Tuy nhiên ô tô cũng có một số điểm yếu như tốc độ thấp, tiêu hao năng lượng nhiều, hành khách dễ bị mệt mỏi do say xe, nhất là khi chất lượng đường không tốt như ở nước ta hiện nay. Mặt khác đây là phương tiện có tỷ lệ tai nạn cao nhất trong 4 loại phương tiện vận chuyển phổ biến hiện nay.
Cấu trúc của giao thông vận tải bằng ô tô gồm phương tiện chuyên chở (ô tô), tuyến đường bộ, các bến bãi.
Ô tô phục vụ cho du lịch có nhiều loại. Loại nhỏ có 4 -7 chỗ dùng để cho khách thuê tự lái hay để chở đoàn có 1-5 khách.
Loại lớn nhất có 45 - 48 chỗ dùng để chở đoàn khách đông. Thường là các tuyến xuyên Việt theo dọc các quốc lộ, nhất là quốc lộ 1.
Ngoài ra có các loại 12, 15, 30 và 35 chỗ.
Thông thường nếu là xe đi tour chỉ nên xếp 70-80% số chỗ để tránh gây cho khách cảm giác chật chội, bức xúc, khó chịu.
Thấy được lợi thế của du lịch ô tô như tính linh hoạt, chi phí cố định thấp, giá ô tô không cao nên nhiều công ty du lịch cũng đã sở hữu ô tô để trực tiếp phục vụ vận chuyển khách du lịch. Để phát triển du lịch ô tô, trang thiết bị và tiện nghi trên ô tô ngày càng được cải tiến vừa tạo sự thoải mái, dễ chịu, vừa tạo sự sang trọng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của du khách. Trên nhiều xe du lịch đường dài, ngoài các thiết bị giải trí như wifi, TV, cassette, micro, đài thông thường, còn có các thiết bị như một phòng khách sạn như gường nằm, phòng tắm, quầy bar.
Điểm yếu của vận tải ô tô so với các loại hình khác là vận tốc chậm. Để khắc phục tình trạng này hiện nay nhiều nước, trong đó có nước ta đã quan tâm đầu tư xây dựng các
tuyến đường chất lượng cao hoặc cao tốc. Đường cao tốc xây dựng đầu tiên ở Đức năm 1933. Đến nay trên thế giới đã có trên 50 nước có đường cao tốc với hơn 150.000km
chiều dài. Mỗi năm lại có thêm khoảng 3.000-4.000km mới xây dựng. Hoa Kỳ là nước đứng đầu thế giới sở hữu 62% tổng số chiều dài đường cao tốc trên thế giới. Ở nước ta, đầu tiên chỉ có 51km từ Pháp Vân đi Cầu Giẽ được tạm coi là đường cao tốc theo đúng nghĩa của nó. Theo Quy hoạch, có các đoạn tuyến được đầu tư xây dựng đến năm 2015 là:
Có thể bạn quan tâm!
- Địa lý du lịch - ĐH Phạm Văn Đồng - 4
- Xem Trần Đức Thạnh, Lịch Sử Địa Chất Vịnh Hạ Long. Ban Quản Lý Vịnh Hạ Long, 1999
- Cơ Sở Hạ Tầng Và Cơ Sở Vật Chất Kỹ Thuật Du Lịch
- Cơ Sở Vật Chất Kỹ Thuật Du Lịch
- Vùng Du Lịch Được Tạo Thành Bởi Nhiều Yếu Tố. Đó Là Các Yếu Tố Tạo Vùng. Hệ
- Phương Pháp Xác Định Ranh Giới Vùng Du Lịch
Xem toàn bộ 111 trang tài liệu này.
