Hạch toán lao động tiền lương trong cơ chế thị trường ở công ty đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam

Trong công tác tổ chức lao động và tiền lương công ty đã có những cố gắng trong việc xây dựng hình thức trả lương cho người lao động trên nguyên tắc bảo đảm sự phân phối theo lao động. Là một doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, nên việc khuyến khích người lao động hăng hái lao động với mục tiêu “chất lượng sản phẩm và hiệu quả sản xuất”, đã được công ty thực hiện nghiêm túc thông qua hình thức trả lương. Việc khoán thực hiện hình thức khoán quỹ lương cho các đơn vị tạo cho lãnh đạo các đơn vị được chủ động hạch toán lập kế hoạch sản xuất cho đơn vị mình và được “độc lập” tạm thời với công ty. Đồng thời lãnh đạo trên công ty cũng có điều kiện lập kế hoạch và thực hiện các chiến dịch kinh doanh như liên doanh liên kết, tìm bạn hàng. Hình thức trả lương theo thời gian cho khối cơ quan trên cơ sở dựa vào mức lương bình quân của sản phẩm hoàn thành ở các đơn vị thành viên, cùng khuyến khích cán bộ quản lý công ty nghiêm túc nghiên cứu lập kế hoạch và chỉ đạo hợp lý sáng tạo nhằm nâng cao mức lương bình quân đó lên, cũng chính là nâng cao mức lương bình quân của toàn công ty.

Tuy nhiên, ngoài những mặt tích cực mà Công ty đã đạt được trong công tác kế toán nói chung và công tác tổ chức hạch toán tiền lương nói riêng, Công ty còn có nhiều tồn tại cần phải khắc phục để giải quyết những nhược điểm, tồn tại, yếu kém.

Trong việc tính lương cho lao động trực tiếp xây dựng ở các đơn vị đã không xét đến cấp bậc thợ của người lao động trong việc xây dựng định mức lao động khiến cho hình thức trả lương theo sản phẩm chưa phát huy được đầy đủ tác dụng của nó. Người lao động chưa được xem xét đánh giá đúng trình độ, nên chưa có ý thức sáng tạo, làm việc chưa hết khả năng.

- Việc lập và luân chuyển một số chứng từ gốc liên quan đến tiền lương của đơn vị chưa phù hợp.

- Khi tính trích quỹ BHXH, BHYT, CĐP thì tổng quỹ tiền lương dùng để trừ của Công ty là một số cố định qua nhiều kỳ hạch toán kinh doanh của Công ty. Trên thực tế quỹ lương của Công ty thay đổi theo từng tháng, do đó để theo đúng chế độ hiện hành, về tính trích quỹ BHXH, BHYT, kinh phí công đoàn thì đơn vị cần có một bản trích lập từ các quỹ vay riêng ngoài bản tính toán lương, trong đó có cột tiền lương theo cấp bậc và các khoản phụ cấp thường xuyên để tính trích các quỹ.

- Công ty đang có xu hướng chuyển sang hình thức kế toán và lắp đặt nhỏ. Công ty chưa xác định được hướng thay đổi sổ sách và sắp xếp lại lao động kế toán.

Đó là một số tồn tại mà Công ty cần giải quyết trước mắt nhằm không ngừng hoàn thiện công tác kế toán của Công ty nói chung và công tác kế toán tiền lương nói riêng.

2. Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương.

Tổ chức hạch toán kịp thời, chính xác và đầy đủ thu nhập của người lao động thực hiện phân phối thu nhập công bằng trong nội bộ doanh nghiệp là yêu cầu đòi hỏi cấp thiết.

Để hoàn thiện công tác kế toán tiền lương theo hướng trên, công ty phải xây dựng hình thức trả lương theo sản phẩm cho các đơn vị thành viên. Muốn vậy công ty phải có định mức lao động cụ thể cho từng công việc, từ cấp, bậc thợ, vừa có căn cứ kỹ thuật phù hợp với điều kiện lao động cụ thể của công ty. Có như vậy, tiền lương trả theo hình thức này mới bảo đảm tính chính xác, côngbác hợp lý. Để thực hiện được công ty có thể nghiên cứu và phân phối thu nhập ở các đơn vị thành viên theo cách sau:

