Trung gian thương mại trong hoạt động xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ vào Hoa Kỳ

- Việc xây dựng luật pháp có liên quan đến trung gian thương mại cần nghiên cứu kỹ luật pháp nước ngoài, luật quốc tế… sao cho đáp ứng một cách tốt nhất quá trình hội nhập kinh tế quốc tế.

Khi đánh giá mức độ, thời gian cải cách pháp lý và tầm quan trọng của các quy tắc pháp lý trong thời kỳ quá độ cần phải thừa nhận rằng các thể chế không chính thức có thể phát huy hiệu quả trước khi chúng được luật pháp phê chuẩn. Luật pháp phát triển theo thời gian và tương tác với những thay đổi trong môi trường kinh tế - xã hội ảnh hưởng đến tính chất và nội dung của luật và các thể chế pháp luật. Nói cách khác các thể chế thị trường sẽ phát triển để đáp ứng yêu cầu của xã hội. Mặc dù tầm quan trọng của thể chế pháp lý đối với phát triển kinh tế ngày càng được nhận thức rộng rãi, nhưng những nỗ lực thúc đẩy phát triển kinh tế bằng các luật lệ cắt ghép đã không mang lại kết quả mong muốn.

Nhu cầu thiết kế một hệ thống luật rõ ràng, minh bạch, được chấp nhận rộng rãi là mục tiêu tối ưu để giảm tính bất ổn và chi phí giao dịch, đang được các nhà làm luật, các doanh nghiệp và các tầng lớp trong xã hội đặc biệt quan tâm.

1.2. Tổ chức mạng lưới cung cấp thông tin về trung gian thương mại ở Việt Nam

Việc cung cấp thông tin thương mại nói chung và thông tin về các thương nhân trung gian nói riêng ở Việt Nam hiện nay rất thiếu và yếu. Công việc này chủ yếu do các Hiệp hội ngành hàng, Cục Xúc tiến Thương mại, Bộ Thương mại, Phòng Thương mại và Công nghiệp, Tham tán Thương mại ở các nước tiến hành và cung cấp thông tin. Trong các tổ chức nói trên, các Hiệp hội ngành hàng sẽ có vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu và cung cấp đầy đủ thông tin về trung gian thương mại cho các nhà kinh doanh xuất nhập khẩu.

Các Hiệp hội ngành hàng với các đơn vị kinh doanh xuất khẩu có mối quan hệ rất chặt chẽ. Kinh tế phát triển, số lượng doanh nghiệp tăng lên, ngành nghề đa dạng hơn dẫn đến số lượng các Hiệp hội cũng sẽ tăng lên để đáp ứng yêu cầu của các doanh nghiệp và của nền kinh tế.

Phần lớn các doanh nghiệp trong nước là các doanh nghiệp vừa và nhỏ nên hạn chế về qui mô, nguồn lực và khả năng cạnh tranh phát triển vì vậy nhu cầu tất yếu của các doanh nghiệp này là đoàn kết lại thành lập các Hiệp hội để hỗ trợ phát triển, bảo vệ quyền lợi và mở rộng quan hệ làm ăn. Thông qua các Hiệp hội, doanh nghiệp có điều kiện tiếp cận với thị trường rộng lớn hơn, được hưởng các dịch vụ tốt hơn, được bảo vệ và hỗ trợ phát triển tốt hơn, tránh lãng phí các nguồn lực. Nếu các Hiệp hội hoạt động tốt và gắn kết tốt với các doanh nghiệp , tất yếu sẽ tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Việc các doanh nghiệp hoạt động hiệu quả sẽ là tiền đề cho các Hiệp hội nâng cao vai trò và uy tín của mình. Như vậy, giữa các doanh nghiệp và các Hiệp hội có mối quan hệ tương tác qua lại lẫn nhau, không thể tách rời. Các Hiệp hội muốn tồn tại phải có sự tham gia ủng hộ của các doanh nghiệp hội viên, mặt khác các doanh nghiệp muốn phát triển nhất là các doanh nghiệp xuất khẩu muốn nâng cao vai trò cạnh tranh xuất khẩu hàng hoá của mình cũng rất cần sự hỗ trợ của các Hiệp hội ngành hàng.

