Nêu Những Bất Cập Về Cơ Chế, Chính Sách Xây Dựng Ntm.

đặt ra với các địa phương càng trở lên nóng bỏng trong khi những khó khăn trong đấu giá quyền sử dụng đất để tạo nguồn kinh phí tại nhiều địa phương, đặc biệt là các xã vùng bãi lại chậm được tháo gỡ… Trong xây dựng NTM, Hà Nội có chủ trương cho phép đấu giá quyền sử dụng đất để tạo vốn thực hiện chương trình. Tuy nhiên, đối với các xã vùng bãi, việc đấu giá gần như không thực hiện được do không đáp ứng được các thủ tục. Số báo ra ngày 3- 10-2014, huyện Gia Lâm-chậm tiến độ vì thiếu vốn. Triển khai chương trình xây dựng NTM, huyện Gia Lâm phấn đấu đến năm 2015 có 13 xã (chiếm 65% số xã) đạt tiêu chí NTM và đến hết năm 2020 hoàn thành xây dựng NTM. Thế nhưng, đến nay, huyện mới có 2/20 xã được công nhận xã đạt chuẩn NTM guồn vốn thực hiện xây dựng NTM của huyện chưa đáp ứng yêu cầu. Kinh phí đã đầu tư chủ yếu vẫn từ nguồn ngân sách nhà nước, việc huy động đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp còn rất hạn chế. Tính đến hết quý II-2014, tổng vốn huy động xây dựng NTM của huyện Gia Lâm là

1.439 tỷ đồng; trong đó, vốn ngân sách thành phố gần 63,5 tỷ đồng, ngân sách huyện hơn 1.020 tỷ đồng, ngân sách xã gần 130 tỷ đồng; vốn lồng ghép 43,8 tỷ đồng; vốn doanh nghiệp gần 92 tỷ đồng; vốn nhân dân đóng góp hơn 54 tỷ đồng; vốn xã hội hóa 35,3 tỷ đồng… Như vậy, có thể thấy rõ cơ cấu nguồn vốn chủ yếu là ngân sách nhà nước (chiếm trên 80%), các nguồn huy động khác còn rất hạn chế, vốn nhân dân đóng góp chỉ chiếm khoảng 4%.

Mảng về vấn đề thiếu vốn trên Đài PT-TH Hà Nội cũng được đăng tải thường xuyên với những khó khăn, vướng mắc tại nhiều địa phương. Phóng sự ra ngày 15-3-2013, có bài: Huyện Chương Mỹ: Huy động sức dân, tháo gỡ khó khăn về vốn. Triển khai xây dựng NTM. nhiều xã trên địa bàn huyện Chương Mỹ sôi nổi đóng góp ngày công, tiền của làm đường giao thông và các công trình phúc lợi công cộng... làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Tuy nhiên, để đẩy mạnh phong trào này, huyện Chương Mỹ vẫn đứng trước nhiều khó khăn, đặc biệt trong huy động vốn. Mặc dù là huyện ven đô nhưng điều

kiện kinh tế xã hội của nhiều xã trên địa bàn huyện Chương Mỹ vẫn còn không ít khó khăn. Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Chương Mỹ Nguyễn Văn Doanh, so với bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM, các tiêu chí trên địa bàn huyện đạt được còn rất thấp. Ngay xã điểm Thụy Hương đến nay mới đạt 18/19 tiêu chí, 1 tiêu chí chưa đạt là chuyển dịch cơ cấu lao động trong nông nghiệp. Ba xã Hồng Phong, Đại Yên, Đông Sơn mới đạt 7/19 tiêu chí; 2 xã đạt 6/19 tiêu chí; 3 xã đạt 5 tiêu chí; 21 xã còn lại mới đạt 3, 4 tiêu chí. Vướng mắc lớn nhất hiện nay của Chương Mỹ là vốn cho xây dựng NTM. Ngoài nguồn đóng góp của người dân, vốn của thành phố và huyện, để xây dựng NTM, các xã chủ yếu trông vào đấu giá đất. Tuy nhiên, đến nay ở hầu hết các xã, ngay cả xã điểm Thụy Hương, vẫn chưa triển khai được nên thiếu vốn để xây dựng hạ tầng trầm trọng. Phóng sự đã chỉ ra những điểm bất cập của chương trình xây dựng NTM tại huyện Chương Mỹ, hầu như các xã đều thiếu vốn để xây dựng những công trình hạ tầng cơ sở, ngay đối với xã Thụy Hương một trong 11 xã điểm của Trung ương về xây dựng NTM cũng đang thiếu trầm trọng nguồn vốn.