Đối với bộ phận sản xuất, tiền lương được xác định trên cơ sở dơn giá tiền lương được duyệt và tổng số khối lượng sản phẩm công việc thực hiện:

Tiền lương của

bộ phận sản = xuất

Đơn giá tiền

lương

Tổng số khối lượng theo kế hoạch

Tiền lương bổ

+ sung vượt kế hoạch

Sau khi xác định được thu nhập được tổ chức sản xuất xây dựng hay bộ phận lao động gián tiếp, trình tự phân phối thu nhập tiếp theo triển khai như sau:

+ Xác định hệ số quy đồi cá nhân (Hi)

Hi =

Hệ số lương

cấp bậc

Hệ số trách

nhiệm

Hệ số ngày

công (Sn)

Hệ số bình xét

+ Xác định phân phối thu nhập trong tôt

Thu nhập của tổ

Sn =

Tổng số quy đổi của tổ

+ Xác định thu nhập của từng cá nhân (Ti)

Ti = Sn x Hi + phụ cấp làm thêm (nếu có).

Điều quan trọng để thực hiện được phương pháp phân phối thu nhập trên là cần phải có những quy định nội bộ như:

Quy chế phân loại lao động, quy chế quy định trả lương. Để có căn cứ xác định hệ số quy đổi cho từng cá nhân.

Đây là cách làm phù hợp với chế độ và có thể áp dụng một cách khả quan vào trường hợp của công ty.

- Trong việc chấm công cho lao động trực tiếp ở đơn vị thành viên, công ty nên thay đổi làm theo bảng chấm công như ở khối cơ quan. Kết quả lao động của từng cột đã có minh chứng bằng phiếu xác nhận khối lượng công việc hoàn thành. Việc chấm công người lao động giúp cho kế toán đơn vị căn cứ vào để tính lương cho từng người chứ không phải là giao khoán cho tổ trưởng mỗi tổ thực hiện việc tính lương cho lao động tổ mình như công ty đang áp dụng. Mặt khác thay đổi này cũng rất thuận lợi nếu công ty áp dụng phương pháp phân phối thu nhập đã nêu ở trên. Trong phiếu nghỉ hưởng BHXH, công ty nên bỏ bớt một số nội dung tiêu đề không cần thiết, sự thay đổi này nhằm tiết kiệm số dòng để tạo điều kiện mở thêm một số phần thông tin bổ xung. Đồng thời nên chuyển một số nội dung của phiếu từ dạng cặp sang dạng dòng để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ghi chép.

- Trong điều kiện nếu công ty tổ chức công tác kế toán bằng máy vi tính thì hệ thống chứng từ kế toán nói chung và chứng từ kế toán tiền lương nói riêng phải được thay đổi. Trong chế độ chứng từ kế toán hiện hành chưa có những quy định về chứng từ trong điều kiện kế toán bằng máy vi tính, do đó viêc tổ chức công tác bằng máy vi tính đặt ra những yêu cầu mới đòi hỏi phải có những thay đổi cơ bản trong tổ chức công tác kế toán so với kế toán thủ công về lập và luân chuyển chứng từ vào hàng loạt các vấn đề khác có liên quan. Tuy nhiên, trong điều kiện công ty hiện nay, việc thay đổi này không khỏi dẫn đến những xáo trộn trong công tác quản lý. Công ty nên mời các chuyên gia trong lĩnh vực kế toán vi tính để tìm hiểu và đào tạo lại đội ngũ kế toán trước khi bắt tay vào chuyển đổi từ kế toán thủ công sang kế toán vi tính.

II. Phương hướng nâng cao hiệu quả sử dụng lao động.

1. Đánh giá sử dụng lao động của công ty

Với tổng số lao động là 365 người, lĩnh vực kinh doanh tập trung chủ yếu là chỉ đạo số lao động trực tiếp tại công trình. Ngoài ra tuỳ theo công trình làm việc để thuê công nhân ngoài. Số lao động này không cố định là bao nhiêu. Công đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam đã xây dựng bộ máy kế toán thống nhất từ công ty tới các đơn vị thành viên. Bộ máy kế toán của công ty bao gồm 8 lao động kế toán trong đó 3 kế toán là trung cấp kế toán. Đối với lao động kế toán trên Công ty được phân công trách nhiệm đối với từng người phụ trách từng nội dung kế toán (kế toán tiền lương, kế toán tiền mặt...), kế toán trưởng trên công ty chịu trách nhiệm trước Tổng giám đốc công ty và Nhà nước về công tác tài chính của công ty. Đối với kế toán ở các đơn vị thành viên thì có 1 kế toán chính có nhiệm vụ tổng hợp các chứng từ về nội dung đó và giúp kế toán chính kiểm tra chứng từ trước khi ghi sổ. Kế toán chịu trách nhiệm trước kế toán trưởng và ở Công ty về hoạt động tài chính của đơn vị mình.