- TP Hồ Chí Minh - Trung Lương: đã thông xe vào năm 2010
- Cầu Giẽ - Ninh Bình: đã thông xe vào năm 2012
- Long Thành - Dầu Giây: đã thông xe vào năm 2015
- Đà Nẵng - Quảng Ngãi: đã thông xe vào năm 2018 (đoạn Đà Nẵng - Tam Kỳ)
- Long Thành - Bến Lức: đã thông xe vào năm 2018
- Trung Lương - Cần Thơ: sẽ thông xe vào năm 2020
Tổng chiều dài 222 km, tổng mức đầu tư khoảng 53.135 tỷ đồng. Từ năm 2016 - 2020 đầu tư các đoạn:
- Ninh Bình - Thanh Hoá: sẽ thông xe vào năm 2021
- Thanh Hoá - Hà Tĩnh: sẽ thông xe vào năm 2021
- Quảng Ngãi - Bình Định: sẽ thông xe vào năm 2021
- Phan Thiết - Dầu Giây: sẽ thông xe vào năm 2021
Tổng chiều dài 1.082 km, tổng mức đầu tư khoảng 185.046 tỷ đồng.
Giai đoạn sau năm 2020 đầu tư các đoạn: Hà Tĩnh - Quảng Bình, Quảng Bình - Quảng Trị, Quảng Trị - Đà Nẵng, Bình Định - Nha Trang, Nha Trang - Phan Thiết. Tổng số 507 km, tổng mức đầu tư 312.862 tỷ đồng.
Hiện nay ở nước ta có gần 182.000km đường ô tô, trong đó chỉ có khoảng 10% được rải nhựa hoặc bê tông hoá. So với nhiều nước trong khu vực, mật độ đường giao thông ở nước ta vào loại cao, song chất lượng đường còn thua kém nhiều.
Cùng với mạng lưới đường sá là hệ thống cầu giao thông. Đến nay cả nước có khoảng 32.500 cầu đường bộ với hơn 556.500m chiều dài. Cầu lớn nhất và hiện đại nhất hiện nay là cầu Thăng Long qua sông Hồng ở Hà Nội. Phần chính của cầu dài 1.680km, kể cả cầu dẫn hai đầu cầu là 5.503m. Cầu cao hơn mặt nước 10m. Cầu được khánh thành ngày 7/11/1987. Tháng 5/2000, cầu Mỹ Thuận khánh thành đã nối liền hai tỉnh Tiền Giang với Vĩnh Long trên quốc lộ 1A. Cầu Mỹ Thuận là cầu dây giăng đầu tiên ở Đông Nam Á với chiều dài 1.535,2m, rộng 22,8m. Khổ thông thuyền từ mặt nước lên cầu cao 37,5m.
Trong vận tải du lịch bằng ô tô hiện nay ở nước ta, cần lưu ý đến hai vấn đề mới nảy sinh. Đó là thuê ô tô tự lái và cho phép đi bằng ô tô nước ngoài vào Việt Nam.
Hiện nay ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã xuất hiện nhiều nhà kinh doanh cho thuê ô tô để tự lái. Yêu cầu trước tiên đối với người thuê xe là phải có giấy phép lái xe do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp, trong trường hợp du khách nước ngoài cần có giấy phép lái xe có giá trị quốc tế hoặc có giấy phép tạm thời của cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp còn hạn. Giấy tờ tuỳ thân có giá trị của khách thuê xe có thể là chứng minh thư nhân dân, thẻ đảng viên, hộ chiếu (còn hạn)... Để được thuê xe, người thuê phải ký vào hợp đồng thuê xe, mua bảo hiểm và đặt cọc một số tiền tuỳ theo yêu cầu người cho thuê.
