Công cụ thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia theo pháp luật Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

PHẠM THỊ MAI DUYÊN

CÔNG CỤ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội – 2012

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

PHẠM THỊ MAI DUYÊN

CÔNG CỤ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ QUỐC GIA THEO PHÁP LUẬT VIỆT NAM

Chuyên ngành : Luật kinh tế

Mã số : 60 38 50

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn khoa học: TS. Nguyễn Văn Tuyến

Hà Nội – 2012

MỤC LỤC

	Trang
	LỜI CAM ĐOAN
	MỤC LỤC
	DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
	DANH MỤC CÁC BẢNG
	LỜI MỞ ĐẦU	1
	CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ VÀ VIỆC ĐIỀU CHỈNH PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ	4
1.1	NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ	4
1.1.1.	Khái niệm về chính sách tiền tệ	4
1.1.2	Phân loại chính sách tiền tệ	7
1.1.3.	Các công cụ cơ bản để điều hành chính sách tiền tệ	8
1.2.	VIỆC ĐIỀU CHỈNH PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ	12
1.2.1.	Những yêu cầu chung của việc điều chỉnh pháp luật đối với các công cụ thực thi chính sách tiền tệ quốc gia	12
1.2.2.	Các hình thức pháp lý cơ bản để thực hiện các công cụ của chính sách tiền tệ	13
	CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG PHÁP LUẬT TRONG QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ ĐIỀU HÀNH CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM	19
2.1.	THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH CÔNG CỤ TÁI CẤP VỐN VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG	19
2.1.1.	Các quy định hiện hành về công cụ tái cấp vốn	19
2.1.2.	Thực tiễn áp dụng pháp luật về công cụ tái cấp vốn	25
2.2.	THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CỤ LÃI SUẤT VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG	28

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 91 trang tài liệu này.

2.2.1.

Các quy định hiện hành về công cụ lãi suất	28
2.2.2..	Thực tiễn áp dụng pháp luật về công cụ lãi suất	29
2.3.	THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CỤ TỶ GIÁ HỐI ĐOÁI VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG	35
2.3.1.	Các quy định hiện hành về công cụ tỷ giá	35
2.3.2.	Thực tiễn áp dụng pháp luật về công cụ tỷ giá hối đoái	36
2.4.	THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CỤ DỰ TRỮ BẮT BUỘC VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG	43
2.4.1.	Các quy định hiện hành về công cụ dự trữ bắt buộc	43
2.4.2.	Thực tiễn áp dụng pháp luật về công cụ dự trữ bắt buộc	45
2.5.	THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ CÔNG CỤ NGHIỆP VỤ THỊ TRƯỜNG MỞ VÀ THỰC TIỄN ÁP DỤNG	53
2.5.1.	Các quy định hiện hành về công cụ nghiệp vụ thị trường mở	53
2.5.2.	Thực tiễn áp dụng pháp luật về công cụ nghiệp vụ thị trường mở	54
	CHƯƠNG 3: CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO TÍNH HIỆU QUẢ TRONG SỬ DỤNG CÁC CÔNG CỤ CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ Ở VIỆT NAM	61
3.1.	NHÓM GIẢI PHÁP VỀ HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH CÁC CÔNG CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ	61
3.1.1.	Hoàn thiện các quy định theo hướng thực hiện cơ chế điều chỉnh lãi suất linh hoạt	61
3.1.2.	Hoàn thiện các quy định theo hướng điều hành hiệu quả công cụ tái cấp vốn	63
3.1.3.	Thay đổi quan niệm và thói quen sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc	65
3.1.4.	Hoàn thiện các quy định theo hướng điều hành chính sách tỷ giá linh hoạt	66
3.1.5.	Hoàn thiện các quy định theo hướng tăng cường sử dụng nghiệp vụ thị trường mở	69
3.2.	NHÓM GIẢI PHÁP VỀ TỔ CHỨC THỰC THI CÁC CÔNG	71

