Tổ chức dạy học lịch sử Việt Nam 1919-2000 với di tích lịch sử tại địa phương ở trường trung học phổ thông tỉnh Nghệ An - 32

K

W

L

H

......................

.....................

.......................

.......................

.......................

......................

......................

.......................

Phường/

Tên di

xã

T

T

tích theo

QĐ xếp

huyện/ thị

xã

Nội dung chính

hạng

Loại hình

DT

Khu lưu

Khu di tích Kim Liên bao gồm các cụm di tích chính:

1.

niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại

Kim

Kim Liên - Nam Đàn/ Di tích LS- QG đặc biệt

Nhà ông phó bảng Nguyễn Sinh Sắc, sân vận động làng Sen, lò rèn cố Điền, giếng Cốc, núi Chung, nhà cử nhân Vương Thúc Quý, nhà cụ Nguyễn Sinh Nhậm, đền Làng Sen, nhà thờ họ Nguyễn Sinh, nhà của gia

đình cụ Nguyễn Sinh Sắc, cụ Hoàng Đường và nhà thờ

Liên

họ Hoàng Xuân ở Làng Chùa

2.

Địa Điểm Mốc Số O

Huyện Tân Kỳ /DT Lịch sử QG đặc biệt

Nằm ở chân núi Dong, thị trấn Lạt, Tân Kỳ, Nghệ An. Ngày 19/5/1959 ta mở tuyến vận tải chiến lược (đường mòn Hồ chí Minh). Ngày 9/8/1964 mở đường cơ giới chiến lược lấy Tân Kỳ là điểm khởi đầu của tuyến đường phía Đông Trường Sơn chạy suốt tới huyện Chơn Thành (Lộc Ninh). Là tuyến đường trên bộ có

vai trò lớn trong kháng chiến chông Mĩ cứu nước.

Ngày 19/2/1933, Lê Hồng Sơn - một trong những đồng

chí có tâm huyết với cách mạng và hết lòng hoạt động

3.

Mộ Lê Hồng Sơn/ Đền Tán Sơn

Xuân Hoà - Nam Đàn/ DTLS

vì cách mạng từ những ngày sơ khai bị thực dân Pháp kết án tử hình tại chính quê hương của đồng chí làng Xuân Hồ. Thi hài của đồng chí được nhân dân chôn cất tại Rú Tán. Đến năm 1956, mộ Lê Hồng Sơn mới được cải táng về nơi xử bắn. Qua ba lần tôn tạo tu sửa, hiện

nay khu mộ Lê Hồng Sơn có một diện tích rộng, có

tường bao quanh, có ao cá, hồ sen, đường đi lối lại đẹp

đẽ.

4.

Nhà cụ Phan Bội Châu

Thị trấn Nam Đàn/DTLS QG đặc biệt

Là ngôi nhà mà Phan Bội Châu sinh ra và lớn lên đến năm 38 tuổi. DT được phục dựng năm 1967, gồm hai ngôi nhà gỗ lợp tranh thưng phên nứa kết cấu theo kiểu chữ L. Ở đó lưu giữ các hiện vật quí: chiếc cối giã gạo bằng đá xanh, cần cối bằng gỗ lim để ở đầu hồi của nhà

lớn là kỷ vật của hai bà vợ cụ trong những ngày tần tảo

nuôi chồng con. Bộ phản gỗ và yên thư để ở gian ngoài của nhà lớn là nơi cụ Phan dùi mài kinh sử và đàm đạo thơ văn, bàn việc nước với các sỹ phu trong vùng. Khu di tích này còn lưu lại được bộ tràng kỷ bằng tre, giá sách bằng gỗ và những cuốn sách học chữ của cụ Phan thời niên thiếu. Bên cạnh còn có nhà trưng bày phụ trợ

tái hiện cuộc đời và sự nghiệp của Phan Bội Châu.

5.

Nhà thờ họ Từ

Nam Cường - Nam Đàn/ Di tíchLS

Đây là địa điểm hội họp, liên lạc bí mật của các cán bộ Xứ ủy Trung Kỳ, huyện ủy Nam Đàn, Chi bộ Đảng tổng Phù Long và tổng Nam Kim; nơi tổ chức in ấn và cất giấu tài liệu, truyền đơn của Đảng. Khi phong trào cách mạng 1930-1931 bị địch khủng bố trắng, nhà thờ họ Từ vẫn là chỗ dựa vững chắc cho các chiến sỹ cách mạng lui tới. Trong cách mạng tháng Tám 1945, nhà

thờ là nơi nhân dân tập trung đi cướp chính quyền.

6.

