Ảnh hưởng của các yếu tố đầu vào đến hiệu quả kinh tế cây chè trên địa bàn thành phố Thái Nguyên

doanh chè của tỉnh Thái Nguyên để phát huy tối đa lợi thế theo quy mô, khả năng đầu tư về bề rộng, bề sâu, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới, công nghệ sinh học của mô hình này. Song song với việc đầu tư mở rộng diện tích chè tại những vùng phù hợp theo quy hoạch, hay thay thế vườn cây già cỗi, kém phát triển, phải chú ý kỹ thuật trồng, chăm sóc để tạo được sản phẩm có chất lượng ổn định, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu; thứ hai, việc đa số các hộ gia đình bón phân không hợp lý đã ảnh hưởng lớn đến năng suất, hiệu quả kinh doanh, vì vậy thời gian tới cần áp dụng chặt chẽ phương pháp bón phân khoa học, thực hiện đúng quy trình, kỹ thuật chăm sóc cây chè; thứ ba, do đa số kiến thức nông nghiệp của người dân còn thấp vì họ ít có cơ hội tiếp cận hoạt động khuyến nông, thiếu thông tin chung về ngành chè, không được cán bộ khuyến nông hướng dẫn cụ thể kỹ thuật trồng, chăm sóc chè. Vì vậy, một chính sách nữa phải tập trung giải quyết là nâng cao trình độ kiến thức nông nghiệp cho hộ sản xuất để họ có khả năng ứng dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ sinh học, phối hợp sử dụng các yếu tố đầu vào hợp lý, khi đó cây chè sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao và phát triển bền vững.

Về sản xuất nguyên liệu: Người trồng chè đã ý thức hơn về sản xuất chè an toàn. Thông qua các lớp tập huấn, người dân đã lựa chọn được những giống chè phù hợp, sử dụng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật theo khuyến cáo khoa học kỹ thuật, kỹ thuật hái, sao chè được quan tâm, công cụ, máy móc phục vụ cho sản xuất được đầu tư khá đầy đủ. Năng suất, sản lượng và chất lượng chè nguyên liệu ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên việc sản xuất chè tại các hộ gia đình còn manh mún, nhỏ lẻ, chưa có sự liên kết, hỗ trợ do đó chưa tạo được vùng nguyên liệu lớn có chất lượng đồng đều.

Về chế biến: Hiện trên địa bàn tỉnh có 41 đơn vị chế biến - kinh doanh chè thì riêng thành phố có 13 đơn vị. Đây là thành phần quan trọng tham gia vào sản xuất hàng hóa, tuy nhiên hầu hết các doanh nghiệp đều phải thu mua chè nguyên liệu mà không chủ động được nguồn nguyên liệu do đó chưa hoạt

động hết công suất của dây chuyền công nghệ, dẫn đến sự lãng phí về đầu tư thiết bị. Người nông dân vẫn giữ truyền thống sản xuất, chế biến thủ công tại nhà do đó sản phẩm có những hạn chế về vệ sinh an toàn thực phẩm, chất lượng, bao bì…, giá trị sản phẩm không cao.

Về tiêu thụ: Chè Thái Nguyên có mặt các thị trường trong và ngoài nước. Đối với thị trường trong nước, Thái Nguyên được biết đến với các vùng chè nổi tiếng: Tân Cương, La Bằng, Trại Cài, Sông Cầu, Bắc Sơn, Tức Tranh, Vô Tranh và có mặt ở khắp các tỉnh thành. Thị trường ngoài nước, chè Thái Nguyên đã xuất khẩu chủ yếu đi các nước Đài Loan, Trung Quốc, Pakistan, ngoài ra còn một số thị trường như Hà Lan, Ấn Độ, Anh, Srilanka, Nga… Tuy nhiên giá còn thấp so với giá quốc tế. Đối với các hộ gia đình không gắn với cơ sở kinh doanh thì chủ yếu bán cho tư thương, ít bạn hàng và thường bị tư thương ép giá, đặc biệt là vụ mùa, sản lượng cao nhưng giá thấp.

Với những kết quả nghiên cứu trên chúng tôi rút ra một số vấn đề:

- Sản xuất chè theo hướng thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (VietGAP) mới chỉ dừng lại ở việc xây dựng mô hình thí điểm, chưa nhân rộng trong vùng chè. Người trồng chè vẫn chạy theo lợi nhuận trước mắt nên chưa đảm bảo các nguyên tắc trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật và phân bón. Chưa tổ chức bài

bản và hiệu quả khâu giám sát, đánh giá, công nhận các hộ gia đình đạt chuẩn về sản xuất nông nghiệp tốt.