Phóng sự trên chuyên mục: “Nông thôn Thủ đô hội nhập và phát triển” ra ngày 19-10-2013 có bài: Xã Liên Bạt (Ứng Hòa) gỡ vướng cho xây dựng NTM. Xã Liên Bạt được chọn để đầu tư thí điểm mô hình nông thôn mới giai đoạn 2010-2013. Tuy nhiên, do thiếu về nguồn vốn là một trong những thách thức lớn nhất đối với xã Liên Bạt trong xây dựng NTM để thực hiện các tiêu chí nâng cao thu nhập cho người dân, quan trọng nhất là phải thực hiện dồn điền đổi thửa, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi để nâng cao giá trị đất đai…Trong chuyên đề “NTM Thủ đô hội nhập và phát triển” phóng sự 2 ra ngày 10-10-2014 có bài: Hà Nội tháo gỡ khó khăn trong huy động nguồn lực xây dựng NTM, phản ánh về một số địa phương thực hiện chương trình xây dựng NTM, nhưng gặp khó khăn trong việc huy động nguồn vốn, đáp ứng các tiêu chí còn lại của NTM. Một số tiêu chí cần nhiều vốn như chợ nông thôn, cơ sở vật chất trường

học, nhà văn hóa…với lượng kinh phí lớn, ngoài phần đối ứng của thành phố, hầu hết các huyện cũng như xã đều loay hoay trong việc thu nguồn vốn này từ đâu. Các xã chỉ trông chờ vào nguồn đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng hầu như không thực hiện được vì bất động sản đang đi xuống mà người dân không có nhu cầu về đất đai, nhà ở nhiều như các năm khác, dẫn tới khó khăn khi giải quyết bài toán này. Chẳng hạn như huyện Quốc Oai-thiếu vốn cho xây dựng NTM. Tiến độ triển khai các dự án chậm trên địa bàn huyện là do thiếu nguồn vốn. Trong khi đó, việc huy động nguồn lực xây dựng NTM ở các xã còn rất nhiều khó khăn bởi phụ thuộc chủ yếu vào công tác đấu giá quyền sử dụng đất, song việc này rất khó thực hiện, nhất là đất xen kẹt trong khu dân cư.

Phóng sự ra ngày 2-8-2015 trên chuyên đề “NTM Thủ đô hội nhập và phát triển” có bài: Nguồn lực cho xây dựng NTM ở Hà Nội còn khó khăn. Hiện Hà Nội là địa phương đứng đầu cả nước về số xã đạt NTM, nhưng trong quá trình triển khai nhiều địa phương vẫn khó khăn về nguồn vốn. Trong khi đó, ý thức của một bộ phận người dân cũng như chính quyền địa phương ỷ lại vào nguồn vốn ngân sách, nên việc huy động nguồn vốn còn nan giải. Nhiều địa phương còn máy móc khi xây dựng NTM, đặc biệt là các công trình cần nhiều vốn, chợ nông thôn, nhà văn hóa trung tâm, cơ sở vật chất nhà văn hóa thôn...Phóng sự cũng nêu lên các kiến nghị, giải pháp để tháo gỡ khó khăn về nguồn lực như: Các địa phương kiến nghị thành phố nên ưu tiên bố trí nguồn vốn cho các dự án trọng tâm, trọng điểm. Theo Ban chỉ đạo chương trình 02 Thành ủy, để tháo gỡ khó khăn về nguồn lực xây dựng NTM cho các huyện, thị xã, thành phố sẽ hỗ trợ một phần đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, các sở ban ngành tạo điều kiện giảm bớt thủ tục hành chính cho các huyện xây dựng kế hoạch đấu giá đất để tạo nguồn vốn; huy động sự đóng góp của nhân dân và doanh nghiệp...