Nhà lưu niệm Nguyễn Tiềm

Nam Trung

- Nam Đàn/ Di tích LS

Nguyễn Tiềm sinh năm 1912, tại làng Dương Liễu nay là xã Nam Trung huyện Nam Đàn, trong một gia đình nhà nho yêu nước. 6/1930, lúc chưa đầy 18 tuổi, đồng chí đã được Phân cục Trung ương ở Trung Kỳ chỉ định vào Ban chấp hành tỉnh bộ lâm thời Nghệ An. Chỉ 4 tháng sau, đồng chí chính thức được bầu làm Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An. Người Bí thư Tỉnh ủy trẻ tuổi nhất và cũng là Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên trên quê hương Xô Viết tháng 11/1931, đồng chí bị kẻ thù vây bắt khi đang trên giường bệnh. Bị kết án tử hình, sau đó giảm xuống án khổ sai và đày ở nhà tù Lao Bảo, bị tra tấn dã man cộng thêm bệnh tật hành hạ, đồng chí đã qua đời

khi vừa tròn 20 tuổi.

7.

Đình Đông Viên

Nam Phúc - Nam Đàn/ Di tích KTNT

Là công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo, được xây dựng vào thế kỷ 18. Trong phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh 30-31, đình là nơi hội họp, tuyên truyền, diễn thuyết, vận động quần chúng tham gia cứu nước. Đây cũng từng là nơi đóng chân của trường Hồ Tùng Mậu những năm kháng chiến chống Pháp, là trụ sở làm việc

của Đội cải cách sau kháng chiến.

8.

Nơi giặc Pháp Tàn sát ngày 12/ 9/1930

Hưng Nguyên/ Di tích LS

Là địa điểm ghi sâu tội ác và lòng căm thù không đội trời chung của nhân dân ta đối với bọn cướp nước và lũ bán nước, nơi tưởng nhớ 217 chiến sỹ đã hy sinh ngày 12/9/1930. Hàng năm vào ngày 12/9, nhân dân hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh về đây thắp hương, kỷ niệm ngày

truyền thống Xô Viết Nghệ Tĩnh.

Là nơi xứ ủy Trung Kỳ đóng năm 1930-1931 để chỉ

9.

Nhà ông Hoàng Viện- Cơ sở của xứ uỷ trung kỳ năm 1930 -

1931

Hưng Châu

- Hưng Nguyên Địa điểm LS

đạo phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh, nơi chứng kiến sự thành lập chi bộ Đảng đầu tiên ở Hưng Châu và cơ sở của Xứ ủy Trung kỳ đóng năm 1930- 1931. Trong cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh và thời kỳ 1939- 1940 tại ngôi nhà này đã diễn ra các cuộc họp đã đề ra những chỉ thị, nghị quyết để lãnh đạo và phát động phong trào đấu tranh của quần chúng, góp phần củng cố cả nước tạo nên làn sóng cách mạng năm 1939 - 1945. Nhà cụ Hoàng Viện còn là nơi nuối dấu các cán bộ: Bùi Sen,

Trần Mạnh Qùi, Chu Huy Mân, Trần Văn Quang,

Nguyễn Văn Linh.

Nhà thờ thuộc dòng họ của liệt sỹ Phạm Hồng Thái-

người đã mưu sát toàn quyền Méc lanh 1924. Là nơi

10

Nhà Thờ họ Phạm

Hưng Nhân

- Hưng Nguyên/ Di tích LSVH

gặp gỡ của các anh hùng hào kiệt tìm đường cứu nước cuối thế kỷ 19 đầu thế kỷ 20, điểm dừng chân của chí sỹ yêu nước qua các thời cuộc, nơi sinh hoạt của các chi bộ Đảng, cất dấu tài liệu, nơi tập hợp quần chúng trong phong trào 1930-1931. Khi phong trào bị đàn áp,

nơi đây được chọn để rút về hoạt động bí mật của

huyện ủy. Trong CM tháng Tám, nơi tập trung quần

chúng làng Xuân Nha đi cướp chính quyền.

11

Khu lưu niệm đ/c Lê Hồng Phong

Hưng Thông

- Hưng Nguyên Di tích LSVH

Di tích toạ lạc trên một vùng đất đẹp, cao ráo, thoáng đãng thuộc xã Hưng Thông, huyện Hưng Nguyên. Là nơi lưu niệm về Lê Hồng Phong, Tổng bí thư của đảng ta từ năm 1935-1936. Đồng chí hy sinh năm 1942 tại Côn Đảo. Lễ tưởng niệm được tổ chức long trọng vào

ngày 06/09 hàng năm.

