Cấu trúc dữ liệu và giải thuật - CĐN Công nghiệp Hà Nội

Cú pháp: void *calloc(n, sizeof(Kiểu dữ liệu); struct sinhvien

{ char masv[10]; char htsv[30];

…

};

sinhvien *q;

/* Cấp phát vùng nhớ có thể chứa được 10 bản ghi sinhvien */

q=(struct sinhvien*)calloc(10, sizeof(struct sinhvien));

b. Hàm realloc(): Được dùng để cấp phát lại bộ nhớ động. Cú pháp: void *realloc(tên biến con trỏ, số byte mới);

int *q;

q = (int*)malloc(sizeof(int));

….

q= (int*)realloc(q, 20); /* Cấp phát vùng nhớ có thể

chứa được 10 số nguyên*/

…

free(q);

Lưu ý:

- Khi cấp phát lại thì nội dung vùng nhớ trước đó vẫn tồn tại.

- Kết quả trả về của hàm là địa chỉ đầu tiên của vùng nhớ mới. Địa chỉ này có thể khác với địa chỉ được chỉ ra khi cấp phát ban đầu.

c. Hàm free(): Được dùng để giải phòng vùng nhớ động đã cấp phát, khi không còn dùng đến nữa.

Cú pháp: void free(void *<biến con trỏ>) Ví dụ: free(q);

Lưu ý: mỗi khi không dùng đến biến động cần phải giải phóng ngay vùng nhớ đã cấp phát.

4. Mối liên quan giữa con trỏ, hàm, mảng, chuỗi và cấu trúc.

4.1. Biến con trỏ là tham số hình thức của hàm.

Mặc nhiên, việc truyền tham số cho hàm trong C là truyền theo giá trị, nghĩa là giá trị của tham số thực không bị thay đổi trước và sau khi gọi hàm.

Muốn sau khi kết thúc hàm giá trị của tham số thực sự thay đổi theo sự thay đổi của tham số hình thức thì ta phải khai báo tham số hình thức là biến con trỏ (hoặc thêm dấu & vào trước tham số hình thức) và được gọi là tham số hình thức biến (hay tham biến). Đây gọi là truyền biến.

Đặc điểm của truyền biến:

• Là tham số thực sự truyền địa chỉ vùng nhớ của mình cho tham số hình thức biến.

• Mọi sự thay đổi trên vùng nhớ được quản lý bởi tham số hình thức biến của hàm sẽ ảnh hưởng đến vùng nhớ đang được quản lý bởi tham số thực sự tương ứng.

• Mỗi hàm chỉ có thể trả ra một giá trị (bằng lệnh return). Để hàm có thể trả ra nhiều giá trị ta lên dùng cách truyền biến.

Ví dụ 12: Xét chương trình sau đây:

/* Khoi tao 2 so */

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

void truyenBien (int *, int *); void main(void)

{

int x=6, y=4;

printf(“Gia tri bien x va y TRUOC khi goi ham:n”); printf("x = %d, y = %dn", x, y);

truyenBien(&x, &y);

printf(“Gia tri bien x va y SAU khi goi ham:n”); printf("x = %d, y = %dn", x, y);

getch();

}

void truyenBien(int *px, int *py)

{

*px = 3; //gan 3 cho noi dung cua px

*py = 5; //gan 5 cho noi dung cua py

printf(“Gia tri bien x va y trươc khi KET THUC ham:n”); printf("x = %d, y = %dn", *px, *py);

}

Kết quả thực hiện chương trình:

Gia tri bien x va y TRUOC khi goi ham: x=6 y=4

Gia tri bien x va y truoc khi KET THUC ham: x=3 y=5

Gia tri bien x va y SAU khi goi ham: x=3 y=5

4.2. Biến con trỏ là kiểu kết quả hàm trả về :

Cú pháp: Kiểu *hàm (danh sách tham số).

Ví dụ: Hàm strstr() lấy ra một phần của chuỗi s1, bắt đầu từ chuỗi s2. Theo qui cách làm việc của hàm thì kết quả hàm trả ra phải được gán cho một biến con trỏ có kiểu char.

