BỘ Y TẾ | |
VIỆN DƯỢC LIỆU
BÙI THỊ XUÂN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC, ĐỘC TÍNH VÀ MỘT SỐ TÁC DỤNG SINH HỌC HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY TÁ TRÀNG CỦA LÁ CÂY XĂNG XÊ (Sanchezia nobilis Hook.f.) LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC HÀ NỘI, NĂM 2022 |
Có thể bạn quan tâm!
-
Nghiên cứu thành phần hóa học, độc tính và một số tác dụng sinh học hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày tá tràng của lá cây Xăng sê Sanchezia nobilis Hook.F. - 2 -
Các Hợp Chất Flavonoid Được Phân Lập Từ Chi Sanchezia -
Các Hợp Chất Phenolic Được Phân Lập Từ Chi Sanchezia
Xem toàn bộ 182 trang tài liệu này.
BỘ Y TẾ | |
VIỆN DƯỢC LIỆU
BÙI THỊ XUÂN NGHIÊN CỨU THÀNH PHẦN HÓA HỌC, ĐỘC TÍNH VÀ MỘT SỐ TÁC DỤNG SINH HỌC HỖ TRỢ ĐIỀU TRỊ VIÊM LOÉT DẠ DÀY TÁ TRÀNG CỦA LÁ CÂY XĂNG XÊ (Sanchezia nobilis Hook.f.) CHUYÊN NGÀNH: DƯỢC LIỆU – DƯỢC HỌC CỔ TRUYỀN MÃ SỐ: 9720206 LUẬN ÁN TIẾN SĨ DƯỢC HỌC Người hướng dẫn khoa học: 1. TS. Trần Minh Ngọc 2. TS. Trần Thanh Hà HÀ NỘI, NĂM 2022 |
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi dưới sự hướng dẫn khoa học của TS. Trần Minh Ngọc và TS. Trần Thanh Hà.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận án là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác.
NCS. Bùi Thị Xuân
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện luận án, tôi nhận được sự giúp đỡ vô cùng quý báu của các thầy cô giáo, các nhà khoa học thuộc nhiều lĩnh vực cùng đồng nghiệp, bạn bè và gia đình.
Trước hết, tôi xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc tới TS Trần Minh Ngọc và TS Trần Thanh Hà, những người Thầy, Cô đã trực tiếp hướng dẫn, hết lòng chỉ bảo tận tình và động viên tôi trong quá trình học tập và nghiên cứu khoa học. Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn tới PGS.TS Nguyễn Tiến Vững, PGS.TS. Vũ Đức Lợi là nhưng người thầy đã giúp tôi khi mới bắt đầu thực hiện nghiên cứu.
Trong quá trình thực hiện luận án, tôi đã luôn nhận được sự giúp đỡ của các cơ quan, đơn vị và cá nhân. Tôi xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các Khoa, Phòng và các đồng nghiệp tại phòng thí nghiệm trung tâm - Viện Dược liệu, Bộ môn Dược lý – Trường Đại học Y Hà Nội, Phòng thí nghiệm trung tâm – ĐHQGHN đã giúp đỡ, tạo điều kiện để giúp tôi trong suốt quá trình thực hiện nghiên cứu.
Tôi xin chân thành cảm ơn Bộ môn Y Dược cộng đồng và Y Dự phòng, trường ĐH Y Dược - ĐHQGHN, nơi tôi công tác, đã động viên tinh thần và tạo điều kiện thuận lợi để tôi hoàn thành luận án này.
Cuối cùng tôi xin cảm ơn sâu sắc tới những người thân yêu trong gia đình; cảm ơn những bạn bè thân thiết đã dành cho tôi những tình cảm, sự động viên, sự giúp đỡ trong suốt thời gian qua.
Xin trân trọng cảm ơn tất cả những giúp đỡ quý báu này!
NCS. Bùi Thị Xuân
MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT v
DANH MỤC BẢNG vii
DANH MỤC HÌNH ix
ĐẶT VẤN ĐỀ 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN 3
1.1. Vị trí phân loại, đặc điểm thực vật và phân bố chi Sanchezia 3
1.1.1.Vị trí phân loại chi Sanchezia 3
1.1.2. Thành phần loài và phân bố của chi Sanchezia 3
1.1.3. Đặc điểm thực vật 6
1.2. Thành phần hóa học chi Sanchezia 9
1.3. Tác dụng sinh học chi Sanchezia 18
1.3.1. Độc tính cấp 18
1.3.2. Tác dụng chống viêm 19
1.3. 3. Tác dụng giảm đau 20
1.3.4. Tác dụng kháng vi sinh vật 20
1.3.5. Tác dụng trên hệ tiêu hóa 22
1.3.6. Các tác dụng khác 22
1.4. Công dụng 24
1.5. Bệnh lý viêm loét dạ dày, tá tràng 25
1.5.1.Định nghĩa 25
1.5.2. Nguyên nhân gây viêm loét dạ dày tá tràng 25
1.5.3. Những tác nhân gây tăng tiết và giảm khả năng bảo vệ dạ dày tá tràng 27
1.5.4. Triệu chứng và chẩn đoán viêm loét dạ dày tá tràng 28
1.6. Các mô hình gây loét dạ dày, tá tràng trên thực nghiệm 28
1.6.1. Mô hình gây viêm loét bằng phương pháp vật lí 28
1.6.2. Mô hình gây viêm loét bằng phương pháp hóa học 30
CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 35
