Hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ phần niềm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam

bộ giáo dục và đào tạo trường đại học kinh tế quốc dân



Lê Thị Tú Oanh

hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

luận án tiến sĩ kinh doanh và quản lý

Hà Nội - 2012

bộ giáo dục và đào tạo trường đại học kinh tế quốc dân



Lê Thị Tú Oanh

hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán việt nam

Chuyên ngành : Kế toán (kế toán, kiểm toán và phân tích)

Mã số : 62.34.30.01

luận án tiến sĩ kinh doanh và quản lý

Người hướng dẫn khoa học: 1. GS. TS. NGUYỄN VĂN CÔNG

2. PGS. TS. NGUYỄN NĂNG PHÚC

Hà Nội - 2012

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các kết quả nêu trong luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và chưa từng được ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.

TÁC GIẢ

Lê Thị Tú Oanh

MỤC LỤC

Trang

TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG DANH MỤC CÁC HÌNH DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

MỞ ĐẦU 1

TỔNG QUAN NGHIÊN CỨU 8

Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG BÁO CÁO THƯỜNG NIÊN TRONG CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN 11

1.1. Báo cáo thường niên và mối quan hệ giữa báo cáo thường niên với

báo cáo tài chính 11

1.1.1. Bản chất và vai trò của báo cáo thường niên 11

1.1.2. Phân loại thông tin trong báo cáo thường niên 15

1.1.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến báo cáo thường niên 17

1.1.4. Mối quan hệ giữa báo cáo thường niên và báo cáo tài chính 22

1.2. Hệ thống báo cáo thường niên của các công ty cổ phần niêm yết trên

thị trường chứng khoán 29

1.2.1. Thị trường chứng khoán và chức năng của thị trường chứng khoán 29

1.2.2. Đặc điểm của các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng

khoán có ảnh hưởng đến hệ thống báo cáo thường niên 32

1.2.3. Hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ phần niêm yết trên

thị trường chứng khoán 34

1.3. Hệ thống báo cáo thường niên của các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán tại một số nước trên thế giới và bài học

kinh nghiệm cho Việt Nam 35

1.3.1. Báo cáo thường niên tại một số nước trên thế giới 35

1.3.2. Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam 44

Kết luận chương 1 46

Chương 2: THỰC TRẠNG HỆ THỐNG BÁO CÁO THƯỜNG NIÊN CỦA CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN NIÊM YẾT TRÊN THỊ

TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM 47

2.1. Tổng quan về thị trường chứng khoán Việt Nam và các công ty cổ

phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam 47

2.1.1. Lịch sử hình thành và phát triển 47

2.1.2. Đặc điểm hoạt động kinh doanh của các công ty cổ phần niêm yết trên

thị trường chứng khoán Việt Nam 51

2.1.3. Vai trò của công ty cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán

Việt Nam 54

2.2. Hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ phần niêm yết

trên thị trường chứng khoán Việt Nam 55

2.2.1. Thực trạng hệ thống báo cáo thường niên theo quy định của pháp luật

Việt Nam 55

2.2.2. Thực trạng hệ thống báo cáo thường niên của các công ty cổ phần

niêm yết 62

2.2.3. Đánh giá thực trạng hệ thống báo cáo thường niên trong các công ty cổ

phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam 79

Kết luận chương 2 104

Chương 3: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN HỆ THỐNG BÁO CÁO THƯỜNG NIÊN CỦA CÁC CÔNG TY CỔ PHẦN NIÊM

YẾT TRÊN THỊ TRƯỜNG CHỨNG KHOÁN VIỆT NAM 105

3.1. Sự cần thiết, nguyên tắc và quan điểm hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên của các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường

chứng khoán Việt Nam 105

3.1.1. Sự cần thiết phải hoàn thiện 105

3.1.2. Nguyên tắc hoàn thiện 109

3.1.3. Quan điểm hoàn thiện 111

3.2. Giải pháp hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên của các công ty

cổ phần niêm yết trên thị trường chứng khoán Việt Nam 112

3.2.1. Hoàn thiện về hình thức báo cáo 112

3.2.2. Hoàn thiện số lượng báo cáo bộ phận 114

3.2.3. Hoàn thiện nội dung báo cáo 116

3.2.4. Hoàn thiện về chỉ tiêu tài chính cơ bản 128

3.2.5. Hoàn thiện về thời gian và cách thức công bố thông tin 133

3.2.6. Mẫu báo cáo thường niên đề xuất 133

3.3. Điều kiện thực hiện các giải pháp hoàn thiện hệ thống báo cáo thường niên của các công ty cổ phần niêm yết trên thị trường

