Xác định tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam - 1

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

KHOA LUẬT

PHAN CÔNG TIẾN

XÁC ĐỊNH TÀI SẢN CÓ CỦA THƯƠNG NHÂN THEO PHÁP LUẬT PHÁ SẢN Ở VIỆT NAM

Chuyên ngành : Luật kinh tế Mã số : 60 38 01 07

Có thể bạn quan tâm!

• Xác định tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam - 2
• Khái Niệm Tài Sản Có Của Thương Nhân Mất Khả Năng Thanh Toán
• Xác Định Thơ ̀ I Điểm Tiến Ha ̀ Nh Gia ̉ I Quyết Vụ Viêc Pha ́ Sa ̉ N
• Xác định tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam - 5
• Xác định tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam - 6

Xem toàn bộ 50 trang tài liệu này.

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Người hướng dẫn: PGS. TS. Vũ Thị Hồng Vân

Hà nội – 2016

MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN .........................................................

MỞ ĐẦU 1

Chương 1. Những vấn đề cơ bản về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán 8

1.1. Một số vấn đề cơ bản về tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán8 1.1.1. Khái niệm thương nhân 8

1.1.2. Khái niệm thương nhân mất khả năng thanh toán 12

1.1.3. Khái niệm tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán 15

1.2. Các tiêu chí xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán ..20

1.2.1. Xác định thời điểm tiến hành giải quyết vu ̣viêc phá san̉ 21

1.2.2. Xác định nguồn tài sản, loại hình tài sản 22

1.2.3. Xác định pham thanh toán đang hiêṇ

vi không gian mà tài sản có của thương nhân m ất khả năng hữu 24

1.2.4. Xác định tài sản loaị trừ 25

1.3. Các bước tiến hành xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán 26

1.3.1. Xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán tại thời điểm mở thủ tục phá sản 27

1.3.2. Xác định tài sản có của thương nhân trong quá trình Tòa án giải quyết vụ việc phá sản 27

1.3.3. Xác định tài sản có của thương nhân sau khi tuyên bố phá sản 28

1.4. Ý nghĩa của việc xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán 29

Chương 2. Thực trạng pháp luật và thực hiện pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán ..............

2.1. Thực trạng quy định pháp luật Việt Nam về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán...................................

2.1.1. Thời điểm xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toánError! Bookma

2.1.1.1. Thời han kiêm̉ kê và xać điṇ h taì san̉ có của thương nhân mất khả năng

thanh toán.. ................................................................

2.1.1.2. Thời han xać điṇ h cać k hoản nợ phải thu hồi của thương nhân m ất khả

năng thanh toán .........................................................

2.1.1.3. Xác định tài sản có của thương nhân m ất khả năng thanh toán trong và

sau quá trình giải quyết thủ tuc phá san̉ ....................

2.1.2. Xác định phạm vi tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán..Error! Book

2.1.3. Chủ thể xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toánError! Bookma

2.1.3.1. Quản tài viên ............................................

2.1.3.2. Doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản ....

2.1.3.3. Thương nhân mất khả năng thanh toán ....

2.1.4. Các biện pháp bảo toàn tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toánError! Boo

2.2. Thực trạng thi hành pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán .........................................................

2.2.1. Một số kết quả đạt được trong quá trình thực hiện

2.2.2. Một số khó khăn vướng mắc trong việc thực hiện pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán.....

Chương 3. Một số giải pháp nhằm hoàn thiện và nâng cao hiệu quả thi hành

pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toánError! Bookma

3.1. Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán ...........................................

3.2. Một số giải pháp về tổ chức thực hiện nhằm nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của pháp luật về xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán.... ........................................................................

KẾT LUẬN ...................................................................

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 34

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Có thể thấy rằng , mục đích quan trọng của thủ tục phá sản là xác định khả năng phục hồi của thương nhân mất khả năng thanh toán đ ể hỗ trợ, thúc đẩy và tạo điều kiện cho thương nhân quay trở lại thị trường. Trường hợp thương nhân không còn khả năng phục hồi, thì cần xác định chính xác sản nghiệp thương mại để đảm

bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ nợ, trong đó, việc xác định tài sản có của

thương nhân đóng vai trò quan trọng. Đây không đơn giản chỉ là môt

môn khoa hoc

chính xác, mà cao hơn thế, nó còn là nghệ thuật . Không những phải xác điṇ h những

tài sản hiện hữu , hữu hình mà viêc xać điṇ h tài s ản có của thương nhân còn đặt ra

đối với những tài sản khó n ắm bắt th ậm chí tài sản chủ sở hữu cố tình che giấu (trong một số trường hợp).

