Cơ Cấu Ngành Nghề Lao Động Việt Nam Làm Việc Tại Đài Loan Tính Đến Tháng

Chăm sóc người bệnh và giúp việc gia đình; 29.007

Thuyền viên; 422

Công nhân

nhà máy; 48.618

Xây dựng; 414

Biểu đồ 2.5: Cơ cấu ngành nghề lao động Việt Nam làm việc tại Đài Loan tính đến tháng 4/2010 (đơn vị tính: người)

Nguồn: Cục Quản lý lao động ngoài nước - Bộ LĐTBXH

- Đánh giá về lao động Việt Nam tại Đài Loan: Qua số liệu thống kê, chúng ta nhận thấy số lượng lao động Việt Nam đưa đi làm việc tại Đài Loan có xu hướng tăng qua các năm, điều này chứng tỏ, lao động Việt Nam đang ngày một đáp ứng đuợc nhu cầu của chủ sử dụng Đài Loan, vì vậy có thể đánh giá, LĐ Việt Nam có khả năng đáp ứng được với yêu cầu của TTLĐ Đài Loan (cả về yếu tố thể lực, yếu tố giáo dục – đào tạo và yếu tố ý thức xã hội) do thị trường này không yêu cầu cao về tay nghề và ngoại ngữ, điều kiện làm việc và sinh hoạt tương đối gần gũi với Việt Nam. Tuy nhiên, tỷ lệ lao động phá hợp đồng, bỏ trốn ra ngoài cao, còn tình trạng lao động vi phạm kỷ luật, yếu về ngoại ngữ là một bất lợi đối với Việt Nam.

2.2.1.2 Thị trường Malaysia

- Tình hình kinh tế - xã hội:

Malaysia là một Quốc gia ở Đông Nam Á, giàu bản sắc văn hoá, một đất nước đang nỗ lực không ngừng để phát triển phồn thịnh và bền vững. Cùng là thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Việt Nam và Malaysia đang có những quan hệ hợp tác trên nhiều mặt, trong đó hợp tác về

lao động là một trong nhiều nội dung mà hai nước rất quan tâm. Malaysia cách chúng ta không xa về địa lý, song lại có sự khác nhau nhất định về phong tục tập quán và ngôn ngữ giao tiếp. Đó chính là rào cản lớn nhất đối với người lao động Việt Nam để hoà nhập vào môi trường lao động và đời sống xã hội khi sang làm việc ở Malaysia.

Malaysia là một quốc gia đa dân tộc, có nhiều tôn giáo khác nhau cùng tồn tại, sống hoà thuận nhờ chính sách tôn giáo thống nhất. Tuy nhiên, theo Hiến pháp liên bang thì Đạo Hồi là quốc đạo. Là một quốc gia đa dân tộc nên người Malaysia nói nhiều thứ tiếng khác nhau, nhưng tiếng Bahasa Malaysia (tiếng của người thổ dân Mã Lai) là ngôn ngữ chính thức. Tuy nhiên, tiếng Anh được sử dụng rộng rãi trong các lĩnh vực kinh doanh, thương mại và sản xuất.

Nền kinh tế của Malaysia phát triển mạnh dựa chủ yếu vào các ngành sản xuất: Cao su, dầu cọ, điện tử, công nghiệp chế tạo, dầu mỏ. Malaysia nằm trong số các nước đứng đầu thế giới về sản xuất gỗ và xuất khẩu dầu cọ, cao su. Cùng với sự phồn vinh về kinh tế, Malaysia là quốc gia đang thu hút hàng triệu lao động nước ngoài đến đây tìm việc làm. Hiện nay có khoảng hơn 2 triệu lao động nước ngoài (chủ yếu là người Indonexia) đang làm việc tại Malaysia, trong đó có gần 1 triệu lao động là bất hợp pháp.

