Phân Loại Tài Sản Có Và Tài Sản Nợ Nhạy Cảm Với Lãi Suất Của Bid Năm 2018

Bảng 3.12. Phân tích rủi ro tín dụng của ACB

2013	2014	2015	2016	2017	2018
Nợ nhóm 3-5 (tỷ đồng)	918	2.571	3.243	2.533	1.453	1.771
Tỷ lệ nợ nhóm 3-5/tổng dư nợ	0,9%	2,5%	3,0%	2,2%	1,27%	1,3%
Dự phòng/ tổng nợ xấu	107%	58%	48%	62%	77%	87%

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 203 trang tài liệu này.

Nguồn: BCTN của ACB năm 2018

Ban điều hành ACB đã đánh giá: “Đến cuối năm 2018, ACB có 1.771 tỷ nợ xấu, tương đương 1,3% tổng dư nợ, giảm mạnh 31% nợ xấu về giá trị tuyệt đối, giảm 0,9% về tỉ lệ. Tỉ lệ dự phòng/tổng nợ xấu cũng đồng thời được nâng cao liên tục và đạt mức 87%. Để đạt được kết quả này, đặc biệt trong bối cảnh khả năng trả nợ, trả lãi của nhiều bộ phận khách, hạng tiếp tục suy yếu, ban điều hành, úy ban tín dụng và ủy ban Quản lý rủi ro của ACB đã và đang tập trung cao độ việc thẩm định khách hàng, thẩm định tài sản đảm bảo, đánh giá khả năng thu hồi nợ, đồng thời xử lý, kiếm soát nợ xấu, bằng cách liên tục rà soát thu hồi nợ, trích lập dự phòng, xóa nợ, bán nợ” (trích BCTN của ACB năm 2018)

Ban điều hành của VCB đã đánh giá chất lượng tín dụng như sau “Chất lượng tín dụng được cải thiện đáng kế. Dư nợ nhóm 2 tại thời điểm 31/12/2018 là 9.377 tỉ đồng, giảm 8.114 tỉ đồng so với năm 2017 (giảm 46,4%). Tỷ lệ nợ nhóm 2 là 2,4%, giảm 3% so với năm 2017. Dư nợ xấu tại thời điểm 31/12/2018 là 7.137 tỷ đồng. Ti lệ nợ xấu ở mức 1,84%, giảm 0,47 điểm % so với năm 2017, thấp hơn mức khống chế kế hoạch (2,5%). Năm 2018, thu nợ xấu đạt 2.432 tỉ đồng, giảm 2,5% so với năm 2017 (2.494 tỷ đồng). Trong đó, thu nợ xấu nhóm 5 chiếm 40%) tổng thu nợ xấu” (trích BCTN của VCB năm 2018)

* Thực trạng chỉ tiêu phân tích rủi ro lãi suất

Qua tổng hợp kết quả thực tế, 100% NHTMCP thực hiện việc phân loại tài sản Có và tài sản Nợ nhạy cảm với lãi suất và tính chênh lệch (khe hở lãi suất). Việc phân loại này được trình bày trong mục “Rủi ro lãi suất” của thuyết minh báo cáo tài chính.

Tuy nhiên, không có ngân hàng nào thực hiện việc phân tích các chỉ tiêu để đánh giá rủi ro lãi suất sau khi đã thực hiện phân loại.

Bảng 3.13. Phân loại tài sản Có và tài sản Nợ nhạy cảm với lãi suất của BID năm 2018

Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam Mẫu số B05/TCTD THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH HỢP NHẤT (Tiếp theo)

Tại ngày 31/12/2018 và cho năm tài chính kết thúc cùng ngày

Bảng dưới đây trình bày thời hạn định lãi suất của tài sản và nợ phải trả tại ngày 31/12/2018

