Xây dựng Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

NGUYỄN ĐỨC NHUẬN

XÂY DỰNG ĐẢNG BỘ CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI HIỆN NAY THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH

LUẬN ÁN TIẾN SĨ NGÀNH HỒ CHÍ MINH HỌC Mã số: 931 02 04

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 224 trang tài liệu này.

1. PGS,TS. NGUYỄN THỊ KIM DUNG

2. PGS,TS. NGUYỄN XUÂN TRUNG

HÀ NỘI - 2022

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn đầy đủ theo quy định.

Tác giả

Nguyễn Đức Nhuận

MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU 1

Chương 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN

ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 7

1.1. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án 7

1.2. Kết quả nghiên cứu đã đạt được và những vấn đề luận án tiếp tục

nghiên cứu 27

Chương 2: TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ XÂY DỰNG ĐẢNG - MỘT SỐ

VẤN ĐỀ LÝ LUẬN 32

2.1. Một số khái niệm liên quan đến đề tài luận án 32

2.2. Nội dung tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng 39

2.3. Giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng 63

Chương 3: XÂY DỰNG ĐẢNG BỘ CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN

ĐỘI THEO TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH - THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG

VẤN ĐỀ ĐẶT RA 72

3.1. Đặc điểm các trường sĩ quan Quân đội và chức năng, nhiệm vụ của

Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội 72

3.2. Thực trạng xây dựng Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội theo tư

tưởng Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2021 81

3.3. Những vấn đề đặt ra trong xây dựng đảng bộ các trường sĩ quan

Quân đội theo tư tưởng Hồ Chí Minh 109

Chương 4: YẾU TỐ TÁC ĐỘNG, PHƯƠNG HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG ĐẢNG BỘ CÁC TRƯỜNG SĨ QUAN QUÂN ĐỘI THEO

TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH TRONG TÌNH HÌNH MỚI 117

4.1. Dự báo những yếu tố tác động, phương hướng xây dựng Đảng bộ các

trường sĩ quan Quân đội giai đoạn 2021 - 2025 117

4.2. Giải pháp xây dựng Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội trong tình

hình mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh 125

KẾT LUẬN 158

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 160

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 161

PHỤ LỤC 175

DANH MỤC NHỮNG TỪ VIẾT TẮT

CMCN 4.0 Cách mạng công nghiệp lần thứ tư CNXH Chủ nghĩa xã hội

ĐLDT Độc lập dân tộc

GCCN Giai cấp công nhân

NLLĐ, SCĐ Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu QĐNDVN Quân đội Nhân dân Việt Nam TCCSĐ Tổ chức cơ sở đảng

TSQQĐ Trường sĩ quan Quân đội

TSVM Trong sạch, vững mạnh

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn đặc biệt quan tâm đến công tác xây dựng Đảng. Người khẳng định: “Xây dựng Đảng là một nhiệm vụ cực kỳ quan trọng của nhân dân ta” [62, tr.279]. Hồ Chí Minh không chỉ để lại cho toàn Đảng, toàn dân, toàn quân những chỉ dẫn quý báu trong công tác xây dựng Đảng mà chính Người còn là một tấm gương cao đẹp về sự tuyệt đối trung thành, tận tụy, cống hiến suốt đời vì mục tiêu, lý tưởng của Đảng. Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam là kết tinh của trí tuệ Hồ Chí Minh, được hình thành, phát triển, hoàn thiện gắn liền với quá trình Người chuẩn bị về mọi mặt, tổ chức sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện Đảng, trực tiếp đặt nền móng và góp phần to lớn vào xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam trở thành một đảng chân chính, cách mạng, tiêu biểu cho trí tuệ, đạo đức, lương tâm và danh dự của dân tộc. Chính vì thế, tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống tư tưởng của Người, chứa đựng giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XIII (2021) của Đảng nhấn mạnh: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng và chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ” [21, tr.180]. Do đó, nghiên cứu tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng không chỉ góp phần làm sâu sắc hơn, phong phú hơn nhận thức của mỗi cán bộ, đảng viên và quần chúng về tính khoa học, cách mạng, sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh, mà còn cung cấp những luận cứ khoa học cho công tác xây dựng Đảng, góp phần xây dựng Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng trong sạch, vững mạnh, ngang tầm với yêu cầu, nhiệm vụ lãnh đạo sự nghiệp cách mạng trong bối cảnh toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế.

Là một bộ phận thuộc Đảng bộ Quân đội, Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội (TSQQĐ) có vai trò quyết định trong lãnh đạo xây dựng các TSQQĐ vững mạnh toàn diện. Trong đó, sự trong sạch, vững mạnh về mọi mặt của Đảng

bộ các TSQQĐ là yếu tố quyết định đến chất lượng, hiệu quả lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ giáo dục - đào tạo, xây dựng chính quy, nghiên cứu khoa học của các TSQQĐ, có tác động trực tiếp đến việc hình thành bản lĩnh, trí tuệ, năng lực, phẩm chất, phương pháp và tác phong làm việc của những cán bộ, sĩ quan tương lai, qua đó, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu xây dựng Quân đội Nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong tình hình mới.