- Một số quy định đối với lao động nước ngoài tại Malaysia:

(1) Quy định về tiền lương và các lợi ích khác: “Lương” gồm khoản tiền lương cơ bản và tất cả các khoản thanh toán bằng tiền mặt khác trả cho người lao động theo những thoả thuận trong hợp đồng lao động, nhưng không bao gồm các khoản tiền hoa hồng, tiền tạm ứng và tiền công cho thời gian làm việc quá giờ. Người lao động nước ngoài được hưởng sự đối xử ngang bằng như đối với lao động nước sở tại về tiền lương và các lợi ích khác. Tiền lương được trả theo thoả thuận, không quy định mức lương tối thiểu, mỗi chủ sử dụng có thể trả mức lương khác nhau và tuỳ theo ngành nghề. (2) Mức thu nhập cụ thể trong một số lĩnh vực: Đối với lĩnh vực trồng trọt và giúp việc gia đình, lương

và các khoản trợ cấp từ 350-500RM/ tháng, xấp xỉ 92-132 USD/ tháng; Đối với lĩnh vực dịch vụ từ 450-800RM/ tháng, xấp xỉ 118 -210USD/ tháng. Đối với công nhân nhà máy: 494RM/ tháng, xấp xỉ 130USD/ tháng; Đối với công nhân xây dựng: 25RM đến 30RM/ngày, xấp xỉ 200USD/1tháng. Nhưng trong lĩnh vực này thường khó khăn và nguy hiểm, điều kiện về nhà ở cũng kém hơn. (3) Thời hạn thanh toán lương: Theo quy định tại Luật việc làm năm 1955, lương phải được thanh toán cho người lao động trong vòng 7 ngày của tháng kế tiếp. Người lao động phải được trả lương ít nhất một lần trong một tháng. Phương thức trả lương: Lương phải trả cho người lao động bằng tiền mặt. Chủ sử dụng lao động không được thanh toán lương bằng phiếu hứa hẹn trả lương, giấy biên nhận, v.v...; Tiền tạm ứng (không được tính lãi suất), thuế chính phủ (100 RM/người/tháng với lao động nhà máy và xây dựng, 150RM/người/tháng với lao động trong lĩnh vực dịch vụ, 30 RM/người/ tháng với lao động trong lĩnh vực nông nghiệp) theo đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên, hiện nay, Malaysia không cho phép chủ sử dụng khấu trừ tiền thuế chính phủ từ tiền lương của NLĐ mà chủ sử dụng LĐ phải chịu khoản thuế này. (4) Thanh toán lương khi chấm dứt hợp đồng lao động: Theo quy định của pháp luật lao động Malaysia, người lao động phải được thanh toán hết tiền lương trước ngày chấm dứt hợp đồng lao động. Khi người lao động thôi việc mà không thông báo trước, tiền lương (sau khi khấu trừ các khoản hợp pháp) phải được thanh toán trong vòng 3 ngày tính từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động. (5) Quy định về thời gian làm việc: “Thời gian làm việc” là khoảng thời gian người lao động được thuê làm việc cho người sử dụng lao động. Ngoài ra, Luật Lao động nước ngoài của Malaysia quy định rõ về việc làm quá giờ, chế độ nghỉ tuần, nghỉ lễ, nghỉ phép thường niên, nghỉ ốm, khám sức khoẻ định kỳ, chế độ bảo hiểm xã hội, bồi thường tai nạn,..(6) Thời hạn hợp đồng: Người lao động làm việc theo hợp đồng 2 năm (kể từ ngày đến làm việc) thì có thể được gia hạn từ 1 đến 5 năm, với sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền Malaysia. Người lao động có thể quay lại làm việc tại Malaysia sau khi đã về nước được 6 tháng.

- Nhu cầu tiếp nhận và chất lượng lao động Việt Nam tại Malaysia:

Malaysia có nhu cầu tiếp nhận lao động nước ngoài lớn, trong đó có Việt Nam trong các ngành điện tử, sản xuất chế tạo, xây dựng, nông nghiệp và giúp việc gia đình, tuy nhiên không đòi hỏi nhiều về trình độ tay nghề cũng như ngoại ngữ. Nhìn chung đây là một thị trường tương đối dễ tính, phù hợp với lao động Việt Nam và chi phí xuất cảnh thấp, về địa lý gần với Việt Nam, nếu có phát sinh xảy ra thì dễ giải quyết và chi phí đi lại ít tốn kém.

