Nghiên cứu phân tích mối quan hệ chi phí - khối lượng - lợi nhuận trong việc ra quyết định kinh doanh tại các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi ở Việt Nam

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN

----------------

TRẦN THỊ THU HÀ

NGHIÊN CỨU PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CHI PHÍ - KHỐI LƯỢNG - LỢI NHUẬN TRONG VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH KINH DOANH TẠI CÁC

DOANH NGHIỆP CHẾ BIẾN THỨC ĂN CHĂN NUÔI

Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành: Kế toán, Kiểm toán và Phân tích Mã số: 9340301

LUẬN ÁN TIẾN SĨ

Người hướng dẫn khoa học:

1. PGS.TS. NGUYỄN MINH PHƯƠNG

2. TS. NGUYỄN THỊ MINH PHƯƠNG

HÀ NỘI, NĂM 2021

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam kết bằng danh dự cá nhân rằng nghiên cứu này do tôi tự thực hiện và không vi phạm quy định liêm chính học thuật trong nghiên cứu khoa học của Trường Đại học Kinh tế Quốc dân.

Hà Nội, ngày….tháng…năm 2021

Nghiên cứu sinh

Trần Thị Thu Hà

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực hiện luận án, NCS đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ từ gia đình, thầy cô giáo, bạn bè và đồng nghiệp.

Lời cảm ơn đầu tiên, NCS xin trân trọng gửi tới gia đình và những người thân yêu đã luôn động viên, giúp đỡ và khuyến khích NCS hoàn thành luận án.

Với tấm lòng biết ơn của mình, NCS xin trân trọng gửi lời tri ân sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Minh Phương và TS. Nguyễn Thị Minh Phương. Sự hướng dẫn tận tình, tâm huyết và trách nhiệm của giáo viên hướng dẫn đã giúp NCS hoàn thành luận án này.

NCS xin trân trọng cảm ơn các thầy cô giáo, bạn bè, đồng nghiệp đã luôn quan tâm, động viên, chia sẻ tài liệu, hỗ trợ tìm kiếm thông tin và tạo điều kiện cho NCS thực hiện nghiên cứu.

Xin trân trọng cảm ơn!

Nghiên cứu sinh

Trần Thị Thu Hà

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i

LỜI CẢM ƠN ii

MỤC LỤC iii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT vi

DANH MỤC BẢNG BIỂU vii

DANH MỤC HÌNH, SƠ ĐỒ viii

GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU 1

CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 6

1.1 Tổng quan công trình nghiên cứu phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận 6

1.1.1. Tổng quan công trình nghiên cứu về phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh 6

1.1.2. Tổng quan công trình nghiên cứu về vận dụng phân tích CVP tại các doanh nghiệp 12

1.2. Tổng quan các nghiên cứu về nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận 18

TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 25

CHƯƠNG 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ PHÂN TÍCH MỐI QUAN HỆ CHI PHÍ - KHỐI LƯỢNG - LỢI NHUẬN 26

2.1. Những vấn đề cơ bản về phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận (CVP) 26

2.1.1. Khái niệm, ý nghĩa của phân tích CVP 26

2.1.2. Các chỉ tiêu trong mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận 28

2.2. Phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận trong việc ra quyết

định kinh doanh 40

2.2.1. Khái quát về quyết định kinh doanh 40

2.2.2. Nội dung phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh 41

2.3. Lý thuyết nền tảng về nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh 52

2.3.1. Lý thuyết chấp nhận công nghệ TAM 52

2.3.2. Lý thuyết kết hợp chấp nhận và sử dụng công nghệ (UTAUT) 53

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 58

CHƯƠNG 3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 59

3.1. Thiết kế nghiên cứu 59

3.2. Đề xuất mô hình và các giả thuyết nghiên cứu 60

3.2.1. Mô hình nghiên cứu đề xuất 60

3.2.2. Các giả thuyết nghiên cứu 65

3.3. Phương pháp nghiên cứu sử dụng trong luận án 65

3.3.1. Phương pháp nghiên cứu định tính 65

3.3.2. Phương pháp nghiên cứu định lượng 69

TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 80

CHƯƠNG 4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 81

4.1 Khái quát về các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi ở Việt Nam 81

4.1.1. Giới thiệu hoạt động chế biến thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam 81

4.1.2 Đặc điểm sản phẩm và quy trình sản xuất sản phẩm tại các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi ở Việt Nam 86

4.1.3. Đặc điểm tổ chức quản lý và tổ chức kế toán tại các doanh nghiệp sản xuất thức ăn chăn nuôi ở Việt Nam 88

4.1.4. Đặc điểm của doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi ảnh hưởng đến vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh 92

4.2. Thực trạng phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận trong việc ra quyết định kinh doanh tại các doanh nghiệp CBTACN ở Việt Nam 95

4.2.1. Thống kê mẫu nghiên cứu 95

4.2.2. Hệ thống các chỉ tiêu phân tích CVP tại các doanh nghiệp CBTACN 97

4.2.3. Thực trạng nội dung phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh tại các doanh nghiệp CBTACN ở Việt Nam 104

4.3. Nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh tại các DN CBTACN ở Việt Nam 108

4.3.1. Phân tích độ tin cậy của thang đo 108

4.3.2. Phân tích khám phá nhân tố EFA 112

4.3.3. Phân tích khẳng định nhân tố CFA 114

4.3.4. Mô hình cấu trúc tuyến tính SEM 118

4.3.5. Đánh giá của kế toán và nhà quản trị về vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh và các nhân tố trong mô hình 122

TIỂU KẾT CHƯƠNG 4 127

CHƯƠNG 5 THẢO LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 128

5.1. Định hướng và mục tiêu phát triển của các doanh nghiệp chế biến thức ăn chăn nuôi ở Việt Nam 128

5.2. Thảo luận kết quả nghiên cứu 130

5.2.1. Đánh giá về thực trạng vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh tại các DN CBTACN ở Việt Nam 130

5.2.2. Kết quả nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng phân tích CVP trong việc ra quyết định kinh doanh 134

5.3. Khuyến nghị giải pháp nhằm tăng cường vận dụng phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận trong việc ra quyết định kinh doanh tại các DN CBTACN ở Việt Nam 138

5.3.1. Khuyến nghị về phân tích CVP 138

5.3.2. Khuyến nghị về các nhân tố ảnh hưởng đến vận dụng phân tích CVP 146

5.4. Điều kiện thực hiện giải pháp 148

TIỂU KẾT CHƯƠNG 5 151

KẾT LUẬN 152

DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ CÓ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 153

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 154

PHỤ LỤC

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Từ viết tăt

Diễn giải
Bán hàng	BH
Chế biến thức ăn chăn nuôi	CBTACN
Phân tích mối quan hệ chi phí – khối lượng – lợi nhuận	Phân tích CVP
Chi phí bán hàng	CPBH
Chi phí biến đổi	CPBĐ
Chi phí cố định	CPCĐ
Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp	CPNVLTT
Chi phí nhân công trực tiếp	CPNCTT
Chi phí quản lý doanh nghiệp	CPQLDN
Chi phí sản xuất chung	CPSXC
Cổ phần	CP
Doanh nghiệp	DN
Doanh thu bán hang	DTBH
Kế toán quản trị	KTQT
Kế toán tài chính	KTTC
Tài sản cố định	TSCĐ
Thức ăn chăn nuôi	TACN
Trách nhiệm hữu hạn	TNHH