2.1. Nguyên vật liệu nghiên cứu 35
2.1.1. Nguyên liệu 35
2.1.2. Hóa chất – dụng cụ 35
2.1.3. Động vật thí nghiệm 37
2.2.Phương pháp nghiên cứu 38
2.2.1.Phương pháp giám định tên khoa học 38
2.2.2. Phương pháp nghiên cứu thành phần hóa học 38
2.2.3. Đánh giá độc tính và tác dụng sinh học 39
2.3. Phương pháp xử lý số liệu 46
CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 47
3.1. Đặc điểm thực vật cây Xăng xê 47
3.1.1. Đặc điểm hình thái cây Xăng xê 47
3.1.2. Kết quả giám định tên khoa học 48
3.2. Kết quả nghiên cứu về thành phần hóa học 49
3.2.1. Kết quả chiết xuất và phân lập các hợp chất 49
3.2.2. Xác định cấu trúc các hợp chất phân lập được 56
3.3. Kết quả nghiên cứu về độc tính và tác dụng sinh học 88
3.3.1. Kết quả thử độc tính cấp 88
3.3.2. Kết quả thử độc tính bán trường diễn 89
3.3.3. Kết quả nghiên cứu tác dụng chống viêm loét dạ dày 97
3.3.4. Kết quả đánh giá tác dụng giảm đau 107
CHƯƠNG IV. BÀN LUẬN 111
4.1. Về đặc điểm thực vật 111
4.2. Về thành phần hóa học loài Sanchezia nobilis Hook.F. 112
4.3. Về độc tính và tác dụng sinh học của loài Sanchezia nobilis Hook.F 126
4.3.1. Về độc tính 126
4.3.2. Về tác dụng sinh học 128
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 137
KẾT LUẬN 137
1. Về thành phần hóa học loài Sanchezia nobilis Hook.F 137
2. Về độc tính và tác dụng sinh học loài Sanchezia nobilis Hook.F. (Xăng xê) 137
KIẾN NGHỊ 138
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
Nội dung viết tắt | Nghĩa tiếng Việt | |
δ | Độ dịch chuyển hóa học | |
1H-NMR | Proton nuclear magnetic resonance | Phổ cộng hưởng từ proton 1H- NMR |
13C-NMR | Carbon (13) nuclear magnetic resonance | Phổ cộng hưởng từ hạt nhân 13C- NMR |
AChE | Acetylcholinesterase | Acetylcholinesterat |
ALT | Alanine Transaminase | |
AST | Aspartate transaminase | |
CHCl3 | Chloroform | |
cs. | Cộng sự | |
CTPT | Công thức phân tử | |
COSY | Correlation Spectroscopy | Phổ COSY tương tác H-H cạnh nhau |
d | Doublet | Đỉnh đôi trong phổ 1H-NMR |
DCM | Dichloromethan | |
Dd | Dung dịch | |
DD-TT | Dạ dày tá tràng | |
DĐVN V | Dược điển Việt Nam V | |
DEPT | Distortionless Enhancement by Polarization Transfer | Phổ DEPT |
DMSO | Dimethyl sulfoside | |
DPPH | 2,2-diphenyl-1- picrylhydrazyl | |
DL | Dược liệu | |
ED50 | Effective Dose 50% | Liều có hiệu quả 50% |
EDTA | Ethlylene Diamine Tetracetic Acid | |
ESI-MS | Electron Spray Ionization Mass Spectrometry | Phổ khối phun mù điện tử |
EtOAc | Ethyl acetate | Ethyl acetat |
FT-IR | Fourier-transform infrared spectroscopy | Phổ hồng ngoại |
H.P | Helicobacter pylori | Vi khuẩn Helicobacter pylori |
HMBC | Heteronuclear Multiple Bond Correlation | Phổ tương tác di hạt nhân qua nhiều liên kết |
Sắc ký lỏng hiệu năng cao | ||
HSQC | Heteronuclear Single Quantum Coherence | Phổ tương tác dị hạt nhân qua một liên kết |
HR-ESI MS | High Resolution electrospray ionsation mass Spectrometry | Phổ khối phân giải cao phun mù điện tử |
IC50 | Half maximal inhibitory concentration | Nồng độ ức chế 50% |
LC50 | Half maximal Lethal Concentration | Nồng độ gây chết 50% |
LD50 | Half maximal Lethal Dose | Liều lượng gây chết 50% |
MeOH | Methanol | |
M.I.C | Minimum Inhibitory Concentration | Nồng độ ức chế tối thiểu |
MS | Mass Spectroscopy | Phổ khối lượng |
MTT | 3-[4,5-dimetylthiazol-2-yl]- 2,5-điphenyltetrazol brom | |
Nxb | Nhà xuất bản | |
NMR | Nuclear Magnetic Resonance | Phổ cộng hưởng từ hạt nhân |
NOESY | Nuclear Overhauser Effect Spectroscopy | Phổ tương tác không gian H-H |
ORAC | Oxygen radical absorbance capacity | Khả năng hấp thụ gốc oxy hóa |
P-HPLC | Preparative High Performance Liquid Chromatography | Sắc ký lỏng hiệu năng cao điều chế |
s | Singlet | Pic đơn trong phổ 1H NMR |
SKC | Sắc ký cột | |
SKLM | Sắc ký lớp mỏng | |
t | Triplet | Pic ba đỉnh trong phổ 1H-NMR |
δH, δC | Độ chuyển dịch hóa học của proton và cacbon | |
J | Hằng số tương tác (đơn vị Hz) |
HPLC