45000

40000

35000

30000

38227

37941

25000

20000

15000

10000

5000

24605

26704

19965

14567

11741

7810

2792

239 23

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010

Biểu đồ 2.6: LĐ Việt Nam đưa đi làm việc hàng năm tại Malaysia 2000-2010

(Đơn vị tính: người)

Nguồn: Cục Quản lý LĐ ngoài nước- Bộ LĐTBXH

Việt Nam bắt đầu đưa lao động sang Malaysia từ đầu năm 1992. Ngày 01/12/2003, Bộ LĐTBXH Việt Nam và Bộ Nguồn Nhân lực Malaysia đã ký thỏa thuận về hợp tác LĐ. Malaysia là một trong những thị trường có khả năng tiếp nhận nhiều LĐ Việt Nam. Chủ trương của chúng ta là tiếp tục các giải pháp củng cố và phát triển đẩy nhanh tốc độ đưa LĐ vào thị trường này.

Một số nhu cầu tiếp nhận lao động Việt Nam của chủ Malaysia bảng 2.7.

Bảng 2.7 : Một số hợp đồng của Malaysia tiếp nhận lao động Việt Nam

Chủ sử

ngành

Số lượng Điều kiện theo hợp đồng

Chi phí người lao động phải trả trước khi đi (dự kiến)

dụng

nghề tổng

số nữ

mức lương cơ bản

ăn, ở

Tiền dịch vụ

Tiền môi giới

vé máy bay

lệ phí visa

chi phí đào tạo

Pan-International Electronics (M) Sdn.Bhd.

Công nhân điện tử

20 10

Ringgit

/ngày

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

200

USD

250

Mỗi bên chịu một lượt vé

Theo quy định

Chemilite Industries Sdn.Bhd.

Sc Wooden Products Manufacturing

Công nhân nhà máy

Công nhân nhà

/ngày

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

	máy
	Công
Agensi Pekerjaan Ms Perimbun	nhân nhà	40	20	21 Ringgit
Sdn.Bhd.	máy			/ngày
	điện tử

Có thể bạn quan tâm!

Xem toàn bộ 232 trang tài liệu này.

Ringgit

/ngày

Ringgit

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

300

USD

250-

300

USD

450

USD/h ợp đồng 3 năm

Theo quy định

Mỗi bên chịu một lượt vé

Theo quy định

250-	450	Mỗi bên	Theo	Theo
300	USD/3	chịu một	quy	quy
USD	năm	lượt vé	định	định
		Chủ sử
0	0	dụng cung cấp	Theo quy	Theo quy
		cả hai lượt vé	định	định
250-		Mỗi bên	Theo	Theo
300	0	chịu một	quy	quy
USD		lượt vé	định	định

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

Ng Leong Liong

Giúp việc gia đình

850

1 1 Ringgit

/tháng

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

FCI connectors malaysia sdn.bhd.

Công nhân nhà máy điện tử

150	75	620 Ringgit
		/tháng
30	0	21 Ringgit
		/ngày
200	200	21 Ringgit
		/ngày

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

Yeo Aik wood sdn.bhd.

Công nhân nhà máy

Ở do người sử dụng cung cấp- ăn lao động tự chịu

300

USD

470

USD/3

năm

Mỗi bên chịu một lượt vé

Theo quy định

Right Pristine Sdn.Bhd.

Công nhân nhà máy

Ở do người sử dụng cung cấp-

ăn lao động tự 0

chịu

thu trước 1,14

triệu

Mỗi bên chịu một lượt vé

Theo quy định

Nguồn: Tổng hợp đăng ký hợp đồng của Cục Quản lý lao động NN - Bộ LĐTBXH Ghi chú (Đối với thị trường Malaysia): Tiền môi giới theo quy định là: lao động nam 300 USD/lao động, lao động nữ 250USD/lao động, lao động giúp việc gia đình: không có tiền môi giới. Lệ phí visa =9USD, phí đào tạo = 350.000 VNĐ/lao động/tháng.

Vé máy bay Hà Nội – Kuala Lumpur: Khoảng 250 USD/lượt, Tỷ giá 1 Ringgit Malaysia ~ 0,33 USD.

Hiện nay, Việt Nam có gần 100.000 lao động đang làm việc tại nước này với mức lương từ 4-5 triệu đồng/tháng, chủ yếu làm việc trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp.

