Thang Điểm Đánh Giá Mức Độ Thực Hiện Các Nhóm Kỹ Năng Công Tác Xã Hội Cá

b. Nội dung nghiên cứu: quan sát các biểu hiện hành vi, ngôn ngữ, thái độ của cán bộ xã hội khi thực hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi (thiết lập quan hệ, chia sẻ cảm xúc, biện hộ và hướng dẫn trẻ tái hòa nhập cộng đồng).

Chúng tôi thực hiện quan sát trực tiếp các hoạt động của cán bộ xã hội với trẻ mồ côi ở tại 03 Trung tâm bảo trợ xã hội (Làng trẻ em SOS Hà Nội, Làng trẻ em Birla Hà Nội, Làng trẻ em SOS Việt Trì)

c. Biên bản quan sát: Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu, chúng tôi xây dựng mẫu bảng quan sát biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội

* Biên bản quan sát kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội (xem phụ lục số 4) gồm các nội dung:

- Thời gian quan sát

- Địa điểm quan sát

- Người quan sát

- Đối tượng quan sát

- Nội dung quan sát

Đánh giá về kỹ năng thiết lập mối quan hệ trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Đánh giá về kỹ năng chia sẻ cảm xúc trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Đánh giá về kỹ năng biện hộ trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Đánh giá về kỹ năng hướng dẫn trẻ em mồ côi tái hòa nhập cộng đồng trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt.

d. Cách tiến hành:

Trước khi tiến hành quan sát, chúng tôi tìm hiểu sơ bộ về tình hình, đặc

điểm của Trung tâm bảo trợ xã hội, cán bộ xã hội, đặc điểm công việc của cán bộ xã hội, đặc điểm trẻ mồ côi ở trung tâm.

Tiếp theo, chúng tôi quan sát biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội thể hiện qua kỹ năng thiết lập mối quan hệ với trẻ; Kỹ năng chia sẻ cảm xúc; Kỹ năng biện hộ; Kỹ năng hướng dẫn trẻ mồ côi tái hòa nhập cộng đồng theo mẫu phiếu quan sát đã soạn thảo s n. Thời gian tiến hành quan sát các cán bộ xã hội ở 3 Trung tâm bảo trợ xã hội trên địa bàn Hà Nội và Việt Trì là 1 tháng.

Kết quả quan sát được ghi lại theo bảng quan sát, kết quả x lý được bổ sung cho những nghiên cứu khác trong điều tra, tổng hợp những lời nói, hành vi phù hợp hoặc không phù hợp trong thể hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ mồ côi của cán bộ xã hội. Quan sát kết hợp với ghi chép những nội dung sau:

- Đối với kỹ năng thiết lập mối quan hệ với trẻ, tập trung vào hành vi, c chỉ, biểu cảm và lời nói, cách nói để biểu thị khả năng thân thiện, gần gũi với trẻ, động viên, hỏi thăm kịp thời nếu trẻ buồn và thiếu sự tập trung; mặc trang phục phù hợp hoàn cảnh; lắng nghe và phân tích ý; thừa nhận sự tự khẳng định của trẻ; tôn trọng sự lựa chọn về cách thức giải quyết vấn đề của trẻ; bỏ qua thói quen xấu ở trẻ.

- Đối với kỹ năng chia sẻ cảm xúc, tập trung vào việc cán bộ xã hội dùng ngôn từ dễ hiểu, gần gũi và phù hợp; lắng nghe, tôn trọng mọi cảm xúc, quan niệm của trẻ; khích lệ trẻ chia sẻ về trải nghiệm của bản thân; chấp nhận suy nghĩ bên trong và hành vi thể hiện bên ngoài của trẻ; chú ý đến những cảm xúc bên trong của trẻ; ghi nhận giá trị, niềm tin, suy nghĩ của trẻ dù điều đó không phù hợp với quan điểm cá nhân

- Đối với kỹ năng biện hộ, tập trung vào các hành vi dùng ngôn ngữ và phi ngôn ngữ để giúp trẻ; x lý tình huống cho trẻ; thiết lập mạng lưới quan hệ xã hội hiệu quả giữa những cá nhân khác nhau; s dụng biện pháp tiếp cận, chăm sóc cá nhân để giải tỏa căng thẳng.

- Đối với kỹ năng hướng dẫn trẻ mồ côi tái hòa nhập cộng đồng, tập trung vào việc phân công việc cụ thể, phù hợp sức khỏe, khả năng của trẻ; giúp trẻ thực hiện nhiệm vụ chung; hỗ trợ vốn từ ngân hàng chính sách xã hội, các quỹ xã hội, quỹ từ thiện cho trẻ; tạo điều kiện cho trẻ có cơ hội được thể hiện mình để phát triển năng lực; x lý kịp thời mâu thuẫn phát sinh trong gia đình và địa phương với trẻ; đưa ra biện pháp kịp thời để giải quyết xung đột của trẻ; phối hợp với cơ quan chức năng để giới thiệu và giải quyết việc làm cho trẻ; gợi ý cho trẻ thực hiện các quyền và nghĩa vụ công dân khác theo quy định của pháp luật.

e. Cách xử lý kết quả:

Kết quả quan sát được ghi lại qua băng hình và ghi lại bằng biên bản quan sát những hình ảnh, ngôn ngữ của cán bộ xã hội và trẻ mồ côi ở các trung tâm bảo trợ xã hội. Kết quả x lý định tính được s dụng bổ sung cho những kết quả nghiên cứu khác trong điều tra.