Hiệp hội chính là một cầu nối quan trọng giữa Nhà nước và doanh nghiệp. Hiệp hội có nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến đường lối, chính sách của Nhà nước đến các doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp hiểu đúng và tuân thủ pháp luật của Nhà nước. Hiệp hội còn hỗ trợ, định hướng cho các doanh nghiệp xuất khẩu tìm kiếm cơ hội phát triển, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường.

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 120 trang tài liệu này.

Ảnh hưởng của các Hiệp hội đối với sự phát triển của các doanh nghiệp xuất khẩu thể hiện ở những điểm sau:

- Thúc đẩy hình thành đội ngũ doanh nghiệp xuất khẩu và doanh nhân.

- Hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu phát triển.

- Hỗ trợ doanh nghiệp xuất khẩu trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế.

- Bảo vệ quyền lợi cho các doanh nghiệp trên các thương trường quốc tế.

- Nâng cao uy tín của các doanh nghiệp xuất khẩu trên trường quốc tế.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế, các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế vừa phải cạnh tranh nhau song vẫn phải đoàn kết với nhau để cùng tồn tại, cùng

phát triển, cạnh tranh với các thế lực kinh tế nước ngoài và để tạo ra tiếng nói chung trong việc đóng góp xây dựng pháp luật, cũng như chiến lược phát triển ngành. Hiệp hội ngành hàng là tổ chức tự nguyện của các doanh nghiệp hoạt động trong cùng một lĩnh vực, cùng nhau đoàn kết góp sức hoạt động thường xuyên, không vụ lợi, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của hội viên, hỗ trợ nhau hoạt động có hiệu quả, nhằm đạt được mục tiêu phát triển ngành. Các Hiệp hội này hoạt động theo nguyên tắc tự nguyện, tự quản và tự trang trải kinh phí. Các Hiệp hội ngành hàng đang trở thành một trong những bộ phận cấu thành của nền kinh tế thị trường và ngày càng phát triển cả về số lượng và chất lượng, vai trò ngày càng nâng cao. Đây là sự phát triển phù hợp với quy luật của nền kinh tế thị trường.

Các Hiệp hội ngành hàng ở Việt Nam hình thành chưa lâu nhưng đã và đang khẳng định vị trí của nó trong việc thúc đẩy xuất khẩu nói chung và lựa chọn sử dụng trung gian thương mại nói riêng, với các vai trò chính như sau:

- Hỗ trợ, thúc đẩy và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của toàn ngành và của các doanh nghiệp xuất khẩu nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh trên thị trường.

- Hiệp hội là cầu nối tìm kiếm cơ hội và định hướng cho các doanh nghiệp hội viên, là đầu mối trao đổi thông tin trong và ngoài nước về vấn đề kinh doanh, phát triển thị trường, lựa chọn khách hàng phù hợp.

- Hợp tác hỗ trợ về khoa học công nghệ và môi trường nâng cao năng lực cạnh tranh, giúp đào tạo và bồi dưỡng cán bộ kỹ thuật và quản lý, bảo vệ lợi ích của các hội viên.

- Đại diện cho quyền lợi của hội viên, đồng thời tư vấn cho Chính phủ và các cơ quan Nhà nước xây dựng chính sách, cơ chế; kiến nghị với Chính phủ các giải pháp phù hợp để thúc đẩy sản xuất kinh doanh ngành phát triển; thể hiện vai trò cầu nối của các doanh nghiệp với Chính phủ.

- Đại diện cho hội viên tham gia hoạt động với các tổ chức Hiệp hội quốc tế và khu vực.

Hiệp hội giữ vai trò quan trọng trong tiến trình phát triển của toàn ngành, thúc đẩy và hỗ trợ cho các doanh nghiệp hoạt động theo định hướng của mình. Theo sự phát triển của nền kinh tế, các Hiệp hội ngành hàng không chỉ phát triển về số lượng, chất lượng mà vai trò của Hiệp hội sẽ ngày càng được nâng cao. Đó là xu hướng tất yếu của các Hiệp hội trong tương lai.