Trong tương lai gần, du khách nước ngoài có ô tô có thể được phép tự lái vào Việt Nam. Tuy nhiên cần lưu ý đối với những lái xe từ các nước dùng xe có tay lái bên phải (tay lái nghịch) như Thái Lan, Malaysia, Singapore. Cần có những hướng dẫn và hạn chế nhất định để tránh tai nạn có thể xảy ra do chưa quen đi bên phải đường như ở nước ta. Để chuẩn bị cho việc phục vụ du khách tự lái xe vào Việt Nam, cần xây dựng quy hoạch các trạm sửa chữa ô tô, trạm xăng dầu và các motel dọc các trục giao thông. Nên xuất bản và phát hành rộng rãi các tập bản đồ giao thông có chú giải bằng tiếng Anh, tiếng Trung Quốc, tiếng Thái, tiếng Malayu... để du khách có thể tự tin chu du
khám phá đất nước. Tập bản đồ giao thông đường bộ Việt Nam do nhà xuất bản bản đồ xuất bản cuối năm 2004 là một ví dụ điển hình ở nước ta hiện nay.23
* Giao thông vận tải đường sắt
Lợi thế của giao thông đường sắt là có thể chuyên chở một khối lượng hành khách lớn, có thể lên đến hàng nghìn người. Theo Đổng Ngọc Minh, có khoảng 6,4% du khách quốc tế sử dụng loại hình giao thông này24. Vận chuyển đường sắt còn ít chịu ảnh hưởng bởi thời tiết, tính an toàn tương đối cao. Vận chuyển đường sắt nhìn chung đều đặn, đúng giờ, nếu được tổ chức tốt. Ở một số nước có mạng lưới đường sắt đến từng thôn xã, việc di chuyển bằng đường sắt được ưa chuộng hơn vì tính tiện lợi của nó. Ví dụ ở Serbia và Slovakia, có những lúc hai đoàn tàu đến và đi từ một ga chênh nhau chỉ có 1-2 phút. Người từ làng này có thể đi đến làng khác bằng xe lửa một cách nhanh chóng, dễ dàng và thuận tiện. So với ô tô, vận chuyển bằng đường sắt ít sự cố hơn, ít tai nạn hơn. Hiện nay, phương tiện vận chuyển “đường sắt” đã được cải tiến và hiện đại nhiều. Đã có “tàu hoả” điện, “tàu hoả” chạy bằng nguyên lý đệm từ hay đệm không khí, “tàu hoả” một ray... Tốc độ thường trên 100km/giờ, có loại lên trên 200km/giờ, thậm chí 350km/giờ như ở Nhật Bản, TGV của Pháp... Thông thường đi “tàu hoả” khách cảm thấy dễ chịu hơn đi ô tô, họ vẫn được ngắm nhìn phong cảnh hai bên đường. Các doanh nghiệp du lịch thường lợi dụng vận chuyển đường sắt để tiết kiệm thời gian và chi phí lưu trú.
Tuy nhiên đường sắt có một số hạn chế là không linh hoạt trong di chuyển (cả về thời gian và không gian), chậm mở rộng mạng lưới vì chi phí xây dựng cơ bản ban đầu khá lớn.
Hiện nay, mặc dù rất cố gắng nâng cao tốc độ và chất lượng chạy tàu, ngành đường sắt đang lùi bước và nhường chỗ cho vận tải bằng ô tô và máy bay.
Để lấy lại vị thế của mình, tăng cường thu hút khách du lịch, ngành đường sắt đã cải tạo nâng cấp toa xe cho tiện nghi và thoải mái hơn, mặt khác trên một số tuyến, đưa vào sử dụng những đầu máy và toa tàu cổ. Sáng kiến này đã thu hút được nhiều khách du lịch đến với đường sắt.
Việt Nam có khoảng 2.600 km đường sắt, với các tuyến Hà Nội thành phố Hồ Chí Minh 1730km, Hà Nội Lạng Sơn167km, Hà Nội Lao Cai 285km, Hà Nội-Hải Phòng 102 km, Thái Nguyên Đông Anh 54km, Thái nguyên Kép Bãi Cháy 155km. Trừ tuyến Thái Nguyên - Bãi Cháy có khổ đường 1,435m, tất cả các tuyến đường sắt của ta có khổ 1,0m nên không thể phát triển được tốc độ cao. Tuyến Hà Nội thành phố Hồ Chí Minh được quan tâm đầu tư nhiều hơn cả, song vận tốc trung bình chỉ đạt 55km/giờ.
23 Xem thêm:
1. Vietnam Travel atlas. Bản đồ du lịch. Trung tâm Công nghệ Thông tin Du lịch, Hà Nội 2000.
2. Tập bản đồ hành chính Việt Nam. Administrative Atlas. Nxb Bản đồ. 2003.
24 Đổng Ngọc Minh, Vương lôi Đình. Kinh tế du lịch & du lịch học, Nguyễn Xuân Quý dịch, Cao Tự Thanh hiệu đính, nxb Trẻ, 2000, trang 221.