Những năm qua, Đảng bộ các TSQQĐ luôn quan tâm xây dựng Đảng bộ trong sạch, vững mạnh (TSVM) về mọi mặt và đã đạt được những kết quả tốt: Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp đã quan tâm xây dựng tổ chức đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức. Năng lực lãnh đạo của cấp ủy và tổ chức cơ sở đảng từng bước được nâng lên. Đại đa số cán bộ, đảng viên và quần chúng có bản lĩnh chính trị kiên định, vững vàng, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân…

Tuy nhiên, thực tế xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ thời gian qua vẫn còn những hạn chế, đó là: Công tác giáo dục chính trị, tư tưởng có nội dung còn hạn chế; năng lực lãnh đạo của một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa toàn diện. Còn cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật, một số có biểu hiện trung bình chủ nghĩa, làm việc cầm chừng, trách nhiệm thấp. Việc quản lý, đánh giá cán bộ ở một số đơn vị thiếu chặt chẽ; công tác kiểm tra, giám sát, tự phê bình, phê bình có nơi, có mặt còn hạn chế, thiếu quyết liệt… Những hạn chế nêu trên cần phải khắc phục nhằm nâng cao hơn nữa năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng bộ các TSQQĐ. Mặt khác, các TSQQĐ là trung tâm đào tạo cán bộ, sĩ quan cho toàn quân, trước yêu cầu, đòi hỏi của tình hình mới, nhất là trước tác động của Cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đã và đang đặt ra những thách thức lớn đối với nhiệm vụ đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp giáo dục đào tạo ở các TSQQĐ đòi hỏi cấp ủy, tổ chức đảng ở các trường sĩ quan phải không ngừng nâng cao trình độ trí tuệ và năng lực lãnh đạo nhằm đề ra

những quyết sách sát đúng, tạo sự đột phá góp phần nâng cao hơn nữa chất lượng giáo dục đào tạo ở các TSQQĐ.

Bên cạnh đó, các thế lực phản động, thù địch ngày càng ráo riết đẩy mạnh các hoạt động chống phá nhằm “phi chính trị hóa Quân đội”, xuyên tạc mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, bản chất giai cấp, phủ nhận, đòi xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội, trong đó, những cán bộ, đảng viên trong Quân đội nói chung và những học viên sĩ quan Quân đội nói riêng là những mục tiêu mà các thế thực chống phá hướng tới … Thực tế trên đặt ra yêu cầu cấp thiết là phải tập trung xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ thật sự vững mạnh về mọi mặt nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ lãnh đạo các xây dựng các TSQQĐ. Đồng thời, liên quan đến đề tài luận án, đến nay, chưa có công trình khoa học nào nghiên cứu một cách hệ thống, chuyên sâu dưới góc độ chuyên ngành Hồ Chí Minh học về vấn đề xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

Từ những lý do trên, nghiên cứu sinh chọn vấn đề: “Xây dựng Đảng bộ các trường sĩ quan Quân đội hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh” làm đề tài Luận án Tiến sĩ, chuyên ngành Hồ Chí Minh học.

2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục đích nghiên cứu

Trên cơ sở làm rõ nội dung, giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng, vận dụng vào đánh giá khách quan thực trạng xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ từ năm 2011 - 2021, từ đó đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

Để thực hiện mục đích trên, luận án tập trung giải quyết những nhiệm vụ cơ bản sau:

- Tổng quan các công trình nghiên cứu có liên quan đến đề tài luận án, từ đó xác định những vấn đề luận án cần tiếp tục đi sâu nghiên cứu.

- Luận giải các khái niệm liên quan đến đề tài luận án, làm rõ nội dung và giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng.

- Đánh giá thực trạng xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ theo tư tưởng Hồ Chí Minh giai đoạn 2011 - 2021 và xác định những vấn đề đặt ra trong xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

- Làm rõ các yếu tố tác động, xác định phương hướng và đề xuất các giải pháp nhằm xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ trong tình hình mới theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ hiện nay theo tư tưởng Hồ Chí Minh.

3.2. Phạm vi nghiên cứu:

- Về nội dung: Luận án tập trung làm rõ hơn, sâu sắc hơn nội dung tư tưởng Hồ chí Minh về xây dựng Đảng, cụ thể trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và giá trị tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng Đảng.

Nghiên cứu công tác xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ theo tư tưởng Hồ Chí Minh trên các mặt chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức.

- Về không gian: Luận án chỉ tập trung nghiên cứu hoạt động xây dựng Đảng bộ ở các trường đào tạo sĩ quan cấp phân đội, bậc đại học. Trong đó tập trung điều tra, khảo sát 07 trường: Trường Sĩ quan Chính trị (Đại học chính trị), Trường Sĩ quan Lục Quân 1 (Đại học Trần Quốc Tuấn), Trường Sĩ quan Pháo binh, Trường Sĩ quan Lục quân 2 (Đại học Nguyễn Huệ), Trường Sĩ quan Kỹ thuật Quân sự (Đại học Trần Đại Nghĩa), Trường Sĩ quan Công binh (Đại học Ngô Quyền), Trường Sĩ quan Thông tin (Đại học Thông tin liên lạc).

- Về thời gian: Thời gian tập trung khảo sát, đánh giá thực trạng xây dựng Đảng bộ các TSQQĐ theo tư tưởng Hồ Chí Minh từ năm 2011 -2021 (mốc 2011 là thời gian thực hiện Chỉ thị 03 của Bộ Chính trị và mốc 2021 là năm diễn ra Đại hội Đảng lần thứ XIII của Đảng). Thời gian dự báo, đánh giá tình hình, xác định phương hướng, giải pháp là giai đoạn 2021 - 2025 (kết thúc nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng), tầm nhìn đến năm 2030.