiện dưới dạng các trang văn bản trên màn hình vô tuyến. Khán giả có thể xem bất cứ khi nào họ muốn, thay vì xem các chương trình trôi tuột đi sau khi tin truyền hình xuất hiện.
Teletex thực chất là công nghệ truyền tin dưới dạng văn bản text thông qua truyền hình thông thường. Về bản chất, nó là việc tận dụng dung lượng trống giữa các hình ảnh truyền đi để gửi xen các trang tin văn bản. Khác với các chương trình truyền hình, người xem phải có mặt trước tivi vào thời điểm đài phát, công nghệ teletex cho phép người xem nhận được thông tin vào bất cứ lúc nào.
Bản tin đầu giờ sử dụng công nghệ teletex ngay từ khi lên sóng. Biên tập viên chịu trách nhiệm soạn thảo tin teletex, còn với các bảng giá vàng, tỷ giá, chỉ số chứng khoán… sẽ được cập nhật tự động.
Teletex xuất hiện từ những năm 1970 và hiện được sử dụng nhiều ở châu Âu (95% các đài truyền hình) và ở một số nước Bắc Mỹ. Tại châu Á, hiện mới chỉ có Singapore áo dụng bằng tiếng Anh và Thái Lan đang triển khai.
Việt Nam là nước đầu tiên trong vùng thiết lập được font tiếng mẹ đẻ cho công nghệ này.
Bản tin đầu giờ là chương trình thời sự đầu tiên sử dụng công nghệ này. Từ giữa năm 2013, VTV1 mới bắt đầu thực hiện tin teletex cho bản tin thời sự 19h.
Các thông tin được bản tin đầu giờ sử dụng đưa tin teletext là: tin nóng, tin trong nước và quốc tế, thể thao, văn hóa nghệ thuật và thông tin kinh tế.
- Giá cả thị trường: vàng, ngoại tệ, chứng khoán, nông sản, hàng điện máy, kể cả giá cả quốc tế.
- Vận chuyển: lịch chuyến bay, chuyến tàu, xe khách, tàu cánh ngầm, vận tải hàng hải...
- Tin cần biết: chương trình truyền hình, màn ảnh sân khấu, khu vui chơi, ăn uống, dịch vụ công ích.
- Thời tiết: tin nóng (bão, lũ), thời tiết trong và ngoài nước.
- Dịch vụ: Dịch vụ về y tế, giáo dục, luyện thi; xây dựng địa ốc, điện - điện tử và nhiều dịch vụ khác...
2.4. Các thể loại chính được thể hiện trong bản tin đầu giờ
Bản tin đầu giờ thường sử dụng 4 thể loại chính: tin thời sự, đôi khi còn gọi là tin sốt dẻo, tin đang diễn biến; phóng sự, đôi khi còn gọi là tin nhẹ; phỏng vấn hay còn gọi là talk; ký sự. Bản tin đầu giờ không giới hạn sự sáng tạo của phóng viên khi thực hiện tin bài, tuy nhiên, tin bài vẫn phải đáp ứng những tiêu chí cơ bản.
2.4.1. Tin
Tin tức là các thông tin mới về những gì đã, đang hoặc sẽ diễn ra trong xã hội. Tin tức có thể có tác động đến nhiều người. Một bản tin trên báo chí