Để giúp việc lựa chọn và sử dụng trung gian thương mại của các doanh nghiệp Việt Nam trong thời gian tới có kết quả tốt hơn, chúng ta phải thực hiện các giải pháp sau:

- Thúc đẩy sự gia tăng về số lượng các Hiệp hội

Hội nhập kinh tế quốc tế và toàn cầu hoá đồng nghĩa với việc các doanh nghiệp Việt Nam, nhất là các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ bị cạnh tranh mạnh. Trong khi đó, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp Việt Nam còn thấp thể hiện ở các hạn chế về tài chính, nhân lực, công nghệ thông tin, kỹ năng quản lý… nên tất yếu các doanh nghiệp này sẽ đoàn kết tập hợp lại theo các Hiệp hội ngành hàng để tăng năng lực cạnh tranh cho mình.

Ngày 10/5/2007, Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ chính thức được thành lập. Đây là tổ chức xã hội - nghề nghiệp tự nguyện của các doanh nghiệp, tổ chức và cá nhân hoạt động trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh và xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ và các lĩnh vực khác có liên quan. Mục đích của Hiệp hội là hợp tác, hỗ trợ, bảo vệ và thúc đẩy các hoạt động sản xuất kinh doanh xuất khẩu, xúc tiến thương mại, nghiên cứu phát triển sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Trong thời gian tới, trước mắt là từ nay đến năm 2010, Hội sẽ tập trung nâng cao năng lực và mở rộng thị trường cho các doanh nghiệp hội viên trên cơ sở các thị trường mục tiêu đã được định hướng rõ ràng.

Ngoài ra, Hiệp hội sẽ phối hợp cùng các cơ quan hoạch định chính sách và quản lý nhà nước cũng như các tổ chức quốc tế để tạo môi trường tốt nhất cho các doanh nghiệp thành viên từ việc đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào, hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo, quản lý đến công tác xúc tiến thương mại. Sự ra đời của Hội vào thời điểm này là rất

thiết thực và kỳ vọng hoạt động xuất nhập khẩu mặt hàng thủ công mỹ nghệ trong thời gian tới sẽ được đẩy mạnh, tương xứng với tiềm năng sẵn có của ngành hàng này.

- Cải thiện chất lượng hoạt động của các Hiệp hội.

Thời gian qua, nhiều Hiệp hội hoạt động chưa hiệu quả do mới thành lập, còn gặp khó khăn về kinh phí hoạt động, thiếu cán bộ chuyên nghiệp, thiếu kinh nghiệm, thiếu các điều kiện về cơ sở vận chất kỹ thuật, về thông tin… Tuy nhiên, do yêu cầu thực tế, nhiều Hiệp hội đã phải tích cực đổi mới hoạt động, gắn kết hơn với doanh nghiệp. Một số Hiệp hội hoạt động khá và khẳng định được vai trò, vị thế của mình cả trong nước và quốc tế. Các Hiệp hội hiện đang đứng trước thách thức lớn. Nếu không thể hiện được vai trò đại diện sẽ bị mất uy tín và có khả năng các doanh nghiệp sẽ lập ra Hiệp hội khác hoạt động hiệu quả hơn.

Số lượng doanh nghiệp tăng lên, ngành nghề đa dạng và phong phú hơn thì bên cạnh các Hiệp hội lớn và có quy mô sẽ hình thành những Hiệp hội chuyên ngành sâu hơn.

- Nâng cao vai trò của các Hiệp hội ngành hàng.

Vai trò của Hiệp hội ngành hàng đã được Nhà nước đánh giá cao. Chính phủ đã ban hành nghị định qui định về tổ chức, hoạt động của Hiệp hội và đã ban hành một số chính sách tạo điều kiện cho các Hiệp hội được thành lập và phát triển. Đây là điều kiện tiên quyết giúp cho các Hiệp hội có được vị trí và vai trò trong nền kinh tế. Tham gia vào quá trình hội nhập, vai trò của các Hiệp hội được đề cao.