Theo biểu đồ 2.6, số LĐ Việt Nam đưa đi lao động ở Malaysia hàng năm có xu hướng tăng, đặc biệt năm 2003 lên tới 38.227 người và năm 2006 có tới 37.941 lao động đi làm việc ở Malaysia. Điều này cũng chứng tỏ, lao động Việt Nam đáp ứng được những yêu cầu của Malaysia. Trong thời gian tới, Chính phủ Malaysia chủ trương khuyến khích đầu tư, khuyến khích sử dụng công nghệ cao và tăng số lao động có trình độ chuyên môn và bán lành nghề, giảm số lượng lao động phổ thông. Đồng thời, để giải quyết vấn đề lao động nước ngoài làm việc bất hợp pháp tại Malaysia, Chính phủ Malaysia sẽ xử lý nghiêm những chủ sử dụng thuê mướn lao động bất hợp pháp.

Theo các chuyên gia kinh tế dự đoán thời gian tới, kinh tế Malaysia sẽ tiếp tục tăng trưởng, nhu cầu lao động sẽ tăng nhanh hơn, đặc biệt là khu vực sản xuất có vốn đầu tư nước ngoài. Đây là yếu tố thuận lợi để Việt Nam tiếp tục gia tăng số lượng lao động tại thị trường này.

2.2.2.3 Thị trường Hàn Quốc

- Tình hình kinh tế - xã hội:

Hàn Quốc là một quốc gia nằm ở vùng Đông Bắc Á, tuy cách Việt Nam không xa về địa lý, song lại có sự khác nhau nhất định về phong tục tập quán và đặc biệt là khác nhau về ngôn ngữ ; Đó là rào cản lớn nhất đối với NLĐ Việt Nam để hoà nhập vào môi trường LĐ và đời sống xã hội của Hàn Quốc. Đây là đất nước có duy nhất một dân tộc cùng chung một truyền thống lịch sử và văn hoá đã trải qua hơn 5 ngàn năm. Phong tục tập quán của người Hàn Quốc rất gần gũi với phong tục tập quán của người Việt Nam, thời gian cũng được tính cả lịch dương và lịch âm, những ngày tết như Tết Nguyên đán, Nguyên tiêu, Đoan ngọ…cũng rất giống Việt Nam.

Đối với NLĐ nước ngoài, Chính phủ Hàn Quốc có chính sách hỗ trợ về mặt luật pháp và ý thức xã hội đang thay đổi, những định kiến, biệt đãi đối với NLĐ nước ngoài trong quá khứ đang dần mất đi, thay vào đó là ý thức cộng đồng với họ

ngày càng mạnh lên, điều này đang trở thành nền tảng cho sự phát triển một mối quan hệ bình đẳng giữa người Hàn Quốc và NLĐ nước ngoài.

Về kinh tế, có thể nói Hàn Quốc xuất phát từ một trong những quốc gia nông nghiệp lạc hậu nhất thế giới, nhưng từ đầu năm 1962 Hàn Quốc bắt đầu công cuộc phát triển kinh tế và từ đó tới nay Hàn Quốc luôn là một trong những nước đạt tốc độ tăng trưởng kinh tế vào loại cao nhất thế giới, nền kinh tế của Hàn Quốc đã phát triển với tốc độ tăng trưởng cao mà mọi người gọi đó là “Kỳ tích sông Hàn”, chiến lược phát triển kinh tế hướng ngoại, lấy xuất khẩu làm động cơ tăng trưởng, đã góp phần to lớn vào sự phát triển kinh tế tăng vọt từ một nền kinh tế chỉ đủ tồn tại thành một quốc gia công nghiệp tiên tiến, một trong 4 con rồng Châu Á. Ngành sản xuất dịch vụ, công nghiệp hoá học chiếm vị trí quan trọng trong nền kinh tế của Hàn Quốc. Những ngành sản xuất chủ yếu của Hàn Quốc là: điện tử, chất bán dẫn , xe hơi, hoá dầu, thép, đóng tàu, sợi, sản phẩm hoá dầu, sắt v.v. mà dựa trên cơ sở nhập nguyên liệu là chính.