Việc sắp xếp lao động kế toán của công ty như vậy giúp cho bộ máy kế toán ở Công ty và các đơn vị thành viên liên kết chặt chẽ với nhau. Điều này giúp cho lãnh đạo Công ty khi cần thiết có thể biết được tình hình, thực hiện kế hoạch của Công ty giao cho mỗi đơn vị thành viên đang được tiến hành như thế nào? thông qua các chứng từ mà kế toán đơn vị gửi lên. xét về trình độ lao động kế toán của công ty là hợp lý so với quy mô công ty mà các nghiệp vụ kinh tế xảy ra không mấy phức tạp và rất ít các nghiệp vụ “mới” phát sinh.

2. Xét về cơ cấu lao động thì số lượng lao động gián tiếp ở khối cơ quan của công ty là quá lớn so với lượng lao động trực tiếp ở các đơn vị (chiếm 23,28%). Điều này làm chi phí sản xuất chung của đơn vị và chi phí quản lý công ty tăng lên, tác động đến giá thành sản phẩm công trình. Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty đang có nguy cơ giảm thì việc giảm bớt các chi phí đó là rất cần thiết. Như vậy quy việc phân tích xem xét về cơ cấu lao động của công ty ta thấy, công ty chưa quản lý hiệu quả quỹ lương và nó được thể hiện trong quá trình phân phối thu nhập trong công ty. Lương của người lao động trực tiếp thấp, trong khi đó lương của khối cơ quan lại cao.

Vậy, mặc dù công ty đã rất cố gắng trong việc khuyến khích nâng hiệu quả lao động nhưng do những tồn tại chưa khắc phục được dẫn đến giảm năng suất lao động và hạn chế việc thực hiện mục tiêu của công ty.

3. Phương hướng nâng cao việc sử dụng hiệu quả lao động.

Với những tồn tại trên, công ty phải có những biện pháp, giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng lao động của công ty.

- Công ty cần thiết lập lại sự nghiêm túc trong việc chấm công và sự hợp lý trong việc tính lương cho bộ phận lao động trên khối cơ quan đoàn thể và cán bộ quản lý đơn vị.

Thực tế việc thực hiện chấm công này là rất hình thức đôi khi không được chính xác cho lắm. Để giải quyết tình trạng này, ban lãnh đạo Công ty có thể kiểm tra theo dõi kỹ hơn, đồng thời sử phạt những đối tượng vi phạm quy định của công ty.

Việc tính lương bình quân của lao động các đơn vị thành viên là chưa hợp lý theo cách đã được tính lương công ty thực hiện. công ty chưa quan tâm lắm đến mức tích cực làm việc của người lao động. Vậy, việc chỉ đạo, quản lý bị ảnh hưởng, làm cho kết quả kinh doanh. Vì vậy công ty có thể xem xét lại cách tính lương, đồng thời xây dựng lại cách tính chi tiêu này là:

Lương bình quân; lao động = Error!

Khi xây dựng chỉ tiêu này cần chú ý đến việc tính chính xác số ngày làm việc bình quân của một lao động trong tháng vì chỉ số naỳ có ảnh hưởng lớn đến sự thay đổi mức lương bình quân. công ty nên tính mức lương bình quân lao động cho từng đơn vị thành viên sau đó tính mức lương bình quân chung của người lao động ở các đơn vị để làm căn cứ tính lương có công nhân viên trên khối cơ quan:

Lương bình quân lao động các đơn =

Tổng lương bình quân lao động đơn vị A

X Sản lượng lao động đơn vị A

vị thành viên

Tổng số lao động các đơn vị thành viên

Việc trả lương theo hình thức lương thời gian và lấy lương bình quân của lao động các đơn vị thành viên làm lương hệ số 1 cho khối cơ quan công ty nên xem xét xây dựng lại hệ số tiền lương cho phù hợp nhằm tránh tình trạng công nhân lao động trực tiếp chán nản, không muốn làm việc vì cảm thấy bất công.

