VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
…………………
PHÍ CÔNG MẠNH
NHỮNG PHẨM CHẤT TÂM LÝ CƠ BẢN CỦA HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH
Chuyên ngành: Tâm lý học chuyên ngành Mã số: 62 31 04 01
LUẬN ÁN TIẾN SĨ TÂM LÝ HỌC
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
PGS.TS. Mạc Văn Trang
HÀ NỘI, 2016
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong luận án là trung thực và chưa từng công bố trong bất kì một công trình nào khác.
Tác giả luận án
Phí Công Mạnh
Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo Học viện Khoa học Xã hội, Ban lãnh đạo Khoa Tâm lý học - Học viện Khoa học Xã hội đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình học tập và hoàn thành luận án này.
Xin gửi lời tri ân tới quý thầy, cô giáo đã tận tình giảng dạy lớp Nghiên cứu sinh khóa 2, chuyên ngành tâm lý học, Học viện Khoa học Xã hội, niên khóa 2012 – 2015.
Kính tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến thầy giáo, PGS.TS. Mạc Văn Trang đã tận tình giúp đỡ, chỉ bảo tôi trong suốt quá trình thực hiện luận án.
Xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo các công ty du lịch, Ban lãnh đạo các trường đào tạo hướng dẫn viên du lịch đã tạo mọi điều kiện và nhiệt tình giúp đỡ tôi trong quá trình thu thập dữ liệu.
Xin gửi lời cảm ơn chân thành đến các hướng dẫn viên du lịch đang công tác tại các công ty du lịch và sinh viên năm thứ 4 ngành hướng dẫn đang thực tập tại các công ty du lịch đã nhiệt tình phối hợp với tác giả trong quá trình làm luận án.
Xin chân thành cảm ơn gia đình và bạn bè – những người đã luôn động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để hoàn thành luận án này.
Hà Nội, ngày tháng năm 2016
Phí Công Mạnh
Viết đầy đủ | |
CBQL | Cán bộ quản lý |
ĐC | Đối chứng |
ĐLC | Độ lệch chuẩn |
HDDL | Hướng dẫn du lịch |
HDVDL | Hướng dẫn viên du lịch |
HN | Hà Nội |
KDL | Khách du lịch |
PC | Phẩm chất |
PCTL | Phẩm chất tâm lý |
PCTLCB | Phẩm chất tâm lý cơ bản |
SVHDDL | Sinh viên hướng dẫn du lịch |
TB | Thứ bậc |
TN | Thực nghiệm |
TP HCM | Thành phố Hồ Chí Minh |
TT | Thứ tự |
Có thể bạn quan tâm!
-
Những phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch - 2 -
Những Nghiên Cứu Ở Trong Nước Về Phẩm Chất Tâm Lý Đáp Ứng Yêu Cầu Của Hoạt Động Chuyên Môn, Nghề Nghiệp. -
Những Nghiên Cứu Về Phẩm Chất Tâm Lý Của Hướng Dẫn Viên Du Lịch
Xem toàn bộ 224 trang tài liệu này.
Trang
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 3
4. Khách thể và đối tượng nghiên cứu 3
5. Giả thuyết khoa học 3
6. Giới hạn nghiên cứu 4
7. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4
8. Đóng góp mới của luận án 5
9. Cấu trúc của luận án 6
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ NGHIÊN CỨU NHỮNG PHẨM CHẤT TÂM LÝ CƠ BẢN CỦA HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH 7
1.1. Tổng quan nghiên cứu về phẩm chất tâm lý và phẩm chất tâm lý của HDVDL 7
1.1.1. Những nghiên cứu ở nước ngoài về phẩm chất tâm lý gắn liền với hoạt động chuyên môn, nghề nghiệp 7
1.1.2. Những nghiên cứu ở trong nước về phẩm chất tâm lý đáp ứng yêu cầu
của hoạt động chuyên môn, nghề nghiệp 11
1.1.3. Những nghiên cứu về phẩm chất tâm lý của HDVDL 17
1.2. Những quan điểm cơ bản được quán triệt trong nghiên cứu phẩm chất tâm lý
cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 20
1.2.1. Quan điểm về quan hệ giữa tâm lý và hoạt động 20
1.2.2. Mô hình “Tam giác hướng nghiệp” của K.K. Platonov và định hướng
nghiên cứu phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 21
1.3. Lí luận phẩm chất tâm lý cơ bản 23
1.3.1. Phẩm chất 23
1.3.2. Phẩm chất tâm lý 24
1.3.3. Phẩm chất tâm lý cơ bản 28
1.4. Lí luận về hướng dẫn viên du lịch 28
1.4.1. Khái niệm hướng dẫn viên du lịch 28
1.4.2. Chức năng của hướng dẫn viên du lịch 30
1.4.3. Nhiệm vụ của hướng dẫn viên du lịch 31
1.4.4. Vai trò của hướng dẫn viên du lịch 32
1.4.5. Đặc điểm hoạt động của hướng dẫn viên du lịch 33
1.4.6. Yêu cầu hoạt động hướng dẫn của hướng dẫn viên du lịch 36
1.5. Phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 40
1.5.1. Khái niệm phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 40
1.5.2. Các thành phần cấu thành phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch... 40
1.6. Các yếu tố ảnh hưởng phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 48
Tiểu kết chương 1 51