Thời hạn định lại lãi suất

	Quá hạn	Không chịu lãi	Đến 1 tháng	Từ 1-3 tháng	Từ 3-6 tháng	Từ 6-12 tháng	Từ 1-5 năm	Trên 5 năm	Tổng cộng
	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng	Triệu đồng
Tài sản
Tiền mặt, vàng bạc, đá quý	-	10.507.558	-	-	-	-	-	-	10.507.558
Tiền gửi tại	-	26.672.308	23.513.851	-	-	-	-	-	50.185.159
Tiền gửi tại và cho vay các TCTD khác (*)	146	167.690	89.321.955	11.693.189	2.535.853	442.017	62.132	-	104.222.982
Chứng khoán kinh doanh(*)	-	685.879	-	-	-	104.331	-	-	790.210
Các công cụ tài chính phái sinh và các tài sản tài chính khác(*)	-	-	9.530	2.535.853	26.968	49.826	7.035	-	93.359
Cho vay khách hàng(*)	18.221.855	-	275.686.585	-	224.412.835	87.165.981	22.330.192	15.670.926	988.738.780
Chứng khoán đầu tư(*)	257.000	117.454	3.795.496	4.300.990	18.525.023	9.188.072	52.614.876	52.467.909	141.266.820
Góp vốn, đầu tư dài hạn(*)	-	2.736.155	-	-	-	-	-	-	2.736.155
Tài sản cố định	-	10.666.712	-	-	-	-	-	-	10.666.712
Tài sản Có khác(*)	653.608	24.719.359	-	-	-	-	-	-	25.372.967
Tổng tài sản	19.132.609	76.272.115	392.327.417	361.244.585	245.500.679	96.950.227	75.014.253	68.138.835	1.334.580.702
Nợ phải trả
Tiền gửi và vay từ NHNN và các TCTD	-	-	107.863.935	22.330.263	32.836.672	14.085.112	7.058.537	321.029	184.495.548
Tiền gửi của khách hàng	-	55.403	348.241.637	190.054.433	181.114.049	237.993.135	32.188.788	23.710	989.671.155
Các công cụ tài chính phái sinh và các tài sản tài chính khác(*)	-	-	-	13.604	-	-	-	-	13.604
Vốn tài trợ, uỷ thác đầu tư, cho vay tổ chức tín dụng chịu rủi ro	-	-	11.474.603	44.994	104.581	172.072	314.137	185.809	12.296.196
Phát hành giấy tờ có giá	-	-	1.829.002	1.244.604	2.305.470	9.004.946	9.047.278	16.560.061	39.991.361
Các khoảnnợ khác	-	32.031.952	-	-	-	-	-	-	32.031.952
Tổng nợ phải trả	-	32.087.355	469.409.177	213.687.898	216.360.772	261.255.265	48.608.740	17.090.609	1.258.499.816
Mức chênh nhạy cảm với lãi suất nội bảng	19.132.609	44.184.760	(77.081.760)	147.556.687	29.139.907	(164.305.038)	26.405.495	51.048.226	76.080.886
Các cam kết ngoại bảng có tác động tới mức độ nhạy cảm với lĩa suất của tài sản và công nợ (ròng)	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Mức chênh nhạy cảm với lãi suất nội, ngoại bảng	19.132.609	44.184.760	(77.081.760)	147.556.687	29.139.907	(164.305.038)	26.405.495	51.048.226	76.080.886

(*) Không bao gồm dự phòng rủi ro

Nguồn: Thuyết minh báo cáo tài chính BID năm 2018

* Thực trạng chỉ tiêu phân tích rủi ro thanh khoản

Qua tổng hợp các chỉ tiêu phân tích rủi ro thanh khoản thực tế của các NHTMCP Việt Nam, ta có kết quả như sau:

Bảng 3.14. Thực trạng chỉ tiêu phân tích rủi ro thanh khoản của các MHTMCP Việt Nam