Để tăng cường dịch vụ cho hành khách, hiện nay ở Hà Nội có hộp thư thoại tự động 8011033 giúp cung cấp những thông tin cơ bản về vận chuyển đường sắt (0. giá vé, 1. lịch tàu tuyến Bắc nam (Thống Nhất), 2. lịch tàu tuyến Hải Phòng, 3. lịch tàu tuyến Vinh, 4. lịch tàu tuyến Lao Cai, 5. lịch tàu tuyến Đồng Đăng, 6. lịch tàu tuyến Quán Triều Yên Viên Hạ Long, 7. lịch tàu liên vận quốc tế)
Ở nước ta, đường sắt chưa thực sự bắt tay vào làm du lịch mà chủ yếu chỉ chuyên chở hành khách thông thường. Vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước, đường sắt Hà Nội đã lập ra một tour vòng quanh Hà Nội vào cuối tuần, song chỉ thực hiện được một thời gian ngắn rồi thôi. Trên tuyến Hà Nội - Lào Cai, ngành đường sắt có liên kết với tổ hợp Victoria móc thêm hàng ngày một số toa chất lượng cao mang tên Victoria để chuyên chở khách du lịch đi theo tour do tổ hợp này tổ chức. Tuyến Hà Nội Hạ Long cũng chưa được đưa vào khai thác do đường từ Yên Viên đi Hạ Long có khổ khác từ Hà Nội đi Yên Viên. Nếu như có con đường lồng từ Hà Nội đi Yên Viên, khách du lịch có thể có cơ hội đi du lịch Hạ Long bằng tàu hoả. Cũng như vậy đối với tuyến Tháp Chàm-Đà Lạt. Tuyến này được xây dựng từ năm 1914, khánh thành năm 1932. Đây là tuyến khá đặc biệt vì có thêm một đường ray răng cưa để giúp cho tàu có thể leo lên cao nguyên (thành phố Đà Lạt ở độ cao 1550m). Nếu phục hồi lại được, đây sẽ là một tuyến rất thu hút khách từ duyên hải miền Trung lên Đà Lạt và ngược lại. Hiện nay Đà Lạt đang khai thác cho mục đích du lịch 5km còn lại (không có răng cưa) từ ga Đà Lạt đến ga Trại Mát.
* Giao thông vận tải đường không
Ba bộ phận cấu thành của vận chuyển hàng không là máy bay, tuyến bay và
sân bay.
Nếu ô tô, tàu hoả ra đời vào những năm cuối của thế kỷ 19 thì những năm đầu
của thế kỷ 20 người ta đã sáng chế ra máy bay. Có thể nói đây là loại phương tiện vận tải đặc trưng của thời kỳ này. Việc hai anh em nhà Wright (Wilbur và Orville) cho ra đời chiếc “máy bay” động cơ xăng đầu tiên vào năm 1903 tại Kitty Hawk, Bắc Carolina, đã hứa hẹn một tương lai phát triển cho du lịch. Rất nhanh chóng, 10 năm sau, Hãng Hàng không Đức Lufthansa đã mở dịch vụ bay đầu tiên trên thế giới nối ba thành phố Berlin, Leipzig và Weimer25. Hiện nay, ngành hàng không đảm nhận chuyên chở khoản 36% khách du lịch quốc tế, chủ yếu là khách đi du lịch xa. Ưu điểm của vận chuyển hàng không là tốc độ nhanh, do vậy chi phí thời gian cho đường đi giảm đáng kể. Hiện nay tốc độ máy bay hạng lớn, hạng vừa trung bình 700-800km/giờ. Với tốc độ như vậy, vận chuyển hàng không phù hợp cho các chuyến du lịch tầm trung và tầm xa. Ưu điểm thứ hai của hàng không là mức độ an toàn cao. Thực tế chỉ ra rằng tỷ lệ tử vong của tai nạn máy bay thấp hơn so với hai phương tiện ô tô và tàu hoả. Ưu điểm thứ ba là tiện nghi trên máy bay, ở sân bay được quan tâm nhiều nhất nên làm cho khách thoải mái và hứng thú khi sử dụng các dịch vụ bay.