Tuy nhiên, tại Việt Nam hiện nay, vấn đề xác điṇ h tài sản có của thương nhân

trong trường hơp

phá sản còn chứ a đưn

g nhiều tồn taị trên cả phương diên

pháp ly

cũng như thực tiễn . Luật Phá sản số 51/2014/QH13 được Quốc hội nước Cộng hòa

Xã hội chủ nghĩa Việt Nam ban hànhngày 19/6/2014 chưa có những quy pham phaṕ

lý cụ thể , trưc

tiếp đề câp

tới vấn đề này , nó đang được n êu ra nhưng chỉ dưới góc

đô ̣khoa hoc

luâṭ và thuôc

tài sản phá sản của doanh nghiêp

, hơp

tác xã nói chung .

Măṭ khác, đối với những quy điṇ h đang tồn taị có liên quan tới ho ạt động xác định

tài sản có của thương nhân trong trườ ng hơp

phá sản cũng chưa thưc

sư ̣ hoàn thi ện,

bản thân các quy đ ịnh này còn nhiều bất cập và mới chỉ xác lập về mặt hình thức chung cho công tác xác định tài sản của thương nhân. Chính những hạn chế về mặt

lâp

pháp đã gây nhi ều khó khăn cho hoạt động thực tế của cơ quan nhà nước có

thẩm quyền, thương nhân cũng như các bên liên quan . Thưc tế đã chỉ ra rằng , nhiều

cơ quan, doanh nghiêp

vẫn tỏ ra lúng túng, chưa có những kiến thức cơ bản và tổng

thể về xác định tài s ản có của thương nhân mất khả năng thanh toán trong trường hợp phá sản, dẫn đến bỏ lọt nhiều tài sản, xác định chưa chính xác tài sản có của

thương nhân để đánh giá khả năng phục hồi cũng như đ ảm bảo các nghĩa v ụ của thương nhân đối với chủ nơ.̣

Trên thực tế trong thời gian gần đây, Tổng cục Thống kê - Bộ Kế hoạch và Đầu tư vừa công bố báo cáo về tình hình kinh tế xã hội 6 tháng đầu năm 2016, theo

đó cả nước có 5.500 doanh nghiêp

phá s ản, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2015. Số

doanh nghiêp

bu ộc tạm ngừng hoạt động là 31.119 doanh nghiêp

, tăng 15%, bao

gồm 12.203 doanh nghiêp ng ừng hoạt động có thời hạn (tăng 37,1%) và 18.900

doanh nghiêp

ng ừng hoạt động chờ đóng mã số thuế. Tổng số doanh nghiêp

phá

sản, chờ phá sản 6 tháng đầu năm 2016 đạt 36.600 doanh nghiêp̣ , bình quân mỗi

tháng có hơn 6.000 doanh nghiêp phá sản, chờ phá sản, mỗi ngày có hơn 200 doanh

nghiêp

phá sản, chờ đóng cửa. So với số doanh nghiêp

phá sản, chờ phá sản 6 tháng

đầu năm 2015 (31.700 doanh nghiêp ), con số 6 tháng năm tăng gần 5.000 doanh

nghiêp̣ , đáng nói có hơn 5.100 doanh nghiêp ch ờ phá sản có quy mô vốn đăng ký

khoảng 10 tỷ đồng [47]. Như vậy, trong điều kiện phát triển của nền kinh tế thị trường tại Việt Nam hiện nay, số lượng doanh nghiệp giải thể, phá sản ngày càng lớn và đang là vấn đề cần được quan tâm giải quyết.

Như vâỵ , những vướng mắc nêu trên là hê ̣quả tất yếu của viêc

thiếu vắng đi

những quy điṇ h cu ̣thể của pháp luât

. Nhìn nhận một cách khách quan , pháp luật

Viêṭ Nam điều chỉnh về vấn đề xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán còn khá nhiều lỗ hổng cần được bù đắp . Do đó, cần xây dựng hành lang pháp lý hoàn thiện, đảm bảo quyền lợi của thương nhân mất khả năng thanh toán và chủ nợ trong trường hợp phá sản.

Xuất phát từ những điều nêu trên , tôi cho rằng, viêc đi sâu nghiên cứ u về vâń

đề “Xác định tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam” là

hết sứ c cần thiết trong giai đoan

hiên

nay.

