Vấn đề về giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các trường chính trị và hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay

trường giai cấp gắn bó với sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội của đất nước.

Thực tiễn cho thấy, vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào trong những năm vừa qua có những chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, còn có những hạn chế, bất cập về chương trình, nội dung, phương pháp giáo dục; số lượng, chất lượng đội ngũ giảng viên, những người làm công tác giáo dục; phương tiện, cơ sở vật chất. Tình hình đó đặt ra yêu cầu cần phải khắc phục những hạn chế, góp phần xây dựng niềm tin, bản lĩnh, hình thành thế giới quan khoa học và nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa trong mỗi học viên.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, nhất là sau sự sụp

đổ của mô hình CNXH Liên Xô và Đông Âu đã gây nên những biến động to lớn trên phạm vi toàn thế giới thì việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin cho cán bộ và nhân dân lại càng phải được tăng cường. Mặc dù hiện nay, thành quả của công cuộc đổi mới ở một số nước xã hội chủ nghĩa bước đầu đạt được những thành tựu to lớn, đã phần nào khôi phục lòng tin của nhân dân vào chủ nghĩa xã hội, thế nhưng, để củng cố niềm tin vững chắc, việc giáo dục chủ nghĩa Mác - Lênin vẫn phải được tiếp tục quan tâm.

Trong giáo dục lý luận Mác - Lênin, mục đích quan trọng nhất là nhằm hình thành và phát triển thế giới quan khoa học, nhân sinh quan cộng sản chủ nghĩa, phương pháp luận khoa học. Vì vậy, giáo dục lý luận Mác - Lênin với tính cách là khoa học về thế giới quan và phương pháp luận phải trở thành nội dung cốt lõi nhất, trung tâm nhất trong đào tạo cán bộ ở Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào.

Đó là lý do tác giả chọn đề tài: “Vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay” làm đề tài luận án tiến sĩ triết học chuyên ngành chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử.

2. Mục đích và nhiệm vụ của luận án

2.1. Mục đích

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 181 trang tài liệu này.

Trên cơ sở phân tích chỉ rõ thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Là o hiện nay, luận ánđề xuất một số phương hướng và giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho đối tượng này.

2.2. Nhiệm vụ

- Phân tích chỉ rõ vai trò cđa giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Là o.

- Phân tích chỉ ra thực trạng và những vấn đề đặt ra của giỏo dục lý luận Mỏc - Lờnin cho học viờn hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay.

- Đề xuất một số phương hướng và giải phỏp chủ yếu nhằm nõng cao hiệu quả giỏo dục lý luận Mỏc - Lờnin cho học viờn hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay.

3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận án

3.1. Đối tượng nghiên cứu

Luận án tập trung nghiên cứu vấn đề giỏo dục lý luận Mỏc - Lờnin cho học viờn hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay. Họ là những cán bộ lãnh đạo, quản lý đương chức và thuộc diện quy hoạch là cán bộ kế cận, cán bộ cao cấp của Đảng, Nhà nướcở Tỉnh, Huyện và địa phương.

3.2. Phạm vi nghiên cứu

Giáo dục là một quá trình bao gồm nhiều công việc như giảng giải, thuyết phục, giải thích, giảng dạy,v.v… Trong khuôn khổ luận án nghiêncứu vấn đề giáo

dục lý luận Mác - Lênin chủ yếu thông qua giảng dạy và học tập các môn khoa học Mác - Lênin ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào, Thời gian khảo sát nghiên cứu của luận án từ năm 2010 đến nay. 4. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu của luận án

4.1. Cơ sở lý luận

Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm đường lối chính sách của Đảng nhân dân Cách mạng Lào, thông qua giảng dạy các bộ môn khoa học Mác - Lênin hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính, đồng thời có sự kế thừa các công trình nghiên cứu khoa học, bài viết có liên quan đã được công bố trong và ngoài nước.

4.2. Phương pháp nghiên cứu

Dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Trong đó đặc biệt chú trọng đến các phương pháp lịch sử-lôgíc, phân tích-tổng hợp, phương pháp thống kê, phương pháp hệ thống và phương pháp

điều tra xã hội học.

5. Những đóng góp mới về khoa học của luận án

Luận án có những đóng góp sau:

- Phân tích được thực trạng giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào hiện nay.

- Góp phần đánh giá và khẳng định giáo dục lý luận Mác - Lênin là một bộ phận quan trọng không thể thiếu được trong giáo dục toàn diện cho đội ngũ cán bộ ở các trường Đảng nói chung, ở các Trường Chính trị và Hành chính Lào nói riêng.

- Đề xuất một số phương hướng và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Lào hiện nay.

6. ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

- Góp phần đổi mới và nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho

học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào hiện nay.

- Những kết quả của luận án có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo trong quá trình giảng day và học tập các môn lý luận Mác - Lênin.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận

án được kết cấu làm 4 chương, 10 tiết.