CỤ CỦA CHÍNH SÁCH TIỀN TỆ
3.2.1.	Nâng cao năng lực thực thi chính sách tiền tệ của Ngân hàng Trung ương	71
3.2.2.	Đảm bảo sự phối hợp đồng bộ giữa các chủ thể quản lý ngành có liên quan trong thực thi chính sách tiền tệ quốc gia	75
	KẾT LUẬN	77
	DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO	78

DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

NHTƯ

: Ngân hàng Trung ương
NHNN	: Ngân hàng Nhà nước
NHTM	: Ngân hàng Thương mại
DTBB	: Dự trữ bắt buộc
NVTTM	: Nghiệp vụ thị trường mở
CSTT	: Chính sách tiền tệ
CSTK	: Chính sách tài khóa
CPI	: Chỉ số giá tiêu dùng
TCTD	: Tổ chức tín dụng

DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang

Bảng 2.1

: Những dấu mốc thay đổi lãi suất cơ bản từ tháng 4/2009 đến nay	30
Bảng 2.2	: Những dấu mốc thay đổi lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu năm 2011 và năm 2012	32
Bảng 2.3	: Những thay đổi trong cơ chế điều hành tỷ giá của Việt Nam	37
Bảng 2.4	: Những dấu mốc thay đổi lãi suất DTBB từ tháng 9/2008 đến nay	47
Bảng 2.5	: Tỷ lệ dự trữ bắt buộc từ năm 2008-2011	49
Bảng 2.6	: Doanh số giao dịch NVTTM các năm 2008-2011	55

LỜI MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của việc chọn đề tài

Tiền tệ ra đời do yêu cầu khách quan của sản xuất và trao đổi hàng hóa, xã hội càng phát triển thì vai trò của tiền tệ càng quan trọng. Vì vậy, việc tạo ra và sử dụng tiền tệ như thế nào là vấn đề quan tâm của mọi nền kinh tế. Ở tầm vĩ mô, Chính phủ luôn xem chính sách tiền tệ một trong những chính sách kinh tế hàng đầu để ổn định và phát triển nền kinh tế.

Thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia là một nhiệm vụ quan trọng mà hầu hết các quốc gia đều trao cho ngân hàng trung ương. Để đạt được các mục tiêu của chính sách tiền tệ thì việc sử dụng các công cụ của nó có vai trò cơ bản quyết định. Việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia ảnh hưởng đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội của đất nước. Do vậy, pháp luật phải quy định hết sức chặt chẽ về cơ chế hoạt động của ngân hàng Nhà nước trong việc thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia nhằm tránh các ảnh hưởng bất lợi của chính sách tiền tệ đối với tiến trình phát triển của nền kinh tế xã hội. Với đặc điểm của nền kinh tế Việt Nam thì việc lựa chọn các công cụ chính sách tiền tệ và sử dụng các công cụ đó như thế nào là vấn đề thường xuyên phải quan tâm. Đặc biệt là trong bối cảnh nền kinh tế trong nước và quốc tế như hiện nay thì việc nghiên cứu các công cụ của chính sách tiền tệ là một vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn cao.

Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề, tôi đã chọn đề tài: “Công cụ thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia theo pháp luật Việt Nam” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn thạc sĩ của mình.

2. Tình hình nghiên cứu

Về công cụ thực hiện chính sách tiền tệ, hiện nay đã có nhiều tác giả nghiên cứu, thể hiện trong một số công trình sau:

- Hoàn thiện cơ chế truyền tải chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế Quốc tế, Luận án Tiến sỹ kinh tế của tác giả Nguyễn Thị Kim Thanh (2008).

- Hoàn thiện cơ chế điều hành tỷ giá nhằm nâng cao hiệu quả chính sách tiền tệ ở Việt Nam, Luận án Tiến sỹ kinh tế của tác giả Lê Thị Tuấn Nghĩa (2004).