25 McIntosh, R.W; Goeldner, C.R. Brent Ritchie ,J.R. Tourism. Principles, practices, Philosophies, 7th edition,1995, John Wiley & Sons, Inc. New York-Chichester-Brisbane-Toronto-Singapore, trang 49.
Điểm hạn chế của vận chuyển hàng không là tiêu tốn nhiên liệu. Trung bình mỗi máy bay khi khởi động tiêu hết khoảng 100-200 lít nhiên liệu. Chí phí cho vận chuyển hàng không cao hơn các phương tiện khác. Mặt khác, do cần khoảng không lớn và chi phí cao cho việc xây dựng sân ga và đường băng nên việc mở rộng mạng lưới cũng khá tốn kém. Hầu hết các sân bay đều ở xa thành phố, nên nhiều khi thời gian để đi đến sân bay, thời gian chờ đợi làm thủ tục lên máy bay dài hơn thời gian bay thực tế, dễ làm cho khách mỏi mệt vì chờ đợi. Cũng như vận chuyển đường sắt, vận chuyển hàng không thường có lịch bay cố định, có khi không phù hợp với chương trình du lịch nên nếu không kết hợp, bố trí khéo léo sẽ làm lãng phí thời gian của hành trình. So với vận chuyển đường sắt, lịch bay rất dễ bị thay đổi do các nguyên nhân khách nhau như sự cố kỹ thuật, sự cố an ninh...
Trên thế giới hiện có 2 hãng máy bay thường được sử dụng rộng rãi nhất là Airbus và Boeing. Đây là những loại máy bay dân dụng chở khách hiện đại nhất. Sức chứa của hai loại này lên đến 400-500 hành khách, có thể bay liên tục 10-12 tiếng không nghỉ.
Ở nước ta hiện nay có 3 hãng hàng không: Pacific airlines, Vietnam Airlines và Vasco Airlines (công ty thuộc Vietnam Airlines), Hãng hàng không quốc gia Việt Nam - Vietnam Airlines đang sử dụng các loại máy bay ATR 72 (10 chiếc), Fokker 70 (2 chiếc), Boeing (11 chiếc) gồm 10 chiếc Boeing 777 và 1 chiếc Boeing 767 (24c/237y) và Airbus (16 chiếc). Máy bay ATR 72 được ký hiệu là AT 7. Loại máy bay này có 66 ghế cho khách. Chỗ ngồi được bố trí thành hai dãy, dãy AB và dãy CD. Một buồng vệ sinh được bố trí ở đuôi trái máy bay. Máy bay Fokker 70 được ký hiệu là F70. Đây là loại máy bay động cơ phản lực có 79 chỗ cho khách. Loại này có tốc độ bay tương đương Airbus và Boeing. Ghế ngồi được bỗ trí thành hai dãy, dãy AB và dãy CDE. Một buồng vệ sinh được bố trí ở đuôi trái máy bay. Hai loại này chủ yếu sử dụng cho các tuyến ngắn, ít khách.
Vietnam Airlines sử dụng 2 loại Airbus là A320 và A321. Loại A320 được ký hiệu là 320. Loại này có 150 ghế ngồi cho khách, trong đó 12 ghế hạng thương gia, được ký hiệu trên vé bằng chữ C. Khoang thương gia ở phía trước gồm 3 hàng ghế đầu, mỗi hàng chỉ có 4 ghế chia thành hai dãy. Một buồng vệ sinh được bố trí ở tay trái phía trước. Khoang sau, từ hàng thứ 4 đến hàng 27 dành cho khách mua vé hạng phổ thông, được ký hiệu trên vé bằng chữ Y. Chỗ ngồi được bố trí thành 2 dãy, mỗi dãy có ba ghế, ký hiệu là ABC và DEF. Hai buồng vệ sinh được bố trí phía đuôi máy bay.