Ngân hàng

Chỉ tiêu phân tích rủi ro thanh khoản
ACB	Dư nợ cho vay/tổng tài sản; tổng dư nợ/tổng tiền gửi khách hàng; mức chênh lệch thanh khoản ròng
BID	Tỉ lệ dự trữ thanh khoản, tỉ lệ dư nợ/ tiền gửi, tỷ lệ nguồn vốn ngăn hạn cho vay trung và dài hạn, khả năng chi trả trong ngày tới, khả năng chi trả trong 30 ngày tiếp theo, mức chênh lệch khoản ròng
EIB	Tỉ lệ khả năng thanh toán ngay, tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn, mức chênh lệch thanh khoản ròng
CTG	Tỉ lệ dự trữ thanh khoản, tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dải hạn, dư nợ cho vay/nguồn vốn huy động, mức chênh lệch thanh khoản ròng
MB	Mức chênh lệch thanh khoản ròng
NCB	Mức chênh lệch thanh khoản ròng
VCB	Tỉ lệ dư nợ cho vay/tổng tiền gửi, tỉ lệ dự trữ thanh khoản, khả năng chi trả trong 30 ngày, mức chênh lệch thanh khoản ròng
STB	Tỉ lệ dư nợ cho vay/tổng tiền gửi, tỉ lệ dự trữ thanh khoản, khả năng chi trả 7 ngày tới, mức chênh lệch thanh khoản ròng
SHB	Tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn, tỉ lệ dự trữ thanh khoản, tỷ lệ chi trả trong 30 ngày tiếp theo, mức chênh lệch thanh khoản ròng

Nguồn: Tự tổng hợp của tác giả

Rủi ro thanh khoản là một vấn đề rất được các NHTMCP quan tâm trong quá trình hoạt động của mình. 100% NHTMCP Việt Nam phân tích rủi ro thanh khoản. Thời gian được đưa vào phân tích chủ yếu là thời điểm cuối và đầu năm báo cáo.

Thực tế cho thấy 14/31 NHTMCP tính toán chỉ tiêu "Mức chênh lệch thanh khoản ròng” (chỉ tiêu này được phản ánh trên Thuyết minh BCTC của các NHTMCP); 17/31 NHTMCP tính chỉ tiêu “Tỉ lệ dự trữ thanh khoản” hay “Khả năng thanh toán ngay”; 5/31 NHTMCP tính chỉ tiêu “Khả năng chi trả trong 7 ngày”; 9/31 NHTMCP tính chỉ tiêu “Khả năng chi trả trong 30 ngày”; 7/31 NHTMCP tính chỉ tiêu “Tỉ lệ dư nợ cho vay/Tổng tiền gửi”; 10/31 NHTMCP tính toán chỉ tiêu “Tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn”; 5/31 NHTMCP tính toán chỉ tiêu “Tỉ lệ dư nợ/ Tổng tài sản”; không NHTMCP nào xác định “Mức dự trữ thừa (thiếu)”. Như vậy, không NHTMCP nào sử dụng đầy đủ chỉ tiêu phân tích rủi ro thanh khoản, số lượng chỉ tiêu được sử dụng là khác nhau ở các NHTMCP.

BID thực hiện phân tích rủi ro thanh khoản như sau:

Bảng sau trình bày rủi ro thanh khoản của ngân hàng tại này 31/12/2018

Bảng 3.15. Bảng rủi ro thanh khoản của BID

Tại ngày 31 tháng 12 năm 2018

Quá hạn				Trung hạn			Tổng
Trên 3 tháng	Đến 3 tháng	Đến 1 tháng	Từ 1-3 tháng	Từ 3-12 tháng	Từ 1-5 năm	Trên 5 năm	Tổng
Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ
Tài sản
Tiền mặt, vàng bạc, đá quý			6.588.849					6.588.849
Tiền gửi tại NHNN			21.718.717					21.718.717
Tiền gửi tại các TCTD khác và cho vay TCTD khác (*)			26.044.348	8.860.185	22.140.657	1.685.963	8.530.495	67.261.648
Chứng khoán kinh doanh (*)					1.481.646	7.422.036		8.903.682
Công Cụ tài chính và tài tài chính phái sinh khác (*)			101.882					101.882
Cho vay khách hàng (*)	4.592.190	11.360.416	41.096.371	99.917.786	252.499.012	107.791.755	108.179.945	598.343.475
Chứng khoán đầu tư (*)	130.000		1.500.000	6.026.667	6.907.741	60.384.972	19.120.468	124.269.848
Góp vốn, đầu tư dài hạn (*)							5.430.328	5.430.328
Tài sản cố định							8.515.310	8.515.310
Tài sản Có khác (*)	370.067			7.374.882	10.359.991	1.903.480		20.008.423