Chương 1

Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan

đến đề tài luận án

ë các nước phương Tây, lý luận về chất lượng đội ngũ công chức phát triển mạnh vào giữa thế kỷ XX, nhất là từ sau chiến tranh thế giới lần thứ hai, khi mà vai trò của nhà nước thông qua các chính sách công ngày càng được chú trọng, đồng thời với việc cần thiết có một nền hành chính mạnh để tái thiết đất nước sau chiến tranh. Để đáp ứng yêu cầu đó, các nước đều quan tâm nghiên cứu và mở rộng các trường đào tạo cán bộ, công chức. Chẳng hạn ở Pháp, sau năm 1945 đã thành lập Trường Hành Chính Quốc gia nhằm nghiên cứu, giảng dạy, đào tạo các công chức cao cấp cho nước Pháp.

ë các nước đi theo con đường xã hội chủ nghĩa như Trung Quốc, đã có nhiều tác giả nghiên cứu vấn đề này. Kết quả của việc nghiên cứu đó đã được nhiều nhà nghiên cứu của Việt Nam tập hợp, khai thác để phục vụ cho nghiên cứu lý luận và thực tiễn xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên ở Việt Nam.

ë Việt Nam đã có khá nhiều nghiên cứu về giáo dục lý luận Mác - Lênin cũng như chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong hệ thống chính trị, đặc biệt là cán bộ lãnh đạo, quản lý và cán bộ nguồn. Việt Nam và Lào là hai nước có nhiều điểm tương đồng về vị trí địa lý, chế độ chính trị và xã hội, do vậy có thể nói những nguồn tư liệu quan trọng và thiết thực cho đề tài, trước hết lại là các kết quả nghiên cứu ở Việt Nam. ở Việt Nam, có một số công trình nghiên cứu về công tác cán bộ nói chung và công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ nhằm nâng cao chất lượng cán bộ lãnh đạo, quản lý trong hệ thống chính trị nói riêng, trong đó giáo dục lý luận Mác - Lê nin được đặc biệt quan tâm.

ë Lào vấn đề giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ là một vấn đề rất quan trọng, nó liên quan đến chất lượng đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị, nhất là cán bộ nghiên cứu, giảng dạy ở các trường đào tạo nguồn cán bộ

đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị trong giai đoạn mới đã được đề cập trong văn kiện của các kỳ Đại hội Đảng Nhân dân Cách mạng Lào từ khóa IV đến khóa IX. Đặc biệt là Nghị quyết các hội nghị công tác tổ chức cán bộ toàn quốc do Ban Tổ chức Trung ương Đảng NDCM Là o tổ chức, lần thứ nhất (8/1995), lần thứ 8 (11/2006), và gần đây là lần thứ 9 (4/2012), đã khẳng định vai trò của cán bộ và công tác cán bộ của Đảng hiện nay là vấn đề quan trọng hàng đầu cần được giải quyết. Ngoài ra còn có các bài phát biểu của các nhà lãnh đạo Lào nói về vấn đề cán bộ và công tác cán bộ trong việc nhận thức chủ nghĩa Mác - Lênin, chẳng hạn như bài phát biểu của Chủ tịch Cay xỏn - Phôm vi hản tại Hội nghị công tác Tổ chức toàn quốc lần thứ 7 ngày 7/12/1991; bài phát biểu của đồng chí Chum ma ly Xay nha sỏn Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, tại Hội nghị công tác Tổ chức toàn quốc lần thứ 8 ngày 3/11/2006, và lần thứ 9 ngày 24- 26/4/2012. Các bài phát biểu của các lãnh đạo Đảng và Nhà nước Lào đã góp phần làm giàu thêm cơ sở lý luận, làm rõ những vấn đề cụ thể về cán bộ và công tác cán bộ trong tình hình mới hiện nay. Đồng thời trong các văn kiện của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, từ văn kiện Đại hội lần thứ IV (1986) của

Đảng đến Văn kiện Đại hội lần thứ IX (2011) của Đảng đều khẳng định: Đảng và Nhân dân các bộ tộc Lào tiếp tục lấy chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng và phấn đấu đi theo lý tưởng xã hội chủ nghĩa một cách triệt để; Chú trọng nghiên cứu, nắm vững và vận dụng các nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin vào thực tiễn đất nước một cách sáng tạo và thích hợp; gắn tổng kết thực tiễn và rút ra kinh nghiệm từ thực tiễn của đất nước một cách thường xuyên để củng cố đường lối của Đảng phù hợp với yêu cầu của sự phát triển đất nước; việc giải quyết các vấn đề nảy sinh phải kịp thời, nắm vững đường lối đổi mới cùng với việc chống chủ nghĩa giáo điều, cũng như tư tưởng chủ quan, nóng vội, không nắm được tình hình cụ thể và nguyên tắc đổi mới; nâng cao phẩm chất chính trị và trình độ của đảng viên, làm cho toàn Đảng tin tưởng vào lý tưởng xã

hội chủ nghĩa.