Loại A321 được ký hiệu là 321. Loại này có 182 ghế ngồi cho khách, trong đó có 16 ghế hạng thương gia. Khoang thương gia ở phía trước gồm 4 hàng ghế đầu, mỗi hàng chỉ có 4 ghế chia thành hai dãy. Một buồng vệ sinh được bố trí ở tay trái phía trước. Khoang sau, từ hàng thứ 5 đến hàng 33 dành cho khách mua vé hạng phổ thông. Chỗ ngồi được bố trí thành 2 dãy, mỗi dãy có ba ghế, ký hiệu là ABC và DEF. Ba buồng vệ sinh được bố trí phía đuôi máy bay.
Hiện nay ta đang khai thác 3 loại Boeing là Boeing 767-33AER 221 chỗ, Boeing 777-2Q8ER 307 chỗ và Boeing 777-26KER 338 chỗ. Boeing 767-33AER có 25 ghế hạng thương gia. Khoang thương gia ở phía trước gồm 5 hàng ghế đầu, mỗi hàng chỉ có 4 ghế chia thành ba dãy. Một buồng vệ sinh được bố trí ở tay trái phía trước. Khoang sau, được ngăn cách với khoang trước bởi khu vực dịch vụ, được bố trí 28 hàng ghế, từ hàng thứ 6 đến hàng 34 dành cho khách mua vé hạng phổ thông. Chỗ ngồi được bố trí thành ba dãy, hai dãy bên trai và bên phải có 2 ghế, dãy giữa có 3 ghế, được ký hiệu là AB, CDE và FG. Bốn buồng vệ sinh được bố trí ở phía trước và phía đuôi máy bay.
Ghế ngồi trên Boeing 777-2Q8ER chia thành ba khu vực, 25 ghế hạng thương gia, 54 ghế hạng phổ thông đặc biệt (ký hiệu trên vé bằng chữ I). Các ghế ngồi được bố trí thành 58 hàng theo 3 dãy, mỗi dãy 3 ghế, riêng hạng thương gia hai dãy hai bên chỉ có 2 ghế.
Sơ đồ bố trí chỗ ngồi trên Boeing 777-26KER tương tự như trên 777-2Q8ER, nhưng không có ghế hạng phổ thông đặc biệt, chỉ có 32 chỗ hạng thương gia, 306 ghế hạng phổ thông.
Vietnam Airlines đã ký hợp đồng mua thêm 2 máy bay hiện đại nữa là Airbus 321 và Boeing 787. Đây là loại máy bay hiện đại nhất của hãng Boeing với tên gọi là “đường mơ mộng”26. Loại này có 340 chỗ ngồi và có thể bay thẳng không nghỉ từ Việt Nam tới Mỹ.
Hiện nay ở nước ta có 16 sân bay dân dụng (Nội Bài, Điện Biên, Nà Sản, Cát Bi, Vinh, Phú Bài, Đà Nẵng, Tuy Hoà, Nha Trang, Pleiku, Buôn Mê Thuột, Liên Khương, Phú Quốc, Rạch Giá, Tân Sơn Nhất, Côn Đảo), trong đó có 4 sân bay quốc tế là Nội Bài, Tân Sơn nhất và Đà Nẵng và Phú Bài.
Ở trong nước có 21 tuyến bay nội địa nối Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Điện Biên, Huế, Đà Nẵng, Ban Mê Thuột, Đà Lạt, Côn Đảo, Pleiku, Vinh, Nà Sản, Điện Biên, Quy Nhơn, Nha Trang,..
26 Dream lines
Hàng không Việt Nam có trên 30 tuyến bay quốc tế như đi Moskva, Paris, Frankfurt, Melbourne, Sydney, Tokyo, Osaka, Bắc Kinh, Guangzhou, Kunming, Bangkok, Vientiane, Taipei, Kaohsiung, Kuala Lumpur, Singapore, Phnom-penh, Siemreap, Seul, Busan (Hàn Quốc), Fukuoka, Manila, Hongkong, San Francisco, Los Angeles ...