- Tổ chức quản lý giám sát chặt chẽ hoạt động của các trung gian thương mại.

Hiện nay hoạt động của các trung gian thương mại đã được xã hội thừa nhận và đã được luật hoá. Hầu hết các doanh nghiệp tham gia vào lĩnh vực kinh doanh xuất nhập khẩu đều có sử dụng dịch vụ của người trung gian, chi phí cho người trung gian được thừa nhận và được hạch toán vào chi phí. Hoạt động của người trung gian đã giúp cho thương mại phát triển nhưng bên cạnh đó còn tồn tại nhiều vấn đề bức xúc sau:

- Nhiều hoạt động trung gian chưa được đăng ký ở các cơ quan có thẩm quyền.

- Người trung gian không có khả năng thực hiện các công việc được uỷ nhiệm.

- Người trung gian không có khả năng tài chính, chuyên môn.

- Hoạt động trung gian thương mại với người uỷ thác không có hợp đồng nên thù lao không được trả công khai, Nhà nước bị thất thu thuế.

- Các hợp đồng ký kết thiếu chặt chẽ.

Vì vậy, để đưa hoạt động kinh tế đi vào nề nếp, đòi hỏi phải quản lý, giám sát chặt chẽ hoạt động của người trung gian thương mại, đồng thời phải có các chế tài nghiêm khắc với những ai vi phạm các qui định của pháp luật.

2. Các giải pháp về phía doanh nghiệp

2.1. Nâng cao hiểu biết về pháp luật liên quan đến trung gian thương mại và thị trường Hoa Kỳ

Các doanh nghiệp muốn sử dụng trung gian thương mại hiệu quả cần có những hiểu biết sâu sắc về hệ thống pháp luật liên quan đến trung gian thương mại. Xu hướng hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế như hiện nay đòi hỏi các doanh nghiệp không chỉ am hiểu pháp luật, phong tục, tập quán của quốc gia mà còn phải có hiểu biết về pháp luật, phong tục, tập quán kinh doanh quốc tế và của các nước đối tác.

Thị trường Hoa Kỳ có hệ thống luật pháp phức tạp vào loại bậc nhất trên thế giới. Hơn nữa thị trường Hoa Kỳ là thị trường mở, có sự cạnh tranh ác liệt. Để thành công trong xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ sang Hoa Kỳ, ngoài việc am hiểu luật pháp về thương mại nói chung và về trung gian thương mại nói riêng của Hoa Kỳ, các doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu đặc tính văn hóa của các dân tộc sống ở Hoa Kỳ để lồng ghép vào sản phẩm. Tin chắc rằng, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng những hiểu biết về thị trường Hoa Kỳ, đây sẽ không còn là thị trường khó tính đối với các sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam.

2.2. Đẩy mạnh công tác Marketing

Marketing ngày nay đã trở nên cần thiết với tất cả các quốc gia, các công ty. Hoạt động của Marketing cũng chịu tác động của nhiều nhân tố khác nhau như: thị trường và môi trường Marketing, lĩnh vực sản xuất, chiến lược xuất nhập khẩu của

quốc gia hay của công ty… Mỗi công ty sản xuất, kinh doanh xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ cần xây dựng cho mình một chiến lược Marketing thích hợp.

Mục tiêu hàng đầu của chiến lược Marketing là phân bổ có hiệu quả, phối hợp các nguồn lực Marketing và các hoạt động để hoàn thành mục tiêu trong thị trường - sản phẩm cụ thể. Do vậy, những quyết định về phạm vi chiến lược Marketing liên quan đến xác định phân đoạn thị trường mục tiêu, dòng sản phẩm cung. Kế đến là xác định lợi thế cạnh tranh và nguồn lực thông qua chương trình Marketing hỗn hợp (sản phẩm, giá cả, phân phối, xúc tiến thương mại…) được thiết kế cho phù hợp với nhu cầu của khách hàng ở thị trường mục tiêu.