2.3.3. Nêu những bất cập về cơ chế, chính sách xây dựng NTM.

Nội dung của nhóm vấn đề này rất rộng chủ yếu nêu lên cơ chế chính sách của thành phố Hà Nội sau khi ban hành các quyết định hỗ trợ cho nông

dân thực hiện công tác xây dựng NTM. Để làm rõ vấn đề này, các báo cũng đã tập trung nêu lên những thuận lợi, khó khăn và bất cập cần giải quyết khi áp dụng vào cơ sở. Trên báo Hànộimới đã tập trung nêu lên những vấn đề này ở nhiều khía cạnh khác nhau. Số báo ra ngày 12-4-2013, có bài: Phát triển nông nghiệp, hạ tầng nông thôn: Nhiều bất cập, khó khả thi. Thực hiện Chương trình 02 của Thành ủy về phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM, từng bước nâng cao đời sống nông dân giai đoạn 2011-2015, UBND TP đã ban hành Quyết định 16 quy định chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp, xây dựng hạ tầng nông thôn TP Hà Nội giai đoạn 2011-2016. Thế nhưng, sau gần một năm, việc thực hiện Quyết định 16 đang gặp nhiều vướng mắc... Ngày 6-7-2012, UBND TP Hà Nội ban hành Quyết định 16 với 6 nội dung, lĩnh vực gồm: Chính sách khuyến khích DĐĐT (Điều 4); sản xuất giống cây trồng, vật nuôi, thủy sản (Điều 5); xây dựng cơ sở sơ chế, chế biến, bảo quản giống, nông sản (Điều 6); đầu tư cơ sở vật chất giết mổ gia súc, gia cầm tập trung (Điều 7); chính sách hỗ trợ cơ giới hóa nông nghiệp (Điều 8) và chính sách kiên cố hóa đường giao thông nông thôn, xóm đạt chuẩn NTM (Điều 9). Các huyện đều nêu lên những vướng mắc, đó là việc thực hiện bốn điều 5, 6, 7, 8 của Quyết định 16 rất lúng túng, nhiều thủ tục khó thực hiện, trong khi hướng dẫn của các sở về những nội dung này rất chậm, thiếu tính khả thi. Kết quả thực hiện Quyết định 16 giữa các địa phương không đồng đều, một số huyện làm được khối lượng lớn nhưng nhiều huyện làm ít, không có khối lượng để thanh toán hoặc giải ngân chậm. Báo đã chỉ ra những bất cập trong việc thực hiện các điều trong chính sách hỗ trợ của thành phố. Số báo ra ngày 21-6-2013, có bài: Chính sách phát triển nông nghiệp, xây dựng hạ tầng nông thôn Hà Nội-nhiều bất cập cần điều chỉnh, cũng tập trung nêu lên những vướng mắc của Quyết định 16 còn chưa sát với thực tế nên khó khăn khi đi vào cuộc sống. Theo điều 8 về chính sách hỗ trợ 100% lãi suất cho vay vốn tín dụng theo mức lãi suất của Ngân hàng nông nghiệp và

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 138 trang tài liệu này.

phát triển trong thời hạn 3 năm để người dân mua máy móc. Nhưng chính sách này đã không phát huy được hiệu quả vì nông dân khó khăn khi làm thủ tục để vay tiền của ngân hàng.

Cũng về những khó khăn trong thực hiện các chính sách về phát triển nông nghiệp, xây dựng NTM, số báo ra ngày 5-6-2015 báo Hànộimới có bài: Thí điểm một số chính sách khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp xây dựng hạ tầng nông thôn, thủ tục rườm rà làm khó nông dân. Ở đây tác giả đã đề cập đến khía cạnh những mặt tích cực của chính sách, sau gần 3 năm thực hiện Quyết định 16 của thành phố đã giúp ngành nông nghiệp Hà Nội đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, nâng cao sản lượng, giá trị canh tác; hạ tầng kỹ thuật, thủy lợi, giao thông nông thôn cũng được cải thiện rõ rệt. Tuy nhiên, ở một số lĩnh vực, việc triển khai chính sách nêu trên vẫn gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Một số điểm thiếu tính khả thi. Đơn cử như chính sách khuyến khích đầu tư sản xuất giống cây trồng, vật nuôi, số lượng hồ sơ được chấp thuận thụ hưởng chính sách rất thấp. Cụ thể, đến nay mới có 9 cơ sở ở các huyện Ứng Hòa, Mỹ Đức, Sóc Sơn, Thạch Thất đề nghị hỗ trợ lãi suất nhưng đối chiếu với quy định chỉ 1 cơ sở đạt tiêu chuẩn, 8 cơ sở còn lại chưa đáp ứng được yêu cầu như công trình xây dựng đã lâu, một số hộ cải tạo lại nhưng hồ sơ báo cáo là xây dựng mới nên gặp khó khăn trong việc xác định tổng mức đầu tư cũng như điều kiện về cơ sở vật chất để sản xuất giống…Thậm chí các địa phương rất lúng túng trong quá trình triển khai chính sách do nhiều thủ tục khó thực hiện, mất thời gian và phức tạp.

