Hợp tác hóa nông nghiệp ở Thái Nguyên từ 1958 đến 1990

- Một là, để phát triển kinh tế hợp tác nông nghiệp trong giai đoạn hiện nay cần tôn trọng quy luật vận động của hình thái kinh tế xã hội; thấy rò mối quan hệ hữu cơ, tương ứng của quan hệ sản xuất với lực lượng sản xuất trong một phương thức sản để có những hình thức tổ chức cho phù hợp; Phải gắn với mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn, trong điều kiện phát triển nhiều thành phần kinh tế; Phải căn cứ vào điều kiện cụ thể của từng địa phương về đất đai, khí hậu, địa hình; căn cứ vào số lượng lao động, năng lực ứng dung các tiến bộ khoa học kỹ thuật của lực lượng lao động để xác định quy mô, hình thức tổ chức, loại sản phẩm đầu tư cho phù hợp, tránh rập khuôn máy móc như trong quá trình xây dựng phát triển hợp tác xã trước đây.

- Hai là, phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp theo hướng kinh tế hàng hoá, kinh tế thị trường vẫn phải trên cơ sở tôn trọng các mục tiêu nguyên tắc “Tự nguyện, dân chủ, bình đẳng và cùng có lợi”, bảo đảm lợi ích của người lao động, kết hợp hài hoà với lợi ích HTX và lợi ích xã hội. Một trong những nguyên nhân dẫn đến sự yếu kém của phong trào HTX trước đây là do 3 nguyên tắc trên bị vi phạm. Nhà nước can thiệp quá sâu vào hoạt động của các tổ chức kinh tế hợp tác. Lợi ích người lao động không được bảo đảm. Nguồn thu nhập chính từ HTX quá thấp, không bảo đảm đời sống sinh hoạt trong từng gia đình. Nông dân phải tìm mọi cách để phải bung ra, để làm thêm bên ngoài, và do đó đương nhiên không còn thiêt tha với HTX, sản xuất trong HTX không phát triển được dẫn đến thu nhập của xã viên không cao... cái vòng luẩn quẩn đó đã làm cho phong tào HTX trì trệ, tình trạng đời sống nông dân khó khăn thiếu thốn kéo dài hàng chục năm. Phát triển kinh tế hợp tác trong giai đoạn hiện nay còn phải tôn trọng tính độc lập tự chủ của kinh tế hộ và trang trại gia đình với tư cách là đơn vị kinh tế cơ sở; tạo mọi điều kiện cho các hình thức kinh tế này xóa bỏ tập quán, thói quen sản xuất nhỏ, hình thành tư duy, kinh nghiệm sản xuất hàng hóa, nắm bắt nhu cầu thị trường trên

cơ sở đó từng bước hình thành nhu cầu hợp tác giữa các nông hộ và trang trại. Ở những nơi, các hình thức kinh tế hợp tác giản đơn còn phù hợp, nông dân chưa có nhu cầu chuyển lên các hình thức kinh tế hợp tác cao hơn thì tuyệt đối không được nóng vội, gò ép, thay đổi…

- Ba là, Kinh tế hợp tác trong nông nghiệp, nông thôn luôn gắn liền với một lực lượng đông đảo người lao động có tiềm lực kinh tế thấp, có nhiều khó khăn trong quá trình phát triển sản xuất và dễ tổn thất dưới tác động của nền kinh tế thị trường luôn biến động và cạnh tranh khốc liệt; trong khi đó khu vực nông nghiệp, nông thôn luôn có tác động ảnh hưởng trực tiếp đến vấn đề xã hội quan trọng như vấn đề an ninh lương thực quốc gia, vấn đề đời sống hàng ngày của mọi tầng lớp dân cư…vì vậy, kinh tế hợp tác trong nông nghiệp cần phải có sự giúp đỡ, tạo điều kiện của Nhà nước thông qua hệ thống pháp luật, chính sách ở tầm vĩ mô với sự ưu đãi phù hợp. Cùng với sự phát triển, hoàn thiện kinh tế hợp tác, cần coi trọng phát triển các ngành, nghề phi nông nghiệp ở nông thôn (công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, xây dựng…), tạo điều kiện cho sự chuyển dịch lao động từ lĩnh vực sản xuất nông nghiệp sang các ngành nghề khác ở ngay trên địa bàn tỉnh, nhằm giải quyết tốt vấn đề lao động và việc làm.

- Trong điều kiện khoa học kỹ thuật phát triển mạnh như hiện nay, kinh tế hợp tác, hợp tác xã trong nông nghiệp, nông thôn phải đặt trong mối quan hệ mật thiết với quá trình đào tạo, nâng cao trình độ cán bộ hợp tác xã và lao động nông thôn, coi trọng vai trò tác động của khoa học công nghệ đối với sự phát triển của nông nghiệp.

- Trong xu thế phát triển và hội nhập quốc tế hiện nay, phát triển kinh tế hợp tác trong nông nghiệp phải coi trọng các mối quan hệ liên kết hợp tác trong từng địa phương, hợp tác vùng, miền, hợp tác toàn quốc và hợp tác quốc tế nhằm nâng cao nhận thức, học hỏi kinh nghiệm, tăng cường quan hệ hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện phát triển kinh tế hợp tác và bảo vệ quyền lợi của người lao động Việt Nam.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Ban Công tác nông thôn Trung ương Đảng lao động Việt Nam, Cải

tiến công tác quản lý hợp tác xã nông nghiệp, 1962, Nxb Sự thật, Hà Nội.

Ban công tác nông thôn, Trung ương Đảng Lao động Việt Nam,

Nắm vững đặc điểm tình hình, đẩy mạnh nông nghiệp miền núi phát triển toàn diện, mạnh mẽ và vững chắc, 1962, Nxb Sự thật, Hà Nội.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Bắc Thái (2007), Bác Hồ với Thái

Nguyên - Thái Nguyên với Bác Hồ, Nxb Lý luận Chính trị, Hà Nội.

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2003), Lịch sử Đảng bộ

tỉnh Thái Nguyên, tập 1 (1936-1965).

Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Thái Nguyên (2005), Lịch sử Đảng bộ

tỉnh Thái Nguyên, tập 2 (1965-2000).

Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam, Nghị quyết của Hội nghị Trung ương lần thứ 16 (tháng 4-1959) về vấn đề Hợp

tác hóa nông nghiệp, xuất bản tháng 7-1959.

Ban kinh tế Tỉnh ủy Thái Nguyên (10/1998), Báo cáo điều tra,

đánh giá các các loại hình kinh tế HTX sau chuyển đổi.

Ban Quản lý hợp tác xã nông nghiệp Trung ương, Tài liệu huấn luyện Tổ chức và quản lý các loại đội, tổ trong hợp tác xã nông

nghiệp, 1980 Nxb, Nông Nghiệp.

Ban Tư tưởng văn hóa Trung ương, Tiếp tục đổi mới và phát triển

kinh tế - xã hội nông thôn, 1993, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.

Báo cáo Công tác năm 1989 của Tỉnh ủy Thái Nguyên, ngày

18/1/1990, tl lưu trữ Tỉnh ủy.

Báo cáo của Ban Chấp hành tỉnh Bắc Thái về kiểm điểm đợt II cuộc

vận động cải tiến quản lý hợp tác xã, cải tiến kỹ thuật của tỉnh Bắc