//char *strstr(const char *s1, const char *s2);

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

#include <string.h> void main(void)

{

char *str1 = "Borland International", *str2 = "Inter", *ptr; ptr = strstr(str1, str2);

printf("The substring is: %sn", ptr); getch();

}

4.3. Sự tương quan giữa con trỏ và mảng.

a. Con trỏ và mảng một chiều. Với khai báo:

int a[10], *p;

Thực chất C qui định a tương đương với &a[0], nghĩa là tên mảng là địa chỉ, hay con trỏ trỏ tới phần tử đầu tiên của mảng.

Ta có thể viết: p=a; hay p=&a[0];

Khi đó để truy xuất tới phần tử thứ i của mảng A, ta có các cách sau: a[i] ⇔*(a + i) ⇔*( p + i)

& a[i] ⇔(a + i) ⇔(p +i )

Chúng ta cần lưu ý là chỉ có tên của mảng mới mang giá trị địa chỉ (tức con trỏ), còn phần tử của mảng (a[i]) chỉ là biến bình thường. Cụ thể, a hay a[] là biến con trỏ còn a[0], a[1],… là các giá trị của biến.

Ví dụ 13: Hàm nhập mảng và hiện mảng:

#include <stdio.h>

#include <conio.h>

#include <alloc.h>

//định nghĩa hàm Nhapmang

void Nhapmang(int *p,int n)

{ int i;

for (i = 0; i< n; i++)

{ printf("n nhap a[%d]:",i); scanf ("%d", p+i );

}

//định nghĩa hàm Hienmang

void Hienmang(int *p, int n)

{ int i;

for (i = 0; i<n;i++)

printf ("%4d", *(p+i));

}

//định nghĩa hàm chính main

void main(void)

{ int a[100]; int n=10;

Nhapmang(a,n); //Biến mảng tương đương biến con trỏ

Hienmang(a,n);

getch();

}

- Sự khác nhau giữa con trỏ và mảng:

 Biến con trỏ thì có thể tăng, giảm hoặc gán còn biến mảng là một con trỏ hằng do đó không thể tăng, giảm hoặc gán.

 Ta có thể lấy địa chỉ của con trỏ nhưng không thể lấy địa chỉ của mảng vì bản thân mảng đã là địa chỉ .

 Khi ta khai báo một mảng thì chương trình dịch sẽ cấp phát một vùng nhớ cho nó. Còn biến con trỏ khi được khai báo chỉ được cấp một nhớ mà nội dung của nó thường chưa xác định: ⇒phải có p = a để p chỉ tới a

 Khi khai báo mảng ta phải chỉ ra số lương phần tử, nếu thừa nhiều sẽ lãng phí bộ nhớ, Nếu thiếu chương trình sẽ lỗi. Ta có thể khắc phục điều này bằng cách tạo một mảng bằng con trỏ và phải xin cấp phát một vùng nhớ bằng hàm malloc (), nếu thiếu có thể dùng hàm realloc() để xin cấp phát thêm ô nhớ.

/*Viết lại hàm main của ví dụ 3.12 bằng cách dùng biến con trỏ thay mảng*/

void main(void)

{ int *p, n=10;

p =(int*) malloc (10 * sizeof (int));

Nhapmang(p,n); Hienmang(p,n); getch();

}

b. Con trỏ và mảng hai chiều.

Chúng ta đã biết, C quan niệm mảng hai chiều như mảng (một chiều) của mảng.

Ví dụ 14: float a[2][3];

Khi đó ta có các phần tử:

a trỏ tới a[0][0];  a[0];

a+1 trỏ tới a[0][1];  a[1];

a+2 trỏ tới a[0][2];  a[2];

a +3 trỏ tới a[1][0];  a[3];

…

c. Mảng 2 chiều và biến con trỏ:

Ví dụ 15: float a[2][3], *p; Khi đó:

p=(float *)a; //với mảng 2 chiều phải dùng phép ép kiểu

( Không nên dùng: p=a; vì đây là phép gán được dùng với mảng một chiều)

Sau phép gán trên thì:

p+1 p +2

trỏ tới địa chỉ trỏ tới địa chỉ trỏ tới địa chỉ	a[0][0] a[0][1] a[0][2]
…
Và *p	trỏ tới giá trị	a[0][0]
*(p+1)	trỏ tới giá trị	a[0][1]
…