Chính sách hỗ trợ cho xây dựng NTM của Trung ương cũng như Hà Nội luôn là nguồn động lực để các địa phương thực hiện thắng lợi cho công cuộc xây dựng NTM. Tuy nhiên, nhiều khi chính sách khi áp dụng vào thực tiễn vẫn còn vướng mắc, để giúp các địa phương đề nghị lên với cấp trên, Đài PT-TH Hà Nội cũng đã tập trung tuyên truyền mạnh về những bất cập này.

Phát sóng ra ngày 22-3-2015 chuyên mục: “NTM Thủ đô hội nhập và phát triển” có phóng sự về “Phong trào xây dựng NTM ở huyện Thanh Trì”. Trong phóng sự đã chỉ ra những thành tích mà gần 5 năm huyện Thanh Trì đạt được, huyện đã có 10/15 xã đạt chuẩn NTM là huyện thứ 2 của Hà Nội về tỷ lệ các xã đạt chuẩn NTM. Bên cạnh tuyên truyền những cách làm của huyện hỗ trợ cho các xã trong xây dựng NTM. Phóng sự cũng chỉ ra cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư phát triển nông nghiệp còn hạn chế, chưa thu hút được các hộ, các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này nên thu nhập bình quân trên đầu người chưa cao. Thông qua phóng sự, tác giả cũng kiến nghị một số chính sách để thành phố tháo gỡ những khó khăn cho huyện khi áp dụng thực hiện Nghị quyết 16 về hỗ trợ các chính sách phát triển nông nghiệp, nông dân áp dụng vào thực tiễn có hiệu quả, nhất là đào đắp, kênh mương thủy lợi nội đồng.

Phát sóng trên chuyên mục: “Nông thôn Thủ đô hội nhập và phát triển” có tin: “Tọa đàm tháo gỡ khó khăn trong xây dựng NTM” ra ngày 9-10- 2015: Ngoài việc đưa tin về những kết quả đạt được trong xây dựng NTM, tin cũng nêu lên việc áp dụng chính sách của thành phố ở cơ sở còn khó khăn như hỗ trợ cơ giới hóa, cơ sở giết mổ; điều kiện, mức hỗ trợ đối với một số loại giống cây trồng, vật nuôi trong Nghị quyết số 25 của HĐND Thành phố. Các sở, ban ngành chậm ban hành các quy trình, thủ tục chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi sau DĐĐT; các tiêu chí cụ thể về sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trong trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản; việc xây dựng chuỗi liên kết; vấn đề giải quyết đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp; việc kiện toàn các HTX nông nghiệp cung cấp dịch vụ nông nghiệp phục vụ sản xuất…

Báo Hànộimới cũng như Đài PT-TH Hà Nội nêu lên những bất cập trong việc thực hiện các chính sách của thành phố khi áp dụng dưới huyện, thị xã là cơ sở để các sở, ban ngành thành phố điều chỉnh sao cho phù hợp với thực tế, mang lại hiệu quả cao nhất

2.3.4. Phê phán bệnh thành tích, nợ đọng trong xây dựng NTM.

Xây dựng NTM ở thành phố Hà Nội trong 5 năm qua đã khiến cho bộ mặt nhiều vùng nông thôn trở nên khang trang rõ rệt, đời sống của người dân được cải thiện đáng kể. Tuy nhiên, tại một số địa phương, đằng sau những kết quả khả quan ấy là tình trạng nợ đọng kéo dài mà chưa biết đến bao giờ mới trả hết. Đến năm 2015, toàn thành phố nợ hơn 1.000 tỷ đồng. Nguyên nhân chủ yếu là do các địa phương muốn thay đổi nhanh kết cấu hạ tầng nông thôn, nên dồn dực cho xây dựng cơ sở hạ tầng quá sức so với nguồn lực của địa phương mình, từ đó nảy sinh dấu hiệu đổ nợ. Nhằm phản ánh việc này lên các cấp cũng như tháo gỡ cho các địa phương, phê phán những địa phương chạy theo thành tích, báo Hànộimới cũng như Đài PT-TH Hà Nội đã tập trung tuyên truyền về bất cập này.