Đền được xây dựng vào năm 1831, là nơi thờ tự các vị

nhân vật lịch sử như: Lê Lợi, Nguyễn Quang Hợp…,

hay các vị thần như Cao Sơn, Cao Các… Thời kỳ

Hưng

chống Pháp, nhiều bậc sỹ phu, thanh niên ưu tú trước

Nhân-

khi xuất dương hoạt động cách mạng như Phạm Hồng

12

Đền

Rậm

Hưng

Nguyên/

Thái, Lê Hồng Phong đã từng bí mật hoạt động tại đền.

Trong những năm 1930- 1931 và Cách mạng tháng

Di tích

Tám (1945), Đền Rậm là nơi tập hợp lực lượng để

KTNT

nghe diễn thuyết về cách mạng, đấu tranh đi cướp

chính quyền. Những năm kháng chiến chống Mỹ, đền

Rậm là nơi cất dấu vũ khí để trung chuyển từ Bắc vào

Nam…

13

Ngã Ba

P. Bến

Di tích Ngã ba Bến Thuỷ nằm bên tả ngạn sông Lam,

Bến

Thuỷ - TP.

dưới chân núi Quyết. Là nơi có phong trào đấu tranh

Thuỷ:

Vinh/ Di

mạnh mẽ của công nhân, liên kết với nông dân lân cận

địa điểm

tích

trong phong trào CM 1930-1931. Đặc biệt là cuộc biểu

đấu tranh

LS

tình ngày 1/5/1930 tại đây của công nhân và hơn 1.200

của công

nông dân. Trong cuộc biểu tình này địch đã bắn chết 6

nông

người, 18 người bị thương và bắt hơn 100 người. Cuộc

ngày

biểu tình ngày 1/5 tại ngã ba Bến Thuỷ là điểm mốc

1/5/1930

quan trọng mở đầu cao trào Xô Viết Nghệ Tĩnh, là hình

ảnh xúc động của tình đoàn kết công nông là tấm

gương bất khuất muôn đời sống mãi: “Lần đầu tiên

trong lịch sử cách mạng xứ ta, công - nông - binh bắt

tay nhau giữa trận tiền”.

Nhà thờ họ Uông là một trong những địa điểm làm việc

của Xứ ủy Trung kỳ và Tỉnh ủy Vinh - Bến Thủy, nơi

14

Nhà thờ họ Uông

- trong làng đỏ Lộc Đa

Hưng Lộc - Tp. Vinh/ Di tích LSVH

đây Xứ ủy Trung Kỳ đã có những quyết sách lớn chỉ đạo phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh. Đây cũng là nơi in ấn, cất dấu tài liệu bí mật của Đảng trong phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh năm 1930-1931. Sau cách mạng Tháng 8/1945, xét thấy công lao của những người nuôi dưỡng,

bảo vệ cơ quan Xứ ủy Trung Kỳ ở Đức Thịnh, Nhà nước

đã tặng bằng “Có công với nước” cho gia đình ông Uông

Văn Tự, Uông Đình Nghĩa, Uông Nhật Hoành….

Cụm di

Phường Hưng Dũng

- Tp. Vinh/ Di tích

LSVH

Cụm di tích Làng Đỏ (phường Hưng Dũng - TP. Vinh)

tích làng

gồm cây Sanh cồn Nia, dăm Mụ Nuôi, đình Trung, nhà

Đỏ -

ông Nguyễn Hữu Diên, nhà ông Nguyễn Sỹ Huyến,

15

Hưng

nhà ông Lê Mai. Đây là những địa chỉ đỏ gắn với hoạt

Dũng

động của Xứ ủy Trung kỳ. Là nơi in ấn tài liệu, nuôi

gồm:

dưỡng cán bộ, nơi diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng

trong thời kì 1930 -1931.

16

Nhà Thờ họ Hoàng

Hưng Lộc - Tp. Vinh/ Di tích

LS

Được xây dựng năm 1913. Di tích này đã gắn bó với tên tuổi của đồng chí Hoàng Trọng Trì, cán bộ lãnh đạo chủ chốt trong PTCM 1930-1931. Tại đây đã diễn ra nhiều cuộc họp quan trọng của xứ ủy Trung kỳ, tỉnh ủy Vinh- Bến Thủy như cuộc họp về việc chuẩn bị, phát động nhân dân Lộc Đa - Bến Thủy đấu tranh 1/5/1930. Đây còn là nơi xứ ủy Trung Kỳ, Tỉnh ủy Vinh - Bến

Thủy đóng trụ sở từ tháng 3 đến tháng 5/ 1930.

Hưng Lộc -

Đây vốn là đền vị tướng có công trong sự nghiệp

17

Đền Trìa

Tp. Vinh/

Di tích

chống quân Thanh, được phong là Thượng Đẳng Thần.

Không chỉ là di tích mang giá trị văn hóa kiến trúc, mỹ

LS

thuật, đền Trìa còn là một di tích lịch sử cách mạng