Trong thời gian gần đây, hiện tượng máy bay giá rẻ và siêu rẻ xuất hiện đã làm cho số khách du lịch đi bằng phương tiện này tăng lên đáng kể. Trong khu vực Đông Nam Á, hãng Tiger Airway là một ví dụ điển hình. Ví dụ, giá chuyến bay từ Hà Nội đi Singapore chỉ có 15 đô la Mỹ rẻ gấp 20 lần vé thường! Trước sức ép đó, Hãng Hàng không Quốc gia Việt Nam cũng đưa ra chương trình khuyến mại với giá 60 đô la. Tất nhiên khi đi máy bay giá rẻ, bên cạnh giá vé, khách du lịch phải trả thêm tiền thuế (thuế sân bay, thuế an ninh, bảo hiểm...) và trên máy bay, khách phải trả tiền cho các dịch vụ ăn uống. Ngoài ra khách phải tuân thủ các điều kiện như thực hiện chuyến bay trong thời gian khuyến mại, không được thay đổi hay huỷ chuyến bay...
Trên thế giới còn có một loại hình dịch vụ bay là thuê chuyến27. Đối với doanh nghiệp du lịch, thuê chuyến có hai tiện ích, thứ nhất là giảm chi phí vận chuyển, hai là chủ động và linh hoạt trong việc thực hiện chuyến bay, phù hợp với chương trình, lịch trình du lịch mà doanh nghiệp đã thoả thuận với du khách.
* Giao thông vận tải đường thuỷ
Các hợp phần của giao thông đường thuỷ bao gồm tàu thuỷ, tuyến sông, biển, và bến tàu, bến cảng là điểm đầu, điểm cuối. Du lịch bằng đường thuỷ phù hợp với các kỳ nghỉ dài ngày, thích hợp với khách nghỉ phép.
Có thể nói đây là một trong những phương tiện vận chuyển đầu tiên của loài người28. Năm 1819, tàu hơi nước Savannah là chiếc đầu tiên vượt đại dương với lộ trình Savannah (Georgia) Liverpool (Anh quốc). Chuyến hải hành này kéo dài dài 29 ngày. Nó được trang bị rất tốt như có buồm, động cơ, bánh xe đạp nước ở hai bên hông tàu (dùng khi cần thiết). Năm 1838, tàu chỉ dùng thuần tuý máy hơi nước lần đầu tiên vượt đại dương là hai chiếc tàu Anh chạy đua nhau từ Anh đến New York trong vòng vài ngày. Đầu thế kỷ 20, các công ty tàu biển lớn chở khách gồm có: Cunard, Royal Mail, Peninsular và Orient, Canadian Pacific Holland-America. Trong thời kỳ cho đến cuối những năm 20, các công ty tàu vượt Atlantic đã phục vụ khách những chuyến đi thật sang, thật đắt tiền cũng như những chuyến đi với giá phải chăng. Ngày nay, nhờ tiến bộ của khoa học công nghệ, nhiều tàu du lịch đã ra đời với đầy đủ các tiện nghi như phòng ăn, phòng ngủ, bar, phòng hoà nhạc, khiêu vũ, sân thể thao, bể bơi v.v… Các tàu du lịch này thực sự là những khách sạn 5 sao di chuyển trên mặt nước. Do vậy hiện nay loại hình du lịch này đang là mốt thời thượng ở các nước giàu có. Du khách có thể sống thoải mái dài ngày trên thuyền, luôn được hưởng một bầu không khí trong lành và được thăm nhiều địa điểm trong một chuyến đi. Tất nhiên chi phí cho chuyến du lịch này rất cao.
Vận chuyển tàu thủy có ưu điểm là chi phí cố định cho mạng lưới không cao do hầu hết là sử dụng tuyến tự nhiên, không phải xây dựng. Ưu điểm thứ hai là sức chứa của phương tiện thuỷ khá linh hoạt, có thể từ một vài người đến hàng ngàn người.
27 Charter flight
28 Trong chữ du có nghĩa là đi của tiếng Trung Quốc có bộ chấm thuỷ, điều đó được giải thích là việc di lại, chu du thuở ban đầu chủ yếu được thực thiện bằng đường thuỷ