- Một số quy định đối với lao động nước ngoài ở Hàn Quốc:

(1) Người sử dụng LĐ không được: cưỡng bức, xâm phạm quyền tự do của NLĐ (kể cả NLĐ nước ngoài) bằng cách sử dụng vũ lực, đe doạ, ép buộc hoặc bất kỳ hình thức bất hợp pháp nào khác; phân biệt đối xử nam nữ cũng như không được lấy lý do quốc tịch, tín ngưỡng để phân biệt đối xử đối với các điều kiện làm việc hay quyền lợi của NLĐ, phân biệt đối xử đối với NLĐ nước ngoài. (2) Quy định việc sa thải LĐ, người sử dụng LĐ không được sa thải, tạm đình chỉ công việc, đình chỉ công việc vô thời hạn, chuyển sang làm việc khác, hạ tiền lương hoặc áp dụng các biện pháp trừng phạt khác đối với NLĐ khi không có lý do chính đáng; trong thời gian NLĐ đang ốm đau, bệnh tật, bị tai nạn LĐ, hoặc bệnh nghề nghiệp phải điều trị trong các cơ sở y tế và 30 ngày tiếp theo đó; LĐ nữ trong thời gian có thai hoặc mới sinh con được 30 ngày, trừ khi doanh nghiệp bị rơi vào tình trạng bất khả kháng theo luật định, hoặc người thuê mướn LĐ chấp nhận trả toàn bộ số tiền bồi thường một lần, tương ứng với 1.034 ngày công trung bình. (3) Thời gian làm việc: Thời gian làm việc theo quy định không quá 8 giờ/ 1ngày và 44 giờ/ 1tuần, không

bao gồm thời gian nghỉ giữa giờ. NLĐ có thể làm thêm giờ theo thoả thuận giữa NLĐ với chủ sử dụng, nhưng tối đa không quá 04 giờ/1 ngày và 12 giờ/1 tuần. Người sử dụng LĐ có thể kéo dài thời gian làm việc trong những trường hợp đặc biệt có sự chấp thuận của Bộ LĐ và sự đồng ý của NLĐ.

Từ tháng 8 năm 2004 Chính phủ Hàn Quốc cho phép những chủ sử dụng LĐ nếu không tuyển dụng được LĐ trong nước thì sẽ được tuyển dụng LĐ nước ngoài; NLĐ nước ngoài phải cùng với chủ sử dụng ký kết HĐLĐ, sau khi nhận viza lao động (E.9) sẽ được nhập cảnh vào Hàn Quốc để làm việc, có tư cách và được hưởng các quyền lợi về việc làm và tiền công như NLĐ Hàn Quốc;

- Nhu cầu tiếp nhận và chất lượng lao động Việt Nam tại Hàn Quốc:

Việt Nam là một trong số các nước đáp ứng đầy đủ các điều kiện và yêu cầu của Hàn Quốc về năng lực quản lý lao động tại nước ngoài, tính chuyên nghiệp trong tuyển chọn lao động, điều kiện cơ sở vật chất phục vụ xuất khẩu lao động nên đã được Chính phủ Hàn Quốc chọn ký Bản Ghi nhớ (MOU- Memorandum Of Understanding) về việc đưa lao động sang làm việc tại Hàn Quốc theo chế độ cấp phép tuyển dụng lao động như đã nêu ở trên.

LĐ Việt Nam ở Hàn Quốc chủ yếu làm việc trong ngành sản xuất chế tạo như điện tử, chế biến thực phẩm, cơ khí chế tạo, may..., một số nhỏ làm việc trong ngành xây dựng, thuỷ sản, nông nghiệp.

Theo Ban Quản lý lao động thuộc Đại sứ quán Việt Nam tại Hàn Quốc, số lượng lao động nước ngoài làm việc tại Hàn Quốc theo chương trình Cấp phép làm việc từ năm 2004 đến ngày 31 tháng 12/2008 với tổng số 46.248 người, chiếm 26,9% tổng số lao động nước ngoài tại Hàn Quốc (trong đó sản xuất chế tạo: 86,99%, xây dựng: 6,75%, nông nghiệp 5,41%, thuỷ sản 0,85%). Ngoài ra, Việt Nam còn cung cấp một số lượng thuyền viên cho các tàu đánh cá và tàu vận tải biển Hàn quốc. Lao động làm việc trong các ngành kỹ thuật cao như công nghệ thông tin, sinh học... có khoảng 200 người.

So với các nước nhận lao động khác, lao động Việt Nam làm việc tại Hàn quốc có mức thu nhập tương đối cao, trung bình khoảng 1.000USD/tháng. Chính