Quá hạn				Trung hạn			Tổng
Trên 3 tháng	Đến 3 tháng	Đến 1 tháng	Từ 1-3 tháng	Từ 3-12 tháng	Từ 1-5 năm	Trên 5 năm	Tổng
Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ
Tổng tài sản	5.092.257	11.360.416	97.050.167	122.176.520	266.389.049	179.188.206	179.976.546	861.233.162
Nợ phải trả
Tiền gửi và vay từ NHNN và các TCTD khác			58.260.961	24.496.025	30.987.927	11.415.004		125.159.917
Tiền gửi của khách hàng			161.723.394	200.807.895	188.166.842	13.884.930		564.583.061
Vốn tài trợ, ủy thác đầu tư, cho vay mà ngân hàng chịu rủi ro			33.969	30.200	24.334.491	2.166.092	8.530.494	35.295.248
Phát hành giấy tờ có giá			4.114.535	14.429.320	25.742.122	2.704.328	18.501.935	65.542.240
Công cụ tài chính và các khoản nợ tài chính phái sinh khác
Các khoản nợ khác				8.528.212	9.225.511			17.753.723
Tổng nợ phải trả			224.132.859	248.341.652	278.456.985	30.370.354	27.032.429	808.334.189
Mứcchênhthanhkhoảnròng	5.092.257	11.360.416	(127.082.692)	(126.165.132)	(12.067.846)	148.817.852	152.944.117	52.898.973

Nguồn: BCTC của BID năm 2018

Bảng 3.16. Bảng phân tích rủi ro thanh khoản của BID

2017

2018
Chỉ tiêu	Quy định	Thực hiện	Chỉ tiêu	Quy định	Thực hiện
1. Tài sản Có thanh toán ngay trên nợ phải trả	>15%	18,88%	1. Tỉ lệ dự trữ thanh khoản	>10%	11,1%
2. Khả năng chi trả trong 7 ngày tới			2. Tỉ lệ chi trả trong 30 ngày tiếp theo
- VND	>1	1,58	- VND	>50%	62,17%
- USD	>1	1,1	- Ngoại tệ	>10%	63,33%
3. Tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn	<30%	28,8%	3. Tỉ lệ nguồn vốn ngắn hạn.	<60%	37,55%
Cho vay trung dài hạn			cho vay trung dài hạn
			4. Tỉ lệ dư nợ trên tiền gửi	<90%	81,9%

Nguồn: BCTN của BID năm 2018

Qua bảng số liệu nhận thấy, chỉ tiêu mà BID dùng 2 năm không thống nhất. Nguyên nhân là do ngân hàng tính toán các chỉ tiêu trên để phục vụ việc báo cáo NHNN mà quy định của NHNN thường xuyên thay đổi. Năm 2017, ngân hàng phải đảm bảo quy định theo Thông tư số 13/2010/TT-NHNN ngày 20/05/2010 và Thông tư 15/2009/TT-NHNN ngày 10/8/2009. Năm 2018 đến nay, ngân hàng thực hiện theo quy định tại thông tư số 36/2014/TT-NHNN ngày 20/11/2014. BID đã thực hiện so sánh giữa số liệu của ngân hàng với quy định của NHNN.

Bảng 3.17. Phân tích khả năng thanh khoản của ACB

Chỉ tiêu

ĐVT	2013	2014	2015	2016	2017	2018
Dư nợ cho vay/tổng tài sản	%	37	58	64	65	63	67
Tổng dư nợ/tổng tiền gửi khách hàng	%	72	82	78	75	72	77
Trái phiếu chính phủ/ Tổng tài sản	%	8	8	15	16	15	14