CHƯƠNG 2. TỔ CHỨC VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 52
2.1. Tổ chức nghiên cứu 52
2.1.1. Giai đoạn 1: Xây dựng cơ sở lý luận nghiên cứu về phẩm chất tâm lý cơ bản
của hướng dẫn viên du lịch 52
2.1.2. Giai đoạn 2: Nghiên cứu thực trạng phẩm chất tâm lý cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 53
2.1.3. Giai đoạn 3: Đề xuất biện pháp tác động nhằm phát triển các phẩm chất tâm lý
cơ bản của hướng dẫn viên du lịch 54
2.2. Các phương pháp nghiên cứu 55
2.2.1. Phương pháp nghiên cứu tài liệu 55
2.2.2. Phương pháp chuyên gia 55
2.2.3. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi 55
2.2.4. Phương pháp phỏng vấn sâu 60
2.2.5. Phương pháp quan sát 61
2.2.6. Phương pháp phân tích chân dung tâm lý 62
2.2.7. Phương pháp thực nghiệm 63
2.2.8. Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học 66
Tiểu kết chương 2 70
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VỀ NHỮNG PHẨM CHẤT TÂM LÝ
CƠ BẢN CỦA HƯỚNG DẪN VIÊN DU LỊCH 71
3.1. Thực trạng chung của những phẩm chất tâm lý cơ bản ở hướng dẫn viên du lịch 71
3.1.1. Mức độ cần thiết của những phẩm chất tâm lý cơ bản ở HDVDL 71
3.1.2. Mức độ thể hiện của những phẩm chất tâm lý cơ bản ở HDVDL 73
3.1.3. Mức độ hiệu quả của những phẩm chất tâm lý cơ bản ở HDVDL 75
3.2. Thực trạng mức độ biểu hiện của nhóm phẩm chất tâm lý ở hướng dẫn viên du lịch ... 79
3.2.1. Thực trạng mức độ biểu hiện của nhóm phẩm chất tâm lý về xu hướng
ở hướng dẫn viên du lịch 79
3.2.2. Thực trạng mức độ biểu hiện của nhóm phẩm chất tâm lý về tính cách
ở hướng dẫn viên du lịch 90
3.2.3. Thực trạng mức độ biểu hiện của nhóm phẩm chất tâm lý về kinh nghiệm
ở hướng dẫn viên du lịch 100
3.2.4. Thực trạng mức độ biểu hiện của nhóm phẩm chất tâm lý về phong cách
hướng dẫn du lịch ở hướng dẫn viên du lịch 111
3.3. Phẩm chất tâm lý cơ bản của HDVDL qua một số chân dung tâm lý điển hình ..124
3.4. Thực trạng yếu tố ảnh hưởng đến những PCTL cơ bản của HDVDL 132
3.4.1. Ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến những PCTLCB của HDVDL 133
3.4.2. Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến những PCTLCB của HDVDL 137
3.5. Các biện pháp góp phần phát triển các PCTLCB của HDVDL 141
3.6. Kết quả thử nghiệm tác động nâng cao một số PCTL ở HDVDL 143
3.6.1. Kết quả mức độ 5 PCTLCB quy ra điểm số trước và sau thực nghiệm 143
3.5.2. So sánh mức độ 5 PCTLCB ở HDVDL trước và sau tác động 144
Tiểu kết chương 3 147
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 148
1. Kết luận 148
2. Kiến nghị 149
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN ĐÃ ĐƯỢC CÔNG BỐ
TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Phân bổ mẫu nghiên cứu 53
Bảng 3.1. Mức độ cần thiết về những PCTL cơ bản của HDVDL 71
Bảng 3.2. Mức độ thể hiện của những PCTLCB ở HDVDL 73
Bảng 3.3. Mức độ hiệu quả của những PCTLCB ở HDVDL 75
Bảng 3.4. So sánh các mức độ cần thiết, thể hiện và hiệu quả biểu hiện của những PCTL
cơ bản ở HDVDL 76
Bảng 3.5. Đánh giá mức độ cần thiết của nhóm PCTL về xu hướng 79
Bảng 3.6. Đánh giá mức độ thể hiện của nhóm PCTL về xu hướng 82
Bảng 3.7. Đánh giá mức độ hiệu quả của nhóm PCTL về xu hướng 86
Bảng 3.8. Mức độ cần thiết, thể hiện và hiệu quả của nhóm PCTL về xu hướng 88
Bảng 3.9. Đánh giá mức độ cần thiết của nhóm PCTL về tính cách 90
Bảng 3.10. Đánh giá mức độ thể hiện của nhóm PCTL về tính cách 92
Bảng 3.11. Đánh giá mức độ hiệu quả của nhóm PCTL về tính cách 96
Bảng 3.12. Mức độ cần thiết, thể hiện và hiệu quả của nhóm PCTL về tính cách 98
Bảng 3.13. Đánh giá mức độ cần thiết của nhóm PCTL về kinh nghiệm 100
Bảng 3.14. Đánh giá mức độ thể hiện của nhóm PCTL về kinh nghiệm 103
Bảng 3.15. Đánh giá mức độ hiệu quả của nhóm PCTL về kinh nghiệm 107
Bảng 3.16. Mức độ cần thiết, thể hiện và hiệu quả của nhóm PCTL về kinh nghiệm 109
Bảng 3.17. Đánh giá mức độ cần thiết của nhóm PCTL về phong cách HDDL 111
Bảng 3.18. Đánh giá mức độ thể hiện của nhóm PCTL về phong cách HDDL 114
Bảng 3.19. Đánh giá mức độ hiệu quả của nhóm PCTL về phong cách HDDL 118
Bảng 3.20. Mức độ cần thiết, thể hiện và hiệu quả của nhóm PCTL về phong cách HDDL 121
Bảng 3.21. Tương quan các nhóm PCTLCB của HDVDL 123
Bảng 3.22. Mức độ ảnh hưởng của các yếu tố chủ quan đến những PCTLCB của HDVDL 133
Bảng 3.23. Mức độ ảnh hưởng các yếu tố khách quan đến những PCTLCB của HDVDL 137
Bảng 3.24. Mức độ 5 PCTLCB của HDVDL sau tác động 143