Ra ngày 28-6-2013, báo Hànộimới có bài: Tràn lan nợ đọng xây dựng cơ bản tại các xã xây dựng NTM. Phản ánh về việc xây dựng NTM ở Hà Nội đang gặp nhiều khó khăn về nguồn lực. Theo BCĐ Chương trình 02 Hà Nội, nguồn vốn của thành phố theo đề án đã chuyển đủ về các địa phương theo đúng tiến độ. Tuy nhiên, vốn do ngân sách huyện, xã đối ứng và vốn huy động từ đóng góp của doanh nghiệp và người dân đều không đạt mục tiêu đề ra. Thiếu vốn, nhiều địa phương đã kêu gọi doanh nghiệp thi công ứng vốn dẫn đến nợ đọng kéo dài là thực tế đang nóng bỏng tại các xã xây dựng NTM. Huyện Ba Vì, trong hai năm 2011, 2012, vốn cho xây dựng NTM ở xã điểm Cổ Đô từ nguồn thành phố phân bổ là 40 tỷ đồng, huyện cân đối được hơn 10 tỷ đồng, xã mới huy động được 200 triệu đồng. Đối chiếu với đề án xây dựng NTM của xã thì vốn của thành phố đã bố trí đủ, vốn của huyện còn thiếu 20 tỷ, vốn của xã còn thiếu 41,8 tỷ đồng. Người dân chỉ đóng góp thông qua việc chỉnh trang nhà cửa và đường làng, ngõ xóm. Tại xã Thụy Hương (Chương Mỹ), xã điểm xây dựng NTM của cả nước, hiện nợ đọng xây dựng cơ bản tới 51 tỷ đồng…Số báo ra ngày 21-7-2014 có bài: Hà Nội nợ đọng hơn 4.000 tỷ

đồng xây dựng NTM. Bài viết tập trung phản ánh về việc để đạt các tiêu chí xây dựng NTM, các xã, huyện đã đồng loạt triển khai hàng trăm dự án lớn nhỏ, nhưng hầu hết đều lâm vào cảnh thu không đủ bù chi. Trong khi đó, nguồn vốn xây dựng NTM còn thiếu, chưa bảo đảm cơ cấu vốn và từng cấp ngân sách. Vốn huy động đóng góp của người dân và doanh nghiệp rất thấp. Ngân sách huyện và xã không đủ để ứng vốn theo đề án. Một số địa phương kêu gọi doanh nghiệp ứng vốn thi công dẫn đến nợ đọng xây dựng cơ bản.

Tiếp theo, số báo ra ngày 25-9-2015, báo Hànộimới có bài: Nợ đọng xây dựng NTM: bao giờ giải quyết dứt điểm? bài viết tiếp tục phản ánh về tình trạng các địa phương chưa trả hết được nợ trong xây dựng NTM. Đồng thời, nêu lên các giải pháp để các huyện cùng tháo gỡ khó khăn này. Theo đó, bên cạnh việc thành phố điều chỉnh kế hoạch vốn năm 2015 theo hướng kiên quyết đình, hoãn, giãn các dự án chưa thực sự bức xúc và dự án chậm giải ngân để bố trí trả nợ. Với các dự án tiếp tục thực hiện trong năm 2015, rà soát, điều chỉnh giảm quy mô, kết cấu, phân kỳ đầu tư, giành vốn để trả nợ. Tăng cường đẩy mạnh thu ngân sách huyện thông qua đấu giá đất theo hướng chỉ làm hạ tầng tối thiểu để giảm suất đầu tư, rà soát xử lý tồn tại về đất để bổ sung nguồn vốn xử lý dứt điểm nợ XDCB trong năm 2015…

Cùng phản ánh về những bệnh chạy theo thành tích dẫn đến nợ đọng trong xây dựng NTM, Đài PT-TH Hà Nội cũng tuyên truyền về vấn đề này. Phát sóng trên chuyên đề “NTM Thủ đô hội nhập và phát triển” ra ngày 1-12- 2015 có bài: Xây dựng NTM lãng phí vì bệnh thành tích, phóng sự nêu lên không ít địa phương đã dồn sức quá lớn để tạo ra sự đổi mới diện mạo nông thôn về mặt kết cấu hạ tầng. Có địa phương đi vay làm; có địa phương kêu gọi doanh nghiệp làm và hứa trả sau; có địa phương tính toán đổi đất lấy công trình. Nhưng thị trường bất động sản khủng hoảng, đất không bán được; nguồn lực trông chờ từ ngân sách trung ương, ngân sách thành phố trong điều kiện kinh tế suy thoái cũng thể chưa cân đối để hỗ trợ, nên không ít địa