Công ty nên xem xét điều phối lại lao động gián tiếp để giảm bớt chi phí quản lý. Trong cơ chế thị trường nhà nước giao cho công ty quyền hạch toán kinh doanh độc lập,

công ty nên tiếp tục giảm bớt biên chế để loại bớt những người không đủ sức khoẻ, trình độ để đáp ứng nhu cầu công việc, đồng thời tuyển dụng những lao động có trình độ nghiệp vụ khoa học kỹ thuật và tay nghề cao.

Công tác cán bộ được chấn chỉnh, sắp xếp hợp lý, tuyệt đối không được bố trí cán bộ làm thay, làm hộ những công việc có liên quan đến kinh tế tài chính. Hệ thống phòng ban trên công ty cần được cắt giảm để chuyển xuống các đơn vị thành viên làm việc tại các bộ phận có mức độ tương ứng. Đối với bộ phận kế toán công ty cần chấn chỉnh lại công tác tài vụ kế toán qua việc thực hiện đúng pháp lệnh kế toán thống kê.

Đồng thời để quản lý chặt chẽ lao động của công ty, thì công ty nên quy định tất cả CBCNV và đối tượng khác được nhận vào làm việc tại công ty đều phải tiến hành ký kết HĐLĐ có thời hạn từ 6 tháng đến 1 năm, hết thời hạn trên mà công ty (hoặc đơn vị) có yêu cầu sử dụng, cá nhân phải đủ tiêu chuẩn về sức khoẻ, đạo đức và tiêu chuẩn khác (nếu là CBCNV) thì được chuyển sang ký hợp đồng lao động với thời hạn không xác định. Quy định này nhằm tuyển chọn lao động phù hợp với công việc, kích thích cạnh tranhđể được xét là lao động lâu dài của công ty.

Ngoài ra, nhằm phát huy hiệu quả lao động trong công ty, công ty nên xây dựng quy chế phân loại lao động, trong đó quy định mức độ tích cực của người lao động thông qua hệ số bình xét. Việc phân phối thu nhập có hệ số bình xét sẽ quán triệt nguyên tắc phân phối theo chất lượng lao động, kích thích người lao động hăng say làm việc, nâng cao năng suất lao động.

Trên đây là một số ý kiến đánh giá và phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và việc nâng cao hiệu quả sử dụng lao động ở công đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam được rút ra từ quá trình thực tập tại Công ty. Hy vọng rằng trong thời gian tới công ty có những giải pháp nhằm phát huy tính tích cực sáng tạo trong sản xuất kinh doanh của người lao động, và có điều kiện động viên kịp thời người lao động bằng các đòn bảy kinh tế mà công ty có khả năng thực hiện.

Mục lục

Hạch toán lao động tiền lương trong

cơ chế thị trường ở công đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam Phần thứ nhất

thực trạng tổ chức kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam

I. Đặc điểm tình hình chung:

1. Quá trình hình thành và phát triển

2. Cơ cấu bộ máy quản lý kinh doanh của

3. Cơ cấu sản xuất kinh doanh của công ty đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam

4. Tổ chức công tác kế toán tại Công ty

II. Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương

1. Quy mô và phân phối lao động

2. Tổ chức hạch toán lao động tiền lương và BHXH

3. Kế toán các khoản trích theo lương

4. Hạch toán các khoản thu nhập của người lao động

Phần hai

Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương và nâng cao hiệu quả sử dụng lao động ở công ty đầu tư xây dựng và phát triển thương mại Nhật Nam:

I. Phương hướng hoàn thiện công tác kế toán tiền lương

II. Phương hướng nâng cao hiệu quả sử dụng lao động.

Chứng từ ghi sổ Số: .............. Ngày 30/9/2000

Số tài khoản		Số tiền	Ghi chú
Nợ	Có	Số tiền	Ghi chú
- Lương phải trả CNV
- Trực tiếp	622	334(2)	32.734.000
- Gián tiếp	627	334(2)	1.633.000
- Khấu trừ lương các khoản BHXH, BHYT, CĐP, ĐP, TK141, ủng hộ	334(2)	338	9.258.000
Cộng:			25.109.000