chứng khoán 143

3.3.1. Về phía Nhà nước 144

3.3.2. Về phía các công ty cổ phần niêm yết 147

Kết luận chương 3 149

KẾT LUẬN 150

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

DANH MỤC CÁC BẢNG
	Trang
Bảng 1.1:	So sánh quy định về công bố thông tin trong BCTN giữa Trung Quốc đại lục và Hồng Kông	44
Bảng 2.1: Bảng 2.2:	Mẫu “Báo cáo thường niên” Thứ tự sắp xếp các tài liệu trong BCTN 2010 của một số CTCP niêm yết	57 66
Bảng 2.3:	Đánh giá về hình thức BCTN	79
Bảng 2.4:	Mức độ quan tâm của người sử dụng đối với các báo cáo bộ phận	82
Bảng 2.5:	Sự cần thiết cùng có báo cáo của HĐQT và BGĐ	83
Bảng 2.6:	Sự cần thiết phải có báo cáo kiểm toán trong BCTN	83
Bảng 2.7:	Sự cần thiết phải có BCTC trong BCTN	84
Bảng 2.8:	Nội dung không cần thiết của BCTN	90
Bảng 2.9:	Nội dung trong báo cáo của HĐQT không cần thiết	92
Bảng 2.10:	Nội dung không cần thiết trong báo cáo của BGĐ	93
Bảng 2.11: Bảng 2.12:	Nội dung trùng lặp trong báo cáo của HĐQT và BGĐ Nội dung báo cáo của HĐQT và BGĐ theo quy định của Thông tư số 09/2010/TT-BTC	94 95
Bảng 2.13:	Đánh giá về mức độ khó khăn khi sử dụng BCTN	96
Bảng 2.14:	Mức độ quan tâm đến chỉ tiêu tài chính trong BCTN	98
Bảng 2.15:	Mức độ quan tâm đến chỉ tiêu phân tích trong BCTN	99
Bảng 2.16:	Đánh giá về thời gian công bố thông tin	101
Bảng 3.1:	Ảnh hưởng của BCTN đến nhà đầu tư	107
Bảng 3.2:	Ảnh hưởng của BCTN đến chuyên gia	108
Bảng 3.3:	Báo cáo thay đổi vốn chủ sở hữu	125
Bảng 3.4:	Mức độ đồng ý bổ sung các thông tin trong BCTN	126
Bảng 3.5:	Đánh giá về mức độ cần thiết phải kiểm toán thông tin phi tài chính	128
Bảng 3.6:	Báo cáo thường niên đề xuất	134

	Trang
Hình 2.1:	Số lượng công ty niêm yết, khối lượng cổ phiếu niêm yết và khối lượng cổ phiếu giao dịch trên thị trường	49
Hình 2.2:	Số tài khoản giao dịch	50
Hình 2.3:	Số lượng CTCP niêm yết	51
Hình 2.4:	Mẫu khảo sát theo kết quả bình chọn cuộc thi BCTN	62
Hình 2.5:	Mẫu khảo sát theo quy mô vốn điều lệ	63
Hình 2.6:	Cơ cấu đối tượng khảo sát	64
Hình 2.7:	Trình độ học vấn của đối tượng khảo sát	64
Hình 2.8:	Đánh giá mức độ đồng ý quy định khuôn mẫu của BCTN	80
Hình 2.9:	Mức độ quan tâm của người sử dụng đối với các báo cáo bộ phận	82
Hình 2.10:	Đánh giá mức độ cần thiết của các báo cáo bộ phận	85
Hình 2.11:	Đánh giá nội dung không cần thiết của BCTN	91
Hình 2.12:	Đánh giá nội dung không cần thiết trong báo cáo Hội đồng quản trị	92
Hình 2.13:	Đánh giá nội dung không cần thiết trong báo cáo của BGĐ	94
Hình 2.14:	So sánh đánh giá mức độ khó khăn khi sử dụng BCTN	96
Hình 2.15:	So sánh mức độ quan tâm về các chỉ tiêu tài chính trong BCTN	98
Hình 2.16:	So sánh mức độ quan tâm về các chỉ tiêu phân tích trong BCTN	100
Hình 2.17:	Đánh giá kênh thông tin BCTN được biết đến	101
Hình 3.1:	Mức độ ảnh hưởng của BCTN đến nhà đầu tư	107
Hình 3.2:	Mức độ ảnh hưởng của BCTN đến chuyên gia	108
Hình 3.3:	So sánh mức độ đồng ý bổ sung các thông tin trong BCTN	127