Các biện pháp cưỡng chế thi hành nghĩa vụ nộp thuế theo pháp luật Việt Nam

Phần lớn các quy định của pháp luật về tổ chức bộ máy quản lý thuế không được quy định trong Luật Quản lý thuế mà được quy định trong những văn bản dưới luật do Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành. Đây có thể coi là một nhược điểm của pháp luật về quản lý thuế ở nước ta. Như vậy, Luật Quản lý thuế cần bổ sung một số quy định có tính nguyên tắc trong tổ chức bộ máy quản lý thuế, tạo cơ sở pháp lý để các cơ quan có thẩm quyền quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành. Chẳng hạn như quy định về bộ máy quản lý thuế theo chức năng với các bộ phận cơ bản: tuyên truyền

– hỗ trợ đối tượng nộp thuế, xử lý tờ khai thuế, cưỡng chế, thu nợ thuế, thanh tra, kiểm tra thuế, điều tra khởi tố vi phạm về thuế… và một số bộ phận thực hiện chức năng tham mưu khác. Những chức năng quản lý thuế đã thực hiện độc lập (tuyên truyền – hỗ trợ đối tượng nộp thuế) thì tiếp tục củng cố, những chức năng chưa độc lập (xử lý tờ khai và dữ liệu về thuế, thanh tra thuế, cưỡng chế thu nợ) thì thành lập bộ phận riêng để thực hiện.

Hiện nay, Nhà nước giao cho cơ quan quản lý thuế có thẩm quyền điều tra hành chính, cưỡng chế và xử lý các vi phạm pháp luật thuế. Tuy nhiên, với thẩm quyền đó vẫn làm hạn chế hiệu quả quản lý của cơ quan quản lý thuế vì cơ quan quản lý thuế không có thẩm quyền khởi tố các vụ án về thuế.

Bên cạnh đó, hoàn thiện các quy định về chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp và phẩm chất chính trị của cán bộ, công chức thuế nhằm xây dựng hình ảnh và văn hóa ứng xử tốt của cán bộ, công chức thuế đối với người dân và doanh nghiệp. Hoàn thiện chính sách đãi ngộ thỏa đáng đối với đội ngũ cán bộ, công chức thuế, đồng thời đặt ra yêu cầu, tiêu chuẩn hóa đối với đội ngũ cán bộ, công chức thuế để họ tiếp tục học tập, bồi dưỡng nâng cao năng lực công tác, tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ nhân dân,...làm cho bộ máy quản lý thuế trở nên gần dân hơn, khắc phục nhiều bất cập vốn có trong thời cơ chế kế hoạch hóa tập trung, bao cấp. Hoàn thiện quy định về xử lý đối

với lãnh đạo và công chức thuế có hành vi tiêu cực như gây khó dễ, sách nhiễu, phiền hà người dân và doanh nghiệp nhằm ngăn chặn và loại bỏ tiêu cực trong một bộ phận cán bộ, công chức thuế hiện nay.

KẾT LUẬN

Nợ thuế là một hiện tượng không thể tránh khỏi ở hầu hết các quốc gia trên thế giới, tình trạng nợ thuế do nhiều nguyên nhân cả nguyên nhân chủ quan và nguyên nhân khách quan khác nhau. Điều này đặt ra yêu cầu để đảm bảo thu đủ số thuế phải nộp của người nộp thuế vào Ngân sách Nhà nước thì phải làm tốt công tác quản lý nợ thuế. Mục tiêu cuối cùng của quản lý nợ thuế là đảm bảo thu đủ số thuế phải nộp của người nộp thuế theo quy định của pháp luật. Để đạt được mục tiêu này, công tác quản lý nợ thuế phải thực hiện ba nội dung cơ bản là: Thống kê và nắm bắt đầy đủ tình hình nợ thuế của người nộp thuế, phân tích và đánh giá thực trạng nợ thuế thông qua việc phân loại nợ thuế, phân tích các nguyên nhân nợ thuế, tổ chức thực hiện các biện pháp thu nợ, xử lý nợ thuế phù hợp, có hiệu quả.

Pháp luật là một công cụ, một yếu tố quan trọng trong quản lý nợ thuế, ở nước ta, bộ phận pháp luật quản lý nợ thuế nói chung và pháp luật về các biện pháp cưỡng chế nợ thuế nói riêng đã được Nhà nước quan tâm xây dựng trong mấy năm gần đây. Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, bộ phận pháp luật này cũng đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đặc biệt trong thời gian gần đây, tình trạng nợ đọng, dây dưa nộp thuế, nộp phạt đang có chiều hướng gia tăng, gây ảnh hưởng nhất định đến nguồn thu Ngân sách Nhà nước, trong đó có nguyên nhân quan trọng là từ các quy định của pháp luật. Việc xem xét, đánh giá một cách có hệ thống các quy định của pháp luật và thực tiễn thi hành pháp luật quản lý nợ thuế ở nước ta trong những năm vừa qua để làm cơ sở cho việc hoàn thiện pháp luật quản lý thuế nói chung và quản lý nợ thuế nói riêng ở nước ta là rất cần thiết nhằm đến các mục tiêu: khắc phục bất cập, hạn chế đã và đang phát sinh, đồng thời nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong công tác quản lý nợ thuế ở Việt Nam trong thời gian tới.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. MiChel Bouvier (2005), Nhập môn luật thuế đại cương và Lý thuyết thuế, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội.