Loại Hình Du Lịch Sinh Thái Hiện Đang Khai Thác

Làng hoa kiểng Sa Đéc: đây là làng nghề truyền thống của người dân Sa Đéc với tuổi đời hơn thế kỉ dài. Làng hoa kiểng Tân Qui Đông của Sa Đéc sẽ đưa du khách lạc vào xứ sở ngàn hoa quanh năm với hương thơm quyến rũ của nhiều loài hoa quí như thược dược, tú cầu, hồng, lan, vạn thọ Pháp, cúc, mãn đỉnh hồng… Rồi đến cả ngàn vạn cây kiểng quí hiếm hàng trăm tuổi thọ với dáng và thế đi vào lòng người bởi cái đượm nét văn hoá Việt. Tất cả đều có hồn và có sức hút đến kì lạ vào đôi mắt cả tâm hồn người tham quan. Tham quan làng hoa và kiểng để du khách sẽ trải nghiệm được cuộc sống đơn sơ mộc mạc của người dân Nam Bộ. Họ lao động hết mình và yêu tất cả những gì thuộc về cuộc sống. Từng hơi thở của gió trời cũng được họ tận dụng cho cây và hoa sinh trưởng. Vì vậy, đến đây du khách không chỉ tham quan mà còn lao động và hoà mình vào để nắm bắt từng phút giây gần gũi với sinh thái xung quanh để thấy được tầm quan trọng của một môi trường “xanh” đối với cuộc sống.

Với những đặc điểm tự nhiên đa dạng như trên đã tạo cho Đồng Tháp một tiềm năng du lịch phong phú thuận lợi cho việc phát triển các loại hình du lịch đặc biệt là DLST và sự kết hợp giữa DLST cùng với DL văn hoá – lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch miệt vườn, du lịch tâm linh, du lịch sông nước,…nhưng tất cả đều gắn chặt với thiên nhiên để bảo vệ chính cái tự nhiên vô giá ấy. Tất cả đã làm cho một Đồng Tháp rất hấp dẫn rồi trở thành địa chỉ quen thuộc cho du khách mỗi khi về với miền tây sông nước ĐBSCL.

2.3. Thực trạng phát triển du lịch sinh thái‌

2.3.1. Loại hình du lịch sinh thái hiện đang khai thác‌

Là ba điểm khai thác DLST chủ yếu của tỉnh nên hiện nay hoạt động du lịch này đang được phát triển chủ yếu tại Gáo Giồng, Xẻo Quýt và Tràm Chim. Đây là hoạt động tiêu biểu và đồng thời cũng là hướng phát triển trong định hướng đến giai đoạn những năm 2020 của du lịch tỉnh. Cả ba khu du lịch đều có chung một hoạt động DLST đó là tham quan rừng tràm và hoà mình vào cái thiên nhiên của vùng Đồng Tháp Mười thu nhỏ để cảm nhận được sự gần gũi để qua đó du khách tự rút ra được cho mình những suy nghĩ về việc bảo vệ môi trường sinh thái cho cuộc sống của mình trong tương lai.

Vườn QG Tràm Chim khai thác DLST dựa trên việc đưa du khách vào VQG bằng đường bộ và đường thuỷ. Nếu tham quan đường bộ thì du khách chỉ có thể đi bằng xe máy trên những đoạn đê bao quanh bên ngoài phía của VQG và nhìn ngắm phía bên ngoài mà không thể đi vào bên trong Vườn do sự ngăn cách của những con rạch nước. Còn nếu du khách đi bằng thuyền máy thì khách DL sẽ được đi quanh VQG và đi sâu vào những địa

điểm dừng chân bên trong Vườn. Do diện tích VQG rộng nên thời gian tham quan dài hơn so với các khu DL khác. Hoạt động tham quan của khách sẽ được các hướng dẫn viên hướng dẫn cụ thể trên mỗi tuyến đường đi. Song song với việc hướng dẫn cho du khách tham quan rừng tràm, nhận biết các loài chim quí hiếm sinh sống trong VQG, hoà mình vào những lung sen bạt ngàn thì những hướng dẫn viên tại đây sẽ luôn luôn ý thức cho du khách chú ý đặc biệt đến việc bảo vệ môi trường sinh thái xung quanh. Du khách tham quan sẽ phải đảm bảo nghiêm ngặt việc giữ vệ sinh chung cho VQG để không gây ảnh hưởng xấu đến môi trường sinh sống của các loài sinh vật tại đây. Bên cạnh đó thì việc săn bắt các loại chim, cá, động vật,…sinh sống trong vườn cũng được nghiêm cấm rất chặt chẽ. Đó chính là yếu tố cơ bản để VQG luôn là địa điểm dừng chân cho những cánh chim dừng chân sinh sống tại vùng đất này.

Hiện nay Gáo Giồng đang khai thác cũng là hoạt động tham quan rừng tràm và bảo tồn nguồn sinh vật đang sinh sông phát triển trong rừng tràm thông qua việc giáo dục bảo vệ môi trường cho du khác tham quan. Điểm khác của KDL này so với Tràm Chim là phương tiện tham quan không phải bằng thuyền máy mà du khách được trải nghiệm với thuyền ba lá trên những con rạch nhỏ len lỏi vào trong rừng tràm. Thuyền ba lá được những cô gái áo bà ba quấn khăn rằn tay chèo miệng hát ca cổ với giọng hát ngọt lịm luôn đi vào lòng du khách nhất là khách nước ngoài. Bên cạnh việc tham quan bằng thuyền thì du khách còn có thể tham quan Gáo Giồng bằng xe đạp đôi trên bờ đê để ngắm quang cảnh bên ngoài rừng tràm.

Đến với Xẻo Quýt du khách sẽ tìm được cái nét mới trong việc tham quan sinh thái tại đây so với hai điểm du lịch trên. Tham quan DLST ở Xẻo Quýt được thực hiện song hành với tham quan di tích lịch sử cách mạng. Len lỏi vào rừng tràm cao bạt ngàn, hai bên bờ kênh cây cao bị hàng loạt những dây leo rủ kín cả cây tạo nên nét huyền bí của thiên nhiên hoang dã, trên những dòng kênh xanh cá bơi từng đàn, lục bình kín cả mặt nước, mát lạnh. Trên bờ kênh còn có những căn cứ cách mạng, những chòi cơ mật, những hầm bí mật chữ L, chữ Z. Tham quan Xẻo Quýt khách du lịch sẽ cảm nhận được cái hoang dã của thiên nhiên chưa bị khai phá cũng như không khí mát lành dễ chịu đến đi vào lòng người và ở đó còn dấy lên được trog lòng du khách niềm tự hào dân tộc vì những chiến tích vẻ vang ngày xưa để lại. Đến với Xẻo Quýt khách DL sẽ không thể không nhớ đến một khung cảnh trong lành cho cuộc sống sau những bộn bề của cuộc sống hiện đại. Đó chính là nét mà DLST Xẻo Quýt làm được trong hoạt động du lịch của mình.

Sau những hoạt động tham quan rừng tràm thì cả ba khu DL đều có chung những hoạt động ăn uống, vui chơi giải trí cho du khách và lưu trú lại cho những du khách muốn nghỉ dưỡng dài ngày. Mặc dù có những hoạt động DL không giống nhau trong hình thức tham quan nhưng điểm chung nhất của ba khu du lịch này là đều khái thác một loại hình DLST chung là thám hiểm rừng tràm, quan sát sinh vật và bảo vệ một môi trường sinh thái trong lành cho cuộc sống tương lai.

2.3.2. Thực trạng sản phẩm du lịch sinh thái‌

Sản phẩm du lịch luôn luôn là yếu tố quan trọng trong mọi hoạt động du lịch của bất kì. Nó đóng vai trò là yếu tố thu hút khách du lịch và kéo dài thời gian du lịch của du khách đến tham quan. Sản phẩm càng phong phú và đa dạng thì càng thu hút được khách và thời gian ở lại cũng như quay trở lại của du khách càng cao.

Tại ba khu DLST đang khai thác của Đồng Tháp, xét chung nhất chúng có sự trùng lặp về sản phẩm du lịch tại hoạt động tham quan và các dịch vụ kèm theo. Sản phẩm DLST của ba khu DLST nói riêng và tỉnh Đồng tháp nói chung là:

- Sản phẩm DLST có:

Khu DLST và bảo vệ môi trường VQG Tràm Chim. Khu DLST Gáo Giồng

Khu DLST và di tích lịch sử Xẻo Quýt

- Tour – tuyến tham quan:

Tuyến tham quan rừng tràm Gáo Giồng

Tuyến tham quan rừng tràm và di tích cách mạng Xẻo Quýt

Tuyến tham quan VQG Tràm Chim gồm 5 tuyến được đánh dấu từ 1 đến 5:

+ Tuyến 1:

Đây là tuyến tham quan dài nhất trong các tuyến tham quan của Trung Tâm Du Lịch VQG Tràm Chim, với tổng chiều dài đi và về của tuyến là 36 km, thời gian tối thiểu khoảng 3h ngồi thuyền.

+ Tuyến 2:

Tuyến 2 là tuyến tham quan dài thứ hai trong bảng giá dịch vụ du lịch của Trung Tâm Du Lịch VQG Tràm Chim, với tổng chiều dài đi và về là 29 km, thời gian tối thiểu khoảng 2h30’ ngồi thuyền.

+ Tuyến 3:

Đây có thể nói là tuyến tham quan hấp dẫn nhất được du khách ưa chuộng vì là tuyến có thời gian và đoạn đường tham quan trung bình, với tổng chiều dài đi và về là 25 km, thời gian tối thiểu khoảng 1h30’ ngồi thuyền.

+ Tuyến 4:

Đây là tuyến tham quan đặc biệt nhất của Trung tâm du lịch VQG Tràm Chim, vì đây là tuyến tham quan bãi chim sinh sản thuộc khu A2 của VQG Tràm Chim, với bãi chim sinh sản có diện tích khoảng 2 – 3 ha, là nơi tập trung của các loài chim như Cồng cộc, chim Cốc và loài chim quý hiếm là chim Điêng điểng (Cổ rắn) – loài chim nằm trong sách đỏ của Việt Nam. Trong tuyến tham quan này quý khách sẽ bắt gặp hình ảnh cánh rừng tràm nguyên sơ của khu bảo tồn VQG Tràm Chim.

+ Tuyến 5:

Tuyến 5 là tuyến tham quan ngắn nhất, với chiều dài đi và về khoảng 12km, thời gian tối thiểu khoảng 1h ngồi thuyền.

Du khách sẽ tham quan được một góc nhỏ của VQG Tràm Chim, quan sát những cánh đồng cỏ năng, lúa trời và rừng tràm bạt ngàn, quan sát được cuộc sống của một số loài chim nước như Cồng cộc, Điêng điểng, Bói cá, Cò ma…

- Dịch vụ DLST:

Tham quan rừng tràm sinh thái và nguồn sinh vật đang tồn tại và bảo vệ môi trường sinh thái.

Các dịch vụ giải trí: câu cá, hái sen, chèo thuyền, vỡ trà bắt cá, đặt lợp, thả câu, đạp xe,lên đài quan sát, đờn ca tài tử...

Dịch vụ nghỉ dưỡng: các nhà nghỉ, phòng nghỉ tại khu du lịch. Riêng đối với Xẻo Quýt thì hiện nay chưa có cơ sở lưu trú lại cho du khách ở lại nên khách đến với Xẻo Quýt cơ bản đi trong ngày hoặc lưu trú tại địa phương khác.

- Cơ sở vật chất DLST:

+ VQG Tràm Chim: 02 văn phòng làm việc, 01 phòng trưng bày, 07 phòng nghỉ với số lượng 03 giường, 03 phương tiện tắc rán trọng tải 12 khách đến năm 2013 con số này đã tăng lên là 07 chiếc. 02 nhà nghỉ chân trên tuyến đường tham quan có diện tích 08m x 10m, 06 đài quan sát cao khoảng 20m, 01 bến xe 100 x 200m, 02 đoạn đê lát nhựa, 03 bến tàu do Sở thương mại và Du lịch tỉnh làm chủ đầu tư. Đối với công cụ truyền thông đủ điều kiên giới thiệu cho du khách tham quan tại VQG có các bảng pa-no chỉ dẫn tại các điểm giao thông quan trọng, tivi, amply bass, máy chiếu, laptop, tranh ảnh, tin bướm,… Bên cạnh đó,

trung tâm cũng đã cập nhật thông tin lên website của Vườn và xây dựng một trang mạng điện tử riêng để giới thiệu du lịch của Tràm Chim.

+ Khu DLST Gáo Giồng: có 05 phòng làm việc trong đó có 01 hội trường lớn phục vụ yêu cầu khách đoàn công tác với sức chứa 150 người; 05 hệ thống nhà ăn; 03 phòng nghỉ qua đêm cho khách có nhu cầu ở lại bên cạnh các dịch vụ cắm trại, lán trải nghiệm cuộc sống thực tế; 20 chiếc xuồng ba lá và 10 chiếc xe đạp đôi, đài quan sát 18m để quan sát rừng tràm. Ngoài ra, Gáo Giồng còn xây dựng các dịch vụ du lịch khác như: karaoke, đàn ca tài tử Đồng Tháp, sinh hoạt lửa trại, bơi thuyền câu cá hái sen, đi xe đạp đôi, dịch vụ giăng lưới đêm vào màu nước nổi,…

+ Khu căn cứ Xẻo Quýt: do chưa có hệ thống cơ sở lưu trú nên cơ sở hạ tầng của Xẻo Quýt còn rất đơn sơ và chủ yếu là nằm bên khu hạ tầng du lịch. 12 chiếc thuyền ba lá phục vụ cho việc đưa khách tham quan, hầm căn cứ chiến sự. Bên cạnh đó KDL còn xây dựng các hệ thống dịch vụ du lịch như nhà ăn, tạo nên các ốc đảo, hồ sen, nhà trưng bày,…Hầu hết hệ thống đường đi của KDL đều được bê tông hoá, xây dựng các cây cầu xi măng giả gỗ…tạo nên một không gian du lịch thoáng đãng và hấp dẫn.

Nhìn chung những sản phẩm DLST tại ba KDLST đều đáp ứng được nhu cầu cần thiết cho khách du lịch. Tuy nhiên theo đánh giá chung thì những sản phẩm du lịch ở đây còn ít và mang tính trùng lắp giữa các KDL. Theo đó trong giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến năm 2020, ngành du lịch Đồng Tháp sẽ phát triển theo hướng du lịch sinh thái, văn hóa, lịch sử trên cơ sở khai thác triệt để các tài nguyên sẵn có, sản phẩm du lịch phải đáp ứng được nhu cầu của thị trường khách du lịch đồng thời phải gắn liền với việc bảo vệ và tôn tạo cảnh quan môi trường sinh thái, đảm bảo phát triển du lịch mang tính bền vững.

2.3.3. Thị trường du khách du lịch sinh thái‌

Đánh giá chung cho thị trường du khách đến với Đồng Tháp và các khu DLST chủ yếu là phục vụ nhu cầu du khách nội địa. Số lượng tham quan lớn nhất là hoạt động tham quan của du khách các tỉnh ĐBSCL, ngoài ra cũng có một lượng lớn du khách đến từ thành phố Hồ Chí Minh sau những thời gian làm việc căng thẳng. Đối tượng du khách chủ yếu có độ tuổi từ 15 – 55 tuổi, và nhiều nhất là các đoàn sinh viên, các nhà nghiên cứu cùng các đoàn khách công ty. Khách nước ngoài nhiều nhất là khách của Campuchia do có sự gần nhau về vị trí lãnh thổ và hoạt động du lịch của họ mang tính tự phát là chủ yếu – nghĩa là hoạt động du lịch của họ phát sinh khi họ đến Việt Nam thăm gia đình, bạn bè và chữa bệnh, du lịch theo tour của họ có nhưng rất ít. Các nước khách như: Anh, Pháp, Mỹ, Nhật,… lại được đi

theo tour và do các công ty từ thành phố Hồ Chí Minh cung cấp nhưng thời gian lưu trú của họ không nhiều, từ 01 – 03 ngày hoặc tour đi theo ngày; rất ít du khách nước ngoài đến đây theo hình thức tự tìm nghiên cứu. Đối tượng du khách nước ngoài chủ yếu cũng là theo gia đình và theo đoàn với độ tuổi từ 15 đến 60. Từ đây cho chúng ta thấy được tiềm năng du lịch có, nhưng việc phát triển thu hút sự tham quan và lưu trú của du khách tại đây đang là vấn đề cần có sự đầu tư một cách tổng thể khoa học và lợi nhuận trong tương lai.

Theo thống kê tại các điểm du lịch bao gồm Tràm Chim, Gáo Giồng, Xẻo Quýt thì lượng khách tham quan hàng năm trong giai đoạn từ 2006 – 2011 như sau:

- Vườn quốc gia Tràm Chim:

Bảng 2.9. Khách du lịch Vườn quốc gia Tràm Chim giai đoạn 2006 – 2011

Đơn vị: Người

Thông tin

2006	2007	2008	2009	2010	2011
Số đoàn	534	529	456	302	358	655
Tổng số lượng khách	5.386	5.402	5.429	5.928	6.460	7.280
Đoàn khách nghiên cứu	39	15	24	18	12	10
Đoàn khách không doanh thu	36	18	20	32	40	37
Khách nước ngoài	121	178	225	150	122	142
Khách trong nước	5.386	5.132	5.204	5.778	6.338	7.138
Phòng nghỉ	180	198	225	195	264	742
Khách câu cá	1.098	1.107	1.123	1.129	970	1.399

Khách nội địa	Khách quốc tế
2004	9.891	96
2005	12.849	188
2006	15.578	101
2007	24.410	141
2008	26.068	152
2008	36.294	265
2010	40.852	396
2011	48.249	482
2012	51.007	417

Thông tin	2006	2007	2008	2009	2010	2011
Tổng khách (Lượt người)	27.290	39.974	40.918	40.724	42.886	54.113
Khách nội địa	25.075	35.053	38.437	37.614	40.739	51.366
Khách quốc tế	2.215	4.921	2.481	3.110	2.147	2.717