3.2.2.2. Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi

Căn cứ vào mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu, chúng tôi xây dựng bảng hỏi để khảo sát biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội.

a. Mục đích nghiên cứu

Khảo sát thực trạng biểu hiện và mức độ kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội, gồm các nhóm kỹ năng: thiết lập mối quan hệ, chia sẻ cảm xúc, biện hộ, hướng dẫn tái hòa nhập cộng động và các yếu tố ảnh hưởng đến kỹ năng này.

b. Nội dung bảng hỏi

* Phiếu trưng cầu ý kiến dành cho cán bộ xã hội (Xem phụ lục số 3)

Mở đầu:Giới thiệu sơ bộ về mục đích của bảng hỏi

Phần A:Từ câu số 1 đến câu số 4

Tìm hiểu thực trạng biểu hiện kỹ năng thiết lập mối quan hệ trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Tìm hiểu thực trạng biểu hiện kỹ năng chia sẻ cảm xúc trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Tìm hiểu thực trạng biểu hiện kỹ năng biện hộ trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Tìm hiểu thực trạng biểu hiện kỹ năng hướng dẫn trẻ mồ côi tái hòa nhập cộng đồng trong công tác xã hội cá nhân ở 3 tiêu chí: tính đầy đủ, tính thuần thục, tính linh hoạt

Phần B:Từ câu số 5 đến câu số 10

Tìm hiểu các yếu tố ảnh hưởng đến thực trạng kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội, cụ thể là:

- Nhận thức nghề nghiệp

- Thái độ nghề nghiệp

- Kiến thức nền

- Động cơ nghề nghiệp

- Quá trình đào tạo

- Điều kiện thực hành

Phần C:Từ câu số 11 đến câu số 12

Tìm hiểu về hiệu quả đào tạo kỹ năng công tác xã hội cá nhân của các trường Đại học có ngành công tác xã hội

Tìm hiểu các đề xuất biện pháp để cải thiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân của sinh viên hiện nay

Phần D: Một số thông tin về cá nhân: Từ câu số 13 đến câu số 19 Giới

Thời gian làm việc Cơ quan công tác Chuyên môn

Đào tạo về công tác xã hội Địa điểm và số lần tập huấn

Những đối tượng đã ứng dụng kỹ năng công tác xã hội cá nhân

Cách thức tiến hành: Các khách thể tham gia điều tra được trả lời độc lập, theo nhận định của cá nhân về những biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội.

c. Thang đo

Chúng tôi đánh giá kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội theo mức độ thực hiện kỹ năng (theo thang lirket)

*Cách tính điểm:

Với tất cả những câu trả lời ở tất cả các biểu hiện của các kỹ năng thành phần:

“Yếu”- 1 điểm

“Kém”- 2 điểm “Trung bình” -3 điểm “Tốt” - 4 điểm

“Rất tốt” - 5 điểm

Điểm càng cao thì biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội được đánh giá càng tốt.

+ Tính tổng điểm ở tất cả các biểu hiện kỹ năng thành phần

+Tính điểm trung bình cộng của từng nhóm kỹ năng thành phần

d. Thang đánh giá

Trên cơ sở tổng điểm ở tất cả các biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội trong thang đo, đánh giá biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội gồm 5 mức.

Việc phân loại các mức biểu hiện kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội được xác định căn cứ vào kết quả điểm trung

bình cộng và độ lệch chuẩn của phân bố kết quả thu được. Điểm cụ thể của từng mức độ cụ thể như sau:

* Thang điểm đánh giá mức độ thực hiện các nhóm kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội

Bảng 3.2: Thang điểm đánh giá mức độ thực hiện các nhóm kỹ năng công tác xã hội cá nhân với trẻ em mồ côi của cán bộ xã hội

Mức độ

Kỹ năng thiết lập mối quan hệ	Kỹ năng chia sẻ cảm xúc	Kỹ năng biện hộ	Kỹ năng hướng dẫn trẻ tái hòa nhập cộng đồng	Đánh giá chung
Yếu	< 3,02	< 3,08	< 2,88	< 2,93	< 3,08
Kém	Từ 3,02 đến < 3,51	Từ 3,08 đến < 3,48	Từ 2,88 đến < 3,31	Từ 2,93 đến < 3,38	Từ 3,08 đến < 3,46
Trung bình	Từ 3,51 đến < 4,29	Từ 3,48 đến < 4,28	Từ 3,31 đến < 4,16	Từ 3,38 đến < 4,28	Từ 3,46 đến < 4,22
Tốt	Từ 4,29 đến < 4,68	Từ 4,28 đến < 4,68	Từ 4,16 đến < 4,60	Từ 4,28 đến < 4,73	Từ 4,22 đến <4,60
Rất tốt	≥ 4,68	≥ 4,68	≥ 4,60	≥ 4,73	≥ 4,60