1.1. những công trình đề cập đến vai trò, tầm quan trọng của giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ đảng viên

Luận án tiến sĩ của Bùi Ønh, “Vấn đề xây dựng thế giới quan duy vật biện chứng đối với cán bộ, đảng viên là người dân tộc thiểu số trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta”[36], đã làm sáng tỏ khái niệm thế giới quan duy vật biện chứng, đặc điểm hình thành thế giới quan duy vật biện chứng và tầm quan trọng của việc xây dựng thế giới quan duy vật biện chứng cho cán bộ, đảng viên trong cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Tác giả khẳng định thế giới quan duy vật biện chứng vũ trang cho Đảng Cộng sản Việt Nam, cho cán bộ đảng viên ở Việt nam phương pháp luận nhận thức về các quy luật phát triển của tự nhiên và xã hội, đem lại khả năng đề ra những phương hướng cơ bản của sự phát triển xã hội, nhìn thấy trước tương lai một cách khoa học. Trên cơ sở đó, vạch ra đường lối chiến lược và sách lược có cơ sở lý luận và thực tiễn. Đó là một trong những điều kiện đầu tiên quyết định sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, cũng như cách mạng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Những khái niệm, đặc điểm hình thành thế giới quan duy vật biện chứng và tầm quan trọng của việc xây dựng thế giới quan duy vật biện chứng cho cán bộ, đảng viên trong luận án là

đáng trân trọng và có giá trị tham khảo cho nghiên cứu sinh trong nhận thức những vấn đề về giáo dục lý luận Mác - Lênin.

Bun Phết Xu Ly Vông Xắc trong luận án tiến sĩ, “Nâng cao trình độ tư duy lý luận cho cán bộ Đảng viên Nhân dân Cách mạng Lào trong giai đoạn cách mạng hiện nay”[113], đã làm sáng tỏ bản chất tư duy vai trò, đặc trưng của tư duy lý luận, nêu rõ tính tất yếu khách quan của công cuộc đổi mới tư duy lý luận ở Lào. Tác giả nêu rõ trong sự nghiệp đổi mới, Đảng Nhân dân cách mạng Lào khẳng định rằng trước hết phải đổi mới tư duy thì mới phân biệt được đúng sai, thấy rõ cái lạc hậu lỗi thời cần từ bỏ, khẳng định nhân tố mới, cách làm mới,

hợp quy luật và hợp lòng dân. Trên cơ sở đó muốn đổi mới tư duy, cái cốt lõi là phải nâng cao trình độ tư duy lý luận cho cán bộ, đảng viên. Đây là nhu cầu khách quan của thực tiễn cách mạng dân chủ nhân dân Lào hiện nay. Công cuộc

đổi mới đang tiếp tục đổi mới cách nghĩ, cách làm, đổi mới tư duy, nhất là đổi mới tư duy kinh tế, đổi mới công tác cán bộ, đổi mới phong cách và lề lối làm việc. Trước hết, cần thấu suốt hơn nữa những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin, trên cơ sở đó mà tiếp thu quan điểm mới, kiến thức mới được tổng kết từ thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Lào. Những kết luận của luận án là tài liệu tham khảo tốt để nghiên cứu sinh tiếp tục nghiên cứu những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin nhằm nâng cao hiệu quả giáo dục lý luận Mác - Lênin cho cán bộ đảng viên ở CHDCND Lào hiện nay.

Lê Hanh Thông trong luận án tiến sĩ, “Đổi mới giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã các tỉnh khu vực Nam bộ”[92], đã trình bày khái niệm về lý luận chính trị và giáo dục lý luận chính trị, tầm quan trọng và các yếu tố quy định chất lượng hiệu quả giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt cấp xã. Tác giả khẳng định với sức mạnh khoa học và cách mạng, chủ nghĩa Mác - Lênin luôn tìm thấy sức sống, sức sáng tạo của mình trong đời sống thực tiễn cách mạng và không ngừng được bổ sung, phát triển ngày càng phong phú bằng những luận điểm, kết luận khoa học mới trở thành lý luận tiên phong dẫn dắt phong trào cách mạng thế giới. Từ một học thuyết mang tính tư tưởng, với tính khoa học và cách mạng, học thuyết vĩ đại của Mác đã trở thành vũ khí lý luận giúp cho giai cấp công nhân và nhân dân lao

động đấu tranh cải tạo xã hội, đưa xã hội ngày càng phát triển. Tuy nhiên, trong luận án tác giả tiếp cận, phân tích vai trò của giáo dục lý luận chính trị cho cán bộ chủ chốt trong hệ thống chính trị cấp xã ở Việt Nam. Điều này có giá trị tham khảo, giúp cho nghiên cứu sinh tiếp tục nghiên cứu xây dựng khái niệm về giáo dục lý luận Mác - Lênin cho học viên hệ cao cấp ở các Trường Chính trị và Hành chính CHDCND Lào.