Hoạt động Marketing có hiệu quả sẽ đảm bảo cho các doanh nghiệp cung ứng và sử dụng các dịch vụ trung gian đứng vững trên thị trường. Người trung gian không chỉ xác định được đối tượng phục vụ của mình mà còn phải xác định được chất lượng, giá cả, phân tích được khả năng sinh lời để từ đó có chính sách phù hợp nhất. Các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ , người sử dụng các dịch vụ trung gian, ngoài việc nắm vững tình hình cung cấp, đội ngũ người làm dịch vụ…, họ còn phải xác định được những lợi ích do trung gian mang lại trong hoạt động kinh doanh xuất nhập khẩu để từ đó xây dựng một chiến lược khai thác có hiệu quả nhất.

2.3. Lựa chọn trung gian thương mại trong hoạt động kinh doanh

Để lựa chọn một người trung gian tốt, hoạt động có hiệu quả, người sử dụng trung gian cần dựa vào các chỉ tiêu sau đây:

a. Khả năng chuyên môn.

Chuyên môn nghiệp vụ là một trong những tiêu chuẩn quan trọng nhất khi lựa chọn trung gian thương mại trong hoạt động kinh doanh nói chung và trong xuất nhập khẩu nói riêng. Một người môi giới trong lĩnh vực thuê tàu phải nắm được các thông tin về tàu: tên tàu, loại tàu, quốc tịch, trọng tải, số lượng hàng hoá mà tàu đã chuyên chở, số lượng dư thừa chưa có hàng, giá cước… Có như vậy họ mới giúp cho người đi thuê tàu lựa chọn được loại tàu, giá cước… thích hợp nhất.

Người đại lý bán hàng không chỉ nắm được nhu cầu, thị hiếu khách hàng…mà họ còn phải nắm được các qui định của luật pháp có liên quan. Nếu không thông hiểu, họ sẽ không giúp người uỷ thác tránh được những rủi ro trong kinh doanh, họ cũng không thể cung cấp được các thông tin xác thực về thị trường, giá cả, thay đổi về luật pháp các nước có liên quan. Trong thời đại hiện nay, các thông tin về thị trường, giá cả, thay đổi của luật pháp…sẽ quyết định đến hiệu quả kinh doanh của các doanh nghiệp.

b. Khả năng tài chính.

Người trung gian ngoài việc giỏi nghiệp vụ, chuyên môn, họ còn phải có khả năng tài chính. Khả năng tài chính của người trung gian được thể hiện thông qua:

- Vốn pháp định.

- Vốn lưu động.

- Doanh thu, lợi nhuận.

Người uỷ thác quan hệ với người trung gian có khả năng tài chính sẽ giải quyết được các khó khăn vướng mắc sau:

- Lợi dụng vốn của người trung gian khi cần thiết trong trường hợp mua hàng và cả trong bán hàng.

- Nếu khi mua hàng thiếu vốn, người uỷ thác có thể nhờ người trung gian thanh toán giúp sau đó sẽ hoàn lại, còn khi bán hàng nếu tiền hàng chưa thu được, thì người trung gian có thể ứng vốn của mình để trả trước cho người uỷ thác.

- Ngoài ra trong trường hợp người trung gian vi phạm hợp đồng, làm mất hay hư hỏng hàng hoá…, người uỷ thác vẫn có thể thu hồi lại được bằng các biện pháp bắt người trung gian bảo lãnh, đặt cọc tiền…

c. Cơ sở vật chất.

Một người trung gian tốt ngoài tiền bạc và khả năng chuyên môn, họ còn phải có cơ sở vật chất đảm bảo, nhất là trong trường hợp uỷ thác mua bán hàng, ký gửi hàng hoá, bao tiêu sản phẩm. Rất nhiều nhà trung gian thương mại lớn trên thế giới đều có hệ thống kho tàng, bến bãi, một số lượng lớn phương tiện vận tải khổng lồ… Một nhà