2. Tình hình nghiên cứu

Đề tài liên quan đến pháp luật Việt Nam về xác định tài s ản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam đã thu hút sư ̣ chú ý của không ít các hoc̣

giả, nhà nghiên cứu . Qua tìm hiểu , hiên

nay có môt

số bài viết , nghiên cứ u về chu

đề này như:

- TS. Hay Sinh – Trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh “Ước tính chi phí phá sản trong thẩm định giá trị doanh nghiệp”, Tạp chí Phát triển và hội nhập số 12 (22) - tháng 9 – 10/2013;

- Hội đồng phối hợp phổ biến và giáo dục pháp luật Trung ương, “Pháp luật phá sản doanh nghiệp tại Việt Nam, một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, Đặc san tuyên truyền pháp luật số 9/2014;

- ThS. Trần Duy Tuấn , “Chế định tài sản phá sản trong pháp luật một số quốc gia trên thế giới và những gợi mở cho Việt Nam”, Tạp chí Dân chủ và Pháp luâṭ ngày 20/10/2014;

- PGS, TS. Dương Đăng Huệ, Ths. Nguyễn Thanh Tịnh – Chủ biên ,

“Thưc

tran

g phá p luât

về phá sản và viêc

hoàn thiên

môi trường phá p luât

kinh

doanh tai Viêṭ Nam”, tháng 11/2008;

- TS. Lê Danh Vin

h , Hoàng Xuân Bắc , ThS. Nguyên

Ngoc

Sơn , “Pháp

luât

can

h tranh Viêṭ Nam”, NXB Tư pháp, năm 2006;

- TS. Phạm Duy Nghĩa, “Chuyên khảo Luât

gia Hà Nôị , năm 2004;

Kinh tế”, NXB Đaị hoc

Quốc

- FRASER Law Company, “Luât

Phá sản năm 2014 và việc g iải quyết

các lợi ích có bảo đảm tại Việt Nam ”, Bản tin pháp luật – Pháp luật phá sản năm 2015;

- Vũ Thị Hồng Vân , “Quản lý và xử lý tài sản phá sản theo quy định của pháp luật phá sản Việt Nam”, Luận án tiến sĩ, Hà Nội, năm 2008;

- Vũ T hị Hồng Vân , “Bàn về nguyên tắc và cách thức xác định TSPS theo pháp luật phá sản Việt Nam”, Tạp chí kiểm sát số 3 tháng 2 năm 2007;

- Hà Thị Thanh Bình, “Tài sản phá sản và phân chia tài sản của con nợ bị phá sản”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp số 5/2003;

- Trương Hồng Hải, “Đặc điểm của Quy chế xác định tài sản doanh nghiệp phá sản doanh nghiệp của Việt Nam và những đề xuất sửa đổi”, Tạp chí Luật học số 1/2004;

- Nguyễn Kim Chi, “Xử lý tài sản của doanh nghiệp lâm vào tình trạng phá sản theo Luật Phá sản”, luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, năm 2004;

- Lê Thế Phúc , “Tìm hiểu các quy định của Luật Phá sản năm 2004 về tài sản, nghĩa vụ về tài sản, các biện pháp bảo toàn tài sản, hội nghị chủ nợ và

một số kiến nghị, Chuyên đề khoa hoc

xét xử , Viên

Khoa hoc

xét xử ”, Tòa án

nhân dân tối cao, NXB Tư pháp, Hà Nội, 2010.

Những đề tài, công trình nghiên cứu nêu trên mới chỉ nghiên cứu một khía cạnh của việc xác định tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán trong trường hợp phá sản; hoặc đã nghiên cứu về tài sản phá sản, xác định tài sản có của thương nhân nhưng lại theo Luật Phá sản 2004. Chưa có một công trình nào nghiên

cứu một cách trưc tiêṕ , đầy đủ, toàn diện các khía cạnh pháp lý về xác định tài s ản

có của thương nhân theo pháp luật phá sản hiện hành ở Việt Nam.

Chính vì những lí do trên mà tôi đã chọn nghiên cứu đề tài: “Xá c điṇ h tài sản có của thương nhân theo pháp luật phá sản ở Việt Nam” làm luận văn thạc sĩ luật

học với mong muốn nghiên cứ u, đánh giá nhữ ng quy điṇ h mới về xác điṇ h tài s ản có của thương nhân theo pháp luật phá sản, góp phần làm sáng tỏ các vấn đề vướng mắc trong quá trình thực hiện pháp luật taị Viêṭ Nam v ề xác định tài s ản có của

thương nhân mất khả năng thanh toán, để từ đó đề xuất một vài ý kiến nhằm hoàn thiện pháp luật Việt Nam trong lĩnh vực này.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu của luận văn là một số vấn đề cơ bản về tài sản có của thương nhân mất khả năng thanh toán trong trường hợp phá sản; các quy định hiện

hành của pháp luật phá sản điều chỉnh viêc xać điṇ h tài s ản có của thương nhân mất

khả năng thanh toán ở Việt Nam; phân tích, so sánh, đối chiếu các quy định này trong tổng thể hệ thống pháp luật Viêṭ Nam và pháp luật một số nước trên thế giới.

Trong phạm vi này, Luận văn không đi sâu vào tìm hiểu tất cả các vấn đề về

xác định tài s ản doanh nghiêp trong trư ờng hợp phá sản cũng như việc xác định tài

sản có của thương nhân ở nước ngoài; mà chỉ tập trung nghiên cứu khía cạnh pháp