Nguồn: BCTN của ACB

Ban điều hành của ACB đã đánh giá: “Khả năng thanh khoản tốt luôn là một trong những mục tiêu ưu tiên hàng đầu mà ACB kiên trì theo đuổi với chính sách thanh khoản rõ ràng, chi tiết, được giám sát chặt chẽ bởi ủy ban ALCO, kể từ năm 2013 tới nay, ACB duy trì "Tỉ lệ dư nợ cho vay/ Tiền gửi khách hàng" ổn định quanh mức 75-77%, đồng thời giữ trái phiếu chính phủ quanh mức 15%) tổng tài sản, điều này đã giúp ACB duy trì an toàn thanh khoản tốt, từ đó, cổ thể linh hoạt theo đuổi mục tiêu tăng trưởng”. (trích BCTN của ACB)

* Chỉ tiêu rủi ro hối đoái của NHTMCP

Qua tổng hợp số liệu thực tế, 100% NHTMCP thực hiện việc phân loại tài sản Có và tài sản Nợ nhạy cảm với tỷ giá và tính chênh lệch (trạng thái ngoại tệ ròng). Việc phân loại này được trình bày trong mục "Rủi ro tỷ giá’’ của thuyết minh báo cáo tài chính. Tuy nhiên, không có ngân hàng nào thực hiện việc phân tích các chỉ tiêu để đánh giá rủi ro tỉ giá sau khi đã thực hiện phân loại.

Thực trạng phân tích rủi ro tỷ giá của BID thể hiện ở bảng sau:

Bảng 3.18. Phân tích rủi ro tỷ giá BID năm 2018

NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN

ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN VIỆT NAM

Tháp BIDV 35 Hàng Vôi, Hoàn Kiếm, Hà Nội CHXHCN Việt Nam

Báo cáo tài chính hợp nhất cho năm tài chính kết thúc ngày 31 tháng 12 năm 2018

THUYẾT MINH BÁO CÁO TÀI CHÍNH

HỢP NHẤT (tiếp theo)

Các thuyết minh này là một bộ phận hợp nhất và cần được đọc đồng thời với báo cáo tài chính hợp nhất kèm theo

Mẫu số B05/TCTD-HN

RỦI RO TIỀN TỆ (tiếp theo)

Giá trị ghi sổ của các tài sản bằng tiền và công nợ bằng tiền có gốc ngoại tệ tại

ngày 31 tháng 12 năm 2018 như sau

EUR quy đổi	USD quy đổi	Giá trị vàng tiền tệ quy đổi	Các ngoại tệ khác quy đổi	Tổng
	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ	Triệu VNĐ
Tài sản
Tiền mặt, vàng bạc, đá quý		985.158	10.807	117.705	1.269.269
Tiền gửi tại NHNN	155.599	3.381.650			3.581.650
Tiền gửi tại các TCTD khác và cho vay các TCTD khác (*)	3.180.897	27.665.824		315.488	31.162.209
Công cụ tài chính và tài sản tài chính phái sinh khác	562				562
Cho vay khách hàng (*)	154.533	62.237.340		21.051	62.912.924
Tài sản Có khác	18.372	1.781.445		3.771	1.803.588
Tổng tài sản	3.509.963	96.751.417	10.807	458.015	100.730.202
Nợ phải trả
Tiền gửi và vay từ NHNN và các TCĐ khác	82.466	50.875.337		23.913	50.981.716
Tiền gửi của khách hàng	3.031.397	43.034.957		140.296	46.203.650
Công cụ tài chính và các khoản nợ tài chính phái sinh khác		3.895.809		186.471	4.082.280
Vốn tài trợ, ủy thác đầu tư, cho vay TCTD chịu rủi ro	359.056	882.465			1.241.521
Phát hành giấy tờ có giá	-	2.691			2.691
Các khoản nợ khác	30.971	1.364.340		15.236	1.410.547
Tổng nợ phải trả	3.503.890	100.052.599		365.916	103.922.405
Trạng thái tiền tệ nội bảng	6.073	(3.301.182)	10.807	92.098	(3.192.405)
Trạng thái tiền tệ ngoại bảng	(591)	934.875		(81.332)	852.592
Trạng thái tiền tệ nội, ngoại bảng	5.122	(2.366.307)	10.807	10.776	(2.339.612)

Nguồn: Thuyết minh BCTC của BID năm 2018